Statut spółdzielni europejskiej w odniesieniu do zaangażowania pracowników (2011/2116(INI)).

A.

mając na uwadze, że przedsiębiorstwa spółdzielcze bronią interesów swych członków i użytkowników, a także propagują rozwiązania dotyczące problemów społecznych, a ich celem jest zarówno pomnażanie korzyści dla członków oraz zabezpieczenie podstaw ich egzystencji dzięki długofalowej i zrównoważonej polityce handlowej, jak również postawienie w centrum strategii handlowej dobrobytu klientów, pracowników i członków z całego regionu;

B.

mając na uwadze, że przedsiębiorstwa spółdzielcze ze względu na swój charakter są w sposób strukturalny powiązane z obszarem, na którym się znajdują, i w związku z tym stanowią ważny czynnik przyspieszający rozwój lokalny, który ma zasadnicze znaczenie w tworzeniu prawdziwej spójności społecznej, gospodarczej i terytorialnej; mając na uwadze, że w przedsiębiorstwach spółdzielczych kluczowe znaczenie ma finansowanie kształcenia ustawicznego w zakresie odpowiedzialności społecznej i przedsiębiorczości, które stanowią dwa aspekty nie w pełni objęte innymi środkami na rzecz uczestnictwa w życiu społecznym;

C.

mając na uwadze, że w przedsiębiorstwach spółdzielczych musi przeważać element uczestnictwa członków, znajdujący odzwierciedlenie na poziomie zarządzania spółdzielnią oraz na poziomie jej struktury własnościowej;

D.

mając na uwadze, że spółdzielnie są ważnym filarem gospodarki europejskiej, a także główną siłą napędową innowacji społecznej i że dzięki temu przyczyniają się szczególnie do utrzymania infrastruktury i lokalnych usług na obszarach wiejskich i w konurbacjach; mając również na uwadze, że w Europie działa 160 000 spółdzielni, których właścicielami jest ponad jedna czwarta wszystkich Europejczyków i które zapewniają miejsca pracy ok. 5,4 mln pracowników;

E.

mając na uwadze, że w wielu dziedzinach gospodarki spółdzielnie konkurują z przedsiębiorstwami kierowanymi przez inwestorów, mając również na uwadze, że przedsiębiorstwa spółdzielcze mają znaczącą pozycję gospodarczą na zglobalizowanych rynkach, a nawet wielonarodowe spółdzielnie często są powiązane z lokalnymi potrzebami;

F.

mając na uwadze, że podczas kryzysu finansowego banki spółdzielcze wykazały się wysokim poziomem trwałości i odporności dzięki swojemu modelowi przedsiębiorczości spółdzielczej; mając na uwadze, że dzięki swemu modelowi przedsiębiorczości spółdzielczej zwiększyły one obrót i odnotowały intensywniejszy wzrost w okresie kryzysu, a mniej z nich dotknęło bankructwo i konieczność redukcji zatrudnienia; mając na uwadze, że przedsiębiorstwa spółdzielcze zapewniają również wysokiej jakości i integracyjne miejsca pracy odporne na sytuacje kryzysowe, jest w nich często wysoki współczynnik zatrudnienia kobiet i imigrantów i poprzez zapewnianie lokalnych, niepodlegających delokalizacji miejsc pracy przyczyniają się one do zrównoważonego gospodarczego i społecznego rozwoju terytorialnego; mając na uwadze, że spółdzielnie mogą być postrzegane jako przykład skutecznego i nowoczesnego podejścia do gospodarki społecznej, a także mogą przyczyniać się do oferowania perspektyw pewnego zatrudnienia i umożliwiać pracownikom elastyczne planowania życia w miejscu pochodzenia, zwłaszcza na obszarach wiejskich;

G.

mając na uwadze, że kryzys finansowy i gospodarczy pokazał, iż kwestia atrakcyjności danej formy prawnej nie może być rozstrzygana wyłącznie z punktu widzenia udziałowców; należy zauważyć, że dane przedsiębiorstwo jako organizacja społeczna ponosi odpowiedzialność wobec udziałowców, pracowników, wierzycieli oraz społeczeństwa i że należy mieć to na uwadze przy dokonywaniu oceny;

H.

mając na uwadze, że prawodawstwo poszczególnych krajów członkowskich UE dotyczące spółdzielni i udziału pracowników znacznie różni się od siebie;

I.

