Uznając kroki podjęte już przez Unię Europejską i jej państwa członkowskie w celu wzmocnienia ważnej roli kultury, wysokiej jakości architektury i środowiska zbudowanego w agendzie politycznej oraz zapewnienia efektów Europejskiego Roku Dziedzictwa Kulturowego 2018, a także jego trwałego wpływu na nasze społeczeństwa i przyszłe pokolenia,
Przywołując główne odniesienia polityczne zamieszczone w załączniku do niniejszych konkluzji;
Wychodząc od planu prac w dziedzinie kultury na lata 2019-2022, w szczególności od priorytetu B ("Spójność społeczna i dobrostan"), a także od działań w zakresie "wysokiej jakości architektury i środowiska zbudowanego dla wszystkich",
Z ZADOWOLENIEM PRZYJMUJE w tym kontekście inicjatywę nowy europejski Bauhaus.
PODKREŚLA, ŻE:
1. Architektura i środowisko zbudowane są przejawami historycznej i obecnej kultury, sposobów życia i wartości. Tworzą zasoby naszego dziedzictwa kulturowego na przyszłość i przyczyniają się do kształtowania naszych społeczeństw i tożsamości.
2. Środowisko zbudowane 1 jest odzwierciedleniem społeczności, a odpowiedzialność za jego ogólną jakość spoczywa w rękach odpowiednich organów sektora publicznego i innych zainteresowanych stron, działających w ścisłej współpracy ze wszystkimi obywatelami.
3. Ważne jest zapewnienie, aby zarówno rozwój istniejących zasobów budowlanych - poprzez odbudowę, renowację, dostosowane ponowne wykorzystanie i konserwację - jak i tworzenie nowych budynków i przestrzeni były wysokiej jakości.
4. Architekci odgrywają m.in. główną rolę na wszystkich etapach rozwoju wysokiej jakości architektury i środowiska życia, a zatem mogą w znaczący sposób przyczyniać się do realizacji interesu publicznego poprzez uwzględnienie różnorodności terytorialnej i potrzeb społeczeństwa obywatelskiego.
5. Kultura, wysokiej jakości architektura 2 i środowisko zbudowane na wiele sposobów przyczyniają się do realizacji celów zrównoważonego rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych 3 . Mogą mieć pozytywny wpływ na wdrożenie Europejskiego Zielonego Ładu 4 i jego celu, jakim jest uczynienie z Europy do 2050 r. pierwszego kontynentu neutralnego dla klimatu.
6. Inicjatywa nowy europejski Bauhaus jest transdyscyplinarną inicjatywą łączącą trzy wzajemnie powiązane wymiary: estetykę, zrównoważony charakter i włączenie społeczne. Opiera się na podejściu partycypacyjnym i ma na celu zaangażowanie wszystkich ludzi w całej Unii, w tym osób należących do grup znajdujących się w niekorzystnej sytuacji, zgodnie z Agendą ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 i celem Europejskiego Zielonego Ładu, jakim jest niepozostawianie nikogo samemu sobie.
7. Inicjatywa nowy europejski Bauhaus czerpie inspirację z pierwotnego projektu Bauhaus 5 , który miał już całościowe, zrównoważone, wysokiej jakości i integracyjne podejście do projektowania, architektury i sztuki.
8. Inicjatywa nowy europejski Bauhaus ma na celu stworzenie - z poszanowaniem różnorodnego dziedzictwa kulturowego Europy - otoczenia umożliwiającego przekształcanie środowiska życia i uczynienie naszego życia piękniejszym, bardziej zrównoważonym i integracyjnym, m. in. dzięki innowacjom, wysokiej jakości architekturze 6 , projektowaniu, urbanistyce i wielu innym obszarom artystycznym i kreatywnym.
9. Kulturowe i architektoniczne dziedzictwo Europy stanowi istotny punkt odniesienia dla jakości doznań i fizycznej jakości naszego otoczenia zbudowanego. Jest również silnym atutem, który może inspirować spójność społeczną, innowacje, transformację i odbudowę oraz przyczyniać się do nich. Inicjatywa nowy europejski Bauhaus uznaje zatem znaczenie naszego dziedzictwa architektonicznego i archeologicznego, krajobrazów oraz materialnego i niematerialnego dziedzictwa kulturowego.
