(COM(2018) 269 final)(2019/C 62/24)
(Dz.U.UE C z dnia 15 lutego 2019 r.)
Sprawozdawca: Michael McLOUGHLIN
Współsprawozdawca: Adam ROGALEWSKI
Wniosek o konsultację |
Komisja Europejska, 18.6.2018 |
Podstawa prawna |
Art. 165 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej |
Sekcja odpowiedzialna |
Sekcja Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Obywatelstwa |
Data przyjęcia przez sekcję |
26.9.2018 |
Data przyjęcia na sesji plenarnej |
18.10.2018 |
Sesja plenarna nr |
538 |
Wynik głosowania |
116/4/2 |
(za/przeciw/wstrzymało się) |
|
1.10. Strategia musi odzwierciedlać podejście oparte na prawach i w stosownych przypadkach opierać się na przykład na Konwencji ONZ o prawach dziecka.
1.11. W strategii należy poświęcić więcej uwagi młodym kobietom i dziewczętom, młodym osobom LGBTIQ+, młodym osobom niepełnosprawnym oraz młodym migrantom i uchodźcom.
1.12. Należy wymagać od państw członkowskich równania do wyższych standardów w odniesieniu do polityki na rzecz młodzieży, a do ułatwienia tego powinny być wymagane plany krajowe obejmujące podobne obszary. Aby osiągnąć ten cel, należy wzmocnić proces opracowywania wskaźników rozpoczęty w ostatniej strategii.
1.13. EKES sugeruje, że Europejski Portal Młodzieżowy powinien wykorzystywać jak najwięcej narzędzi internetowych w odniesieniu do bieżącego zaangażowania młodzieży.
1.14. EKES przyjmuje z zadowoleniem konkretną nową strategię UE na rzecz młodzieży, ale jednocześnie zdecydowanie zaleca włączanie problematyki młodzieży do prac wszystkich dyrekcji generalnych (DG) Komisji Europejskiej.
Osoby młode i świat pracy
3.10. Chociaż strategia powinna być jasno określona i nie powinna zawierać wielu celów, EKES uważa, że w obecnej strategii więcej uwagi należy poświęcić kwestiom społecznym i odnoszącym się do zatrudnienia, które dotyczą osób młodych, szczególnie w ramach dyskusji na temat przyszłości pracy. Kwestie te obejmują między innymi cyfryzację, platformy, fragmentację i niepewność rynku pracy, które szczególnie dotyczą osób młodych.
3.11. Praca w okresie nauki staje się codziennością dla wielu młodych. Z tego względu EKES uważa, że przyszła polityka UE na rzecz młodzieży powinna promować demokrację w miejscu pracy, m.in. poprzez wspieranie dialogu społecznego i ochronę praw pracowniczych osób młodych. Osoby młode na rynku pracy powinny być traktowane w ten sam sposób co ludność dorosła, zwłaszcza pod względem otrzymywania takiego samego minimalnego wynagrodzenia 6 , dostępu do emerytur i ochrony przed umowami niegwarantującymi pewności zatrudnienia (umowy zerogodzinowe), jak również przed niepłatnymi stażami lub fikcyjnym samozatrudnieniem. Głos osób młodych powinien również być uwzględniany w społeczeństwie i miejscu pracy. Ponadto należy w większym stopniu zachęcać młodych ludzi do udziału w strukturach przedstawicielskich w miejscu pracy (związki zawodowe i rady zakładowe), tak jak ma to miejsce w niektórych krajach, które mają specjalne rady przedstawicielskie młodzieży w miejscach pracy.
3.12. Niektóre osoby młode są również rodzicami i takie strategie UE, jak ta odzwierciedlona w nowej dyrektywie w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym, są istotne dla młodych ludzi łączących pracę z edukacją i opiekujących się bliskimi. Ze względu na cyfryzację miejsc pracy młodzi ludzie bez wątpienia znajdą się w innej sytuacji zatrudnienia niż ich rodzice. EKES sugeruje, by w strategii poświęcono więcej uwagi polityce społecznej i w zakresie zatrudnienia, biorąc pod uwagę znaczenie polityki rynku pracy dla życia młodych pokoleń.
