P7_TC1-COD(2010)0207Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 16 lutego 2012 r. w celu przyjęcia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/.../UE w sprawie systemów gwarancji depozytów (wersja przekształcona)
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
(Dz.U.UE C z dnia 30 sierpnia 2013 r.)
PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
- uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 53 ust. 1,
- uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
- po przekazaniu wniosku parlamentom narodowym,
- uwzględniając opinię Europejskiego Banku Centralnego 1 ,
- stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą 2 , a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Do dyrektywy 94/19/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 30 maja 1994 r. w sprawie systemów gwarancji depozytów 3 mają być wprowadzone zasadnicze zmiany. Dla zachowania przejrzystości, dyrektywę tę należy przekształcić.
(2) W celu ułatwienia podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe zachodzi potrzeba usunięcia różnic w ustawodawstwach państw członkowskich, które mogą zakłócać funkcjonowanie rynków, w odniesieniu do przepisów dotyczących systemów gwarancji depozytów, którym podlegają te instytucje. [Popr. 1]
(2a) Aby zapobiec przyszłym roszczeniom wobec systemów gwarancji depozytów, należy położyć silny nacisk na działania prewencyjne i nadzór, zapewniające skoordynowaną i przejrzystą ocenę modeli prowadzenia działalności przez nowe i istniejące podmioty, w oparciu o wspólne podejście uzgodnione między Europejskim Urzędem Nadzoru (Europejskim Urzędem Nadzoru Bankowego), ustanowionym na mocy rozporządzenia (UE) nr 1093/2010 Parlamentu Europejskiego i Rady 4 (EBA), i właściwymi organami, co może skutkować dodatkowymi wymogami nadzorczymi, ograniczeniami działalności, obowiązkowymi zmianami modelu prowadzenia działalności, a nawet wykluczeniem instytucji kredytowych, które nieodpowiedzialnie podejmują ryzyko. [Popr. 2]
(3) Niniejsza dyrektywa stanowi zasadniczy instrument urzeczywistnienia rynku wewnętrznego w sektorze instytucji kredytowych, z punktu widzenia zarówno swobody przedsiębiorczości, jak i swobody świadczenia usług finansowych, przy jednoczesnym zwiększeniu stabilności systemu bankowego oraz ochrony deponentów. Ze względu na koszty makroekonomiczne związane z upadłością instytucji kredytowej oraz negatywny wpływ na stabilność finansową i zaufanie deponentów oprócz funkcji związanej wyłącznie ze spłaceniem deponenta, systemy gwarancji depozytów powinny również dysponować niezbędnym zakresem elastyczności, koniecznym do wdrożenia środków zapobiegawczych i wspierających. Z uwagi na to, że w takim przypadku instytucje kredytowe należące do systemu gwarancji depozytów same ponoszą koszty związane z jego funkcjonowaniem, istnieją odpowiednie zachęty do identyfikowania już na wczesnym etapie problemów, z którymi zmagają się te instytucje, a także zapobiegania przypadkom, w których niezbędna będzie wypłata gwarancji, na przykład przez nałożenie na instytucje określonych obowiązków związanych z restrukturyzacją. Systemy gwarancji depozytów, które mogą również podejmować działania o charakterze prewencyjnym, stanowią w związku z tym istotne uzupełnienie działalności organów nadzoru w ramach bieżącego nadzoru oraz procesu uporządkowanej upadłości instytucji kredytowych. Działania wspierające podejmowane przez systemy gwarancji depozytów powinny jednak zawsze podlegać konkretnym warunkom, a działania tych systemów powinny być zawsze zgodne z prawem konkurencji. [Popr. 3]
(3a) Odpowiednią zachętą do skutecznego działania systemów gwarancji depozytów jest w szczególności możliwie szeroka zgodność pomiędzy ich obszarem kompetencji oraz obszarem, na który przypadają ekonomiczne koszty związane z upadłością instytucji kredytowej. W celu uwzględnienia pogłębiającej się integracji na rynku wewnętrznym należałoby stworzyć możliwość łączenia systemów gwarancji depozytów istniejących w różnych państwach członkowskich bądź też stworzenia odrębnych systemów transgranicznych, w których członkostwo byłoby dobrowolne. Jednym z warunków zatwierdzenia nowych i istniejących już systemów gwarancji depozytów przez właściwy organ powinna być ich wystarczająca stabilność oraz zrównoważony skład. Należy przy tym unikać negatywnego wpływu na stabilność finansową, na przykład w przypadku połączenia kilku instytucji kredytowych odznaczających się wysokim poziomem ryzyka, które w ramach własnego systemu gwarancji depozytów charakteryzowałyby się ryzykiem jedynie na średnim poziomie, podczas gdy istniejące systemy gwarancji musiałyby w takim przypadku zostać pozbawione składek. [Popr. 4]
(4) Przepisy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/14/WE z dnia 11 marca 2009 r. zmieniającej dyrektywę 94/19/WE w sprawie systemów gwarancji depozytów w odniesieniu do poziomu gwarancji oraz terminu wypłaty 5 zobowiązują Komisję do przedłożenia, w razie potrzeby, stosownych wniosków w celu zmiany dyrektywy 94/19/WE. Niniejsza dyrektywa uwzględnia kwestie harmonizacji mechanizmów finansowania systemów gwarancji depozytów, możliwych modeli wprowadzenia składek uzależnionych od ryzyka, korzyści i kosztów ewentualnego wprowadzenia unijnego systemu gwarancji depozytów, wpływu różnic w prawodawstwie dotyczącym kompensacji zobowiązań deponenta z jego wierzytelnościami na skuteczność systemu, jak również harmonizacji zakresu produktów i deponentów objętych gwarancjami.