10. Wielowymiarowy charakter wysokiej jakości architektury i środowiska zbudowanego wymaga współpracy międzysek- torowej, uczestnictwa, współtworzenia i podejść transdyscyplinarnych, w szczególności pod względem zrównoważonego rozwoju i spójności polityki.
11. Pandemia COVID-19 spowodowała uruchomienie środków finansowych na wszystkich szczeblach zarządzania, m. in. na rzecz wysokiej jakości architektury i środowiska zbudowanego. Te środki finansowe powinny być wykorzystywane w sposób zrównoważony i zorientowany na jakość, zgodnie z zasadami zawartymi w narzędziach kontroli jakości Baukultur określonych w deklaracji z Davos (DBQT), zaleceniami grupy ekspertów ds. otwartej metody koordynacji 7 oraz zmienionymi przez ICOMOS zasadami jakości dotyczącymi działań finansowanych ze środków UE i mających potencjalny wpływ na dziedzictwo kulturowe 8 .
ZACHĘCA PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE I KOMISJĘ, ABY W RAMACH SWOICH OBSZARÓW KOMPETENCJI:
12. Potwierdzały rolę kultury i dziedzictwa kulturowego jako nieodłącznych części środowiska zbudowanego i środowiska życia oraz elementów niedających się od nich oddzielić, a także jako ważnego wkładu w zrównoważoność, w tym gospodarkę o obiegu zamkniętym, spójność społeczną i terytorialną, środowisko, cele w zakresie różnorodności biologicznej i klimatu, dobrobyt i dobrostan wszystkich ludzi w Europie.
13. Ułatwiały osiąganie odpowiednich synergie między inicjatywą nowy europejski Bauhaus a innymi procesami angażującymi ludzi w Europie, takimi jak Konferencja w sprawie przyszłości Europy 9 , a także innymi strategiami i planami działania propagującymi jakość architektury i estetykę, takimi jak inicjatywa "Fala renowacji" 10 i dostępność, takimi jak strategia na rzecz praw osób z niepełnosprawnościami na lata 2021-2030 11 .
14. Przyczyniały się do tworzenia całościowego konceptu i wspólnej kultury wysokiej jakości architektury poprzez dalsze podnoszenie świadomości, np. poprzez edukację formalną, pozaformalną i nieformalną od najmłodszych lat oraz poprzez szerokie propagowanie i rozpowszechnianie informacji na temat inicjatywy nowego europejskiego Bauhausu oraz roli, jaką odgrywają w niej kultura, architektura wysokiej jakości i środowisko zbudowane.
15. Pracowały nad całościową, sprzyjającą włączeniu społecznemu, transdyscyplinarną, opartą na wysokiej jakości i długoterminową wizją architektury i środowiska zbudowanego poprzez włączenie różnych polityk i wiedzy eksperckiej do wszystkich procesów, wytycznych i projektów współtworzenia kształtujących nasze środowisko życia, w tym sprawozdań grupy ekspertów ds. otwartej metody koordynacji 12 .
16. Uwzględniały podejście oparte na jakości, które obejmuje zasady jakości określone w DBQT 13 , jako podstawę świadomych wyborów i decyzji podejmowanych w trakcie całego cyklu życia konstrukcji budowlanych oraz planowania krajobrazu i zarządzania krajobrazem (koncepcja, plany inwestycyjne, mechanizmy finansowania, środki wsparcia, procesy planowania, utrzymanie, remonty, konserwacja, adaptacyjne ponowne wykorzystanie, rozbiórka i recykling).
17. Stymulowały zrównoważoność, żywotność i innowacje na europejskich obszarach miejskich i wiejskich poprzez wykorzystywanie, w stosownych przypadkach, kompleksowych kryteriów wysokiej jakości, metod współtworzenia oraz zasad ICOMOS dotyczących udzielania wsparcia finansowego UE na rzecz projektów architektonicznych i budowlanych.
