Zaproszenie do zgłaszania uwag zgodnie z art. 1 ust. 2 części I Protokołu 3 do Porozumienia między państwami EFTA w sprawie ustanowienia Urzędu Nadzoru i Trybunału Sprawiedliwości, dotyczących pomocy państwa w odniesieniu do finansowania sali koncertowej i centrumkonferencyjnego Harpa(2013/C 229/09)
(Dz.U.UE C z dnia 8 sierpnia 2013 r.)
Decyzją nr 128/13/COL z dnia 20 marca 2013 r., zamieszczoną w autentycznej wersji językowej na stronach następujących po niniejszym streszczeniu, Urząd Nadzoru EFTA wszczął postępowanie na mocy art. 1 ust. 2 części I Protokołu 3 do Porozumienia między państwami EFTA w sprawie ustanowienia Urzędu Nadzoru i Trybunału Sprawiedliwości. Władze Islandii otrzymały stosowną informację wraz z kopią wyżej wymienionej decyzji.
Urząd Nadzoru EFTA wzywa niniejszym państwa EFTA, państwa członkowskie UE oraz inne zainteresowane strony do zgłaszania uwag w sprawie omawianego środka w terminie jednego miesiąca od daty publikacji niniejszego zaproszenia na poniższy adres Urzędu Nadzoru EFTA:
EFTA Surveillance Authority
Registry
Rue Belliard/Belliardstraat 35
1040 Bruxelles/Brussel
BELGIQUE/BELGIË
Uwagi zostaną przekazane władzom islandzkim. Zainteresowane strony zgłaszające uwagi mogą wystąpić z odpowiednio uzasadnionym pisemnym wnioskiem o objęcie ich tożsamości klauzulą poufności.
STRESZCZENIE
Procedura
We wrześniu 2011 r. Urząd Nadzoru EFTA (zwany dalej "Urzędem") otrzymał skargę dotyczącą domniemanego dotowania przez państwo islandzkie i miasto Reykjavík usług konferencyjnych oraz restauracyjno-cateringowych w sali koncertowej i centrum konferencyjnym Harpa (zwanym dalej "centrum Harpa"). Urząd przesłał władzom islandzkim dwa wnioski o udzielenie informacji, na które władze islandzkie udzieliły odpowiedzi.
Opis środka
W 2004 r. państwo islandzkie i miasto Reykjavík przedstawiło ofertę partnerstwa publiczno-prywatnego w zakresie budowy, projektu i eksploatacji sali koncertowej i centrum konferencyjnego o powierzchni 28 tys. metrów kwadratowych. Dnia 12 stycznia 2007 r., po wybraniu najkorzystniejszej oferty, rozpoczęła się budowa sali koncertowej i centrum konferencyjnego Harpa. W 2008 r. na skutek zapaści finansowej w Islandii wstrzymano budowę centrum Harpa. Niedługo później prezydent miasta Reykjavík oraz minister edukacji zawarli porozumienie, na mocy którego państwo oraz miasto miało kontynuować budowę projektu bez udziału partnera prywatnego. Formalne otwarcie budynku nastąpiło dnia 20 sierpnia 2011 r.
Centrum Harpa przeznaczone jest dla różnorodnych usług i operacji. Zarówno Islandzka Orkiestra Symfoniczna, jak i Islandzka Opera zawarły długoterminowe umowy o korzystanie z niektórych pomieszczeń centrum Harpa. Ponadto w centrum Harpa, posiadającym cztery sale konferencyjne różnej wielkości, organizowane są konferencje. W centrum Harpa odbywają się także inne wydarzenia, takie jak koncerty muzyki pop i rock zarówno islandzkich, jak i zagranicznych artystów. Inne rodzaje działalności w centrum Harpa, obejmujące catering, restauracje, sklep muzyczny czy sklep meblowy, są prowadzone przez prywatne firmy, które wynajmują w nim pomieszczenia. Pomieszczenia te są dzierżawione prywatnym podmiotom na warunkach rynkowych oraz były przedmiotem przetargów publicznych, w których zwyciężyły najkorzystniejsze oferty.
Centrum Harpa jest w całości własnością państwa islandzkiego (54 %) i miasta Reykjavík (46 %), które wnoszą wysoki wkład roczny w zależności od ich udziałów w projekcie. Eksploatacja centrum Harpa od początku otwarcia generuje znaczny roczny deficyt, który jest pokrywany z budżetu państwa islandzkiego i miasta Reykjavík.
Uwagi władz islandzkich
Władze Islandii uważają, że finansowanie centrum Harpa nie zawiera elementu pomocy państwa, gdyż odpowiednio zapewniły, by dla różnych rodzajów działalności w ramach sali koncertowej i centrum konferencyjnego istniały oddzielne rachunki. Na poparcie tego twierdzenia władze islandzkie przedstawiły sprawozdania przeprowadzone przez dwie firmy rachunkowe, dotyczące rozdzielenia rachunków firm zaangażowanych w obsługę centrum Harpa. Władze islandzkie przedstawiły także analizę cen, w której zestawiły ceny porównywalnych pod względem wielkości i przepustowości obiektów konferencyjnych w Reykjavíku. Ponadto władze islandzkie utrzymują, że działalność konferencyjna pozytywnie wpływa na inne rodzaje działalności w centrum Harpa, a bez niej koszty innych rodzajów działalności byłyby znacznie wyższe.