(5) Dyrektywa 94/19/WE opierała się na zasadzie minimalnej harmonizacji. W związku z tym w Unii doszło do ustanowienia istnieją obecnie różnego rodzaju systemów systemy gwarancji depozytów o znacznie różniących się właściwościach. Prowadziło to Sformułowanie wspólnych wymogów dotyczących systemów gwarancji depozytów, obowiązujących w całej Unii i odnoszących się m.in. do zakłóceń na rynku, na którym działają instytucje kredytowe, a także ograniczało korzyści, jakie rynek wewnętrzny mógł przynieść deponentom określenia rodzajów gwarantowanych depozytów, poziomu gwarancji, poziomu docelowego, warunków wykorzystania środków oraz warunków dokonywania spłat, zagwarantuje deponentom jednolity w całej Unii poziom ochrony przy zachowaniu jednakowej stabilności systemów gwarancji depozytów. Jednocześnie wdrożenie tych wspólnych wymogów dotyczących systemów gwarancji depozytów ma ogromne znaczenie dla wyeliminowania zakłóceń na rynku. W związku z powyższym niniejsza dyrektywa przyczynia się do pełnego urzeczywistnienia rynku wewnętrznego. [Popr. 5]
(6) Niniejsza dyrektywa powinna zapewnić równe warunki konkurencji między instytucjami kredytowymi, umożliwić deponentom łatwe zrozumienie cech mieć na celu informowanie deponentów o produktach finansowych objętych i nieobjętych gwarancją, a także zapewnić, aby byli oni informowani na temat zasad funkcjonowania systemów gwarancji depozytów. oraz ułatwić Możliwość zapobieżenia upadłości instytucji kredytowej poprzez wdrożenie stosownych środków w ramach systemu gwarancji depozytów powinna chronić zaufanie w kwestii stabilności finansowej, a ponadto powinna leżeć w interesie prywatnych deponentów, władz lokalnych potrzebujących ochrony oraz przede wszystkim małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP). W ten sposób istnieje możliwość uniknięcia dużej części negatywnych skutków związanych z upadłością instytucji kredytowej, takich jak nagła utrata rachunku bankowego. W przypadku, w którym wypłata gwarancji okaże się konieczna, przepisy niniejszej dyrektywy powinny zapewnić szybką spłatę deponentów przez solidne i wiarygodne systemy gwarancji depozytów. w interesie stabilności finansowej. W związku z tym ochrona depozytów powinna zostać w możliwie największym stopniu zharmonizowana i uproszczona. [Popr. 6]
(7) W przypadku zamknięcia niewypłacalnej instytucji kredytowej deponenci z oddziałów znajdujących się w państwie członkowskim innym niż to, w którym znajduje się siedziba instytucji kredytowej, powinni być chronieni przez ten sam system gwarancji, jak inni deponenci tej instytucji.
(8) Niniejsza dyrektywa w zasadzie przewiduje, by wszystkie instytucje kredytowe przyłączyły się do systemu gwarancji depozytów;państwo członkowskie, które dopuszcza oddziały instytucji kredytowej mającej swoją siedzibę w państwie trzecim, powinno zadecydować, w jaki sposób stosować niniejszą dyrektywę w odniesieniu do tych oddziałów oraz uwzględnić konieczność ochrony deponentów i utrzymania nienaruszonego systemu finansowego. Zasadnicze znaczenie ma, aby deponenci tych oddziałów byli w pełnym zakresie poinformowani o obowiązujących środkach zabezpieczających.