18. Propagowały optymalizację efektywności energetycznej istniejących zasobów budowlanych poprzez podejście całościowe, przy jednoczesnym poszanowaniu wszystkich kryteriów DBQT, w tym zachowania historycznych zespołów budowlanych.
19. Przeanalizowały rozwiązania umożliwiające dostęp do przystępnych cenowo i godziwych warunków mieszkaniowych, w szczególności dla młodych ludzi wchodzących na rynek pracy, a także dla innych słabszych grup społecznych.
20. Uwzględniały zasady współtworzenia partycypacyjnego poprzez zaangażowanie wszystkich zainteresowanych stron w procesy takie jak podejmowanie decyzji, planowanie, projektowanie i budowa w przypadku środowiska zbudowanego i środowiska życia oraz planowania przestrzennego na wszystkich odpowiednich szczeblach zarządzania.
21. Propagowały podejście uwzględniające dialog między istniejącym dziedzictwem kulturowym, krajobrazem i współczesną twórczością, w tym, w stosownych przypadkach, poprzez adaptacyjne ponowne wykorzystanie.
22. Stworzyły korzystne ramy dla wysokiej jakości architektury, by wesprzeć przepisy dotyczące zamówień publicznych, uproszczenie regulacyjne i innowacyjne procedury, które przedkładają podejście oparte na wysokiej jakości nad podejście oparte wyłącznie na kosztach, poprzez stosowanie najlepszych praktyk w zakresie przeprowadzania konkursów w dziedzinie architektury publicznej, architektury krajobrazu i planowania przestrzennego.
23. Dalej propagowały i zwiększały poziom świadomości, wiedzę i kompetencje decydentów i specjalnych zespołów na wszystkich odpowiednich szczeblach zarządzania, w tym ekspertów technicznych i wykonawców, aby umożliwić wszystkim stosowanie kryteriów i standardów wysokiej jakości przy podejmowaniu decyzji dotyczących architektury i środowiska zbudowanego.
24. Propagowały jak najlepsze wykorzystanie odpowiednich unijnych programów finansowania i innych dostępnych narzędzi finansowania w celu:
- stosowania wysokiej jakości norm w procesach planowania, projektowania, budowy, konserwacji, odbudowy, renowacji i adaptacyjnego ponownego użycia, a także podnosiły takie normy;
- dalej ulepszały szkolenia i doskonaliły umiejętności architektów i specjalistów w pokrewnych dziedzinach, takich jak inżynierowie budownictwa, architekci krajobrazu, urbaniści, projektanci, artyści, eksperci w dziedzinie dziedzictwa, konserwatorzy restauratorzy, konserwatorzy przyrody, wykonawcy budowlani itp. nie tylko jako specjalistów w poszczególnych zawodach, ale również jako edukatorów i badaczy, którzy rozumieją kompleksowe wyzwania w kontekście integracji zrównoważoności, jakości doznań i włączenia społecznego.
25. Utrzymały dynamikę i kontynuowały proces refleksji i wymiany na temat kulturowych, społecznych, gospodarczych i ekologicznych ról wysokiej jakości architektury i środowiska zbudowanego.
ZWRACA SIĘ DO PAŃSTW CZŁONKOWSKICH, BY:
26. Zwiększyły spójność polityki na rzecz wysokiej jakości architektury i środowiska zbudowanego poprzez odpowiednią koordynację między wszystkimi właściwymi ministerstwami i szczeblami administracji, agencjami i służbami, by włączyć podejście całościowe i oparte na jakości do wszystkich polityk i działań mających wpływ na środowisko zbudowane i środowisko życia.
27. Propagowały włączenie inicjatywy nowy europejski Bauhaus oraz zasad i podejść gospodarki o obiegu zamkniętym do krajowych strategii rozwoju społeczno-gospodarczego i terytorialnego, w tym zrównoważonego projektowania i architektury.
28. Powoływały i wspierały, na odpowiednich szczeblach zarządzania, doradcze grupy ekspertów złożone z architektów i innych odpowiednich specjalistów, takie jak państwowe i miejskie zespoły architektów 14 , a także procedury oparte na jakości, by zapewniać lub wzmacniać włączenie wymaganych kompetencji i umiejętności zawodowych do procesów decyzyjnych w celu osiągnięcia wysokiej jakości wyników.
