Działalność Komisji Petycji w roku 2010 (2010/2295(INI)).

Działalność Komisji Petycji w roku 2010

P7_TA(2011)0382

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 września 2011 r. w sprawie działalności Komisji

Petycji w 2010 r. (2010/2295(INI))

(2013/C 51 E/12)

(Dz.U.UE C z dnia 22 lutego 2013 r.)

Parlament Europejski,

– uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie działalności Komisji Petycji,

– uwzględniając art. 24, 227, 258 i 260 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

– uwzględniając art. 10 i 11 Traktatu o Unii Europejskiej,

– uwzględniając art. 48 i art. 202 ust. 8 Regulaminu,

– uwzględniając sprawozdanie Komisji Petycji (A7-0232/2011),

A. mając na uwadze znaczenie procedury składania i rozpatrywania petycji oraz szczególne uprawnienia, które powinny umożliwiać właściwej komisji poszukiwanie rozwiązań i ochronę obywateli UE składających petycje do Parlamentu,

B. mając na uwadze, że należy zwiększyć udział obywateli w procesie decyzyjnym w UE, by zwiększyć jej umocowanie demokratyczne i poczucie odpowiedzialności,

C. mając na uwadze, że Parlament bezpośrednio reprezentuje obywateli UE, a prawo do składania petycji daje im możliwość zwrócenia się do swoich przedstawicieli, gdy uznają, że naruszono ich prawa, i gdy przedmiot ich petycji leży w zakresie działalności Unii Europejskiej,

D. mając na uwadze, że stosowanie europejskiego prawodawstwa ma bezpośredni wpływ na obywateli i mieszkańców UE oraz że to oni mogą najlepiej ocenić skuteczność tego prawodawstwa i jego niedostatki oraz zgłaszać luki prawne, które należy uzupełnić, by zagwarantować lepsze stosowanie prawodawstwa wspólnotowego przez poszczególne państwa członkowskie, a także mając na uwadze, że Komisja Petycji powinna być preferowanym punktem kontaktowym,

E. mając na uwadze, że Parlament - za pośrednictwem Komisji Petycji - ma obowiązek zbadania wspomnianych zagadnień i zaoferowania obywatelom najlepszych rozwiązań, a żeby to osiągnąć, Komisja Petycji stale zacieśnia współpracę z Komisją, Europejskim Rzecznikiem Praw Obywatelskich, innymi komisjami parlamentarnymi, europejskimi organami, agencjami i sieciami oraz państwami członkowskimi,

F. mając jednak na uwadze, że w niektórych przypadkach państwa członkowskie nadal niechętnie odnoszą się do aktywnej współpracy z właściwą komisją, np. nieuczestnicząc w jej posiedzeniach i nieodpowiadając na kierowane do nich pisma; mając na uwadze, że świadczy to o braku lojalnej współpracy z instytucją,

G. mając jednak na uwadze, że wiele państw członkowskich wykazuje się wysokim poziomem współpracy, rozwiązując wraz z Parlamentem problemy poruszane przez obywateli w petycjach,

H. mając na uwadze wkład służb Komisji w procedurę rozpatrywania petycji w formie przedstawianych wstępnych ocen wielu otrzymanych petycji,

I. mając na uwadze, że stopień specjalizacji i różnorodność tematów poruszanych w petycjach wymaga zacieśnienia współpracy z pozostałymi komisjami parlamentarnymi w przypadkach, gdy ich opinia jest niezbędna do odpowiedniego rozpatrzenia petycji,

J. mając na uwadze, że liczba petycji otrzymanych przez Parlament w 2010 r. była nieznacznie niższa od liczby odnotowanej w roku 2009 (odpowiednio 1 655 i 1 924 petycji, co oznacza spadek o 14%),

