Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 912/2010 ustanawiające Agencję Europejskiego GNSSCOM(2013) 40 final - 2013/0022 (COD)
(2013/C 198/10)
(Dz.U.UE C z dnia 10 lipca 2013 r.)
Sprawozdawca: Antonello PEZZINI
Rada Unii Europejskiej, w dniu 27 lutego 2013 r., i Parlament Europejski, w dniu 12 marca 2013 r., działając na podstawie art. 172 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, postanowiły zasięgnąć opinii Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie
wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 912/2010 ustanawiające Agencję Europejskiego GNSS
COM(2013) 40 final - 2013/0022 (COD).
Sekcja Transportu, Energii, Infrastruktury i Społeczeństwa Informacyjnego, której powierzono przygotowanie prac Komitetu w tej sprawie, przyjęła swoją opinię 3 kwietnia 2013 r.
Na 489. sesji plenarnej w dniach 17-18 kwietnia 2013 r. (posiedzenie z 17 kwietnia) Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny stosunkiem głosów 169 do 1 - 5 osób wstrzymało się od głosu - przyjął następującą opinię:
1. Wnioski i zalecenia
1.1 Komitet przyjmuje z zadowoleniem inicjatywę dostosowania struktur Agencji Europejskiego GNSS, by zagwarantować pełną niezależność jej organów oraz wyraźną autonomię jej działalności związanej z akredytacją i bezpieczeństwem.
1.2 Komitet uważa, że nowe ramy autonomii i współpracy w obrębie Agencji Europejskiego GNSS (GSA) są odpowiednie. Dlatego EKES popiera w obecnej sytuacji wniosek dotyczący zmiany rozporządzenia (UE) nr 912/2010 ustanawiającego Agencję Europejskiego GNSS i zaleca przyjęcie tego wniosku, gdyż pozwoli to na pełne osiągnięcie deklarowanych celów.
1.3 W perspektywie oceny, czy przyjęte rozwiązanie okaże się rzeczywiście najlepsze, Komitet uważa zatem za istotne, by faktyczne uruchomienie struktury funkcjonalnej było stale monitorowane i by Komisja przedstawiała okresowo szczegółowe sprawozdania w tej sprawie.
1.4 Komitet podkreśla ponownie kluczową rolę europejskich programów nawigacji satelitarnej EGNOS i Galileo, które są motorem innowacji i konkurencyjności w służbie obywateli, w ramach europejskiej polityki kosmicznej i strategii "Europa 2020", wraz z wielkimi projektami całościowego monitorowania Ziemi i bezpieczeństwa, które powinny umożliwić utrzymanie silnego przewodnictwa i niezależności strategicznej w zakresie przestrzeni kosmicznej z myślą o przyszłości Europy.
1.5 Zdaniem Komitetu Unia powinna uświadomić sobie, że osiągnięcie celów w zakresie integracji oraz zrównoważonego i pokojowego rozwoju państw członkowskich powinno umożliwić przeznaczenie zaoszczędzonych zasobów na przyspieszoną realizację wielkich wspólnych projektów, konkurencyjnych na arenie światowej, takich jak Galileo, GMES (globalny monitoring środowiska i bezpieczeństwa) i ITER (międzynarodowy eksperymentalny reaktor termojądrowy).
1.6 EKES wyraża głębokie rozczarowanie zmniejszeniem przez Radę Europejską w dniu 19 lutego 2013 r. środków finansowych na Galileo w wieloletnim budżecie europejskim 2014-2020 i usilnie apeluje do instytucji europejskich, a zwłaszcza Parlamentu, by ponownie rozważyły tę decyzję, a jednocześnie wzmocniły zaangażowanie na rzecz GMES i ITER.
1.7 Komitet uważa, że niezbędne jest zagwarantowanie kompatybilności i interoperacyjności Galileo z innymi systemami nawigacji satelitarnej i z normami europejskimi przyjętymi na szczeblu światowym.
1.8 Komitet zwraca się o silne wsparcie i uświadomienie korzyści wynikających z programów GNSS, by umożliwić obywatelom jak najlepsze wykorzystanie nowych możliwości związanych z usługami Galileo i EGNOS.
1.9 Zdaniem EKES-u należy również przyspieszyć tworzenie centrów monitorowania bezpieczeństwa systemu Galileo.
1.10 Komitet wyraża duże zastrzeżenia co do przeniesienia do agencji działań wspierających badania i innowacje, które do tej pory podejmowane były przez Komisję, i wnosi, by uważniej zastanowiła się nad dotychczasowymi godnymi pochwały wynikami.
