Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 25 lutego 2014 r. w sprawie europejskiego semestru na rzecz koordynacji polityki gospodarczej: zatrudnienie i aspekty społeczne w rocznej analizie wzrostu gospodarczego na 2014 r. (2013/2158(INI)).

Europejski semestr na rzecz koordynacji polityki gospodarczej: aspekty społeczne i dotyczące zatrudnienia

P7_TA(2014)0129

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 25 lutego 2014 r. w sprawie europejskiego semestru na rzecz koordynacji polityki gospodarczej: zatrudnienie i aspekty społeczne w rocznej analizie wzrostu gospodarczego na 2014 r. (2013/2158(INI))

(2017/C 285/04)

(Dz.U.UE C z dnia 29 sierpnia 2017 r.)

Parlament Europejski,

- uwzględniając art. 9 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

- uwzględniając art. 145, 148, 152 oraz art. 153 ust. 5 TFUE,

- uwzględniając art. 28 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej,

- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 13 listopada 2013 r. zatytułowany "Roczna analiza wzrostu gospodarczego na 2014 r." (COM(2013)0800) oraz załączony do niego projekt wspólnego sprawozdania w sprawie zatrudnienia,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 23 października 2013 r. w sprawie europejskiego semestru na rzecz koordynacji polityki gospodarczej: realizacja priorytetów na 2013 r. ¹ ,

- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 2 października 2013 r. zatytułowany "Wzmocnienie społecznego wymiaru unii gospodarczej i walutowej" (COM(2013)0690),

- uwzględniając pytanie ustne O-000122/2013 - B7-0524/2013 skierowane do Komisji oraz powiązaną rezolucję z dnia 21 listopada 2013 r. w sprawie komunikatu Komisji zatytułowanego "Wzmocnienie społecznego wymiaru unii gospodarczej i walutowej (UGW)" ² ,

- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 3 marca 2010 r. zatytułowany "Europa 2020: Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu" (COM(2010)2020),

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 8 września 2010 r. w sprawie "wniosku dotyczącego decyzji Rady w sprawie wytycznych dla polityki zatrudnienia państw członkowskich: Zintegrowane wytyczne dotyczące strategii »Europa 2020« - część druga" ³ ,

- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 18 kwietnia 2012 r. zatytułowany "W kierunku odnowy gospodarczej sprzyjającej zatrudnieniu" (COM(2012)0173),

- uwzględniając pytanie ustne O-000120/2012 skierowane do Komisji oraz powiązaną rezolucję z dnia 14 czerwca 2012 r. w sprawie komunikatu "W kierunku odnowy gospodarczej sprzyjającej zatrudnieniu" ⁴ ,

- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 23 listopada 2010 r. zatytułowany "Program na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia: europejski wkład w pełne zatrudnienie" (COM(2010)0682) oraz swoją rezolucję z dnia 26 października 2011 r. w tej samej sprawie ⁵ ,

- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 16 grudnia 2010 r. zatytułowany "Europejska platforma współpracy w zakresie walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym: europejskie ramy na rzecz spójności społecznej i terytorialnej" (COM(2010)0758) oraz swoją rezolucję z dnia 15 listopada 2011 r. w tej samej sprawie ⁶ ,

- uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany "Inicjatywa »Szanse dla młodzieży«" (COM(2011)0933),

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 20 listopada 2012 r. w sprawie paktu na rzecz inwestycji społecznych - reakcja na kryzys ⁷ ,

- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 20 lutego 2013 r. zatytułowany "Inwestycje społeczne na rzecz wzrostu i spójności, w tym wdrażanie Europejskiego Funduszu Społecznego na lata 2014-2020" (COM(2013)0083),

- uwzględniając pytanie ustne O-000057/2013 - B7-0207/2013 skierowane do Komisji oraz powiązaną rezolucję z dnia 12 czerwca 2013 r. w sprawie komunikatu Komisji zatytułowanego "Inwestycje społeczne na rzecz wzrostu i spójności, w tym wdrażanie Europejskiego Funduszu Społecznego na lata 2014-2020" ⁸ ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 5 lutego 2013 r. w sprawie poprawy dostępu MŚP do finansowania ⁹ ,

- uwzględniając art.48 Regulaminu,

- uwzględniając sprawozdanie Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych (A7-0091/2014),

A. mając na uwadze, że recesja w strefie euro, w wymiarze liczbowym, dobiegła końca w drugim kwartale 2013 r., przy czym roczny wzrost gospodarczy w strefie euro pozostanie w tym roku niestabilny, a bezrobocie jest nadal na bardzo wysokim poziomie; mając na uwadze, że trwały wzrost gospodarczy musi ulegać znacznej poprawie, aby powrót do formy mógł być uznany za długotrwały i aby można było osiągnąć tempo wzrostu umożliwiające UE stawienie czoła wyzwaniom społecznoekonomicznym;

B. mając na uwadze, że poziom bezrobocia w UE osiągnął alarmujący poziom 26,6 mln osób, a bezrobocie długotrwałe wzrosło w większości państw członkowskich i w odniesieniu do całej UE osiągnęło najwyższy poziom w historii; mając na uwadze, że spadek zatrudnienia jest bardziej widoczny w tych państwach, które musiały przeprowadzić znaczącą reformę budżetową;

C. mając na uwadze, że bezrobocie młodzieży osiągnęło niespotykany dotąd poziom i średnia dla całej UE wynosi 23 %, a w niektórych państwach członkowskich bezrobocie wśród młodzieży i w wieku od 16 do 25 lat wynosi ponad 50 %; mając na uwadze, że sytuacja na rynku pracy jest szczególnie trudna dla osób młodych, które często, niezależnie od ich poziomu wykształcenia, pozostają bez pracy lub którym oferuje się umowy niegwarantujące pewności zatrudnienia, nieodpłatne staże lub emigrację; mając na uwadze, że w 2011 r. stratę gospodarczą spowodowaną nieobecnością młodzieży na rynku pracy oszacowano w państwach członkowskich na 153 mld EUR, co stanowi 1,2 % unijnego PKB; mając na uwadze, że nadmierna surowość przepisów dotyczących rynku pracy w niektórych państwach członkowskich prowadzi do braku elastyczności przy skutecznym reagowaniu na wstrząsy; mając na uwadze, że obecne przepisy dotyczące rynku pracy mogą w niektórych przypadkach w nieproporcjonalny sposób chronić osoby obecne na rynku pracy i wywierać niekorzystny wpływ na proces włączenia młodzieży do siły roboczej;

D. mając na uwadze, że była to największa i najbardziej długotrwała recesja w historii gospodarczej ostatniego stulecia, przy czym udało się uniknąć katastrofy, ale skutki kryzysu rozłożą się na wiele lat, a nawet dekad; mając na uwadze, że pośród tych skutków znajduje się stały wzrost długotrwałego bezrobocia, co może skutkować bezrobociem strukturalnym; mając na uwadze dalszy wzrost segmentacji rynków pracy, spadek średnich dochodów gospodarstw domowych w wielu państwach członkowskich, a także wskaźniki sygnalizujące przewidywaną na kilka lat tendencję polegającą na pewnym zwiększaniu się i pogłębianiu poziomu ubóstwa oraz wykluczenia społecznego, w tym ubóstwa pracujących;

E. mając na uwadze, że Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) wskazał ostatnio, że istnieje możliwość lepszego i bardziej progresywnego nakładania podatków, co mogłoby się przyczynić do ograniczania nierówności w UE; mając na uwadze, że konieczne jest przesunięcie obciążeń podatkowych z zatrudnienia w kierunku innych form zrównoważonych podatków w celu promowania wzrostu i tworzenia miejsc pracy oraz osiąganie przy tym dodatkowych przychodów, a także zwiększanie legitymacji starań na rzecz konsolidacji budżetowej;

F. mając na uwadze, że skutki kryzysu doprowadziły do niespotykanej dotąd i rosnącej rozbieżności wyników i zatrudnienia między krajami centralnymi a peryferyjnymi; mając na uwadze, że różnica w poziomie bezrobocia między krajami centralnymi a peryferyjnymi osiągnęła 10 punktów procentowych w 2012 r., podczas gdy w 2000 r. wynosiła zaledwie 3,5 p.p.; mając na uwadze, że prognozy wskazują na to, iż rozbieżność ta odnotuje w tym roku maksymalną wartość;

G. mając na uwadze, że w celu zagwarantowania długoterminowej stabilności państwa opiekuńczego i finansów publicznych konieczne jest prowadzenie sprzyjającej wzrostowi i zróżnicowanej konsolidacji budżetowej;

H. mając na uwadze, że poprawa sytuacji gospodarczej powinna być w związku z tym uznawana za zachętę do podejmowania z determinacją, działań skupionych na wzroście gospodarczym i zatrudnieniu, aby utrzymać programy reform w celu poprawy konkurencyjności i zabezpieczenia trwałego ożywienia gospodarczego;

I. mając na uwadze, że błędy w prognozach gospodarczych Komisji w odniesieniu do wzrostu i bezrobocia w ostatnich latach świadczą o tym, że konieczny jest ulepszony model prognozowania i strategii, która umożliwi wyjście z kryzysu; mając na uwadze, że tempo konsolidacji budżetowej jest mniejsze; mając na uwadze, że tworzenie miejsc pracy w strefie euro wciąż jest na niskim poziomie; mając na uwadze, że według Eurostatu inflacja w strefie euro utrzymuje się poniżej założeń EBC;

J. mając na uwadze presję wywieraną przez ewolucję demograficzną na krajowe budżety i systemy emerytalne; mając na uwadze ciągłe wydłużanie się średniego trwania życia:

K. mając na uwadze, że zachodzi potrzeba uwzględnienia współczynnika średniego trwania życia w celu zapewnienia stabilności systemów emerytalnych;

L. mając na uwadze, że koncentracja na tempie i intensywności realizacji reform strukturalnych nie była symetryczna w poszczególnych państwach członkowskich, ponieważ większe wymagania niż krajom centralnym stawiano krajom peryferyjnym; mając na uwadze, że wszystkie państwa członkowskie powinny działać w równym tempie i podejmować niezbędne reformy strukturalne w celu promowania trwałego i zrównoważonego wzrostu oraz tworzenia miejsc pracy na całym obszarze;

M. mając na uwadze, że wszystkie państwa członkowskie muszą poprawiać swoje wyniki i konkurencyjność, a rzeczywistym wyzwaniem stojącym w obecnej chwili przed strefą euro jest rosnąca rozbieżność społecznoekonomiczna między państwami członkowskimi; mając na uwadze, że w interesie wszystkich państw członkowskich leży zapewnienie rozwiązania problemów dotyczących bezrobocia i problemów społecznych w odpowiednim czasie i w skuteczny sposób, tak by uniknąć pogorszenia się sytuacji gospodarczej;

N. mając na uwadze, że inwestycje w kształcenie i szkolenie, badania naukowe i innowacje - główne obszary wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy - w UE nadal są niższe niż inwestycje głównych partnerów gospodarczych i konkurentów UE w innych regionach świata; mając na uwadze, że produktywne inwestycje w tych obszarach są niezbędne dla zrównoważonego wyjścia z kryzysu;

O. mając na uwadze, że wsparcie dla przedsiębiorców powinno stanowić priorytet dla państw członkowskich;

P. mając na uwadze, że spójna kombinacja polityki, łącząca politykę makroekonomiczną, politykę strukturalną, rozsądne instytucje rynku pracy, rynek pracy niedotknięty segmentacją, rokowania zbiorowe oraz dysponujące odpowiednimi zasobami systemy opieki społecznej, jest kluczowa dla absorbowania cyklicznych wstrząsów; mając na uwadze, że system oparty na szybkiej reintegracji z rynkiem pracy i środkach towarzyszących opartych na modelu elastycznego rynku pracy i bezpieczeństwa socjalnego (flexicurity) jest również istotny dla absorbowania cyklicznych wstrząsów;

Q. mając na uwadze, że poziom ubóstwa wzrasta od 2007 r., a 24,2 % ludności UE jest obecnie zagrożona ubóstwem lub wykluczeniem społecznym; mając na uwadze, że w prawie wszystkich państwach członkowskich ograniczono wydatki na ochronę socjalną oraz mając na uwadze, że Komitet Ochrony Socjalnej ostrzega przed tym, że coraz większej liczbie ludzi zagraża ubóstwo dochodowe, ubóstwo wśród dzieci, niezaspokojone potrzeby medyczne, pogłębiona deprywacja materialna oraz wykluczenie społeczne;

R. mając na uwadze, że UE ma problem z osiągnięciem prawie każdego z celów strategii "Europa 2020" oraz mając na uwadze, że postępy w osiąganiu celów strategii "Europa 2020" w państwach członkowskich są rozczarowujące; mając na uwadze, że zobowiązania podjęte w krajowych programach reform na rok 2013 są niewystarczające do tego, by osiągnąć większość celów na szczeblu UE;

S. mając na uwadze, że ważne jest promowanie demokratycznej odpowiedzialności, własności i legitymacji w stosunku do wszystkich podmiotów zaangażowanych w europejski semestr; mając na uwadze, że właściwe zaangażowanie Parlamentu stanowi kluczową część tego procesu; mając na uwadze, że parlamenty narodowe są przedstawicielami i gwarantami praw nabytych i przeniesionych przez obywateli; mając na uwadze, że ustanowienie europejskiego semestru powinno odbywać się z pełnym poszanowaniem prerogatyw parlamentów narodowych;

T. mając na uwadze, że ustalenia nie zapewniają poszanowania przez Radę Europejską stanowiska Parlamentu przed dorocznym przyjęciem priorytetów proponowanych przez Komisję w rocznej analizie wzrostu gospodarczego;

U. mając na uwadze, że w dniach 20-22 stycznia 2014 r. zorganizował on posiedzenia wysokiego szczebla z udziałem parlamentarzystów krajowych (Europejski Tydzień Parlamentarny), aby przedyskutować roczną analizę wzrostu gospodarczego na 2014 r., w tym jej aspekty dotyczące zatrudnienia i spraw socjalnych;

Wskaźniki społeczne

1. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w tym roku po raz pierwszy projekt wspólnego sprawozdania w sprawie zatrudnienia, stanowiący załącznik do rocznej analizy wzrostu gospodarczego, zawiera tablicę wyników odnoszącą się do polityki społecznej i polityki zatrudnienia, co pomoże wzmocnić monitorowanie rozwoju sytuacji w dziedzinie zatrudnienia i spraw społecznych stanowiące element nadzoru makroekonomicznego prowadzonego w ramach europejskiego semestru; uważa, że powinno to wpłynąć na wytyczne polityczne w ramach europejskiego semestru w celu wzmocnienia społecznego wymiaru unii gospodarczej i walutowej, ponieważ jest on nie tylko pożądany, ale konieczny z perspektywy walki z kryzysem oraz zapobiegania poważnym rozbieżnościom społecznoekonomicznym w strefie euro, a przez to - z perspektywy wzmacniania zrównoważoności strefy euro; wyraża głębokie zaniepokojenie ograniczoną rolą Parlamentu Europejskiego w europejskim semestrze; ubolewa nad niewielkim postępem poczynionym przez Komisję i Radę w celu wzmocnienia demokratycznej kontroli wytycznych w zakresie polityki gospodarczej; jest zdania, że na mocy obowiązujących Traktatów art. 136 TFUE umożliwia Radzie przyjmowanie, na podstawie zalecenia Komisji i wyników głosowania wyłącznie państw członkowskich, których walutą jest euro, wiążących wytycznych polityki gospodarczej dla państw strefy euro w ramach europejskiego semestru; podkreśla, że mechanizm zachęt zwiększyłby wiążący charakter koordynacji polityki gospodarczej; apeluje o porozumienie międzyinstytucjonalne w celu zaangażowania Parlamentu w przygotowanie i zatwierdzenie rocznej analizy wzrostu gospodarczego oraz wytycznych polityki gospodarczej i dotyczących zatrudnienia;

2. podkreśla, że społeczne i gospodarcze priorytety ustalone w ramach strategii "Europa 2020" są ze sobą mocno powiązane; wyraża przekonanie, że stabilności gospodarczej i równowagi makroekonomicznej nie można osiągnąć ani w perspektywie średnio-, ani długoterminowej bez poprawy zabezpieczeń społecznego wymiaru unii walutowej i gospodarczej; uważa, że społeczne i ekonomiczne aspekty Unii to dwie strony tej samej monety i obydwa odgrywają kluczową rolę w rozwoju UE;

3. odnotowuje jednak, że wskaźniki te nie zostały określone jako wiążące, w przeciwieństwie do tablicy wyników odnoszącej się do procedury dotyczącej zakłóceń równowagi ekonomicznej; zwraca się do Komisji i państw członkowskich o dokonanie oceny sytuacji w świetle pogłębiających się różnic społecznych i w zakresie zatrudnienia w UE;

4. ubolewa, że wskaźniki dotyczące zatrudnienia i sytuacji społecznej proponowane przez Komisje są niewystarczające, aby kompleksowo objąć sytuację w zakresie zatrudnienia i spraw społecznych w państwach członkowskich; wzywa do wprowadzenia do tablicy wyników dodatkowych wskaźników, szczególnie wskaźnika ubóstwa dzieci, dostępu do opieki zdrowotnej, bezdomności i wskaźnika godnej pracy, tak by właściwie ocenić sytuację społeczną w państwach członkowskich; uważa, że wskaźniki powinny być poddawane systematycznemu przeglądowi po zasięgnięciu opinii Parlamentu; wskazuje, że ustalenia nie zapewniają poszanowania przez Radę Europejską stanowiska Parlamentu przed dorocznym przyjęciem priorytetów proponowanych przez Komisję w rocznej analizie wzrostu gospodarczego;

Spotkania ministrów zatrudnienia i spraw społecznych państw Eurogrupy

5. podkreśla znaczenie organizowania spotkań ministrów zatrudnienia i spraw społecznych państw Eurogrupy przed szczytami państw strefy euro; jest przekonany, że równie ważne są wspólne posiedzenia Rady EPSCO i ECOFIN, aby dopilnować, że kwestie społeczne i dotyczące zatrudnienia są pełniej ujmowane w dyskusjach i decyzjach władz strefy euro oraz z myślą o wniesieniu wkładu w spotkania szefów państw i rządów strefy euro;

Potrzeba ponownego stymulowania popytu wewnętrznego i tworzenia wysokiej jakości miejsc pracy poprzez produktywne inwestycje i zwiększoną produktywność

Pakt na rzecz zwiększenia inwestycji i produktywności w UE

6. zwraca uwagę, że choć reformy strukturalne mogą przynieść efekty w perspektywie średnio- lub długookresowej, potrzeba stymulowania unijnego popytu wewnętrznego wymaga zwiększenia przez Komisję i Radę inwestycji w celu podtrzymania wzrostu i wysokiej jakości miejsc pracy w perspektywie krótkookresowej oraz zwiększenia potencjału w perspektywie średniookresowej; zauważa, że główne cele zostały już określone w strategii "Europa 2020" oraz w Pakcie na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia w czerwcu 2012 r., przy czym należy podnieść finansowanie; zachęca zatem państwa członkowskie do ustanowienia pakietu inwestycyjnego w celu spowodowania znacznej poprawy sytuacji gospodarczej w perspektywie krótkoterminowej oraz sytuacji na rynku pracy państw członkowskich, zgodnie z zaleceniem zawartym w rezolucji Parlamentu z dnia 11 września 2013 r. w sprawie walki z bezrobociem osób młodych: możliwe rozwiązania ¹⁰ ,

7. podkreśla, że konkurencyjność UE będzie zwiększona przede wszystkim dzięki zwiększającym produktywność inwestycjom w edukację, badania i rozwój, ciągłe innowacje, dalszą cyfryzację oraz usługi w chmurze obliczeniowej; uważa, że czynniki te mogą uczynić UE preferowanym kierunkiem dla światowych przedsiębiorstw, eksporterem produktów i usług o wysokiej wartości dodanej oraz dostawcą wysokiej jakości miejsc pracy;

8. wyraża zaniepokojenie faktem, że ponad 20 państw członkowskich UE ograniczyło wydatki na edukację wyrażone względnie (jako procent PKB), przez co narażają one swój wzrost gospodarczy oraz konkurencyjność, również ze względu na rozbieżność między zapotrzebowaniem rynku pracy a faktycznymi kwalifikacjami siły roboczej; zaznacza, że ograniczenie takich inwestycji zwiększy słabości strukturalne UE, zważywszy na rosnące zapotrzebowanie na pracowników wysoko wykwalifikowanych oraz fakt, iż w wielu państwach członkowskich duża część siły roboczej to obecnie osoby posiadające niskie kwalifikacje; ostrzega, że według Eurostatu prawie połowa wszystkich dzieci, których rodzice mieli niskie wykształcenie, była zagrożona ubóstwem w UE27 w 2011 r., natomiast analogiczna wartość w odniesieniu do dzieci mieszkających z rodzicami posiadającymi średnie wykształcenie wynosi 22 %, a w odniesieniu do dzieci, których rodzice mieli wyższe wykształcenie - 7 %, przy czym największe różnice Eurostat zaobserwował w Rumunii (78 % dzieci w gospodarstwach domowych osób o niskim wykształceniu w porównaniu do 2 % w gospodarstwach domowych osób z wyższym wykształceniem), Republice Czeskiej (76 % i 5 %), Słowacji (77 % i 7 %), Bułgarii (71 % i 2 %) oraz na Węgrzech (68 % i 3 %);

9. z zadowoleniem przyjmuje fakt, iż w rocznej analizie wzrostu gospodarczego na 2014 r. Komisja wzywa państwa członkowskie do ochrony i promowania długookresowych inwestycji w edukację, badania i innowację oraz działania na rzecz energii i klimatu; uważa jednak, że postawiony cel jest niemożliwy do osiągnięcia ze względu na i tak już napięte budżety państw członkowskich; apeluje do Komisji opracowanie planu, który pomoże państwom członkowskim w realizacji niezbędnych inwestycji produkcyjnych, na przykład inwestycji w edukację oraz badania i rozwój, ze względu na potencjał tych sektorów w generowaniu wzrostu gospodarczego i tworzeniu nowych miejsc pracy;

Fundusze europejskie

10. wskazuje, że w dobie poważnych ograniczeń budżetowych i ograniczonej zdolności sektora prywatnego do udzielania pożyczek fundusze europejskie są istotnym narzędziem lewarowania, jakim dysponują państwa członkowskie przy stymulowaniu gospodarki i przyczynianiu się do realizacji zapisanych w strategii "Europa 2020" celów dotyczących wzrostu i zatrudnienia;

11. uważa, że polityka spójności ma kluczowe znaczenie z perspektywy pomocy w ograniczaniu różnic w zakresie konkurencyjności wewnętrznej oraz nierówności strukturalnych; apeluje do Komisji o pilne przeprogramowanie niewykorzystanych funduszy strukturalnych na rzecz programów zatrudniania młodzieży oraz MŚP; apeluje do Komisji, aby ta znalazła szczególne rozwiązania dla państw członkowskich o bardzo wysokiej stopie bezrobocia, które będą zmuszone zwrócić fundusze unijne ze względu na problemy ze współfinansowaniem;

12. wzywa Komisję do zastosowania zasady koncentracji wydatków na wstępie w odniesieniu do tych funduszy, które są kluczowe z perspektywy zwalczania kryzysu, takich jak Europejski Fundusz Społeczny na lata 2014-2020, przy jednoczesnym uważnym monitorowaniu niepożądanych skutków koncentracji wydatków na wstępie, do których należy ryzyko automatycznego umorzenia zobowiązań oraz oddziaływania na profile płatności, odnośnie do państw członkowskich wykazujących najwyższe poziomy bezrobocia oraz realizujących proces zasadniczej konsolidacji budżetowej, szczególnie w odniesieniu do programów na rzecz zwiększenia wzrostu gospodarczego, zatrudnienia i inwestycji strategicznych;

13. uważa, że co najmniej 25 % krajowych funduszy spójności powinno być w tych państwach członkowskich o najwyższym poziomie bezrobocia i ubóstwa wykorzystanych na konkretne programy realizowane w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego;

Wysokiej jakości miejsca pracy oraz godziwe wynagrodzenia służące zwiększaniu produktywności

14. Apeluje o bardziej elastyczne i dynamiczne rynki pracy, zdolne do przystosowania się do utrudnionej sytuacji gospodarczej bez uciekania się do zwolnień oraz nadmiernego dostosowywania płac; przypomina, że siła nabywcza wielu pracowników UE została poważnie nadwyrężona, dochody gospodarstw domowych spadły i zmniejszył się popyt wewnętrzny, przez co pogłębił się problem bezrobocia i wykluczenia społecznego, szczególnie w państwach najbardziej dotkniętych kryzysem; podkreśla, że obniżanie kosztów pracy odbijające się bezpośrednio na wynagrodzeniach/płacach nie może być jedyną strategią odzyskania konkurencyjności zauważa, że w komunikacie dotyczącym rocznej analizy wzrostu gospodarczego na 2014 r. podkreśla się, że kraje centralne mające margines swobody mogłyby podnieść wynagrodzenia jako sposób na podniesienie wydatków; apeluje, aby zalecenia były bardziej ambitne w celu promowania wzrostu i tworzenia miejsc pracy w strefie euro;

15. zauważa, że Komisja w swoim projekcie wspólnego sprawozdania o zatrudnieniu na 2014 r. wskazuje, że ograniczenia jednostkowego kosztu pracy oraz utrzymanie płac na umiarkowanym poziomie wpływało na rozwój cen jedynie powoli i w ograniczonym stopniu, częściowo z powodu jednoczesnych podwyżek podatków pośrednich oraz cen regulowanych;

16. zauważa, że godziwe zatrudnienie i wynagrodzenia są ważne nie tylko z perspektywy spójności społecznej i sprawiedliwości społecznej, ale również z perspektywy utrzymania silnej gospodarki; apeluje do Komisji i państw członkowskich o przedstawienie - odpowiednio do ich kompetencji - wniosku dotyczącego środków, które rozwiązywałyby problem nierówności i gwarantowałyby godziwe płace; wzywa państwa członkowskie do zwalczania ubóstwa pracujących poprzez realizację polityki rynku pracy mającej na celu zapewnienie osobom pracującym pensji wystarczającej na utrzymanie;

17. zauważa, że za wzrostem ilości miejsc pracy w Europie stoją kobiety, dlatego też należy podjąć więcej działań mających na celu pełne wykorzystanie potencjału produkcyjnego kobiet poprzez lepsze wdrożenie polityki równości płci oraz bardziej efektywne wykorzystanie w tym celu funduszy unijnych;

18. podkreśla znaczenie przeanalizowania możliwości zmniejszenia presji na pensje poprzez systemy płacy minimalnej zgodnie z praktyką krajową;

19. podkreśla, że jakość miejsc pracy jest kluczowa w gospodarce wymagającej specjalistycznej wiedzy, aby promować wysoką produktywność pracy oraz szybkie innowacje poprzez wykwalifikowaną, łatwo dostosowującą się do warunków i zaangażowaną siłę roboczą, która ma zapewnione normy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, poczucie bezpieczeństwa oraz rozsądne godziny pracy;

Reformy służące poprawie jakości uczestnictwa w rynku pracy

20. apeluje do państw członkowskich, aby prezentowały krajowe plany zatrudnienia odnoszące się do ogółu społeczeństwa i młodzieży w krajowych programach reform na 2014 r.; ubolewa, że pomimo powtarzających się wezwań Parlamentu znaczna liczba państw członkowskich nie przedstawiła takich planów w 2013 r.;

21. ubolewa, że w swoich wytycznych na 2013 r. Rada nie uwzględniła wezwania Parlamentu do skupienia się na jakości pracy; wzywa Komisję do uwzględnienia w zaleceniach dla poszczególnych krajów opartych na rocznej analizie wzrostu gospodarczego na 2014 r. jakości pracy, szkoleń, dwutorowego systemu nauczania, dostępu do uczenia się przez całe życie, podstawowych praw pracowników, wsparcia mobilności na rynku pracy oraz samozatrudnienia poprzez zwiększenie bezpieczeństwa pracowników;

22. podkreśla, że reformy na rynku pracy powinny być skoncentrowane na zwiększeniu wydajności i efektywności pracy, co z kolei powinno przyczynić się do poprawy konkurencyjności gospodarki UE oraz do umożliwienia zrównoważonego wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy, przy jednoczesnym rygorystycznym poszanowaniu litery i ducha europejskiego społecznego dorobku prawnego i określonych w nim zasad; uważa, że reformy rynku pracy powinny być wdrażane w sposób propagujący wewnętrzną elastyczność i jakość pracy;

23. uważa, że w ramach strukturalnych reform rynku pracy należy wprowadzić wewnętrzną elastyczność w celu utrzymania zatrudnienia w czasach kryzysu gospodarczego oraz zapewnić wysoką jakość pracy i bezpieczeństwo przy zmianie miejsca zatrudnienia, systemy świadczeń dla bezrobotnych oparte na wymogach aktywizacji i powiązane ze strategiami reintegracji, których celem jest zachęcanie do podejmowania pracy przy jednoczesnym zapewnieniu wystarczających dochodów, opracowanie postanowień umownych zwalczających segmentację rynku pracy, uprzedzających restrukturyzację gospodarczą, a także zapewniających dostęp do uczenia się przez całe życie; uważa, że tylko równowaga oparta na modelu flexicurity może zagwarantować konkurencyjny rynek pracy;

24. podkreśla znaczenie aktywnej kompleksowej i sprzyjającej włączeniu społecznemu polityki rynku pracy w bieżącym kontekście; jest zaniepokojony tym, że kilka państw członkowskich - mimo wzrostu wskaźników bezrobocia - ograniczyło środki budżetowe przeznaczone na finansowanie aktywnej polityki rynku pracy; apeluje do państw członkowskich o zwiększenie zakresu i skuteczności aktywnej polityki rynku pracy w ścisłej współpracy z partnerami społecznymi;

25. wzywa państwa członkowskie do opracowania - we współpracy z sektorem prywatnym i partnerami społecznymi zgodnie z praktyką krajową - i przedstawiania planów zatrudnienia uwzględniających konkretne środki mające na celu tworzenie nowych miejsc pracy, w tym w szczególności odnośnie do sektorów uznanych przez Komisję za mające duży potencjał, do których należą opieka zdrowotna i społeczna, sektory niskoemisyjne, gospodarka zasobooszczędna oraz sektor ICT; apeluje do państw członkowskich o wspieranie - za pomocą planów zatrudnienia - tworzenia możliwości zatrudnienia, zwłaszcza dla osób długotrwale bezrobotnych, bezrobotnych starszych obywateli, kobiet oraz innych grup priorytetowych szczególnie dotkniętych kryzysem, takich jak imigranci i osoby niepełnosprawne;

26. podkreśla znaczenie programu Erasmus+ oraz istotny wkład, jaki europejski program w zakresie edukacji, kształcenia, młodzieży, sportu i języków może mieć w poprawę sytuacji na rynku pracy, szczególnie dla osób młodych;

27. podkreśla znaczenie zwiększonej współpracy między publicznymi służbami zatrudnienia dla opracowania i realizowania obejmujących całą Europę i opartych na dowodach systemów wzajemnego uczenia się oraz realizowania inicjatyw europejskiego rynku pracy;

Bezrobocie młodzieży

28. jest wysoce zaniepokojony utrzymującą się bardzo wysoką stopą bezrobocia wśród młodzieży; zauważa, że sytuacja bezrobotnych osób młodych jest szczególnie niepokojąca; z tego względu wzywa Komisję oraz państwa członkowskie do podjęcia natychmiastowych działań mających na celu wprowadzenie młodzieży na rynek pracy; apeluje do państw członkowskich o wdrożenie od dawna zatwierdzonych lub nowych środków służących zwalczaniu bezrobocia młodzieży oraz zmniejszaniu liczby młodzieży niekształcącej się, niepracującej ani nieszkolącej się (NEET), z uwzględnieniem jakościowego aspektu godnej pracy z pełnym poszanowaniem podstawowych norm pracy;

29. z zadowoleniem wita przyjęcie przez Radę gwarancji dla młodzieży oraz przeznaczenie 6 mld EUR na Inicjatywę na rzecz zatrudnienia ludzi młodych w kolejnych wieloletnich ramach finansowych; wzywa państwa członkowskie do pilnego wdrożenia programów gwarancji dla młodzieży i efektywnego wykorzystywania dostępnych zasobów przy jednoczesnym koncentrowaniu działań na osobach w najtrudniejszej sytuacji; niemniej jednak jest zaniepokojony tym, że niektóre rządy nie udostępniły funduszy niezbędnych do realizacji tego postulatu; wzywa państwa członkowskie do wprowadzenia odpowiedniego systemu monitorowania skuteczności wdrożonych środków i zaangażowanych zasobów finansowych;

30. wyraża zadowolenie, że fundusze te można wykorzystać w pierwszych dwóch latach kolejnych wieloletnich ram finansowych; podkreśla jednak, że wspomniana kwota zupełnie nie jest wystarczająca na zwalczanie bezrobocia młodzieży w sposób trwały i powinna stanowić pierwszą transzę umożliwiającą zaradzenie problemowi; podkreśla, że według szacunków Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) kwota na realizację skutecznego programu walki z bezrobociem młodzieży wynosi 21 mld EUR dla samej strefy euro, natomiast strata gospodarcza związana z nieobecnością młodzieży na rynku pracy wyniosła w 2011 r. ok. 153 mld EUR, co stanowi ok. 1,2 % unijnego PKB; wzywa Komisję do priorytetowego potraktowania gwarancji dla młodzieży oraz zwiększenia dostępnego budżetu w obiecanym śródokresowym przeglądzie wieloletnich ram finansowych;

31. wzywa Komisję i Radę do dopilnowania, aby państwa członkowskie objęte procedurą nadmiernego deficytu również dysponowały przestrzenią fiskalną pozwalającą na skorzystanie z tych środków;

32. z zadowoleniem przyjmuje wniosek Komisji dotyczący ram jakości staży mający na celu zwiększenie szans zatrudnienia oraz poprawę warunków pracy młodych ludzi; zauważa jednakże niepowodzenie dotyczące żądania odpowiedniego poziomu wynagrodzeń; wzywa Komisję, państwa członkowskie i europejskich partnerów społecznych do ambitnego wdrażania sojuszu na rzecz przygotowania zawodowego;

Mobilność siły roboczej

33. jest przekonany, że zważywszy na liczbę pracowników, szczególnie młodych, opuszczających obecnie kraj pochodzenia i przenoszących się do innego państwa członkowskiego w poszukiwaniu możliwości zatrudnienia, istnieje pilna potrzeba opracowania właściwych środków; uważa, że w celu zagwarantowania możliwości przenoszenia uprawnień emerytalnych oraz kontynuowania świadczeń wynikających z zatrudnienia przez okres co najmniej trzech miesięcy, gdy świadczeniobiorca poszukuje pracy w innym państwie członkowskim, dokonuje się obecnie zmiany przepisów unijnych; zauważa, że Rada i Parlament osiągnęły porozumienie w sprawie możliwości transgranicznego przenoszenia dodatkowych praw emerytalnych;

34. podkreśla znaczenie dwutorowego systemu edukacji, który funkcjonuje w niektórych państwach członkowskich; uważa, że dwutorowa edukacja może być wdrożona w znacznie większej liczbie państw członkowskich, z uwzględnieniem specyfiki państwa;

35. z zadowoleniem przyjmuje zamiar Komisji, by doskonalić europejski portal mobilności zawodowej (EURES), intensyfikując i poszerzając jego zakres działań, w szczególności poprzez propagowanie mobilności młodzieży; apeluje o opracowanie wraz z państwami członkowskimi konkretnej strategii służącej temu celowi; zauważa przy tym również, że mobilność musi pozostać dobrowolna i nie może ograniczać wysiłków na rzecz tworzenia nowych miejsc pracy oraz ośrodków szkolenia na miejscu, aby nie zwiększyć problemu tzw. drenażu mózgów, zaobserwowanego już w państwach członkowskich najbardziej dotkniętych kryzysem;

Bardziej sprawiedliwe systemy podatkowe

36. zauważa, że zwiększa się różnica dochodów pomiędzy państwami członkowskimi oraz w ich obrębie, szczególnie na południu UE oraz na jej obrzeżach; zauważa ponadto, że w wielu państwach kryzys zaostrzył długotrwałe tendencje polaryzacji płac oraz segmentacji rynku pracy;

37. odnotowuje, że MFW wskazał ostatnio na możliwość lepszego i bardziej progresywnego nakładania podatków, co mogłoby się przyczynić do ograniczania nierówności w UE; podkreśla konieczność przesunięcia obciążeń podatkowych z zatrudnienia na inne formy zrównoważonych podatków w celu promowania wzrostu i tworzenia miejsc pracy oraz osiąganie przy tym dodatkowych przychodów, aby wzmocnić legitymację starań na rzecz konsolidacji budżetowej;

38. wzywa państwa członkowskie do przyjęcia środków sprzyjających tworzeniu miejsc pracy, takich jak reformy podatku związanego z zatrudnieniem, które przewidywałyby zachęty finansowe dotyczące zatrudniania, wsparcie dobrowolnego samozatrudnienia oraz promowanie działalności w sektorach strategicznych;

39. zauważa, jak ważne jest zmniejszanie opodatkowania pracy, zwłaszcza poprzez właściwie ukierunkowane tymczasowe redukcje składek na ubezpieczenie społeczne lub programy dofinansowania miejsc pracy dla nowych pracowników, w szczególności w odniesieniu do młodzieży, pracowników słabo opłacanych i o niskich kwalifikacjach, osób długotrwale bezrobotnych oraz innych grup znajdujących się w trudnym położeniu, przy jednoczesnym zapewnieniu stabilności publicznych systemów emerytalnych w perspektywie długoterminowej;

40. podkreśla znaczenie podjęcia skutecznych działań, by zwalczać pracę nierejestrowaną, fikcyjne samozatrudnienie, oszustwa podatkowe i uchylanie się od opodatkowania, w szczególności w warunkach obecnej konsolidacji budżetowej, tak aby chronić pracowników oraz dochody i zapewniać zaufanie społeczne co do sprawiedliwości i skuteczności systemów podatkowych;

Tendencje społeczne oraz stabilność systemów zabezpieczenia społecznego

Konieczność ograniczenia ubóstwa i wykluczenia społecznego

41. jest zaniepokojony wzrostem poziomu ubóstwa we wszystkich grupach wiekowych; zauważa, że ubóstwo i wykluczenie społeczne wśród osób w wieku od 18 do 64 lat znacznie zwiększyło się w ostatnich latach w dwóch trzecich państw członkowskich, głównie ze względu na rosnący poziom bezrobocia, coraz większą liczbę gospodarstw domowych o małej intensywności pracy oraz ubóstwo osób pracujących; zauważa, że zagrożenie ubóstwem i wykluczeniem społecznym w 2012 r. było znacznie wyższe (48,8 %) w przypadku obywateli z krajów trzecich (w wieku od 18 do 64 lat) niż w przypadku obywateli UE; wzywa Komisję i państwa członkowskie do podjęcia pilnych działań służących realizacji celu dotyczącego ubóstwa i wykluczenia społecznego określonego w ramach strategii "Europa 2020"; apeluje do Komisji i państw członkowskich o podjęcie natychmiastowego działania służącego walce z ubóstwem dzieci ze względu na fakt, iż w 2011 r. 27 % dzieci w wieku do 18 roku życia było zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym; wzywa Komisję do wydania zaleceń, szczególnie państwom członkowskim, w których odsetek dzieci poniżej 18 roku życia zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym był najwyższy;

42. z zadowoleniem przyjmuje odnotowanie w rocznej analizie wzrostu gospodarczego na 2014 r. potrzeby zaradzenia społecznym konsekwencjom kryzysu oraz zapewnienia stabilności finansowej ochrony socjalnej; wzywa państwa członkowskie do wzmocnienia siatek bezpieczeństwa, zapewnienia skuteczności systemów opieki społecznej oraz inwestowania w środki zapobiegawcze;

43. z zadowoleniem przyjmuje Europejski Fundusz Pomocy Najbardziej Potrzebującym, który pomoże sprostać podstawowym potrzebom osób najbardziej dotkniętych ubóstwem; apeluje do państw członkowskich o właściwe wykorzystywanie środków i kierowanie ich do najbardziej potrzebujących;

Stabilne emerytury

44. odnotowuje propozycję zaleceń dla poszczególnych państw członkowskich w odniesieniu do reform emerytalnych; ubolewa nad tym, że zalecenia Komisji zostały opracowane bez odniesienia się do zaleceń Parlamentu ujętych w zielonej i białej księdze w sprawie emerytur; podkreśla, że reformy emerytalne wymagają spójności politycznej i społecznej i jeżeli mają zakończyć się sukcesem, muszą zostać wynegocjowane z partnerami społecznymi;

45. podkreśla, że konieczne gruntowne reformy systemów emerytalnych w państwach członkowskich powinny być planowane, opracowywane i przyjmowane z myślą o zapewnieniu stabilności, a jednocześnie nie powinny podważać odpowiedniego wymiaru emerytur, pozostając w pełnej zgodzie z gospodarczymi i społecznymi priorytetami strategii "Europa 2020";

46. podkreśla potrzebę przeprowadzenia niezbędnych reform w celu zapewnienia stabilności systemów emerytalnych; uważa, że jeżeli rzeczywiste podniesienie wieku emerytalnego ma zakończyć się sukcesem, reformom emerytalnym muszą towarzyszyć strategie polityczne ograniczające dostęp do systemów wczesnych emerytur i innych możliwości wczesnego przejścia na emeryturę, mające na celu rozwój możliwości zatrudnienia osób starszych, zapewnienie dostępu do uczenia się przez całe życie, wdrożenie polityk obejmujących korzyści podatkowe oferujące zachęty do kontynuacji pracy zawodowej, a także wsparcie aktywnego starzenia się w dobrym zdrowiu; podkreśla zwiększenie presji, jaką obecnie wywierają zmiany demograficzne na budżety narodowe i systemy emerytalne, odkąd na emeryturę przechodzą szeregi przedstawicieli tzw. pokolenia baby boom; zwraca uwagę na nierówny postęp i poziom ambicji państw członkowskich w opracowywaniu i wdrażaniu reform strukturalnych mających na celu podniesienie zatrudnienia, stopniowe wycofywanie systemów wcześniejszego przechodzenia na emeryturę i ocenianie na poziomie państwa członkowskiego i z udziałem partnerów społecznych potrzeby zrównoważonego skorelowania zarówno ustawowego, jak i rzeczywistego wieku emerytalnego ze wzrostem średniej długości życia. podkreśla, że państwa członkowskie, którym nie udaje się stopniowe wdrażanie reform, mogą w późniejszym okresie znaleźć się w sytuacji, w której będą zmuszone do wprowadzenia ich w trybie pilnym, co może wiązać się ze znaczącymi konsekwencjami społecznymi;

47. jest zaniepokojony ryzykiem nieadekwatnych emerytur dla pokolenia młodych Europejczyków, którzy obecnie są bezrobotni lub mają niepewne zatrudnienie oraz wobec których będzie miał zastosowanie coraz wyższy wiek emerytalny oraz wydłużający się okres naliczania emerytur;

Europejskie socjalne mechanizmy stabilizujące

48. zauważa, że polityka ochrony socjalnej, w szczególności świadczenia dla osób bezrobotnych, minimalne wynagrodzenie i opodatkowanie progresywne, początkowo pomagały ograniczyć recesję i ustabilizować rynek pracy oraz konsumpcję. podkreśla jednak, że potencjał tych kluczowych gospodarczych i socjalnych mechanizmów stabilizujących został w niepokojącym stopniu ograniczony w tych państwach członkowskich, w których tego typu mechanizmy stabilizujące są najbardziej potrzebne. zauważa, że w związku z tym osłabia się ochrona dochodów gospodarstw domowych, a przez to również popyt wewnętrzny.

49. jest przekonany, że wprowadzone systemy "bonus-malus" sprawiają, że sytuacja jest korzystna dla wszystkich zainteresowanych stron;

50. podkreśla, że politykę społeczną oraz normy socjalne szeroko wykorzystywano jako czynniki korygujące z powodu zastosowania wymagań konsolidacji budżetowej; wzywa Komisję do oceny konsekwencji tych procesów dla państw opiekuńczych i ich obywateli; wzywa państwa członkowskie do zwiększenia adekwatności i skuteczności systemów zabezpieczenia społecznego oraz do dopilnowania, aby nadal funkcjonowały one jako zabezpieczenia przed ubóstwem i wykluczeniem społecznym;

51. podkreśla konieczność uznania przez Komisję znaczenia - zarówno dla świadczenia opieki, jak i dla całej gospodarki i społeczeństwa - opiekunów, przypominając, że ich interesy są rzadko uwzględniane w sposób spójny i uniwersalny w strategiach mających na nich wpływ;

52. uważa, że fundusze unijne mogłyby przyczynić się do budowania potencjału opiekunów w związku z zapewnianiem wsparcia (np. wsparcie psychologiczne, wymiana i informacje) oraz rzecznictwa oraz że mogłyby również służyć wspieraniu wymiany informacji, badań i sieci kontaktów; jest również przekonany, że można by przeanalizować środki ustawodawcze - w oparciu o poszanowanie krajowych kompetencji i zasady pomocniczości - oraz że mogłoby to mieć postać np. dyrektywy w sprawie urlopów dla opiekunów;

53. podkreśla nadchodzące zapotrzebowanie na wykwalifikowanych opiekunów ze względu na zmiany demograficzne oraz potrzebę zapewnienia szkoleń i edukacji dla przyszłych opiekunów w celu zapobieżenia upadkowi całego systemu opieki i zabezpieczenia społecznego; uznaje również za ważne maksymalne wsparcie dla opiekunów (szczególnie opiekunów nieformalnych), których rola musi zostać doceniona;

54. podkreśla znaczenie usług opieki hospicyjnej i paliatywnej w ramach opieki długoterminowej; zwraca uwagę, że ze względu na wielozawodowy skład, elastyczność oraz współpracę z innymi sektorami opiekunowie i użytkownicy mobilnych zespołów opieki paliatywnej mają możliwość uzupełnienia istotnych luk systemów opieki długoterminowej;

Konieczność zwiększenia legitymacji demokratycznej i dialogu społecznego

55. podkreśla, że wszystkie reformy rynku pracy powinny opierać się na wzmocnionej koordynacji dialogu społecznego;

56. podkreśla, że trojka potwierdziła, iż wysokiej jakości uczestnictwo partnerów społecznych oraz mocny dialog społeczny, również na szczeblu krajowym, są kluczowe dla sukcesu wszelkich reform oraz że - szczególnie przy reformach UGW - należy zwiększać udział partnerów społecznych w procesie nowego zarządzania gospodarką, zwłaszcza w europejskim semestrze; z zadowoleniem przyjmuje propozycję Komisji dotyczącą pełniejszego zaangażowania partnerów społecznych w proces semestru europejskiego, m.in. w komisji dialogu społecznego przed corocznym przyjęciem rocznej analizy wzrostu gospodarczego;

57. wzywa Radę Europejską i państwa członkowskie do zapewnienia ścisłego zaangażowania parlamentów narodowych i regionalnych, partnerów społecznych, władz publicznych oraz społeczeństwa obywatelskiego w realizację i monitorowanie wytycznych polityki w ramach strategii "Europa 2020" oraz w proces zarządzania gospodarką, aby zapewnić ich poczucie współodpowiedzialności; wzywa Radę Europejską i Komisję do skuteczniejszego uwzględnienia monitorowania i oceny osiągania celów w zakresie zatrudnienia, celów społecznych i celów w zakresie kształcenia, określonych w strategii "Europa 2020", w europejskim semestrze w roku 2014;

o

o o

58. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.

ZAŁĄCZNIK

KONKRETNE ZALECENIA, KTÓRE RADA EUROPEJSKA MA PRZYJĄĆ W SWOICH WYTYCZNYCH POLITYKI

Zalecenie 1: Wskaźniki społeczne

Parlament Europejski uważa, że roczne wytyczne polityki przyjmowane przez Radę Europejską w oparciu o roczną analizę wzrostu gospodarczego powinny mieć na celu:

Z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w tym roku po raz pierwszy projekt wspólnego sprawozdania w sprawie zatrudnienia, stanowiący załącznik do rocznej analizy wzrostu gospodarczego, zawiera tablicę wyników odnoszącą się do polityki społecznej i polityki zatrudnienia, co pomoże poprawić monitorowanie rozwoju sytuacji w dziedzinie zatrudnienia i spraw społecznych stanowiące element nadzoru makroekonomicznego prowadzonego w ramach europejskiego semestru; uważa, że powinno to wpłynąć na wytyczne polityczne w ramach europejskiego semestru, by uwypuklić społeczny wymiar unii gospodarczej i walutowej, który jest nie tylko pożądany, ale konieczny z perspektywy walki z kryzysem oraz zapobiegania poważnym rozbieżnościom społecznoekonomicznym w strefie euro, a tym samym z perspektywy poprawy zrównoważonego charakteru strefy euro.

Wyraża głębokie zaniepokojenie ograniczoną rolą Parlamentu Europejskiego w europejskim semestrze; ubolewa, że Komisja i Rada osiągnęły niewielki postęp w doskonaleniu demokratycznej kontroli wytycznych polityki gospodarczej; jest zdania, że zgodnie z obowiązującymi traktatami art. 136 TFUE umożliwia Radzie przyjmowanie w ramach europejskiego semestru wiążących wytycznych polityki gospodarczej dla państw strefy euro, na podstawie zalecenia Komisji i wyników głosowania wyłącznie państw członkowskich, których walutą jest euro; podkreśla, że mechanizm zachęt byłby przydatnym uzupełnieniem wiążącego charakteru koordynacji polityki gospodarczej; apeluje o porozumienie międzyinstytucjonalne przewidujące włączenie Parlamentu w przygotowywanie i zatwierdzanie rocznej analizy wzrostu gospodarczego oraz wytycznych polityki gospodarczej i zatrudnienia.

Zauważa jednak, że wskaźników tych nie uznano za wiążące, w przeciwieństwie do tablicy wyników odnoszącej się do procedury dotyczącej zakłóceń równowagi makroekonomicznej; zwraca się do Komisji i państw członkowskich o dokonanie oceny sytuacji w świetle pogłębiających się w UE różnic socjalnych i w zakresie zatrudnienia.

Ubolewa, że wskaźniki dotyczące zatrudnienia i sytuacji społecznej proponowane przez Komisje są niewystarczające, aby w pełni ocenić stan zatrudnienia i spraw społecznych w państwach członkowskich; wzywa do wprowadzenia do tablicy wyników dodatkowych wskaźników, szczególnie wskaźnika ubóstwa dzieci, dostępu do opieki zdrowotnej, bezdomności i wskaźnika godnej pracy, by właściwie oceniać sytuację społeczną w państwach członkowskich; uważa, że wskaźniki powinny być poddawane systematycznemu przeglądowi po zasięgnięciu opinii Parlamentu; mając na uwadze brak ustaleń zapewniających poszanowanie przez Radę Europejską stanowiska Parlamentu Europejskiego przed dorocznym przyjęciem priorytetów proponowanych przez Komisję w rocznej analizie wzrostu gospodarczego.

Zalecenie 2: Eurogrupa na szczeblu ministrów zatrudnienia i spraw społecznych

Parlament Europejski uważa, że roczne wytyczne polityki przyjmowane przez Radę Europejską w oparciu o roczną analizę wzrostu gospodarczego powinny mieć na celu:

Podkreśla znaczenie organizowania w razie potrzeby spotkań ministrów zatrudnienia i spraw społecznych państw Eurogrupy przed szczytami państw strefy euro; uważa, że równie ważne są wspólne posiedzenia Rady EPSCO i ECOFIN, by zapewnić pełniejsze uwzględnianie kwestii społecznych i dotyczących zatrudnienia w dyskusjach i decyzjach władz strefy euro oraz by przygotowywać uwagi do przedstawienia na posiedzeniach szefów państw i rządów strefy euro.

Zalecenie 3: Pakt na rzecz zwiększenia inwestycji i produktywności w UE

Parlament Europejski uważa, że roczne wytyczne polityki przyjmowane przez Radę Europejską w oparciu o roczną analizę wzrostu gospodarczego powinny mieć na celu:

Zwraca uwagę, że choć reformy strukturalne mogą przynieść efekty w perspektywie średnio- lub długookresowej, potrzeba stymulowania popytu wewnętrznego w UE wymaga zwiększenia przez Komisję i Radę inwestycji w celu podtrzymania wzrostu i utrzymania miejsc pracy wysokiej jakości w perspektywie krótkookresowej oraz w celu zwiększenia potencjału w perspektywie średniookresowej; zauważa, że główne cele zostały już określone w strategii "Europa 2020" oraz w Pakcie na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia w czerwcu 2012 r., ale należy zwiększyć pulę środków finansowych;

zachęca zatem państwa członkowskie do opracowania pakietu inwestycyjnego, by uzyskać znaczną poprawę sytuacji gospodarczej w perspektywie krótkoterminowej oraz poprawę sytuacji na rynku pracy państw członkowskich, zgodnie z rezolucją Parlamentu z dnia 11 września 2013 r. w sprawie walki z bezrobociem osób młodych: możliwe rozwiązania (2013/2045(INI)).

Z zadowoleniem przyjmuje fakt, iż w rocznej analizie wzrostu gospodarczego na 2014 r. Komisja wzywa państwa członkowskie do ochrony lub wspierania długookresowych inwestycji w edukację, badania i innowacyjność, energetykę oraz działania na rzecz klimatu; uważa jednak, że nie wystarczy to, by umożliwić państwom członkowskim osiągnięcie tego celu, ze względu na i ich tak już napięte budżety.

Apeluje do Komisji opracowanie planu, który pomoże państwom członkowskim w realizacji niezbędnych inwestycji produkcyjnych, na przykład inwestycji w edukację oraz badania i rozwój, ze względu na ich potencjał w generowaniu wzrostu gospodarczego i tworzeniu nowych miejsc pracy.

Zalecenie 4: Wysokiej jakości miejsca pracy oraz godziwe pensje jako sposób na zwiększenie produktywności

Parlament Europejski uważa, że roczne wytyczne polityki przyjmowane przez Radę Europejską w oparciu o roczną analizę wzrostu gospodarczego powinny mieć na celu:

Jednostkowe koszty pracy, koszty produkcji oraz marża zysku

Apeluje o bardziej elastyczne i dynamiczne rynki pracy, zdolne dostosowywać się do trudnych warunków gospodarczych bez uciekania się do zwolnień i nadmiernej korekty płac; przypomina, że siła nabywcza wielu pracowników UE została poważnie nadwyrężona, dochody gospodarstw domowych spadły i zmniejszył się popyt wewnętrzny, przez co pogłębił się problem bezrobocia i wykluczenia społecznego, szczególnie w krajach najbardziej dotkniętych kryzysem; podkreśla, że obniżanie kosztów pracy odbijające się bezpośrednio na wynagrodzeniach (płacach) nie może być jedyną strategią odzyskiwania konkurencyjności; zauważa, że w komunikacie dotyczącym rocznej analizy wzrostu gospodarczego na 2014 r. podkreślono, iż kraje położone centralnie, mające niezbędny margines działania, mogą podnieść wynagrodzenia, co jest jednym ze sposobów na podniesienie konsumpcji; apeluje o ambitniejsze zalecenia w celu promowania bardziej wyważonego wzrostu i tworzenia miejsc pracy w strefie euro.

Zarobki i godziwe płace

Komisja powinna przedstawić propozycje środków, które rozwiązywałyby problem nierówności i gwarantowałyby godziwe płace; wzywa państwa członkowskie, by zwalczały ubóstwo pracujących, realizując taką politykę rynku pracy, która zmierza do zapewnienia pracującym pensji wystarczającej na utrzymanie, co jest ważne nie tylko z perspektywy spójności społecznej i sprawiedliwości społecznej, ale także z perspektywy utrzymywania silnej gospodarki.

Jakość miejsc pracy

Zaleca, by w zaleceniach Komisji dla poszczególnych krajów na 2014 r. położyć większy nacisk na jakość miejsc pracy, która jest kluczowa w gospodarce wymagającej specjalistycznej wiedzy, by wspierać wysoką wydajność pracy oraz szybkie innowacje w oparciu o wykwalifikowanych, łatwo dostosowujących się i zaangażowanych pracowników, którym zapewnia się godne normy bhp, poczucie bezpieczeństwa oraz rozsądne godziny pracy; wytyczne polityczne powinny koncentrować się w szczególności na dostępie pracowników do podstawowych praw pracowniczych zapisanych w traktatach, bez uszczerbku dla ustawodawstwa państw członkowskich.

Zwalczanie występowania i upowszechniania się niepewnych warunków zatrudnienia i fikcyjnego samozatrudnienia oraz zapewnienie odpowiedniej ochrony socjalnej i dostępu do szkoleń osobom zatrudnionym na umowach tymczasowych lub na niepełny etat oraz osobom prowadzącym działalność na własny rachunek.

Zapewnienie skutecznego egzekwowania przepisów dyrektywy ustanawiającej ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy.

Zalecenie 5: Reformy służące poprawie jakości uczestnictwa w rynku pracy

Parlament Europejski uważa, że roczne wytyczne polityki przyjmowane przez Radę Europejską w oparciu o roczną analizę wzrostu gospodarczego powinny mieć na celu:

Krajowe plany zatrudnienia dotyczące ogółu społeczeństwa i młodzieży

W zaleceniach dla poszczególnych krajów na 2014 r. Komisja powinna wprowadzić obowiązek przedkładania krajowych planów zatrudnienia odnoszących się do ogółu społeczeństwa i młodzieży.

W zaleceniach dla poszczególnych krajów opartych na rocznej analizie wzrostu gospodarczego na 2014 r. Komisja powinna uwzględnić jakość miejsc pracy, szkolenia i dostęp do uczenia się przez całe życie, podstawowe prawa pracownicze oraz wsparcie mobilności na rynku pracy i samozatrudnienia przez zwiększenie bezpieczeństwa pracowników.

Reformy rynku pracy oraz aktywna polityka rynku pracy

W reformach na rynku pracy należy koncentrować się na zwiększeniu wydajności i efektywności pracy w celu poprawy konkurencyjności gospodarki UE oraz umożliwienia zrównoważonego wzrostu gospodarczego i tworzenia nowych miejsc pracy przy jednoczesnym rygorystycznym poszanowaniu litery i ducha europejskiego dorobku prawnego w sprawach społecznych oraz określonych w nim zasad; reformy na rynkach pracy powinny być wdrażane tak, by wspierać jakość miejsc pracy.

W ramach strukturalnych reform rynku pracy należy wprowadzić wewnętrzną elastyczność w celu utrzymania zatrudnienia w czasie kryzysu gospodarczego oraz zapewnić wysoką jakość miejsc pracy i bezpieczeństwo przy zmianie pracy, systemy świadczeń dla bezrobotnych oparte na wymogach aktywizacji i powiązane ze strategiami reintegracji, polegające na zachęcaniu do podejmowania pracy przy jednoczesnym zapewnieniu godnych dochodów, a także postanowienia umowne służące zwalczaniu segmentacji rynku pracy, a ponadto przewidywać z góry restrukturyzację w gospodarce i zapewniać dostęp do uczenia się przez całe życie.

Przeciwdziałanie niedopasowaniu umiejętności

Poprawa śledzenia zapotrzebowania na umiejętności w określonych sektorach lub regionach oraz jak najszybsze usuwanie niedopasowania tych umiejętności.

Komisja i państwa członkowskie powinny współpracować przy opracowywaniu unijnej panoramy umiejętności, by uzyskać pełen obraz zapotrzebowania na umiejętności w UE.

Stymulowanie współpracy i synergii między sektorem kształcenia i szkolenia a przedsiębiorstwami w celu uprzedzania zapotrzebowania na umiejętności oraz dostosowania systemów kształcenia i szkolenia do potrzeb rynku pracy, by wyposażyć pracowników w niezbędne umiejętności oraz ułatwić przechodzenie od etapu kształcenia i szkolenia do pracy; w tym kontekście kluczową rolę powinny odgrywać dwutorowe systemy nauczania.

Wspieranie dostępu do uczenia się przez całe życie dla wszystkich grup wiekowych, nie tylko przez formalne uczenie się, lecz także przez rozwój kształcenia pozaformalnego i nieformalnego.

Wprowadzenie do 2015 r. systemu zatwierdzania edukacji pozaformalnej i nieformalnej w nawiązaniu do europejskich ram kwalifikacji.

Bezrobocie młodzieży

Wzywa do przyjęcia europejskiego paktu na rzecz zatrudnienia młodych, by urzeczywistnić dawno już zatwierdzone środki oraz przeznaczyć nowe zasoby i środki na zwalczanie bezrobocia młodzieży, zmniejszanie liczby młodzieży niekształcącej się, niepracującej ani nieszkolącej się (NEET), z uwzględnieniem jakościowego aspektu godnej pracy w powiązaniu z pełnym poszanowaniem podstawowych norm pracy.

Państwa członkowskie powinny pilnie wdrożyć programy gwarancji dla młodzieży i wydajnie korzystać z dostępnych zasobów, koncentrując działania na osobach w najtrudniejszej sytuacji.

Wzywa Komisję do priorytetowego potraktowania gwarancji dla młodzieży i zwiększyć dostępny budżet w obiecanym śródokresowym przeglądzie wieloletnich ram finansowych.

Komisja powinna zaproponować rozwiązania dotyczące jakości staży, obejmujące między innymi odpowiednie kryteria, efekty szkolenia i odpowiednie warunki pracy; wzywa Komisję, państwa członkowskie i europejskich partnerów społecznych do ambitnego wdrażania sojuszu na rzecz przygotowania zawodowego.

Osoby starsze oraz osoby długotrwale bezrobotne

Państwa członkowskie powinny stworzyć możliwości zatrudnienia dla osób starszych, gwarantując dostęp do uczenia się przez całe życie, wprowadzając politykę podatkową zachęcającą do kontynuowania pracy zawodowej oraz wspierając aktywne starzenie się w dobrym zdrowiu.

Długotrwale bezrobotni powinni być wspierani poprzez tworzenie miejsc pracy i zintegrowane podejścia oparte na aktywnym włączaniu, w tym pozytywne aktywizujące zachęty, np. indywidualne poradnictwo oraz programy "praca zamiast zasiłku", odpowiednie systemy świadczeń oraz dostęp do usług wysokiej jakości ułatwiających odbudowywanie więzi z rynkiem pracy i dostęp do miejsc pracy wysokiej jakości.

Kobiety

Komisja powinna kłaść większy nacisk na zdecydowane zwiększanie udziału kobiet w rynku pracy, który jest kluczowy dla osiągnięcia celu strategii "Europa 2020" dotyczącego poziomu zatrudnienia; apeluje o środki, takie jak przystępna cenowo opieka i opieka nad dziećmi, odpowiednie systemy urlopów macierzyńskich, ojcowskich i rodzicielskich oraz elastyczność czasu i miejsca pracy.

Państwa członkowskie powinny szanować i wspierać równouprawnienie płci w ramach polityki krajowej i krajowych programów reform.

Inne grupy priorytetowe

Państwa członkowskie powinny w krajowych programach reform uwzględnić kluczowe środki dotyczące zatrudnienia i włączenia społecznego przyjęte w europejskiej strategii na rzecz osób niepełnosprawnych. Apeluje do Komisji Europejskiej, by włączyła te środki do zaleceń dla poszczególnych krajów w 2014 r.

Apeluje o włączenie mniejszości do priorytetów rocznej analizy wzrostu gospodarczego na 2014 r., gdyż ich udział w rynku pracy jest kluczowy dla osiągnięcia celu strategii "Europa 2020" dotyczącego zatrudnienia; apeluje do Komisji i państw członkowskich o przeciwdziałanie niskiemu poziomowi uczestnictwa w rynku pracy osób należących do mniejszości (np. romskiej).

Zalecenie 6: Poprawa dobrowolnej mobilności pracowników

Parlament Europejski uważa, że roczne wytyczne polityki przyjmowane przez Radę Europejską w oparciu o roczną analizę wzrostu gospodarczego powinny mieć na celu:

Uważa, że ze względu na liczbę pracowników, szczególnie młodych, opuszczających kraj pochodzenia i przenoszących się do innego państwa członkowskiego w poszukiwaniu możliwości zatrudnienia istnieje pilna potrzeba opracowania właściwych środków. Obecnie zmieniane są przepisy UE, by zagwarantować możliwości przenoszenia uprawnień emerytalnych oraz kontynuowania świadczeń wynikających z zatrudnienia przez okres co najmniej trzech miesięcy, gdy świadczeniobiorca poszukuje pracy w innym państwie członkowskim. Rada i Parlament osiągnęły porozumienie w sprawie możliwości transgranicznego przenoszenia dodatkowych praw emerytalnych.

Zalecenie 7: Bardziej sprawiedliwe systemy podatkowe

Parlament Europejski uważa, że roczne wytyczne polityki przyjmowane przez Radę Europejską w oparciu o roczną analizę wzrostu gospodarczego powinny mieć na celu:

Zauważa, że Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) wskazał ostatnio na możliwość lepszego i bardziej progresywnego opodatkowania, co mogłoby się przyczynić do ograniczania nierówności w UE. Podkreśla konieczność zmniejszenia obciążeń podatkowych dotyczących zatrudnienia i przejścia na inne formy zrównoważonych podatków w celu wspierania wzrostu i tworzenia miejsc pracy, a równocześnie osiągania dodatkowych przychodów, aby poprawić uzasadnienie działań na rzecz konsolidacji budżetowej.

Zalecenie 8: Zmniejszenie poziomu ubóstwa i wykluczenia społecznego

Parlament Europejski uważa, że roczne wytyczne polityki przyjmowane przez Radę Europejską w oparciu o roczną analizę wzrostu gospodarczego powinny mieć na celu:

Państwa członkowskie powinny wzmocnić siatki bezpieczeństwa i zapewnić skuteczność systemów opieki społecznej oraz inwestować w środki zapobiegawcze.

Apeluje do Komisji o uwzględnienie wpływu programów dostosowań gospodarczych na postępy w osiąganiu zasadniczych celów strategii "Europa 2020" w tych państwach członkowskich, które doświadczają trudności finansowych, oraz o uzgodnienie zmian mających na celu ujednolicenie programów dostosowań względem celów strategii "Europa 2020".

Zalecenie 9: Stabilne emerytury

Parlament Europejski uważa, że roczne wytyczne polityki przyjmowane przez Radę Europejską w oparciu o roczną analizę wzrostu gospodarczego powinny mieć na celu:

Podkreśla potrzebę przeprowadzenia niezbędnych reform w celu zapewnienia stabilności systemów emerytalnych; uważa, że by z powodzeniem podnieść rzeczywisty wiek emerytalny, reformom emerytalnym muszą towarzyszyć strategie polityczne ograniczające dostęp do systemów wczesnych emerytur i innych możliwości wczesnego przejścia na emeryturę, rozszerzające możliwości zatrudnienia osób starszych, zapewniające dostęp do uczenia się przez całe życie, obejmujące politykę podatkową zachęcającą do kontynuowania pracy zawodowej, a także wspierające aktywne starzenie się w dobrym zdrowiu.

Podkreśla, że coraz szybciej rośnie presja wywierana przez zmiany demograficzne na budżety narodowe i systemy emerytalne, odkąd na emeryturę przechodzą pierwsi przedstawiciele pokolenia baby boom. Zwraca uwagę na nierówny postęp i poziom ambicji państw członkowskich w opracowywaniu i wdrażaniu reform strukturalnych mających na celu podniesienie zatrudnienia, stopniowe wycofywanie systemów wcześniejszego przechodzenia na emeryturę i ocenianie na poziomie państwa członkowskiego i z udziałem partnerów społecznych potrzeby zrównoważonego skorelowania zarówno ustawowego, jak i rzeczywistego wieku emerytalnego ze wzrostem średniej długości życia. Podkreśla, że państwa członkowskie, którym nie wdrażają stopniowo reform, mogą później znaleźć się w sytuacji, w której będą zmuszone do wprowadzenia ich w trybie pilnym, co może wiązać się ze poważnymi konsekwencjami społecznymi.

Zalecenie 10: Europejskie społeczne mechanizmy stabilizujące

Parlament Europejski uważa, że roczne wytyczne polityki przyjmowane przez Radę Europejską w oparciu o roczną analizę wzrostu gospodarczego powinny mieć na celu:

Zauważa, że polityka ochrony socjalnej, w szczególności świadczenia dla osób bezrobotnych, minimalne wynagrodzenie i opodatkowanie progresywne, początkowo pomagały ograniczyć recesję i ustabilizować rynek pracy oraz konsumpcję. Podkreśla jednak, że potencjał tych kluczowych gospodarczych i socjalnych mechanizmów stabilizujących został w niepokojącym stopniu ograniczony w tych państwach członkowskich, w których tego typu mechanizmy stabilizujące są najbardziej potrzebne. Zauważa, że w związku z tym osłabia się ochrona dochodów gospodarstw domowych, a przez to również popyt wewnętrzny.

Podkreśla, że politykę społeczną oraz normy socjalne szeroko wykorzystywano jako czynniki korygujące w wyniku zastosowania wymagań konsolidacji budżetowej. Wzywa Komisję, by oceniła konsekwencje tych procesów dla państw opiekuńczych i ich obywateli. Wzywa państwa członkowskie do zwiększenia adekwatności i skuteczności systemów zabezpieczenia społecznego oraz do dopilnowania, aby nadal funkcjonowały one jako zabezpieczenia przed ubóstwem i wykluczeniem społecznym.

Zalecenie 11: Konieczność wzmocnienia legitymacji demokratycznej i dialogu społecznego

Parlament Europejski uważa, że roczne wytyczne polityki przyjmowane przez Radę Europejską w oparciu o roczną analizę wzrostu gospodarczego powinny mieć na celu:

Wszystkie reformy rynku pracy powinny opierać się na lepszej koordynacji dialogu społecznego.

Zwiększenie wysokiej jakości uczestnictwa partnerów społecznych oraz silnego dialogu społecznego, również na szczeblu krajowym, jest kluczowe dla sukcesu wszelkich reform, a szczególnie w reformach unii gospodarczej i walutowej należy zwiększyć udział partnerów społecznych w procesie nowego zarządzania gospodarką, zwłaszcza w europejskim semestrze.

Wdrożenie propozycji Komisji dotyczącej większego zaangażowania partnerów społecznych w europejski semestr, m.in. w komisji dialogu społecznego, przed corocznym przyjęciem rocznej analizy wzrostu gospodarczego.

Rada Europejska i państwa członkowskie powinny zapewnić ścisłe zaangażowanie parlamentów narodowych i regionalnych, partnerów społecznych, władz publicznych oraz społeczeństwa obywatelskiego w realizację i monitorowanie wytycznych politycznych na mocy strategii "Europa 2020" oraz w proces zarządzania gospodarką, aby zapewnić ich poczucie odpowiedzialności.

Rada Europejska i Komisja powinny skuteczniej włączyć w europejski semestr w 2014 r. monitorowanie i ocenę osiągania celów strategii "Europa 2020" dotyczących zatrudnienia, spraw społecznych i kształcenia.

1 Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0447.

2 Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0515.

3 Dz.U. C 308 E z 20.10.2011, s. 116.

4 Dz.U. C 332 E z 15.11.2013, s. 81.

5 Dz.U. C 131 E z 8.5.2013, s. 87.

6 Dz.U. C 153 E z 31.5.2013, s. 57.

7 Teksty przyjęte, P7_TA(2012)0419.

8 Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0266.

9 Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0036.

10 Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0365.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2017.285.24
• Rodzaj: Rezolucja
• Tytuł: Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 25 lutego 2014 r. w sprawie europejskiego semestru na rzecz koordynacji polityki gospodarczej: zatrudnienie i aspekty społeczne w rocznej analizie wzrostu gospodarczego na 2014 r. (2013/2158(INI)).
• Data aktu: 25/02/2014
• Data ogłoszenia: 29/08/2017