(9) Wprawdzie zasadniczo każda instytucja kredytowa powinna być członkiem systemu gwarancji depozytów, należy jednak uwzględnić, że istnieją systemy chroniące same instytucje kredytowe (instytucjonalne systemy ochrony), a w szczególności zapewniające ich płynność i wypłacalność. Tego rodzaju systemy gwarantują ochronę deponentów w stopniu większym niż oferowana przez systemy gwarancji depozytów. Jeżeli tego rodzaju systemy działają odrębnie od systemów gwarancji depozytów, ich uzupełniająca funkcja ochronna powinna zostać uwzględniona przy określaniu wysokości składek wnoszonych do systemów gwarancji depozytów przez ich członków. Zharmonizowany poziom gwarancji nie powinien dotyczyć systemów chroniących samą instytucję kredytową, chyba że przewidują one spłatę deponentów. Deponenci powinni mieć prawo do wniesienia roszczenia w stosunku do wszystkich systemów, w szczególności wówczas, gdy system wzajemnych gwarancji nie może zapewnić ochrony. Oznacza to, że żaden system nie może zostać wyłączony z zakresu niniejszej dyrektywy. [Popr. 7]
(9a) Każda instytucja kredytowa powinna wchodzić w skład systemu gwarancji depozytów uznanego na mocy niniejszej dyrektywy, zapewniając tym samym wysoki poziom ochrony konsumentów i równe reguły dla instytucji kredytowych, jak również zapobiegając konkurencji w zakresie uregulowań. System gwarancji depozytów powinien zawsze gwarantować tego rodzaju ochronę.[Popr. 8]
(9b) Podstawowym zadaniem systemu gwarancji depozytów jest ochrona deponentów przed skutkami niewypłacalności instytucji kredytowej. Systemy gwarancji depozytów powinny gwarantować tego rodzaju ochronę na różne sposoby.Na jednym końcu zakresu działań systemów gwarancji depozytów powinny w związku z tym znajdować się systemy realizujące wyłącznie funkcję spłacania deponentów ("paybox").[Popr. 9]
(9c) Systemy gwarancji depozytów powinny jednak również móc wykraczać poza funkcję wyłącznego spłacania deponentów przez zobowiązywanie instytucji kredytowych należących do systemu do przekazywania dodatkowych informacji, na podstawie których tworzone będą systemy wczesnego ostrzegania. W ten sposób istnieje możliwość wcześniejszego dostosowania wysokości składek uzależnionych od ryzyka lub też zaproponowania środków zapobiegawczych w odniesieniu do zidentyfikowanych zagrożeń. W przypadku zbliżającego się pogorszenia sytuacji systemy gwarancji depozytów powinny podjąć decyzję o wdrożeniu środków wspierających lub też zastosowaniu środków własnych na potrzeby wsparcia uporządkowanej likwidacji instytucji kredytowych przeżywających trudności, aby w ten sposób uniknąć kosztów związanych z wypłatą odszkodowania na rzecz deponentów oraz pozostałych negatywnych skutków upadłości. [Popr. 10]
(9d) Na drugim końcu zakresu działań systemy gwarancji depozytów powinny mieć możliwość funkcjonowania na zasadzie instytucjonalnych systemów ochrony, zgodnie z art. 80 ust. 8 dyrektywy 2006/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe 6 . Instytucjonalne systemy ochrony zapewniają ochronę samej instytucji kredytowej, w szczególności poprzez zagwarantowanie jej płynności i wypłacalności. Powinny one zostać uznane za systemy gwarancji depozytów przez właściwe organy, jeżeli spełniają wszystkie kryteria określone w art. 80 ust. 8 dyrektywy 2006/48/WE i w niniejszej dyrektywie. Kryteria te zapewniają w szczególności, że podobnie jak w przypadku innych systemów gwarancji depozytów dostępne będą stale wystarczające środki przeznaczone do ewentualnej spłaty. [Popr. 11]
