Zaproszenie do zgłaszania uwag zgodnie z art. 1 ust. 2 w części I Protokołu 3 do Porozumienia między państwami EFTA w sprawie ustanowienia Urzędu Nadzoru i Trybunału Sprawiedliwości, dotyczących pomocy państwa na finansowanie rozwoju usług szerokopasmowych na obszarach wiejskich Islandii(2013/C 347/11)
(Dz.U.UE C z dnia 28 listopada 2013 r.)
Decyzją nr 302/13/COL z dnia 10 lipca 2013 r., zamieszczoną w autentycznej wersji językowej na stronach następujących po niniejszym streszczeniu, Urząd Nadzoru EFTA wszczął postępowanie na mocy art. 1 ust. 2 w części I Protokołu 3 do Porozumienia między państwami EFTA w sprawie ustanowienia Urzędu Nadzoru i Trybunału Sprawiedliwości. Władze Islandii otrzymały stosowną informację wraz z kopią wyżej wymienionej decyzji.
Urząd Nadzoru EFTA wzywa niniejszym państwa EFTA, państwa członkowskie UE oraz inne zainteresowane strony do zgłaszania uwag w sprawie omawianego środka w terminie jednego miesiąca od daty publikacji niniejszego zaproszenia na poniższy adres Urzędu Nadzoru EFTA:
EFTA Surveillance Authority
Registry
Rue Belliard/Belliardstraat 35
1040 Bruxelles/Brussel
BELGIQUE/BELGIË
Uwagi zostaną przekazane władzom islandzkim. Zainteresowane strony zgłaszające uwagi mogą wystąpić z odpowiednio uzasadnionym pisemnym wnioskiem o objęcie ich tożsamości klauzulą poufności.
STRESZCZENIE
Procedura
W lutym 2011 r. Urząd Nadzoru EFTA (dalej zwany "Urzędem") otrzymał skargę dotyczącą domniemanej niezgodnej z prawem pomocy państwa przyznanej operatorowi telekomunikacyjnemu Síminn na rozwój sieci szerokopasmowych na obszarach wiejskich Islandii. Następnie Urząd przesłał władzom islandzkim dwa wnioski o udzielenie informacji, na które władze islandzkie udzieliły odpowiedzi. Urząd otrzymał dalsze informacje od skarżącego w maju 2012 r. i maju 2013 r.
Opis środka
Na początku 2007 r. władze islandzkie zleciły Funduszowi Telekomunikacyjnemu (dalej zwanemu "funduszem") 1 przygotowanie map oraz analizę aktualnego i przyszłego zasięgu łączności szerokopasmowej na obszarach wiejskich Islandii. W następstwie tych działań powstał wykaz 1 118 budynków, w przypadku których uznano, że prawdopodobieństwo zapewnienia w nich usług szerokopasmowych przez podmioty prywatne na warunkach rynkowych w najbliższej przyszłości jest niewielkie. W lutym 2008 r. władze islandzkie ogłosiły przetarg na zapewnienie usług szerokopasmowych we wskazanych budynkach. Za najbardziej korzystną uznano ofertę przedsiębiorstwa Síminn i władze islandzkie rozpoczęły z nim negocjacje. Na późniejszym etapie zakres przedsięwzięcia rozszerzono, tak by objąć nim 670 dodatkowych budynków.
Umowa pomiędzy funduszem a przedsiębiorstwem Síminn została sfinalizowana w lutym 2009 r. Ze względu na rozszerzenie zakresu przedsięwzięcia zwiększono rekompensatę i wydłużono okres budowy w stosunku do oferty złożonej przez przedsiębiorstwo Síminn. Ponadto uznano, że płatności będą indeksowane według kursu wymiany waluty obcej, a nie według ogólnego wskaźnika cen konsumpcyjnych, jak pierwotnie przewidywano. Sieć miała zostać zbudowana w taki sposób, aby umożliwić innym dostawcom usług internetowych dostęp hurtowy. Przedsięwzięcie było neutralne technologicznie i, jak się okazało, 55 % budynków przyłączono przez UMTS, 41 % - przez ADSL, a 4 % - przez łącze satelitarne/lokalną sieć radiową (Wi-Fi).
Zgodnie z wyjaśnieniem funduszu w przypadku przyłączeń przez UMTS, łącze satelitarne i Wi-Fi istnieje tylko dostęp na zasadzie odsprzedaży, a nie dostęp hurtowy. Skarżący zgłosił także zastrzeżenia dotyczące stopnia dostępu do sieci ADSL oferowanego innym dostawcom usług internetowych.
Uwagi władz islandzkich
Władze islandzkie nie uważają, aby wkłady wynikające z umowy z przedsiębiorstwem Síminn wiązały się z pomocą państwa, przede wszystkim dlatego, że warunki określone w art. 61 ust. 1 Porozumienia EOG nie są spełnione. Ponadto władze islandzkie są zdania, że wkłady te można uznać za finansowanie usługi publicznej, i że kryteria testu określone w wyroku w sprawie Altmark są spełnione. Gdyby Urząd miał uznać, że środek stanowi pomoc państwa, taka pomoc mogłaby zostać uznana za zgodną z art. 61 ust. 3 Porozumienia EOG ze względu na cele środka, obejmujące m.in. zwiększenie powszechnego dostępu szerokopasmowego na obszarach objętych pomocą. Pomoc taka powinna także zostać uznana za finansowanie usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym, por. wytyczne Urzędu dotyczące sieci szerokopasmowych 2 .