mając na uwadze, że statut spółdzielni europejskiej jest jak dotąd jedyną formą prawną gospodarki społecznej dostępną na poziomie UE po wycofaniu w 2003 r. wniosków Komisji dotyczących statutu europejskiego stowarzyszenia i europejskiej spółki wzajemnej, a także mając na uwadze, że nadal trwają prace nad statutem fundacji europejskiej;

J.

mając na uwadze, że stworzenie statutu spółdzielni europejskiej ma na celu zachęcenie do rozwijania rynku wewnętrznego poprzez ułatwianie działalności tego typu przedsiębiorstwom na szczeblu UE;

K.

mając na uwadze, że wprowadzenie statutu spółdzielni europejskiej to kamień milowy na drodze do uznania modelu przedsiębiorczości spółdzielczej na szczeblu UE, również w tych państwach członkowskich, gdzie koncepcja spółdzielni ma negatywny wydźwięk z przyczyn historycznych;

L.

mając na uwadze, że zaangażowanie pracowników na szczeblu transnarodowym, zwłaszcza w zakresie prawa do uczestnictwa pracowników na poziomie zarządu, stanowi atut SCE;

M.

mając na uwadze, że w strategii UE 2020 zaapelowano, by gospodarka opierała się na wysokich poziomach zatrudnienia, zapewniając spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną, a także mając na uwadze, że obejmuje to silną gospodarkę społeczną;

N.

mając na uwadze, że ogłoszenie przez ONZ roku 2012 Międzynarodowym Rokiem Spółdzielczości stanowi doskonałą okazję do propagowania modelu przedsiębiorczości spółdzielczej;

Spółdzielnie w kontekście UE

1.

przypomina, że spółdzielnie oraz inne przedsiębiorstwa gospodarki społecznej to część europejskiego modelu socjalnego i jednolitego rynku, w związku z czym zasługują one na uznanie i wsparcie, gwarantowane im w konstytucjach niektórych państw członkowskich oraz w szeregu kluczowych dokumentów UE;

2.

przypomina, że spółdzielnie mogłyby stanowić kolejny krok w procesie tworzenia wewnętrznego rynku UE oraz mieć na celu obniżanie istniejących przeszkód transgranicznych i poprawę konkurencyjności na tym rynku;

3.

zwraca uwagę, że rozporządzenie Rady (WE) nr 1435/2003 z dnia 22 lipca 2003 r. w sprawie statutu spółdzielni europejskiej (SCE) (zwanego dalej statutem) i dyrektywa 2003/72/WE uzupełniająca statut spółdzielni europejskiej w odniesieniu do zaangażowania pracowników (zwana dalej dyrektywą) są ze sobą ściśle powiązane;

4.

z zadowoleniem przyjmuje komunikat Komisji COM(2012)0072; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Komisja zamierza uprościć Statut przy jednoczesnym wzmocnieniu aspektów w sposób szczególny odnoszących się do spółdzielni oraz fakt, że równolegle przeprowadzone zostaną konsultacje z zainteresowanymi stronami; wzywa do uwzględnienia w tym procesie stanowiska Parlamentu w sprawie spółdzielni europejskiej;

5.

z ubolewaniem odnosi się do faktu, że jak dotychczas idea spółdzielni europejskiej nie zdobyła popularności, jako że spółdzielnie tego rodzaju tworzy się niezwykle rzadko - do 2010 r. powstało jedynie 17 spółdzielni europejskich zatrudniających ogółem 32 pracowników 13 ; podkreśla, że liczby te jasno obrazują niedostosowanie statutu do specyficznego charakteru przedsiębiorstw spółdzielczych w Europie, mimo że wielu przedsiębiorców wyraziło zainteresowanie utworzeniem spółdzielni europejskiej; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że przeprowadzono szczegółową ocenę statutu celem sprawdzenia, dlaczego okazał się nieatrakcyjny, wywarł tak mały wpływ oraz co można zrobić, aby zaradzić brakowi doświadczenia we wdrażaniu oraz znieść inne przeszkody;

6.

zwraca uwagę, że koncepcja spółdzielni europejskiej ogranicza się niejednokrotnie do spółdzielni drugiego stopnia składających się wyłącznie z osób prawnych, ze spółek wzajemnych, które nie mają europejskiego statutu, ale chcą korzystać ze statusu prawnego powiązanego z gospodarką społeczną, a także z dużych przedsiębiorstw; odnotowuje, że małe przedsiębiorstwa spółdzielcze, stanowiące większość ruchu spółdzielczego w Europie, wciąż mają utrudniony dostęp do SCE;