3.13. Rynek pracy ma szczególne znaczenie, ponieważ w wielu krajach osoby młode były w największym stopniu dotknięte bezrobociem po kryzysie gospodarczym w 2008 roku. Chociaż stopa bezrobocia wśród osób młodych zmniejszyła się, liczba młodych ludzi bez pracy była prawie dwukrotnie większa niż liczba pracujących osób młodych 7 . W wielu przypadkach niedawno utworzone miejsca pracy są niższej jakości lub zapewniają mniejszy dostęp do bezterminowych umów o pracę w pełnym wymiarze godzin niż miejsca pracy przed kryzysem (np. umowy na czas określony, umowy zerogodzinowe).
Edukacja i zdrowie osób młodych
3.14. Celem strategii jest sprawienie, by głos niereprezentowanej młodzieży stał się słyszalny przez polityków. Aby to osiągnąć, potrzebne są dalsze działania na rzecz zintegrowania ze społeczeństwem osób młodych, które są bardziej oddalone od rynku pracy i systemu edukacji. Mimo, iż odnotowano niewielki spadek liczby młodzieży niekształcącej się, niepracującej ani nieszkolącej się (NEET), w 2017 r. w takiej sytuacji nadal znajdowało się 10,9 % osób w wieku 15-24 lat i 17,7 % osób w wieku 25-29 lat. Poprawa umiejętności i kompetencji zwiększa zdolność do zatrudnienia osób młodych, ale czynnik ten sam w sobie nie decyduje o wzroście zatrudnienia. Takie wycofanie ma znaczący wpływ na życie i aspiracje osób młodych, ponieważ może prowadzić do ubóstwa i wykluczenia społecznego. Ponadto władze publiczne ponoszą koszty z tytułu niewłączania populacji młodzieży NEET do systemu edukacji lub rynku pracy, które są szacowane przez Eurofound (2012, 2014) na 1,2 % krajowego PKB. Osoby NEET są również bardziej skłonne wspierać ideologie ekstremistyczne i ksenofobiczne.
3.15. Art. 4 Europejskiego filaru praw socjalnych w sprawie aktywnego wsparcia na rzecz zatrudnienia stwierdza, że "Młodzi ludzie mają prawo do dalszego kształcenia, przyuczenia do zawodu, stażu lub dobrej oferty zatrudnienia w ciągu 4 miesięcy od uzyskania statusu bezrobotnego lub ukończenia edukacji". Strategia na rzecz młodzieży powinna przyczyniać się do wdrażania tej zasady, zwłaszcza poprzez wspieranie sojuszy między społeczeństwem obywatelskim i partnerami społecznymi z myślą o opracowywaniu i monitorowaniu różnych polityk służących osiągnięciu tego celu. Szczególną uwagę należy poświęcić strategiom umożliwiającym ponowne podjęcie pracy lub nauki młodym osobom oddalonym od rynku pracy.
3.16. Europejska strategia na rzecz młodzieży powinna zatem wykorzystać ogólnoeuropejską strategię, aby dotrzeć do tych grup. Ścisła współpraca między władzami krajowymi, europejskimi partnerami społecznymi, krajowymi radami młodzieżowymi i sektorem młodzieży jest kluczem do powodzenia tego przedsięwzięcia.
3.17. Młodzi ludzie zazwyczaj poświęcają dużą część swojego czasu na kształcenie w pełnym lub niepełnym wymiarze godzin i jest to kolejny obszar, w którym kompetencje na szczeblu UE są ograniczone z wyjątkiem zagwarantowania, że "każda osoba ma prawo do edukacji włączającej, charakteryzującej się dobrą jakością, szkoleń i uczenia się przez całe życie w celu utrzymania i nabywania umiejętności, które pozwolą jej w pełni uczestniczyć w życiu społeczeństwa i skutecznie radzić sobie ze zmianami na rynku pracy", jak stwierdzono w pierwszej zasadzie europejskiego filaru praw socjalnych. Również w tym przypadku jest to obszar, który był objęty dedykowanym filarem poprzedniej strategii.