1.11 Komitet zaleca przyspieszenie porozumienia w sprawie delegowania między Komisją a GSA, zwłaszcza w odniesieniu do promowania technologii GNSS w różnych dziedzinach badawczych i ich włączenia do sektorowych inicjatyw strategicznych, i unikanie dodatkowych opóźnień, oprócz tych związanych z programem Galileo.
2. Wprowadzenie
2.1 Globalny system pozycjonowania, określania czasu i nawigacji satelitarnej GNSS jest kluczowym czynnikiem europejskiej innowacji technologicznej służącej obywatelom, przedsiębiorstwom, administracji publicznej i społeczeństwu, umożliwia świadczenie usług nawigacji satelitarnej i tworzenie nowych miejsc pracy, a także zwiększa przewagę konkurencyjną.
2.2 EKES przyjął już wiele opinii w sprawie programu Galileo(1). Wymogi bezpieczeństwa odgrywają zasadniczą rolę na etapie projektowania, wprowadzania i eksploatacji elementów infrastruktury powstających w ramach programów Galileo i EGNOS.
2.3 Istotne znaczenie ma to, by system Galileo, który już z różnych przyczyn się opóźnia, został jak najszybciej uruchomiony - bez przeszkód proceduralnych i konfliktów interesu - tak, by Europa posiadała swój własny system nawigacji satelitarnej i stała się niezależna od usług świadczonych przez innych, zwłaszcza w celach wojskowych.
2.4 EKES jest w pełni świadomy, że rozpowszechnienie nawigacji satelitarnej w wielu sektorach działalności umożliwi zwiększenie bezpieczeństwa, a - na płaszczyźnie handlowej - dochodów, pod warunkiem że zapewniona zostanie ciągłość działania, bez przerw w świadczeniu usług.
2.5 W centrum swych prac Komisja umieściła kwestię zarządzania ryzykiem, której znaczenie podkreślono podczas reformy zarządzania w 2007 r. Wszystkie zagrożenia związane z programami zostały zebrane centralnie w rejestrze, w tym ryzyko dotyczące łańcucha dostaw przemysłowych, a także czynników zewnętrznych - wpływu organów politycznych i wymogów bezpieczeństwa - oraz wewnętrznych, takich jak organizacja programów i organ nadzoru GNSS, który w 2007 r. przejął zadania poprzedniego Wspólnego Przedsiębiorstwa Galileo(2).
2.6 Każdemu ryzyku przypisuje się stopień prawdopodobieństwa i oddziaływania. Rejestr ryzyka obejmuje wiele przypadków: ryzyko technologiczne, ryzyko przemysłowe związane z tworzeniem zintegrowanych systemów, zwłaszcza w dziedzinie bezpieczeństwa, ryzyko rynkowe, a także ryzyko związane z zarządzaniem i z odpowiedzialnością cywilną za wybudowaną infrastrukturę.
2.7 Jeżeli chodzi o bezpieczeństwo, trzeba przypomnieć, że - chociaż Komisja odpowiada za zarządzanie bezpieczeństwem systemów - zgodnie z rozporządzeniem jej swobodę w tym zakresie ograniczają dwa istotne czynniki.
2.7.1 To przede wszystkim państwa członkowskie określają wymogi w zakresie bezpieczeństwa, zważywszy, że zagrożenia dla bezpieczeństwa wrażliwych struktur, takich jak nawigacja satelitarna, zawsze się różnią. Pokrycie części tego ryzyka leży w kompetencji państw członkowskich.
2.7.2 W rozporządzeniu (WE) nr 683/2008 w sprawie GNSS zadanie homologacji bezpieczeństwa systemów powierza się GSA Rozdział funkcji zarządzania i homologacji należy do dobrej administracji i jest zwyczajową i niezbędną praktyką w wypadku tego rodzaju projektów.
2.8 Jak EKES już wcześniej podkreślał, "Pomyślna realizacja europejskich programów GNSS, zarówno Galileo i EGNOS, jak też zarządzanie nimi mają kluczowe znaczenie dla urzeczywistnienia wizji inteligentnego i zrównoważonego wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu w ramach strategii »Europa 2020«", zważywszy, że "przez cykl życia systemu w latach 2014-2034 proponowane programy GNSS wygenerują 68,63 mld euro zysku netto dla UE"(3).
2.9 Komitet wyraził ponadto zadowolenie, że "w rozporządzeniu wspomniano potrzebę zarządzania środkami przeznaczonymi na programy i nadzorowania realizacji wszystkich działań w ramach programów przez KE, w tym działań delegowanych zarówno do GSA, jak i do Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA)", a także "wprowadzenia mechanizmu zarządzania ryzykiem"(4).
2.10 EKES uważa, że niezbędne jest zwiększenie gwarancji niezależności działania związanego z akredytacją w zakresie bezpieczeństwa, by zapewnić jej całkowite oddzielenie od innych obszarów działania Agencji Europejskiego GNSS i uniknąć konfliktów interesu, zwłaszcza w stosunku do innych funkcji(5), oraz ryzyka bycia jednocześnie sędzią i stroną.
2.11 Zdaniem EKES-u w tym nowym kontekście konieczne jest zagwarantowanie, że Rada Akredytacji w zakresie Bezpieczeństwa (CAS) będzie mogła spełniać powierzone jej zadania całkowicie niezależnie od innych organów i obszarów działalności GSA, dzięki wyraźnemu oddzieleniu akredytacji od innych działań w ramach Agencji.
2.12 Z drugiej strony Parlament Europejski podkreślił, że "w ramach długoterminowej struktury zarządzania GNSS należy zająć się podziałem zadań i odpowiedzialności między Komisją, GSA i ESA, jak również innymi właściwymi kwestiami, takimi jak odpowiedni podział kosztów, mechanizm podziału dochodów, system odpowiedzialności, polityka cenowa i możliwe zaangażowanie i wkład sektora prywatnego w programy GNSS" (zob. rezolucja PE z 8 czerwca 2011 r. P7_TA(2011)0265).
2.13 Rada zadeklarowała natomiast, że działalność akredytacji - którą reguluje obecnie rozdział II rozporządzenia (UE) nr 912/2010 - powinna być prowadzona całkowicie niezależnie od innych zadań powierzonych GSA (zob. Rada UE, dokument nr 11279/12 ADD 1, 7 czerwca 2012 r.).
2.14 Komisja proponuje zatem, by "zmienić rozporządzenie (UE) nr 912/2010, przede wszystkim po to, by zwiększyć autonomię i uprawnienia Rady Akredytacji w zakresie Bezpieczeństwa i jej przewodniczącego oraz w dużym stopniu zrównać je z uprawnieniami odpowiednio Rady Administracyjnej i dyrektora wykonawczego Agencji, przewidując jednocześnie obowiązek współpracy między poszczególnymi organami Agencji".
2.15 Komitet popiera wniosek Komisji dotyczący zmiany rozporządzenia (UE) nr 912/2010 i zaleca przyjęcie proponowanych przepisów z zastrzeżeniem, że potwierdzona zostanie, przy pomocy okresowych kontroli i sprawozdań, ich rzeczywista zgodność z zakładanymi celami.
3. Uwagi ogólne w sprawie programu GNSS UE
3.1 Komitet podkreśla, że europejska polityka kosmiczna jest kluczowym elementem strategii "Europa 2020" oraz motorem innowacji i konkurencyjności służącym obywatelom. Europejskie programy nawigacji satelitarnej EGNOS i Galileo odgrywają w tym względzie kluczową rolę, którą należy promować i wzmacniać, tak jak i w wypadku projektu GMES(6).
3.2 EKES zwraca uwagę na znaczenie strategiczne, jakie polityka kosmiczna programu GNSS ma dla stworzenia, w oparciu o konkretne projekty, prawdziwej europejskiej polityki przemysłowej przynoszącej wymierne korzyści obywatelom i przedsiębiorstwom.
3.3 Rzeczywiste stosowanie systemu zarządzania europejskiego GNSS ma zatem podstawowe znaczenie dla oceny, czy przyjęte rozwiązanie jest rzeczywiście najlepsze z możliwych. Popierając proponowane zmiany, Komitet wnosi, by faktyczne uruchomienie struktury funkcjonalnej było stale monitorowane i by Komisja przedstawiała okresowo szczegółowe sprawozdania w tej sprawie.
3.4 Komitet wyraża głębokie rozczarowanie zmniejszeniem przez Radę Europejską w dniu 19 lutego 2013 r. środków finansowych na Galileo w wieloletnim budżecie europejskim 2014-2020 z 7,9 mld euro przewidzianych przez Komisję do zaledwie 6,3 mld euro.
3.5 EKES zwraca się do instytucji europejskich, w tym zwłaszcza do Parlamentu, by - przyjmując ostateczną decyzję w sprawie następnych wieloletnich ram finansowych
2014-2020 - przywróciły wcześniej proponowany poziom finansowania Galileo i zwiększyły jednocześnie finansowanie projektów GMES i ITER(7).