Udział pracowników w spółdzielniach europejskich

7.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że przepisy dotyczące udziału pracowników uważa się za główny element spółdzielni europejskich; zwraca jednak uwagę, że powinny one zawierać wymogi wynikające ze szczególnego charakteru spółdzielni;

8.

wskazuje, że kilka państw członkowskich nie transponowało artykułów dyrektywy dotyczących praw pracowników, w tym specjalnych postanowień dotyczących kwestii płci, co doprowadziło do braków w zakresie monitorowania i wdrażania procedur uczestnictwa pracowników, a także podkreśla konieczność zaradzenia temu, tak aby zapobiegać nadużyciom w stosowaniu ustaleń dotyczących SCE; ubolewa nad faktem, że standardowe przepisy dotyczące uczestnictwa pracowników w organach administracyjnych nie przewidują obowiązku uczestnictwa pracowników;

9.

wyraża jednak zadowolenie z faktu, że niektóre państwa członkowskie nie tylko prawidłowo przetransponowały tę dyrektywę, ale nawet wykroczyły poza określone w niej wymogi;

10.

niemniej jednak wzywa Komisję Europejską do uważnego monitorowania stosowania dyrektywy 2003/72/WE, aby zapobiec jej niewłaściwemu wykorzystaniu do celów pozbawienia pracowników ich praw; wzywa Komisję Europejską do przyjęcia środków niezbędnych do zagwarantowania prawidłowej transpozycji art. 13 tej dyrektywy;

11.

zauważa, że art. 17 dyrektywy zobowiązuje Komisję do oceny realizacji postanowień dyrektywy, a w razie konieczności do jej przeglądu; podkreśla, że korzystanie ze statutu na niewielką skalę utrudnia właściwą ocenę dyrektywy;

12.

zauważa, że nie powinno się dokonywać przeglądu dyrektywy przed przeglądem statutu, wzywa do rozważenia możliwości włączenia postanowień dotyczących udziału pracowników bezpośrednio do statutu w celu uproszczenia i wprowadzenia inteligentniejszych regulacji;

13.

podkreśla, że w przeglądzie dyrektywy powinno się położyć nacisk na szczególne potrzeby pracowników w spółdzielniach, w tym na możliwość bycia zarówno właścicielem jak i pracownikiem tego samego przedsiębiorstwa; wzywa Komisję do opracowania instrumentów ułatwiających posiadanie spółdzielni przez pracowników i użytkowników; stawia sobie za cel, by udział pracowników stał się oczywistością w przedsiębiorstwach we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej; opowiada się za większym udziałem pracowników w transgranicznych formach spółek, niepozostającym na poziomie najmniejszego wspólnego mianownika;

14.

z zadowoleniem przyjmuje wnioski z analizy wdrożenia rozporządzenia (WE) nr 1435/2003 w sprawie statutu spółdzielni europejskiej 14 , szczególnie w odniesieniu do proponowanych środków promowania spółdzielni europejskich, polegających na propagowaniu wiedzy o nich za pomocą programów edukacyjnych skierowanych do doradców w zakresie prawa spółek i partnerów społecznych, a także na wspieraniu współpracy między przedsiębiorstwami spółdzielczymi na szczeblu międzynarodowym;

15.

wzywa Komisję i państwa członkowskie, by zachęcały spółdzielnie do zwiększania udziału kobiet w specjalnych zespołach negocjacyjnych oraz by realizowały politykę różnorodności pozwalającą zagwarantować równość mężczyzn i kobiet w życiu zawodowym i prywatnym, oraz w szczególności zwiększyć liczbę kobiet na stanowiskach kierowniczych; wzywa Komisję do uwzględniania perspektywy płci przy monitorowaniu poprawnego wdrożenia tej dyrektywy, a także w przyszłych przeglądach przepisów dotyczących SCE.

16.

nalega, aby Komisja włączyła SCE do ewentualnych rozporządzeń europejskich w celu zagwarantowania większej reprezentacji kobiet na stanowiskach kierowniczych i w zarządach przedsiębiorstw państwowych lub notowanych na giełdzie, gdyby przedsiębiorstwom nie udało się dobrowolnie osiągnąć celu 30% do 2015 r. i 40% do 2020 r.;

Przyszłość statutu

17.

podkreśla, że ze względu na swą złożoną strukturę statut tylko częściowo odpowiada potrzebom spółdzielni oraz że należy go uprościć oraz uczynić bardziej zrozumiałym dla wszystkich, aby był bardziej przyjazny dla użytkowników, łatwiejszy i lepiej stosowany, zapewniając w ten sposób wszystkim pracownikom prawo do informacji, konsultacji i uczestnictwa, bez szkody dla jakości;

18.

zwraca uwagę na różnorodność tradycji i praw dotyczących spółdzielni w całej UE; podkreśla, że statut powinien stanowić autonomiczne ramy prawne spółdzielni europejskich, obowiązujące obok istniejących krajowych przepisów dotyczących spółdzielni, oraz że tym samym nie następuje bezpośrednia harmonizacja;

19.

podkreśla dobitnie, że zwiększenie atrakcyjności statutu spółdzielni europejskiej nie powinno odbywać się kosztem obniżenia norm; uważa, że przegląd statutu ma za zadanie pozwolić na rozpowszechnienie uznawania tego rodzaju przedsiębiorstw w UE; podkreśla, że znaczenie gospodarcze przedsiębiorstw spółdzielczych, ich odporność na kryzys i wartości, na których się opierają, w pełni uzasadniają istnienie takiej formy przedsiębiorstwa w dzisiejszej Unii, jak i przegląd statutu; podkreśla, że w centrum przyszłych europejskich inicjatyw i działań dotyczących europejskiej spółdzielni musi się znaleźć przejrzystość, zagwarantowanie ochrony praw zainteresowanych oraz poszanowanie kultury i tradycji narodowej; wskazuje, że w przypadku niektórych krajowych spółdzielni zachęta do stosowania statutu jest niestety ograniczona ze względu na ich strukturę holdingową; podkreśla, że należy zwiększyć możliwości łączenia krajowych spółdzielni z różnych państw członkowskich;

20.

nalega na zaangażowanie w proces przeglądu wszystkich zainteresowanych stron, zwłaszcza partnerów społecznych działających w ruchach spółdzielczych i związkowych, podkreślając jednocześnie potrzebę terminowego zakończenia procesu;

Wzrost zatrudnienia w spółdzielniach i spółdzielniach europejskich oraz ich wzmacnianie jako podstawowe elementy gospodarki społecznej

21.

oczekuje, że Komisja podejmie odpowiednie środki w celu zagwarantowania pełnej realizacji postanowień dyrektywy;

22.

ubolewa nad faktem, że Komisja w większości zignorowała zalecenia Parlamentu dotyczące spółdzielni; przypomina, że w rezolucji 15 wzywał do:

23.

przypomina, że w dokumencie COM(2004)0018 Komisja zobowiązała się podjąć dwanaście działań, między innymi:

24.

ubolewa nad faktem, że spośród powyższych zobowiązań zrealizowano jedynie trzy, przy czym bez znaczących rezultatów; podkreśla, że takie niedociągnięcia ograniczają potencjał rozwojowy spółdzielni;

25.

zwraca uwagę, że brak zasobów skutkuje brakiem wyników; podkreśla potrzebę pilnego usprawnienia pracy Komisji pod kątem organizacji i zasobów poświęcanych na gospodarkę społeczną, biorąc pod uwagę aktualne rozproszenie kompetencji i personelu zajmującego się gospodarką społeczną w Komisji;

26.

podkreśla, że we wszystkich dziedzinach polityki UE powinno się uznać specyficzny charakter oraz wartość dodaną przedsiębiorstw gospodarki społecznej, w tym przedsiębiorstw spółdzielczych, poprzez odpowiednie dostosowanie prawodawstwa dotyczącego zamówień publicznych, pomocy państwa oraz przepisów finansowych;

27.

wzywa państwa członkowskie do określenia bardziej korzystnych warunków dla spółdzielni, takich jak dostęp do kredytów oraz korzystne przepisy podatkowe;

28.

wzywa Komisję do uwzględnienia struktury finansowej spółdzielni w prawodawstwie dotyczącym wymogów kapitałowych oraz normach rachunkowych i sprawozdawczych; zwraca uwagę, że prawodawstwo dotyczące wykupu udziałów w spółdzielniach oraz niepodzielności rezerw ma wpływ na wszystkie spółdzielnie, a zwłaszcza banki spółdzielcze;

29.

zwraca uwagę na szczególne wyzwania powstałe w związku z rewolucją cyfrową, przed którymi stoi sektor medialny, a zwłaszcza wydawnictwa działające jako spółdzielnie;

30.

nalega, by Komisja opracowała otwartą metodę koordynacji gospodarki społecznej, w tym w odniesieniu do przedsiębiorstw spółdzielczych będących kluczowymi podmiotami tego sektora, obejmującą zarówno państwa członkowskie, jak i zaangażowane strony, aby zachęcić do wymiany najlepszych wzorców i przyczynić się do stopniowego ulepszania sytuacji w zakresie uwzględniania przez państwa członkowskie charakteru spółdzielni, szczególnie w dziedzinie opodatkowania, pożyczek, obciążenia administracyjnego i środków wspierania przedsiębiorczości;

31.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że akt o jednolitym rynku uznaje potrzebę wspierania gospodarki społecznej, oraz nalega, by Komisja uruchomiła oczekiwaną z niecierpliwością inicjatywę na rzecz przedsiębiorczości społecznej w oparciu o zasady spółdzielczości 16 ;

32.

wzywa Komisję, aby rozważyła możliwość ogłoszenia Europejskiego Roku Gospodarki Społecznej;

33.

wyraża poparcie dla środków wspierania przedsiębiorczości, w szczególności usług doradczych oraz szkoleń dla pracowników, a także dostępu spółdzielni do źródeł finansowania, zwłaszcza w przypadku ich wykupu przez pracowników lub klientów, ponieważ są to niedocenione narzędzia ratowania przedsiębiorstw w czasach kryzysu, a także przekazywania przedsiębiorstw rodzinnych;

34.

podkreśla rosnące znaczenie spółdzielni w zakresie usług socjalnych i dóbr publicznych; podkreśla potrzebę zadbania o godne warunki pracy oraz poruszenia kwestii związanych ze zdrowiem i bezpieczeństwem w tym sektorze, niezależnie od statusu pracodawcy;

35.

podkreśla potrzebę zadbania o wkład spółdzielni w dialog społeczny na szczeblu UE;

36.

podkreśla potencjał spółdzielni europejskich, jeśli chodzi o propagowanie równości płci poprzez wdrażanie strategii politycznych i programów na różnych poziomach, poświęcając należytą uwagę edukacji, szkoleniom zawodowym oraz promowaniu przedsiębiorczości i programom kształcenia ustawicznego; zauważa, że równość płci w procesie decyzyjnym na różnych szczeblach jest nie tylko korzystna ekonomicznie, lecz również stwarza korzystne warunki dla angażowania utalentowanych i kompetentnych osób do pełnienia funkcji zarządzania i nadzoru; podkreśla ponadto, że niektóre aspekty pracy zespołowej pozwalają na elastyczność, która sprzyja godzeniu ze sobą życia rodzinnego i zawodowego; wzywa Komisję do stworzenia mechanizmu wymiany między państwami członkowskimi dobrych praktyk w zakresie równości płci;

37.

podkreśla, że spółdzielnie europejskie może odpowiedzieć na potrzeby kobiet, podnosząc poziom ich życia dzięki ułatwianiu dostępu do godnych miejsc pracy, instytucji oszczędnościowo-kredytowych, mieszkalnictwa i usług socjalnych, edukacji i szkoleń;

38.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

Identyfikator:	Dz.U.UE.C.2013.251E.18
Rodzaj:	Rezolucja
Tytuł:	Statut spółdzielni europejskiej w odniesieniu do zaangażowania pracowników (2011/2116(INI)).
Data aktu:	13/03/2012
Data ogłoszenia:	31/08/2013

Statut spółdzielni europejskiej w odniesieniu do zaangażowania pracowników (2011/2116(INI)).

Zmiany w prawie

Stosunek prezydenta Dudy do wolnej Wigilii "uległ zawieszeniu"

ZUS: Renta wdowia - wnioski od stycznia 2025 r.

Zmiany w składce zdrowotnej od 1 stycznia 2026 r. Rząd przedstawił założenia

Prezydent podpisał nowelę ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności

Do poprawki nie tylko emerytury czerwcowe, ale i wcześniejsze

Bez konsultacji społecznych nie będzie nowego prawa

Dz.U.UE.C.2013.251E.18