POMOC PAŃSTWA - PORTUGALIAPomoc Państwa SA.35546 (2013/C) (ex 2012/NN) - Wcześniej przyznane środki pomocy na rzecz Estaleiros Navais de Viana do Castelo S.A.
Zaproszenie do zgłaszania uwag zgodnie z art. 108 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
(2013/C 95/07)
(Dz.U.UE C z dnia 3 kwietnia 2013 r.)
Pismem z dnia 23 stycznia 2013 r., zamieszczonym w autentycznej wersji językowej na stronach następujących po niniejszym streszczeniu, Komisja powiadomiła Portugalię o swojej decyzji o wszczęciu postępowania określonego w art. 108 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej i dotyczącego wyżej wspomnianego środka pomocy.
Zainteresowane strony mogą zgłaszać uwagi na temat środka pomocy, w odniesieniu do którego Komisja wszczyna postępowanie, w terminie jednego miesiąca od daty publikacji niniejszego streszczenia i następującego po nim pisma. Uwagi należy kierować do Kancelarii ds. Pomocy Państwa w Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji Komisji Europejskiej na następujący adres, numer faksu lub adres e-mail:
European Commission
Directorate-General for Competition
State Aid Registry
1049 Bruxelles/Brussel
BELGIQUE/BELGIË
Faks: +32-2-296-1242
E-mail: stateaidgreffe@ec.europa.eu
Otrzymane uwagi zostaną przekazane Portugalii. Zainteresowane strony zgłaszające uwagi mogą wystąpić z odpowiednio uzasadnionym pisemnym wnioskiem o objęcie ich tożsamości klauzulą poufności.
TEKST STRESZCZENIA
PROCEDURA
W dniu 3 października 2012 r. władze portugalskie przekazały Komisji nieformalne powiadomienie o prywatyzacji przedsiębiorstwa Estaleiros Navais de Viana do Castelo S.A. (" ENVC "). Pismem z dnia 12 października 2012 r. Komisja zwróciła się o dodatkowe informacje w sprawie przedstawionych środków, na które Portugalia odpowiedziała w dniach 9 i 20 listopada 2012 r. W dniu 16 października 2012 r. przeprowadzono rozmowę telefoniczną z władzami Portugalii, a w dniu 11 grudnia 2012 r. doszło do spotkania. Dodatkowe informacje zostały przekazane przez Portugalię w piśmie z dnia 28 grudnia 2012 r. oraz przesłane pocztą elektroniczną w dniu 18 stycznia 2013 r.
OPIS ŚRODKA
ENVC to największa stocznia w Portugalii, będąca w całości własnością państwa za pośrednictwem EMPORDEF - spółki holdingowej należącej w całości do Skarbu Państwa. Przedsiębiorstwo ENVC co najmniej od 2004 r. przynosi znaczne straty, a od 2008-2009 r. odnotowuje stały spadek obrotów i wykazuje ujemny kapitał własny.
ENVC jest obecnie w trakcie prywatyzacji w drodze sprzedaży bezpośredniej 95% kapitału akcyjnego, składającej się z dwóch etapów: (i) wstępny etap składania niewiążących ofert, otwarty dla wszystkich zainteresowanych inwestorów, oraz (ii) drugi etap przeznaczony na składanie wiążących ofert, otwarty dla wybranych inwestorów, którzy wcześniej przedstawili niewiążące oferty i zostali uznani za inwestorów spełniających konieczne warunki. Kryteria stosowane do ustalenia listy zakwalifikowanych inwestorów zaproszonych do udziału w drugim etapie obejmują między innymi odsetek akcji, które inwestor jest skłonny nabyć, oraz oferowaną cenę, przedstawienie planu strategicznego zakładającego zatrzymanie w jak największym stopniu kadry pracowniczej, a także wkład w stabilność finansową i ekonomiczną ENVC.
Proces prywatyzacji ENVC jest mocno zaawansowany. Portugalia poinformowała, że EMPORDEF ustalił grupę ponad 70 potencjalnych inwestorów, z czego sześciu przedstawiło niewiążące oferty. Spośród czterech inwestorów zaproszonych do drugiego etapu trzech przedłożyło wiążące oferty, ale tylko dwóch z nich zostało uznanych za spełniających konieczne warunki. Rząd zamierzał wybrać ostatecznego nabywcę przed końcem 2012 r. W pismach z dnia 28 grudnia 2012 r. i 18 stycznia 2013 r. Portugalia poinformowała jednak Komisję, że dwaj ostatni oferenci zostali poinformowani, że wynik procesu prywatyzacji jest uzależniony od ostatecznego stanowiska Komisji w tej sprawie. W związku z tym Komisja zakłada, również na podstawie informacji, które ukazały się w prasie w dniu 27 grudnia 2012 r., że nie podjęto ostatecznej decyzji w odniesieniu do wyboru najlepszej oferty.
Wydaje się, iż ENVC w ciągu ostatnich kilku lat skorzystało z kilku środków pomocy państwa, zapewnionych bezpośrednio przez Skarb Państwa bądź przez jedynego udziałowca ENVC -EMPORDEF. Środki te obejmują liczne pożyczki na pokrycie kosztów operacyjnych, pisma o braku zastrzeżeń w celu uzyskania kredytów i pożyczek, wsparcie finansowe dla działalności stoczniowej i działań szkoleniowych, 24,88 mln EUR w postaci podwyższenia kapitału i wsparcia finansowego na budowę statku. Przykładowo w 2012 r. - w czasie, gdy ENVC była najprawdopodobniej w trudnej sytuacji finansowej - EMPORDEF przyznał ENVC kilka oprocentowanych pożyczek przekraczających 101 mln EUR, o oprocentowaniu wahającym się pomiędzy 2% a 8,451%.
OCENA ŚRODKÓW POMOCY
Na obecnym etapie Komisja jest zdania, iż przedsiębiorstwo ENVC - w czasie przyznawania mu wcześniejszych środków - można uznać za przedsiębiorstwo w trudnej sytuacji w rozumieniu wytycznych wspólnotowych dotyczących pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw(1) (zwanych dalej "wytycznymi").
Komisja wstępnie uważa, że udzielone w przeszłości środki obejmowały zasoby państwowe, ponieważ zostały one zapewnione bezpośrednio przez Skarb Państwa lub przez spółkę holdingową EMPORDEF, która należy w 100% do Skarbu Państwa, i której działania można przypisać państwu w rozumieniu orzecznictwa Stardust Marine(2).
Udzielone w przeszłości środki wydają się stanowić nienależną wybiórczą korzyść na rzecz ENVC. Pomimo ograniczonej ilości dostępnych informacji, Komisja uważa za mało prawdopodobne, aby jakikolwiek racjonalny prywatny inwestor udzielił
ENVC takich środków, biorąc pod uwagę trudności, z jakimi borykało się ENVC. Ponadto udzielone w przeszłości środki mogły mieć wpływ na wymianę handlową pomiędzy państwami członkowskimi, ponieważ ENVC konkuruje z innymi stoczniami z innych państw członkowskich Unii Europejskiej oraz z całego świata.
W zakresie, w jakim udzielone w przeszłości środki stanowią pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE, Komisja oceniła czy w tym przypadku mają zastosowanie prima facie jakiekolwiek podstawy prawne dotyczące zgodności ze wspólnym rynkiem ustanowione w TFUE. Ze względu na to, iż wydaje się, że przedsiębiorstwo ENVC było przedsiębiorstwem znajdującym się w trudnej sytuacji w czasie, gdy udzielono mu środków pomocy, Komisja uważa, że na tym etapie zastosowanie ma jedynie wyłączenie określone w art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE, a w szczególności w wytycznych dotyczących pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw. Niemniej jednak warunki ustanowione w tych wytycznych w zakresie pomocy w celu ratowania lub restrukturyzacji nie wydają się być w niniejszym przypadku spełnione.
Ze względu na wyżej wymienione powody, na tym etapie Komisja ma wątpliwości dotyczące zgodności udzielonych w przeszłości środków na rzecz ENVC z rynkiem wewnętrznym i w związku z tym podjęła w tej kwestii decyzję o wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego.
Zgodnie z art. 14 rozporządzenia Rady (WE) nr 659/1999 można wystąpić do beneficjenta o zwrot wszelkiej bezprawnie przyznanej pomocy.
PLANOWANE ŚRODKI W KONTEKŚCIE PRYWATYZACJI ENVC
Ponadto Komisja została poinformowana, że Portugalia planuje również przyznać ENVC nowe środki w ramach procesu prywatyzacji. Portugalia przyznaje, że dokładny charakter i kwoty tych środków nie są jeszcze ustalone, ponieważ zależeć one będą od treści wiążących ofert i zawartych w nich warunków cenowych.
Pomimo iż planowane środki towarzyszące prywatyzacji ENVC nie są przedmiotem niniejszej decyzji, Komisja, biorąc pod uwagę sytuację ekonomiczną ENVC oraz charakter planowanych środków, uważa, że istnieje prawdopodobieństwo, iż jeżeli środki te zostaną ostatecznie wdrożone, mogą one stanowić pomoc państwa.
Komisja zauważa również, że proces prywatyzacji prawdopodobnie nie będzie się odbywał na podstawie bezwarunkowej procedury przetargowej, kiedy przedsiębiorstwo jest sprzedawane oferentowi proponującemu najwyższą ofertę, co jest najlepszym możliwym sposobem na zminimalizowanie ryzyka udzielania pomocy państwa. Ze względu na fakt, że sprzedaż zawiera szereg warunków, na obecnym etapie Komisja nie jest w stanie potwierdzić przyszłemu nabywcy ENVC, że wyklucza ona istnienie pomocy państwa.
W tym względzie Komisja pragnie przypomnieć Portugalii, że art. 108 ust. 3 TFUE ma skutek zawieszający. Portugalia nie powinna wdrażać zaplanowanych środków bez uzyskania uprzedniej zgody Komisji.
TEKST PISMA
grafika
______(1) Dz.U. C 244 z 1.10.2004, s. 2
(2) Sprawa C-482/99 Republika Francuska przeciwko Komisji (Stardust Marine) [2002] Rec. s. I-4397.