K. mając na uwadze, że dzięki dobrej współpracy nawiązanej z właściwymi służbami Parlamentu w 2010 r. nie zarejestrowano 91 (4,7%) złożonych przez obywateli skarg niespełniających minimalnych warunków niezbędnych do uznania ich za petycje, co jest zgodne z zaleceniami zawartymi w sprawozdaniu rocznym za 2009 r., by nie rejestrować petycji niespełniających minimalnych wymogów,

L. mając na uwadze, że liczba petycji uznanych za niedopuszczalne w 2010 r. (40%) wskazuje, że należy kontynuować starania o lepsze informowanie obywateli o zakresie kompetencji Komisji Petycji oraz o roli poszczególnych instytucji UE,

M. mając na uwadze, że procedura składania i rozpatrywania petycji może uzupełniać inne europejskie środki dostępne obywatelom, takie jak możliwość złożenia skargi do Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich lub do Komisji,

N. mając na uwadze, że obywatelom przysługuje prawo do szybkiego uzyskania satysfakcji, którego centralnym punktem jest wskazanie rozwiązań, oraz że Parlament wielokrotnie zwracał się do Komisji o korzystanie przez nią z uprawnień przyznanych jej jako strażniczce Traktatów, by reagować na naruszenia prawa europejskiego zgłaszane przez składających petycje, zwłaszcza gdy naruszenia te wynikają z transpozycji prawodawstwa UE na szczeblu krajowym,

O. mając na uwadze, że wiele petycji wciąż odzwierciedla obawy związane z transponowaniem i wdrażaniem europejskich przepisów dotyczących środowiska naturalnego i rynku wewnętrznego, oraz mając na uwadze, że Komisja Petycji zwracała się już wcześniej do Komisji o nasilenie kontroli w tych obszarach i poprawę ich skuteczności,

P. mając na uwadze, że chociaż Komisja może w pełni zweryfikować zgodność z prawem UE dopiero po wydaniu przez władze krajowe ostatecznej decyzji, to jednak należy jak najwcześniej sprawdzać, zwłaszcza w odniesieniu do środowiska naturalnego, poprawność stosowania przez władze lokalne, regionalne i krajowe wszystkich wynikających z prawa UE istotnych wymogów proceduralnych, w tym zastosowania zasady ostrożności,

Q. mając na uwadze bardzo wysoką liczbę petycji związanych z przedsięwzięciami mogącymi hipotetycznie wpływać na środowisko, oczekuje podjęcia w Komisji Petycji refleksji na temat rozpatrywania tych petycji dotyczących przedsięwzięć poddawanych procedurze konsultacji publicznych, by zoptymalizować termin podejmowania decyzji przez tę komisję, zarówno z punktu widzenia składającego petycję, jak i w stosunku do stanu zaawansowania danego przedsięwzięcia,

R. mając na uwadze znaczenie zapobiegania dalszej nieodwracalnej utracie różnorodności biologicznej, zwłaszcza na obszarach Natura 2000, oraz zobowiązanie państw członkowskich do zagwarantowania ochrony specjalnych obszarów na mocy dyrektywy siedliskowej (92/43/EWG) i dyrektywy ptasiej (79/409/EWG),

S. mając na uwadze, że w petycjach podkreśla się wpływ prawodawstwa europejskiego na życie codzienne obywateli UE, oraz uznając potrzebę podjęcia wszelkich niezbędnych działań na rzecz utwierdzenia postępów w dziedzinie umacniania praw obywateli UE,

T. mając na uwadze znaczną liczbę petycji oczekujących na rozpatrzenie ze względu na postępowania w sprawie uchybień wszczęte przez Komisję, a także mając na uwadze, że w poprzednim sprawozdaniu z działalności oraz w opinii w sprawie rocznego sprawozdania Komisji dotyczącego kontroli wdrażania prawa wspólnotowego Komisja Petycji zaapelowała o regularne informowanie jej o przebiegu postępowań w sprawie uchybień wskazywanych w petycjach,