3.6 GSA powinna ponadto rozwijać działania wspierające i uświadamiające korzyści płynące z programów GNSS, tak by umożliwić obywatelom jak najlepsze wykorzystanie nowych możliwości komercjalizacji usług Galileo i EGNOS, a także ułatwić ich rozpowszechnienie na rynku i optymalizację oczekiwanych korzyści społeczno-gospodarczych.
4. Uwagi szczegółowe
4.1 Adekwatność ram zarządzania. Z uwagi na przeniesienie do GSA zarządzania fazą operacyjną EGNOS, a - od stycznia 2014 r. - również fazą operacyjną programu Galileo, Komitet uważa, że nowe ramy autonomii i współpracy proponowane w obrębie GSA są stosowne i odpowiadają wytycznym międzyinstytucjonalnym. Uważa ponadto, że te pozytywne zmiany powinny być monitorowane, by sprawdzić, czy proponowane rozwiązania rzeczywiście odpowiadają w możliwie najlepszy sposób wskazanym celom.
4.2 Centra monitorowania bezpieczeństwa Galileo. Należy przyspieszyć budowę centrów monitorowania bezpieczeństwa Galileo we Francji i Wielkiej Brytanii, a także wzmocnić ich strukturę i zasoby. Konieczne jest rozwinięcie szkoleń, by zaspokoić potrzeby użytkowników w zakresie korzystania z usług publicznych o regulowanym dostępie (Public regulated service).
4.3 Komunikacja. Należy rozwijać wszechstronne kampanie komunikacyjne Agencji w miarę uruchamiania usług Galileo w perspektywie osiągnięcia przez nie pełnej operacyjności w latach 2018-2019. Konieczne jest zapewnienie zarządzania centrami doskonałości, by wesprzeć rozwój i przyjęcie zastosowań GNSS oraz opracować strategię znaku towarowego i znaku jakości dla technologii i usług EGNOS/Galileo (określenie "znak jakości" należy rozumieć jako system znaków towarowych obejmujący licencje dla zatwierdzonych dostawców technologii EGNOS/Galileo na sprzedaż technologii i rozwiązań spełniających surowe standardy jakości technicznej; tego rodzaju system ze znakomitym skutkiem wykorzystało na przykład ogólnoświatowe WiFi Alliance, by wypromować na rynku technologię bezprzewodowych sieci lokalnych LAN; zob. http://en.wikipedia.org/wiki/Wi-Fi_Alliance)(8).
4.4 Badania i innowacje. Komitet wyraził już poważne zastrzeżenia co do polityki "powierzania agencjom dotychczasowych zadań i działań w zakresie badań i wspierania innowacji i pozostawiania po stronie Komisji kwestii prawnych oraz aspektów związanych z administrowaniem finansami" i zwrócił się o "efektywniejsze uwzględnienie doświadczeń zdobytych przy podobnych nowatorskich dużych projektach i, co za tym idzie, przyjęcie rezerwowych środków finansowych w wysokości np. 10%"(9).
4.5 Terminy i metody realizacji. Komitet wyraża zaniepokojenie z powodu opóźnień w przyjmowaniu rozporządzenia zastępującego rozporządzenie (WE) nr 683/2008, dotyczącego dalszej realizacji i eksploatacji europejskich systemów nawigacji satelitarnej, które jest obecnie przedmiotem dyskusji w Parlamencie Europejskim i Radzie, zważywszy, że jest ono ściśle związane z omawianym wnioskiem Komisji.
Bruksela, 17 kwietnia 2013 r.
|
Przewodniczący |
|
Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego |
|
Henri MALOSSE |
______(1) Dz. U. C 181 z 21.6.2012, s. 179-182; Dz.U. C 256 z 27.10.2007, s. 73-75; Dz.U. C 256 z 27.10.2007, s. 47; Dz.U. C 324 z 30.12.2006, s. 41-42; Dz.U. C 221 z 8.9.2005, s. 28.
(2) Dz.U. C 48 z 21.2.2002, s. 42-46; Dz.U. C 324 z 30.12.2006, s. 37-40.
(3) Dz.U. C 181 z 21.6.2012, s. 179-182.
(4) Dz.U. C 181 z 21.6.2012, s. 179-182.
(5) Dz.U. C 388 z 15.12.2012, s. 208.
(6) Dz.U. C 299 z 4.10.2012, s. 72-75.
(7) Dz.U. C 229 z 31.7.2012, s. 60-63.
(8) Dz.U. C 107 z 6.4.2011, s. 44-48.
(9) Dz.U. C 229 z 31.7.2012, s. 60-63