(10) Instytucjonalne systemy ochrony są zdefiniowane w art. 80 ust. 8 dyrektywy 2006/48/WE Parla mentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe (wersja przeredagowana) 7 i mogą zostać uznane za systemy gwarancji depozytów przez właściwe organy, jeżeli spełniają wszystkie kryteria określone w tym artykule i w niniejszej dyrektywie. [Popr. 12]
(11) Nieskoordynowane podwyższanie poziomów gwarancji w UE Unii w trakcie ostatniego kryzysu finansowego sprawiło w kilku przypadkach, że deponenci przenosili swoje środki pieniężne do banków w krajach o wyższym poziomie gwarancji dla depozytów. W tej napiętej sytuacji nieskoordynowane podwyższanie poziomów gwarancji prowadziło to do ograniczenia płynności banków. W stabilnych czasach różne poziomy gwarancji mogą skłaniać deponentów do wybrania najwyższego poziomu gwarancji zamiast produktu depozytowego, który najlepiej odpowiadałby ich potrzebom. Tego rodzaju różne poziomy gwarancji mogą prowadzić do zakłóceń konkurencji na rynku wewnętrznym. Z tego względu konieczne jest zapewnienie zharmonizowanego poziomu gwarancji depozytów, przez wszystkie uznane systemy gwarancji depozytów, bez względu na to, w jakim państwie członkowskim Unii depozyty są ulokowane. Określone depozyty, które są uwarunkowane osobistą sytuacją deponentów, powinny być jednak objęte przez ograniczony okres wyższą gwarancją. [Popr. 13]
(11a) W czasie kryzysu finansowego istniejące systemy gwarancji depozytów okazały się niezdolne do pokrycia wszystkich strat w taki sposób, by chronić deponentów. Konieczne jest zatem, by dostępne środki finansowe systemów gwarancji depozytów odpowiadały określonemu poziomowi docelowemu i by mogły być pobierane składki nadzwyczajne. Systemy gwarancji depozytów powinny mieć w razie potrzeby możliwość skorzystania z odpowiednich alternatywnych mechanizmów finansowania, umożliwiających im pozyskanie krótkoterminowego finansowania w celu zaspokojenia wnoszonych przeciwko nim roszczeń. [Popr. 14]
(12) Ten sam poziom gwarancji powinien mieć zastosowanie W odniesieniu do wszystkich deponentów powinno obowiązywać takie samo roszczenie prawne wobec systemów gwarancji depozytów w ramach ustalonego w niniejszej dyrektywie poziomu gwarancji, bez względu na to, czy walutą danego państwa członkowskiego jest euro, czy nie, oraz bez względu na to, czy bank jest członkiem systemu chroniącego samą instytucję kredytową. Państwa członkowskie nienależące do strefy których walutą nie jest euro powinny mieć możliwość zaokrąglania kwot otrzymanych w wyniku przeliczenia, nie naruszając przy tym równoważnej ochrony deponentów. [Popr. 15]
(13) Z jednej strony, poziom gwarancji ustalony w niniejszej dyrektywie powinien zostać tak określony, aby nie tylko w interesie ochrony konsumenta, lecz także w interesie stabilności systemu finansowego obejmował możliwie duży odsetek depozytów; z drugiej strony, koszty finansowania tych systemów powinny zostać uwzględnione. Wydaje się zatem celowe ustalenie zharmonizowanego poziomu gwarancji na 100.000 EUR.
(14) Niniejszza dyrektywa utrzymuje zasadę zharmonizowanego poziomu gwarancji w stosunku do deponenta, a nie do depozytu. Należy więc uwzględnić również depozyty od deponentów, którzy nie występują jako posiadacze rachunku lub nie są wyłącznymi posiadaczami. Poziom gwarancji powinien obowiązywać więc w stosunku do każdego możliwego do zidentyfikowania deponenta. Zasada stosowania poziomu gwarancji do każdego możliwego do zidentyfikowania deponenta nie powinna obowiązywać w przypadku przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, wobec których obowiązują specjalne przepisy dotyczące ochrony, które z kolei nie znajdują żadnego zastosowania w stosunku do wyżej wymienionych depozytów..