Istnienie pomocy państwa
Korzyści obejmujące przyznanie przedsiębiorstwu zasobów państwowych
Z uwagi na to, że państwo islandzkie i miasto Reykjavík pokrywają wspólnie roczny deficyt generowany przez eksploatację centrum Harpa, przekazując rocznie określoną kwotę pochodzącą z własnego budżetu, zaangażowane zostają zasoby państwowe w rozumieniu art. 61 Porozumienia EOG.
Urząd uważa, że zarówno budowa, jak i eksploatacja infrastruktury stanowią działalność gospodarczą samą w sobie, jeżeli owa infrastruktura jest lub będzie wykorzystywana w celu dostarczania na rynek towarów lub usług 1 . Część działalności prowadzonej w centrum Harpa, głównie konferencje, spektakle teatralne, koncerty muzyki popularnej itp., mogą przyciągnąć znaczną liczbę klientów, konkurując jednocześnie z prywatnymi centrami konferencyjnymi, teatrami czy innymi salami koncertowymi. W związku z tym Urząd wstępnie przyjmuje, iż spółki zaangażowane w eksploatację centrum Harpa, o ile prowadzą działalność handlową, kwalifikują się jako przedsiębiorstwa.
Ponadto Urząd uważa, że finansowanie budowy centrum Harpa ze środków publicznych stanowi korzyść ekonomiczną, a tym samym pomoc, gdyż projekt nie zostałby zrealizowany bez udzielenia owego finansowania. Co więcej spółki zaangażowane w eksploatację centrum Harpa uzyskują korzyść w postaci wpływów utraconych przez państwo i miasto Reykjavik, gdyż te nie domagają się zwrotu swoich nakładów związanych z inwestycją w salę koncertową i centrum konferencyjne, o ile owe spółki zaangażowane są w działalność handlową, na przykład organizację konferencji lub wydarzeń artystycznych. Wstępna ocena Urzędu pokazuje, że nie można wykluczyć selektywnej korzyści gospodarczej na żadnym z poziomów (budowy, eksploatacji i wykorzystania).
Zakłócenie konkurencji oraz wpływ na wymianę handlową między umawiającymi się stronami
Jako że rynek organizacji imprez międzynarodowych, takich jak konferencje i inne wydarzenia, jest otwarty na konkurencję między zarządcami obiektów i organizatorami imprez, którzy na ogół prowadzą działalność podlegającą wymianie handlowej pomiędzy państwami EOG, istnieje zagrożenie, że udzielona pomoc mogłaby mieć wpływ na tę wymianę. W tym przypadku, ze względu na charakter branży konferencyjnej wpływ na wymianę handlową pomiędzy sąsiadującymi państwami EOG jest tym bardziej prawdopodobny 2 . W związku z tym Urząd wstępnie stwierdził, że środek grozi zakłóceniem konkurencji i wpłynięciem na wymianę handlową w ramach EOG.
Zgodność pomocy
Na mocy art. 61 ust. 3 lit. c) Porozumienia EOG, zgodnie z wykładnią Urzędu i rozwinięciem przez Komisję Europejską zgodnie z dawnym art. 87 ust. 3 lit. d) TWE i obecnym art. 107 ust. 3 lit. d), pomoc przeznaczona na wspieranie kultury i zachowanie dziedzictwa kulturowego może zostać uznana za zgodną z funkcjonowaniem Porozumienia EOG, o ile nie zmienia warunków wymiany handlowej i konkurencji w EOG w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem. Władze Islandii oświadczyły, że pierwotnym celem przedmiotowego środka była promocja kultury dzięki budowie sali koncertowej przeznaczonej zarówno dla Islandzkiej Orkiestry Symfonicznej, jak i Islandzkiej Opery. Urząd przyznał, że z uwagi na cel związany ze wspieraniem kultury budowa oraz eksploatacja obiektu wykorzystywanego przez Symfonię i Operę może być zakwalifikowana jako pomoc przeznaczona na promocję kultury.
Urząd przyznaje, że obiekt taki jak centrum Harpa może także mieścić różne rodzaje działalności handlowej, na przykład restauracje, kawiarnie, sklepy, konferencje i koncerty muzyki popularnej. Niemniej jednak w celu uniknięcia zakłócenia konkurencji należy wprowadzić odpowiednie zabezpieczenia zapewniające, by nie miało miejsca subsydiowanie skrośne pomiędzy działalnością handlową a dotowaną działalnością kulturalną. Urząd uważa, że władze Islandii nie wprowadziły odpowiednich zabezpieczeń pozwalających uniknąć ryzyka wystąpienia subsydiowania skrośnego. W związku z powyższym po wstępnej ocenie Urząd wyraża wątpliwości co do możliwości uznania budowy i eksploatacji centrum Harpa za zgodną z art. 61 ust. 3 lit. c) Porozumienia EOG.
Podsumowanie
W kontekście powyższych uwag Urząd podjął decyzję o wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego zgodnie z art. 1 ust. 2 części I Protokołu 3 do Porozumienia między państwami EFTA w sprawie ustanowienia Urzędu Nadzoru i Trybunału Sprawiedliwości w odniesieniu do finansowania sali koncertowej i centrum konferencyjnego Harpa. Zainteresowane strony zaprasza się do nadsyłania uwag w terminie jednego miesiąca od publikacji niniejszego zawiadomienia w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Zgodnie z art. 14 protokołu 3 można wystąpić do beneficjenta o zwrot wszelkiej bezprawnie przyznanej pomocy.
grafika