Istnienie pomocy państwa
Korzyści obejmujące przyznanie przedsiębiorstwu zasobów państwowych
Jako że fundusz ustanowiono przepisami prawa, a jego właścicielem jest państwo islandzkie, które przydziela funduszowi zasoby z rocznego budżetu państwa, wydaje się, że środek został przyznany z zasobów państwowych. Ponadto Síminn jest największym islandzkim operatorem telekomunikacyjnym. Wszelka pomoc mająca związek z umową została zatem przekazana przedsiębiorstwu.
Ponadto publiczne finansowanie przedsięwzięcia przyniosło przedsiębiorstwu Síminn korzyść ekonomiczną, która w przeciwnym razie zostałaby pokryta z jego środków. Wprawdzie procedura przetargowa raczej prowadzi do zmniejszenia kwoty wymaganego wsparcia finansowego, ale dyskusyjne jest to, czy rekompensata za dodatkowe budynki została ustalona w drodze przetargu, czy w praktyce została ustalona po wyborze oferty przedsiębiorstwa Síminn. Dlatego też wstępna ocena Urzędu wskazuje, że nie można wykluczyć istnienia korzyści ekonomicznej.
Ponieważ przedsiębiorstwo Síminn jest jedynym odbiorcą państwowych środków finansowych, Urząd uważa wstępnie, że środek jest selektywny.
Zakłócenie konkurencji oraz wpływ na wymianę handlową między umawiającymi się stronami
Zaangażowanie władz publicznych w rozwój infrastruktury w celu zapewnienia usług łączności elektronicznej umacnia pozycję wybranego dostawcy sieci względem jego konkurentów. Ogólnie rzecz biorąc rynki usług łączności elektronicznej są otwarte na wymianę handlową i konkurencję między operatorami i dostawcami usług na terenie całego EOG. W związku z tym Urząd wstępnie stwierdza, że środek grozi zakłóceniem konkurencji i wpłynięciem na wymianę handlową w ramach EOG.
Finansowanie usługi publicznej i test z wyroku w sprawie Altmark
W wyroku w sprawie Altmark sformułowano cztery warunki, które muszą zostać spełnione, aby rekompensata z tytułu świadczenia usług publicznych nie stanowiła pomocy państwa, ze względu na brak jakiejkolwiek korzyści 3 . Urząd uznaje wstępnie, że zapewnienie odpowiedniego zasięgu szerokopasmowego na terenach, gdzie występuje niedoskonałość rynku, można zakwalifikować jako usługę świadczoną w ogólnym interesie gospodarczym, i że wydaje się, że przedsiębiorstwo Síminn uzyskało wyraźne upoważnienie w postaci umowy. Włączenie dodatkowych budynków i późniejsze zmiany umowy dokonane po zakończeniu procedury przetargowej mogą jednak rodzić trudności w przypadku pozostałych kryteriów określonych w wyroku w sprawie Altmark. Dlatego też obecnie Urząd nie może stwierdzić, że warunki sformułowane w wyroku w sprawie Altmark są spełnione.
Zgodność pomocy
Zgodnie z art. 61 ust. 3 lit. c) Porozumienia EOG "pomoc przeznaczona na ułatwianie rozwoju niektórych działań gospodarczych lub niektórych regionów gospodarczych" może zostać uznana za zgodną z funkcjonowaniem Porozumienia EOG, o ile pomoc taka nie wpływa na warunki handlowe i konkurencję w EOG w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem. Urząd ocenił zgodność środka z zasadami testu bilansującego i niektórymi z zasad zawartych w wytycznych Urzędu dotyczących sieci szerokopasmowych.
Urząd uważa wstępnie, że wsparcie na budowę sieci szerokopasmowych na obszarach wiejskich i obszarach o niedostatecznym zasięgu sieci w Islandii może służyć dobrze określonym celom leżącym we wspólnym interesie, jest odpowiednim instrumentem do osiągnięcia wyznaczonych celów i stanowi dla wybranego dostawcy zachętę inwestycyjną.
Ze względu na zakres zmian umowy, procedury udzielania zamówienia nie można jednak uznać za otwarty i niedyskryminacyjny przetarg w rozumieniu wytycznych Urzędu w sprawie sieci szerokopasmowych. Urząd ma także wątpliwości co do tego, czy przedsiębiorstwo Síminn zostało zobowiązane do zapewnienia wystarczającego dostępu hurtowego do sieci (zarówno w przypadku połączeń UMTS, jak i połączeń ADSL). Brak obowiązku zapewnienia wystarczającego dostępu hurtowego oznaczałby dla przedsiębiorstwa Síminn korzyści ekonomiczne i konkurencyjne. Dlatego też wydaje się, że środek nie jest zgodny z zasadami proporcjonalności i ograniczenia zakłócenia konkurencji w ramach testu bilansującego.
W związku z tym po przeprowadzeniu wstępnej oceny Urząd ma wątpliwości co do tego, czy finansowanie rozwoju usług szerokopasmowych na obszarach wiejskich Islandii można uznać za zgodne z art. 61 ust. 3 lit. c) Porozumienia EOG.
Wniosek
W kontekście powyższych uwag Urząd podjął decyzję o wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego zgodnie z art. 1 ust. 2 w części I Protokołu 3 do Porozumienia między państwami EFTA w sprawie ustanowienia Urzędu Nadzoru i Trybunału Sprawiedliwości w odniesieniu do finansowania rozwoju usług szerokopasmowych na obszarach wiejskich Islandii. Zainteresowane strony wzywa się do nadsyłania uwag w terminie jednego miesiąca od publikacji niniejszego zawiadomienia w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Zgodnie z art. 14 Protokołu 3 można wystąpić do beneficjenta o zwrot wszelkiej pomocy niezgodnej z prawem.
grafika