U. mając na uwadze zalecenia Komisji Petycji w wyniku misji rozpoznawczych w Huelvie (Hiszpania), Kampanii (Włochy) i Vorarlbergu (Austria), dotyczących gospodarowania toksycznymi odpadami i odpadami komunalnymi oraz przeniesienia do prawa krajowego dyrektywy o wpływie na środowisko,

V. mając na uwadze ust. 32 swojej rezolucji z dnia 6 lipca 2010 r. w sprawie działalności Komisji Petycji w roku 2009⁽¹⁾ dotyczący wniosku Parlamentu o dokonanie przeglądu procesu rejestracji petycji,

W. mając na uwadze, że Komisja Prawna wydała opinię dotyczącą petycji 0163/2.010 złożonej przez P.B. (Niemcy) w sprawie dostępu strony trzeciej do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w związku z orzeczeniami w trybie prejudycjalnym,

1. wyraża nadzieję, że Parlament i Komisja Petycji będą czynnie zaangażowane w rozwój inicjatywy obywatelskiej, by w pełni zrealizować jej cele oraz zapewnić większą przejrzystość procesu decyzyjnego w UE, dając obywatelom możliwość proponowania udoskonaleń, zmian lub uzupełnień w prawodawstwie UE, a przy tym unikając wykorzystywania tego otwartego dla obywateli forum wyłącznie do celów medialnych;

2. uważa, że Komisja Petycji jest najwłaściwszą komisją do realizacji zadania polegającego na monitorowaniu inicjatyw obywatelskich rejestrowanych w Komisji Europejskiej;

3. wnioskuje, by inicjatywy obywatelskie, pod którymi w wymaganym terminie nie zebrano miliona podpisów, można było przekazywać Komisji Petycji w celu przeprowadzenia bardziej szczegółowej debaty;

4. wnosi, by to Komisja Petycji reprezentowała Parlament na prowadzonym przez Parlament i Komisję Europejską publicznym wysłuchaniu przedstawicieli obywateli, których inicjatywa zyskała milion podpisów, dzięki czemu Komisja Petycji będzie mogła wnieść w prace związane z wysłuchaniem swoje doświadczenie i legitymację;

5. zwraca uwagę na rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 211/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. w sprawie inicjatywy obywatelskiej⁽²⁾ - nowy instrument umożliwiający uczestnictwo obywateli w sprawach UE;

6. zauważa, że do Parlamentu wpłynęły petycje związane z kampaniami, w których zebrano ponad milion podpisów, co dowodzi jego doświadczenia w stosunkach z obywatelami, ale nalega, by informować obywateli o różnicy między tym rodzajem petycji a przyszłą inicjatywą obywatelską;

7. przypomina, że wraz z wejściem w życie Traktatu z Lizbony Karta praw podstawowych zyskała prawnie wiążący charakter, i podkreśla znaczenie Karty jako nowego impulsu dla działań Unii i państw członkowskich w tym zakresie; wyraża nadzieję, że Komisja Europejska, jako strażniczka Traktatów, dołoży wszelkich starań w celu zapewnienia skutecznego stosowania praw podstawowych zapisanych w Karcie;

8. odnotowuje komunikat Komisji pt. "Strategia skutecznego wprowadzania w życie Karty praw podstawowych przez Unię Europejską" i uważa, że należy rozwijać, wspierać i utwierdzać autentyczną kulturę praw podstawowych nie tylko w instytucjach UE, ale również w państwach członkowskich, zwłaszcza przy stosowaniu i praktycznym wdrażaniu prawa UE; zauważa, że wspomniane w strategii środki informacyjne dotyczące roli i uprawnień Unii w dziedzinie praw podstawowych powinny być szczegółowe i kompleksowe, aby zapobiec przyszłemu dowolnemu przyznawaniu i odrzucaniu kompetencji w stosunkach między Komisją a państwami członkowskimi, zwłaszcza w newralgicznych kwestiach;

9. podkreśla jednak, że mimo dużej liczby petycji dotyczących praw zapisanych w Karcie Komisja stale - ze względu na brak narzędzi - odmawia podejmowania działań zapobiegających rażącemu naruszaniu praw podstawowych w państwach członkowskich;