(15) Nie należy zabraniać państwom członkowskim ustanawiania Państwa członkowskie powinny zapewnić, by depozyty wynikające z określonych transakcji były w określonym okresie w całości objęte gwarancją w ramach systemów służących zasadniczo ochronie świadczeń emerytalnych, które powinny działać odrębnie od systemów gwarancji depozytów. Nie należy zabraniać państwom członkowskim zapewniania ochrony Dotyczy to depozytów związanych z nabyciem lub sprzedażą prywatnych nieruchomości mieszkalnych. Zasada ta powinna być również stosowana do depozytów, które podlegają ochronie z określonych depozytów ze względów społecznych lub w związku z transakcjami dotyczącymi nieruchomości służących do zaspokojenia prywatnych potrzeb mieszkaniowych. ustanowionych w prawie krajowym przyczyn o charakterze społecznym i odnoszących się do wydarzeń związanych z cyklem życiowym, takich jak narodziny, małżeństwo, rozwód, a w szczególności emerytura, bądź też związanych z określonymi świadczeniami ubezpieczeniowymi lub wypłaconymi odszkodowaniami. We wszystkich tych przypadkach muszą być przestrzegane przepisy dotyczące pomocy państwa. [Popr. 16]
(16) Niezbędne jest zharmonizowanie procedur finansowania systemów gwarancji depozytów lub ochrony instytucji kredytowych. Z jednej strony, koszty tego finansowania powinny być zasadniczo ponoszone przez instytucje kredytowe; z drugiej strony - możliwości finansowe tych systemów muszą pozostawać w odpowiednim stosunku do ich zobowiązań. Aby zapewnić podobnie wysoki poziom ochrony deponentów W celu zagwarantowania, że systemy gwarancji depozytów będą we wszystkich państwach członkowskich oraz sprawić, by systemy gwarancji depozytów udzielały sobie nawzajem pożyczek jedynie w sytuacji, gdy dany system gwarancji depozytów podjął już znaczne własne starania w zakresie finansowania, finansowanie wykazywały podobną, wysoką stabilność, dla wszystkich systemów gwarancji depozytów powinno zostać w znacznym stopniu zharmonizowane. Jednakże nie powinno to zagrozić stabilności systemu bankowego w państwie członkowskim, którego to dotyczy powinno się ustanowić jednolity, docelowy poziom ex ante środków finansowych. [Popr. 17]
(17) W celu ograniczenia ochrony depozytów do stopnia niezbędnego dla zagwarantowania pewności prawnej i przejrzystości dla deponentów oraz uniknięcia przenoszenia ryzyka związanego z inwestycjami na systemy gwarancji depozytów, określone produkty finansowe o charakterze inwestycyjnym powinny zostać wyłączone z zakresu gwarancji, w szczególności takie, które nie są spłacane w wartości nominalnej oraz takie,które zostały wystawione na posiadacza, a nie na wskazaną imiennie osobę [Popr. 37].
(18) Określeni deponenci powinni zostać wyłączeni z ochrony depozytów, w szczególności organy władzy publicznej oraz inne instytucje finansowe. Ich ograniczona - w porównaniu z wszystkimi pozostałymi deponentami - liczba minimalizuje skutki dla stabilności systemu finansowego w przypadku upadłości banku. Organy władzy publicznej mają ponadto dużo łatwiejszy dostęp do kredytów niż obywatele. Państwa członkowskie powinny jednak zapewnić, że gwarancją zostaną objęte również depozyty władz lokalnych wymagające ochrony. Przedsiębiorstwa spoza sektora finansowego powinny być zasadniczo objęte gwarancjami, niezależnie od ich wielkości. [Popr. 18]
(19) Deponenci, których działalność obejmuje pranie pieniędzy w rozumieniu art. 1 ust. 2 i 3 dyrektywy 2005/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 października 2005 r. w sprawie przeciwdziałania korzystaniu z systemu finansowego w celu prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu 8 powinni być wykluczeni z płatności dokonywanych z systemów gwarancji depozytów.
(20) Koszty narosłe z racji uczestnictwa w systemie gwarancji dla instytucji kredytowej nie pozostają w jakiejkolwiek relacji z kosztami, jakie spowodowałoby masowe wycofywanie depozytów bankowych nie tylko w instytucji kredytowej mającej trudności, ale także w stabilnych instytucjach - w następstwie utraty zaufania deponentów w stabilność systemu bankowego.
(21) Konieczne jest, by dostępne środki finansowe systemów gwarancji depozytów odpowiadały określonemu poziomowi docelowemu i by mogły być pobierane składki nadzwyczajne. Systemy gwarancji depozytów powinny mieć w razie potrzeby możliwość skorzystania z odpowiednich alternatywnych mechanizmów finansowania, umożliwiających im pozyskanie krótkoterminowego finansowania w celu zaspokojenia wnoszonych przeciwko nim roszczeń.
(22) Środki finansowe systemów Systemy gwarancji depozytów powinny być zasadniczo wykorzystywane do celów spłaty dysponować wystarczającymi środkami finansowymi na spłatę deponentów w przypadku upadłości instytucji kredytowej. W wielu przypadkach powinny jednak być stosowane środki wspierające, które zapobiegają upadłości instytucji kredytowej, ponieważ tego rodzaju środki są często skuteczniejsze niż spłata deponentów. Ponadto zastosowane tego rodzaju środków może pozwolić na uniknięcie dodatkowych kosztów oraz negatywnego wpływu na stabilność finansową oraz może wzmocnić zaufanie deponentów. W związku z tym powinno również być możliwe zapewnienie systemom gwarancji depozytów możliwość wykorzystania środków finansowych również na potrzeby zastosowania środków wspierających. Mogłyby one jednak być również wykorzystywane w celu finansowania transferu depozytów do innej kontekście uporządkowanej likwidacji instytucji kredytowej, pod warunkiem, że zapewnia to najtańszą alternatywę dla systemu gwarancji depozytów. koszty Koszty ponoszone przez system gwarancji depozytów nie przekraczają powinny w związku z tym przekraczać kwoty objętych gwarancjami depozytów w danej instytucji kredytowej. W określonym, ograniczonym w dyrektywie stopniu mogłyby one być również wykorzystywane do celów zapobiegania upadłości banków. Takie środki muszą być zgodne z przepisami dotyczącymi pomocy państwa. Pozostaje to Takie możliwości działania systemów gwarancji depozytów powinny pozostawać bez uszczerbku dla przyszłej polityki Komisji dotyczącej ustanowienia krajowych bankowych funduszy naprawczych. [Popr. 19]
(22a) Powinna istnieć możliwość wykorzystywania funduszy systemów gwarancji depozytów do finansowania ciągłości prowadzenia kont w części odpowiadającej gwarantowanym depozytom danej instytucji. [Popr. 20]
(23) W tabeli 1 w pkt 14 załącznika I do dyrektywy 2006/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie adekwatności kapitałowej firm inwestycyjnych i instytucji kredytowych 9 określonym pozycjom aktywów przyporządkowano różne kategorie ryzyka. Tabela ta powinna zostać uwzględniona, tak aby zapewnić, że systemy gwarancji depozytów inwestują wyłącznie w aktywa o niskim ryzyku.
(24) Składki na rzecz systemów gwarancji depozytów powinny uwzględniać stopień ryzyka, na jakie narażone są ich członkowie. Umożliwiałoby to uwzględnienie profilu ryzyka poszczególnych banków, w tym ich różnych modeli prowadzenia działalności, powinno prowadzić do sprawiedliwego obliczania składek, jak również stwarzało zachęty do wyboru modelu prowadzenia działalności obarczonego niższym ryzykiem. W tym celu powinna zostać opracowana standardowa metoda ustalania i obliczania zależnych od ryzyka składek wnoszonych do systemów gwarancji depozytów. Dzięki opracowaniu obowiązującego wszystkie państwa członkowskie zbioru podstawowych wskaźników, jak również zbioru dodatkowych, nieobowiązkowych wskaźników - zgodnie ze wspólnym podejściem uzgodnionym między Europejskim Organem Nadzoru Bankowego a właściwymi organami - możliwe byłoby stopniowe osiągnięcie harmonizacji w tym zakresie. Charakter ryzyka ponoszonego przez instytucje kredytowe należące do systemu może być jednak różny w zależności od warunków rynkowych oraz rodzaju działalności prowadzonej przez poszczególne instytucje kredytowe. Oprócz stworzenia standardowej metody należy zatem umożliwić systemom gwarancji depozytów stosowanie własnych alternatywnych metod uzależnionych od ryzyka, o ile te alternatywne metody będą zgodne z wytycznymi, których opracowanie planuje Europejski Organ Nadzoru Bankowego po konsultacjach z Europejskim Forum Gwarantów Depozytów (EFDI). Powyższe alternatywne metody uzależnione od ryzyka uwzględniają profil ryzyka poszczególnych banków, pozwalają w bardziej precyzyjny sposób obliczyć wysokość składek, stosownie do warunków rynkowych w państwach członkowskich, jak również stwarzają zachęty do wyboru modelu prowadzenia działalności obarczonego niższym ryzykiem. Aby uwzględnić dziedziny działalności kredytowej obarczone ryzykiem w szczególnie małym stopniu, które są regulowane ustawodawstem krajowym, należy stworzyć możliwość odpowiedniego zmniejszenia wysokości wnoszonych składek. [Popr. 21]
(24a) Przy wyliczaniu składek uzależnionych od ryzyka w niektórych przypadkach jako wskaźnik zmniejszający ryzyko wykorzystywana była rentowność. Nie uwzględnia to modeli prowadzenia działalności przez systemy wzajemne, które nie mają na celu maksymalizacji zysku. Ponadto chęć zwiększenia zysku może stwarzać niepożądaną zachętę do przyjmowania bardziej ryzykownych strategii. Należy wziąć pod uwagę całościowy obraz prawidłowości modelu prowadzenia działalności. [Popr. 22]
(25) Ochrona depozytów jest ważnym aspektem zakończenia procesu tworzenia rynku wewnętrznego i dzięki solidarności, którą buduje wśród wszystkich instytucji kredytowych danego rynku finansowego w przypadku niewypłacalności którejkolwiek z nich, - niezbędnym uzupełnieniem systemu nadzoru bankowego. Dlatego też systemy gwarancji depozytów powinny mieć w razie potrzeby możliwość udzielania sobie pożyczek.