29. Wyznaczyły podmiot jako punkt kontaktowy dla inicjatywy nowego europejskiego Bauhausu i docierały do społeczności na szczeblu lokalnym, zgodnie z podejściem ukierunkowanym na konkretny obszar 15 , by zaangażować, w stosownych przypadkach, wszystkich członków społeczeństwa obywatelskiego i odpowiednie zainteresowane strony.
30. Wzmocniły pozycję podmiotów, które promują kulturowe i jakościowe aspekty środowiska zbudowanego i środowiska życia wśród wszystkich odbiorców oraz zapewniły odpowiednie wsparcie takim podmiotom.
ZWRACA SIĘ DO KOMISJI, BY:
31. Ułatwiała stosowanie DBQT wraz z ich ośmioma kryteriami jakości w odpowiednich inwestycjach, ramach regulacyjnych i programach finansowania UE oraz stosowała te zasady jakości jako właściciel, deweloper i użytkownik nieruchomości.
32. Zapewniała wszystkim, we wszystkich odpowiednich programach UE, możliwości w zakresie badań naukowych, budowania potencjału i partnerskiego uczenia się w dziedzinie kultury, wysokiej jakości architektury i środowiska zbudowanego.
33. Dążyła do synergii między odpowiednimi istniejącymi i planowanymi rozporządzeniami, programami i politykami UE, tak aby transformacje ekologiczna i cyfrowa były spójne z zasadami i celami nowego europejskiego Bauhausu, a także uwzględniały współpracę międzydyscyplinarną i proces decyzyjny.
34. Udostępniała informacje i ułatwiała dostęp do istniejących instrumentów finansowych, by wspierać projekty związane z wysokiej jakości środowiskiem życia, w tym inicjatywy na małą skalę w terenie i projekty w sektorze kultury i sektorze kreatywnym.
35. Przy opracowywaniu i wdrażaniu strategii, projektów i działań w ramach nowego europejskiego Bauhausu uwzględniała równowagę geograficzną, a także różnorodność geograficzną, klimatyczną, gospodarczą, społeczną i kulturową UE.
36. Propagowała synergie między sztuką, architekturą, krajobrazem i architekturą wewnętrzną, planowaniem przestrzennym, projektowaniem i rzemiosłem, a także innowacyjne modele szkoleniowe dla architektów i specjalistów z pokrewnych dziedzin, w tym szkolenia w zakresie najnowocześniejszych technologii cyfrowych.
37. Propagowała zadania obiektów historycznych w zakresie ulepszania istniejącego i powstającego środowiska fizycznego społeczności lokalnych przy wykorzystaniu najnowocześniejszych technologii cyfrowych w dokumentowaniu i przedstawianiu środowiska zbudowanego i środowiska życia.
38. Wzmacniała międzysektorową świadomość i współpracę poprzez propagowanie inicjatywy nowego europejskiego Bauhausu, deklaracji z Davos i zasad ICOMOS wśród odpowiednich sektorów polityki, w szczególności sektorów zaangażowanych w kształtowanie środowiska zbudowanego i środowiska życia.
39. Regularnie składała Radzie lub jej organom przygotowawczym, a także podmiotom, którym powierzono funkcję punktów kontaktowych dla nowego europejskiego Bauhausu, sprawozdania na temat postępów w realizacji inicjatywy oraz ułatwiała wymianę między państwami członkowskimi najlepszych praktyk w zakresie działań następczych na szczeblu krajowym.
W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.
19.12.2025
Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.
19.12.2025
Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.
18.12.2025
Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.
16.12.2025
Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.
15.12.2025
Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.
10.12.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2021.501I.13 |
| Rodzaj: | Informacja |
| Tytuł: | Konkluzje Rady w sprawie kultury, wysokiej jakości architektury i środowiska zbudowanego jako kluczowych elementów inicjatywy nowy europejski Bauhaus |
| Data aktu: | 30/11/2021 |
| Data ogłoszenia: | 13/12/2021 |