10. z zadowoleniem przyjmuje przystąpienie UE do europejskiej konwencji praw człowieka, gdyż oznacza to przyznanie Europejskiemu Trybunałowi Praw Człowieka właściwości do rozpatrywania działań UE;

11. z zadowoleniem przyjmuje ogłoszenie przez Komisję roku 2.013 Europejskim Rokiem Obywatelstwa, by zainicjować debatę nad obywatelstwem europejskim oraz informować obywateli UE o przysługujących im prawach oraz o istnieniu demokratycznych narzędzi, które obywatele mają do dyspozycji, by domagać się przestrzegania tych praw; uważa, że należy wykorzystać Europejski Rok Obywatelstwa do szerszego rozpowszechniania informacji na temat nowej inicjatywy obywatelskiej, aby od samego początku zapobiegać dużej liczbie dokumentów uznawanych za niedopuszczalne, jak ma to nadal miejsce w przypadku petycji; ponadto uważa, że należy też poddać pod dyskusję kwestię ograniczonego zakresu zastosowania Karty praw podstawowych Unii Europejskiej;

12. z zadowoleniem przyjmuje utworzenie na portalu "Prawa obywateli UE" (Your EU Rights) punktu kompleksowej obsługi umożliwiającego obywatelom uzyskanie informacji, złożenie skargi lub odwołania; z zadowoleniem przyjmuje podjęte przez Komisję środki upraszczające usługi dla obywateli, służące informowaniu ich o prawach przysługujących im na szczeblu europejskim oraz o dostępnych im środkach odwoławczych w przypadku naruszenia prawa; podkreśla konieczność lepszego informowania i większej przejrzystości ze strony europejskich instytucji, zwłaszcza przez gwarantowanie łatwego dostępu do dokumentów;

13. przypomina swoją rezolucję w sprawie działalności Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich w 2009 r. i apeluje do rzecznika o zagwarantowanie dostępu do informacji i poszanowanie prawa do dobrej administracji, gdyż są to warunki niezbędne, by obywatele mieli zaufanie do instytucji; popiera zalecenie Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich skierowane do Komisji w związku ze skargą 676/2008/RT dotyczącą nadmiernych opóźnień w udzielaniu Rzecznikowi odpowiedzi;

14. zauważa, że petycje otrzymane w 2010 r. w dalszym ciągu skupiają się na obszarze środowiska naturalnego, praw podstawowych, rynku wewnętrznego i wymiaru sprawiedliwości; zaznacza, że jeśli chodzi o rozmieszczenie geograficzne, najwięcej petycji dotyczyło jednego z państw członkowskich - Hiszpanii (16%) - oraz całej UE (16%), następnie zaś Niemiec, Włoch i Rumunii;

15. dostrzega znaczenie działań składających petycje na rzecz ochrony środowiska w UE, zważywszy że większość petycji dotyczy oceny wpływu na środowisko, przyrody, ścieków, zarządzania jakością wody i ochrony zasobów, jakości powietrza i hałasu, gospodarowania odpadami i emisji przemysłowych;

16. podkreśla znaczenie współpracy między Komisją a państwami członkowskimi i wyraża niezadowolenie z powodu niedbałości niektórych państw członkowskich w kwestii wdrażania i egzekwowania europejskiego prawodawstwa w dziedzinie ochrony środowiska;

17. uważa, że Komisja powinna bardziej zdecydowanie kontrolować przestrzeganie i wdrażanie europejskiego prawodawstwa w dziedzinie ochrony środowiska na wszystkich etapach procedury, a nie dopiero po podjęciu ostatecznej decyzji;

18. podziela obawy wyrażane przez wielu składających petycje w związku z niezdolnością Unii Europejskiej do zagwarantowania skutecznej realizacji planu działań na rzecz różnorodności biologicznej z 2010 r.; z zadowoleniem przyjmuje komunikat Komisji z dnia 19 stycznia 2010 r. zatytułowany "Warianty wizji i celu UE w zakresie różnorodności biologicznej na okres po 2010 roku" (COM(2010)0004);

19. uważa, że Komisja musi zapewniać prawidłowe stosowanie dyrektywy w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, dyrektywy w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, dyrektywy siedliskowej i dyrektywy ptasiej przez państwa członkowskie, opierając się na zaleceniach właściwej komisji Parlamentu, z którą Komisja Petycji chętnie nawiąże ścisłą współpracę, by zapewnić lepsze odzwierciedlenie obaw obywateli w przyszłych działaniach na rzecz środowiska naturalnego;

20. z zadowoleniem przyjmuje komunikat Komisji z dnia 2 lipca 2009 zatytułowany "Wytyczne w celu skuteczniejszej transpozycji i stosowania dyrektywy 2004/38/WE w sprawie prawa obywateli Unii i członków ich rodzin do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium państw członkowskich" (COM(2009)0313), w którym wskazano problemy często poruszane przez składających petycje, dotyczące przeniesienia wspomnianej dyrektywy do prawa krajowego i jej stosowania w codziennym życiu obywateli;

21. uznaje rolę sieci SOLVIT, która często ujawnia wskazywane przez składających petycje problemy dotyczące stosowania zasad rynku wewnętrznego, i apeluje, by w razie niewłaściwego stosowania prawodawstwa UE informować Komisję Petycji Parlamentu, gdyż procedura składania i rozpatrywania petycji może przyczynić się do doskonalenia prawodawstwa;

22. uznaje istotną rolę Komisji w pracach Komisji Petycji, które w dalszym ciągu opierają się na ekspertyzach Komisji w ocenie petycji, stwierdzaniu przypadków naruszania prawodawstwa europejskiego i znajdywaniu rozwiązań, a także uznaje wysiłki Komisji na rzecz skrócenia łącznego czasu reakcji (średnio cztery miesiące) na wnioski Komisji Petycji o zebranie informacji, by sprawy zgłaszane przez obywateli mogły być rozwiązywane jak najszybciej;

23. z zadowoleniem przyjmuje udział w posiedzeniach Komisji Petycji poszczególnych komisarzy, którzy ściśle i skutecznie z nią współpracowali, tworząc w ten sposób ważny kanał komunikacji między obywatelami a instytucjami UE;

24. ubolewa jednak, że Komisja do tej pory nie zareagowała na ponawiane przez Komisję Petycji apele o informowanie jej o przebiegu postępowań w sprawie uchybień zgłaszanych w rozpatrywanych petycjach, gdyż comiesięczne publikowanie decyzji Komisji w sprawie postępowań o uchybienie, zgodnie z art. 258 i 260 Traktatu, nie jest satysfakcjonującą odpowiedzią;

25. przypomina, że w wielu wypadkach petycje zwracają uwagę na kwestie związane z transpozycją i wdrażaniem europejskiego prawodawstwa, i przyznaje, że wszczęcie postępowania w sprawie uchybienia niekoniecznie zapewnia obywatelom natychmiastowe rozwiązanie ich problemów, można by zatem stosować inne środki kontroli i nacisku;

26. zwraca się do Komisji o należyte uznanie roli petycji w kontroli skutecznego stosowania prawa wspólnotowego, zważywszy że petycje to zazwyczaj pierwsze sygnały opóźnień w stosowaniu środków prawnych przez państwa członkowskie;

27. z zadowoleniem przyjmuje obecność Rady na posiedzeniach Komisji Petycji, ale ubolewa, że obecność ta nie prowadzi do aktywniejszej współpracy, która mogłaby odblokować petycje, w których przypadku współpraca ze strony państw członkowskich miałaby decydujące znaczenie;

28. podkreśla, że udział oraz ścisła i systematyczna współpraca państw członkowskich są niezwykle ważne dla prac Komisji Petycji; zachęca państwa członkowskie do odgrywania aktywnej roli w reagowaniu na petycje dotyczące stosowania i przestrzegania przepisów prawa europejskiego, a ponadto przywiązuje szczególną wagę do obecności i aktywnej współpracy przedstawicieli państw członkowskich na posiedzeniach Komisji Petycji;

29. jest zdania, że Komisja Petycji powinna nawiązać ściślejsze stosunki robocze z odpowiednimi komisjami w regionalnych i krajowych parlamentach państw członkowskich oraz odbywać misje rozpoznawcze, by wspierać wzajemne zrozumienie petycji poruszających zagadnienia europejskie, a z drugiej strony, by poznać różne metody pracy krajowych komisji petycji, tak aby odrzucenie danej petycji przez Komisję Petycji Parlamentu Europejskiego z powodu problemów kompetencyjnych było następstwem świadomej i dalekowzrocznej decyzji;

30. odnotowuje fakt, że duża liczba składających petycje zwraca się do Parlamentu w poszukiwaniu rozwiązań w sprawach niewchodzących w zakres kompetencji UE, np. wykonania decyzji sądów krajowych czy bierności administracji różnych szczebli, i stara się zaradzić tej sytuacji, przekazując wspomniane skargi właściwym organom krajowym lub regionalnym; z zadowoleniem przyjmuje nową procedurę wdrożoną przez Dyrekcję Generalną ds. Urzędu Przewodniczącego i Dyrekcję Generalną ds. Polityki Wewnętrznej Parlamentu w odniesieniu do rejestracji petycji;

31. zwraca uwagę na konieczność zapewnienia przejrzystości w procedurze rozpatrywania petycji: wewnątrz instytucji dzięki umożliwieniu posłom bezpośredniego dostępu do dokumentacji petycji za pomocą aplikacji E-petition oraz dzięki uproszczeniu procedury wewnętrznej i ścisłej współpracy między posłami, przewodniczącą i sekretariatem Komisji Petycji, a na zewnątrz dzięki utworzeniu interaktywnego portalu internetowego dla składających petycje; uważa ponadto, że posłowie powinni poprzez aplikację E-petition mieć dostęp do petycji, w przypadku których składający petycję wnieśli o zachowanie anonimowości;

32. apeluje o niezwłoczne utworzenie portalu internetowego poświęconego petycjom, na którym udostępniony zostanie interaktywny wzór petycji, podane zostaną informacje o zadaniach Parlamentu i o tym, co można osiągnąć, składając petycję do tej instytucji, umieszczone zostaną linki do alternatywnych środków odwołania na szczeblu europejskim i krajowym oraz będą jak najbardziej szczegółowo opisane właściwości Unii Europejskiej, by nie mylono właściwości UE i właściwości krajowych;

33. zwraca się do właściwych służb administracyjnych Parlamentu o aktywną współpracę z Komisją Petycji w celu znalezienia najodpowiedniejszych rozwiązań, ponieważ portal o takich cechach przyczyniłby się znacznie do poprawy komunikacji między Parlamentem a obywatelami UE i umożliwiałby im przyłączenie się do danej petycji lub wycofanie poparcia dla niej (zgodnie z art. 202 Regulaminu);

34. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji i sprawozdania Komisji Petycji Radzie, Komisji, Europejskiemu Rzecznikowi Praw Obywatelskich, rządom i parlamentom państw członkowskich oraz ich komisjom ds. petycji i rzecznikom praw obywatelskich lub podobnym właściwym organom.

______

⁽¹⁾ Teksty przyjęte, P7_TA(2010)0261.

⁽²⁾ Dz.U. L 65 z 11 3.2011, s. 1.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2013.51E.95
• Rodzaj: Rezolucja
• Tytuł: Działalność Komisji Petycji w roku 2010 (2010/2295(INI)).
• Data aktu: 14/09/2011
• Data ogłoszenia: 22/02/2013