(26) Termin wypłaty wynoszący maksymalnie sześć tygodni począwszy od dnia 31 grudnia 2010 r. jest sprzeczny z potrzebą utrzymania zaufania deponentów i nie odpowiada ich potrzebom. W związku z tym termin wypłaty powinien zostać skrócony do jednego tygodnia pięciu dni roboczych, lecz nie mniej niż do jednego tygodnia. [Popr. 23 oraz 150/rev]
(26a) Jednakże często brakuje wymaganych procedur, które umożliwiałyby spłatę w krótszym terminie. Jeśli natomiast zagwarantuje się deponentom krótki termin spłaty, a następnie w przypadku upadłości instytucji kredytowej nie uda się go dotrzymać, wówczas taka sytuacja mogłaby na stałe zachwiać zaufanie deponentów do systemów gwarancji, podważając w ten sposób ich działanie stabilizujące oraz ich cel. W związku z tym państwa członkowskie powinny uzyskać możliwość ustanowienia w okresie przejściowym do dnia 31 grudnia 2016 r. terminu spłaty wynoszącego 20 dni roboczych, jeżeli kontrola przeprowadzona przez właściwe organy wykaże, że skrócenie tego okresu nie jest możliwe. W tym przypadku do dnia 31 grudnia 2016 r. należy opracować i przetestować procedury wymagane do wprowadzenia terminu spłaty wynoszącego pięć dni roboczych. W celu zapewnienia, że deponenci w okresie przejściowym kończącym się z powyższym dniem nie znajdą się w trudnościach finansowych wynikających z upadłości swojej instytucji kredytowej, powinni oni uzyskać możliwość wypłaty z właściwego systemu gwarancji depozytów swoich należności do wysokości 5.000 EUR w ciągu pięciu dni roboczych, lecz nie mniej niż w ciągu jednego tygodnia. [Popr. 24 oraz 150/rev]
(27) Systemy gwarancji depozytów w państwach członkowskich, w których instytucja kredytowa ustanowiła oddziały lub w których świadczy usługi bezpośrednio, powinny informować i spłacać deponentów w imieniu systemu w państwie członkowskim, w którym instytucja kredytowa uzyskała zezwolenie. Systemy gwarancji depozytów, których może to dotyczyć, powinny uprzednio zawrzeć odpowiednie umowy w celu ułatwienia realizacji tego zadania.
(28) Informowanie deponentów jest zasadniczym elementem ich ochrony. Z tego względu obecni deponenci powinni zostać poinformowani na swoich wyciągach z rachunku o obejmującej ich gwarancji i właściwym systemie, a przyszli deponenci powinni byc proszeni o złożenie podpisu na standardowym arkuszu informacyjnym. Treść tych informacji powinna być taka sama w przypadku wszystkich deponentów oraz przyszłych deponentów. Nieuregulowana reklama z informacjami dotyczącymi gwarantowanej kwoty i zakresu systemu gwarancji depozytów mogłaby zaszkodzić stabilności systemu bankowego lub zmniejszyć zaufanie deponentów. Dlatego też odesłania do systemów gwarancji depozytów w reklamach powinny być ograniczone do krótkiego oświadczenia. Systemy, które służą ochronie samych instytucji kredytowych, powinny wyraźnie informować deponentów o swojej funkcjiich prawach w związku z poziomem gwarancji określonym w niniejszej dyrektywie oraz o tym, jak to funkcjonuje, nie obiecując nieograniczonej ochrony depozytów. [Popr. 25]
(29) Przetwarzanie danych osobowych na mocy niniejszej dyrektywy podlega przepisom dyrektywy 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych 10 .
(30) Możliwe jest, że na podstawie niniejszej dyrektywy państwa członkowskie lub ich właściwe organy nie zostaną uznane za odpowiedzialne względem deponentów, jeżeli zatroszczyły się o utworzenie bądź urzędowe uznanie jednego lub większej liczby systemów, które zabezpieczają depozyty bądź same instytucje kredytowe, i zapewniają wypłatę gwarantowanych środków lub ochronę deponentów stosownie do przepisów niniejszej dyrektywy.
(31) W swoim wniosku z dnia 23 września 2009 r. w sprawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego Europejski Organ Nadzoru Bankowego 11 Komisja przedłożyła projekt aktu prawnego ustanawiającego europejski system organów nadzoru finansowego; Komisja przedstawiła w nim szczegółowe informacje dotyczące struktury tych nowych ram nadzoru obejmujących utworzenie Europejskiego Organu Nadzoru Bankowego.
(32) Przy poszanowaniu kompetencji państw członkowskich w zakresie nadzoru nad systemami gwarancji depozytów, Europejski Organ Nadzoru Bankowego powinien wnieść wkład w osiągnięcie celu polegającego na ułatwieniu podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe, przy jednoczesnym zapewnieniu skutecznej ochrony deponentów. W tym celu organ ten powinien potwierdzać, że określone w niniejszej dyrektywie warunki wzajemnego udzielania pożyczek przez systemy gwarancji depozytów są spełnione, jak również określać, przy zachowaniu ścisłych limitów określonych w niniejszej dyrektywie, wysokość pożyczek, jakie mogą zostać udzielone przez każdy z systemów, ich początkową stopę procentową oraz okres, na jaki są one udzielane. Europejski Organ Nadzoru Bankowego i ograniczenia do minimum ryzyka po stronie podatników. EBA powinien gromadzić w tym względzie informacje dotyczące systemów gwarancji depozytów, w szczególności potwierdzone przez właściwe organy kwoty depozytów objętych tymi systemami. Powinien on informować pozostałe systemy gwarancji depozytów o ich obowiązku udzielenia pożyczki. [Popr. 26]
(33) Istnieje potrzeba wprowadzenia skutecznego instrumentu służącego ustanowieniu zharmonizowanych standardów technicznych w obszarze usług finansowych, tak by w całej Europie zapewnić jednolite warunki konkurencji i odpowiednią ochronę deponentów. Tego rodzaju standardy powinny zostać opracowane celem ujednolicenia kalkulacji zależnych od ryzyka składek. [Popr. 27]
(34) W celu zapewnienia skutecznego i wydajnego działania systemów gwarancji depozytów oraz wyważonego uwzględnienia ich pozycji w poszczególnych państwach członkowskich, Europejski Organ Nadzoru Bankowego powinien mieć możliwość wiążącego rozstrzygania sporów między nimi.
(34a) Parlament Europejski, w swojej rezolucji z dnia 7 lipca 2010 r. zawierającej zalecenia dla Komisji w sprawie transgranicznego zarządzania kryzysowego w sektorze bankowym, podkreślił konieczność utworzenia europejskiego mechanizmu zwalczania kryzysów bankowych. Utworzenie takiego mechanizmu nie powinno naruszyć ochrony deponentów za pomocą systemu gwarancji depozytów. [Popr. 28]
(35) Komisja powinna posiadać uprawnienia Uprawnienie do przyjęcia aktów delegowanych zgodnie z art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w odniesieniu do art. 5 ust. 5, powinno być powierzone Komisji, w celu dostosowania wysokości określonego w niniejszej dyrektywie poziomu gwarancji dla sumy depozytów tego samego deponentów do stopy inflacji w Unii, wyrażonej zmianą wskaźnika cen konsumpcyjnych. Szczególnie istotne jest, by w toku prac przygotowawczych Komisja przeprowadziła odpowiednie konsultacje, w tym na szczeblu eksperckim. Przygotowując i tworząc akty delegowane Komisja powinna zapewnić, aby istotne dokumenty były przekazywane równocześnie, terminowo i we właściwy sposób Parlamentowi Europejskiemu i Radzie [Popr. 29].
(35a) Komisji powinno się również przekazać uprawnienie do przyjmowania projektów regulacyjnych standardów technicznych EBA, w celu ustalenia definicji i standardowej metody obliczania wysokości składek uzależnionych od poziomu ryzyka, wnoszonych przez instytucje kredytowe do systemów gwarancji depozytów zgodnie z art. 10-14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010. EBA powinien opracować takie regulacyjne standardy techniczne i przedłożyć je do zatwierdzenia Komisji do dnia 31 grudnia 2012 r. [Popr. 30]
(36) Zgodnie z określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej zasadą pomocniczości, cele działania, które ma zostać podjęte, a mianowicie harmonizacja przepisów dotyczących funkcjonowania systemów gwarancji depozytów, mogą zostać osiągnięte wyłącznie na poziomie Unii. Zgodnie z określoną w tym samym artykule zasadą proporcjonalności, niniejsza dyrektywa nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów.
(37) Obowiązek dokonania transpozycji niniejszej dyrektywy do prawa krajowego należy ograniczyć do przepisów stanowiących zasadniczą zmianę w porównaniu z poprzednimi dyrektywami. Obowiązek transpozycji przepisów, które nie uległy zmianie, wynika z wcześniejszych dyrektyw.
(38) Niniejsza dyrektywa nie powinna naruszać zobowiązań państw członkowskich dotyczących terminów transpozycji do prawa krajowego dyrektyw wymienionych w załączniku IV,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:
Sporządzono w
W imieniu Parlamentu Europejskiego |
W imieniu Rady |
|
|
Przewodniczący |
Przewodniczący |