3.18. Obszar zdrowia psychicznego młodych ludzi ma zasadnicze znaczenie w pracy z młodzieżą i we wszelkich relacjach zawodowych z osobami młodymi. Ogólnie dziedzina zdrowia należy do kompetencji państwa członkowskiego, ale zdrowie psychiczne jest jednym z aspektów zdrowia publicznego, w odniesieniu do którego UE posiada kompetencje, dlatego powinno być widoczne w pracach międzysektorowych przewidzianych w strategii. W związku z tym należy zwrócić szczególną uwagę na kwestie takie jak lęk, depresja oraz wskaźniki samobójstw wśród młodych ludzi.
3.19. Jest coraz więcej przykładów najlepszych praktyk w pracy z młodzieżą na szczeblu państw członkowskich. Podobnie wykazano, że praca z młodzieżą ma pozytywny wpływ na zdrowie psychiczne osób młodych. EKES uważa, że obszarowi zdrowia psychicznego osób młodych należy poświęcić więcej uwagi w strategii.
3.20. Podobnie wiele polityk krajowych koncentruje się na zdrowiu fizycznym osób młodych. W tej dziedzinie występuje szereg kwestii budzących niepokój. Coraz częstszym powodem do niepokoju jest otyłość wśród dzieci i młodzieży, a także nadużywanie substancji psychoaktywnych i tzw. dopalaczy. Chociaż państwa członkowskie nadal mogą przyjmować dość rozbieżne podejścia, podejście międzysektorowe do kwestii młodzieży nie może pomijać tych kwestii i musi je uwzględniać na podstawie odpowiednich uprawnień UE. Obszary te były dedykowanymi filarami poprzedniej strategii i ważne jest, aby w pracy międzysektorowej utrzymano na nie silny nacisk.
Równość
3.21. Istnieje silny związek między pracą z młodzieżą, polityką dotyczącą młodzieży i równością. Unia Europejska podejmuje dużo działań w tej dziedzinie, a wszystkie państwa członkowskie posiadają przepisy w tym zakresie. Niemniej osoby młode wciąż stykają się z wieloma przypadkami dyskryminacji, na przykład w zakresie mieszkalnictwa, a także takich usług jak transport publiczny, od których są bardziej od innych zależni. Przepisy dotyczące równości często skupiają się bardziej na osobach starszych. Istnieje dziewięć powszechnych powodów dla zakazania dyskryminacji w państwach członkowskich UE. Musimy zadbać o to, by młodzi ludzie doświadczający tego rodzaju dyskryminacji zostali odpowiednio uwzględnieni w strategii UE na rzecz młodzieży. Chociaż dyskryminacja dotyka szeregu grup, Komitet pragnie zwrócić uwagę na następujące grupy, którym należy poświęcić więcej uwagi w dokumencie:
3.22. Wiele polityk UE dotyczących młodzieży koncentrowało się ostatnio na radykalizacji postaw. Integracja musi być jednak częścią szerszego zakresu środków oferowanych młodym ludziom, co należy podkreślić w strategii. Wpisuje się ona również w sposób naturalny w programy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych.
4.10. W opinii EKES-u strategia, wraz z innymi politykami skierowanymi do młodego pokolenia, powinna być ważnym narzędziem walki z nastrojami antyeuropejskimi i populizmem wśród młodej populacji.
4.11. EKES przyjmuje z zadowoleniem konkretną nową strategię UE na rzecz młodzieży, niemniej zdecydowanie zaleca włączanie problematyki młodzieżowej do prac wszystkich dyrekcji generalnych (DG) Komisji Europejskiej.
Bruksela, dnia 18 października 2018 r.
|
Luca JAHIER |
|
Przewodniczący |
|
Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego |