Sprawa C-394/11: Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Komisia za zashtita ot diskriminatia (Bułgaria) w dniu 25 lipca 2011 r. - Valeri Hariev Belov przeciwko "ChEZ Elektro Balgaria" AD, "ChEZ Raspredelnenie Balgaria" AD i Darzhavna Komisia po energiyno i vodno regulirane.

Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Komisia za zashtita ot diskriminatia (Bułgaria) w dniu 25 lipca 2011 r. - Valeri Hariev Belov przeciwko "ChEZ Elektro Balgaria" AD, "ChEZ Raspredelnenie Balgaria" AD i Darzhavna Komisia po energiyno i vodno regulirane (Sprawa C-394/11)

(2011/C 298/27)

Język postępowania: bułgarski

(Dz.U.UE C z dnia 8 października 2011 r.)

Sąd krajowy

Komisia za zashtita ot diskriminatia

Strony w postępowaniu przed sądem krajowym

Strona skarżąca: Valeri Hariev Belov

Strona pozwana: "ChEZ Elektro Balgaria" AD, "ChEZ Raspredelnenie Balgaria" AD und Darzhavna Komisia po energiyno i vodno regulirane

Pytania prejudycjalne

Pytanie 1: Czy rozpatrywany przypadek objęty jest zakresem stosowania dyrektywy Rady 2000/43/WE z dnia 29 czerwca 2000 r. wprowadzającej w życie zasadę równego traktowania osób bez względu na pochodzenie rasowe lub etniczne(1) [tu odnośnie do art. 3 ust. 1 lit. h)]?

Pytanie 2: Co oznacza "traktowana jest mniej przychylnie" w rozumieniu art. 2 ust. 2 lit. a) dyrektywy 2000/43 oraz "mogą doprowadzić do szczególnie niekorzystnej sytuacji dla osób danego pochodzenia rasowego lub etnicznego" w rozumieniu art. 2 ust. 2 lit. b) dyrektywy 2000/43:

2.1 Czy dla zakwalifikowania mniej przychylnego traktowania jako bezpośredniej dyskryminacji jest niezbędnie konieczne, aby traktowanie było bardziej niekorzystne i aby bezpośrednio lub pośrednio naruszało ustanowione ustawowo w sposób wyraźny prawa lub interesy, czy też należy interpretować je jako jakąkolwiek formę zachowania (stosunku) w szerokim rozumieniu tego słowa, które w porównaniu z zachowaniem w podobnej sytuacji jest mniej korzystne?

2.2. Czy dla zakwalifikowania postawienia w szczególnie niekorzystnej sytuacji jako pośredniej dyskryminacji jest także konieczne, by naruszała ona bezpośrednio lub pośrednio ustanowione ustawowo w sposób wyraźny prawa lub interesy, czy też należy interpretować je jako jakąkolwiek formę postawienia w szczególnie niekorzystnej/niepomyślnej sytuacji?

Pytanie 3: W zależności od odpowiedzi na pytanie drugie: Jeżeli dla zakwalifikowania jako bezpośredniej lub pośredniej dyskryminacji w rozumieniu art. 2 ust. 2 lit. a) i b) dyrektywy 2000/43 wymagane jest, by mniej przychylne traktowanie lub postawienie w szczególnie niekorzystnej sytuacji naruszało bezpośrednio lub pośrednio ustanowione ustawowo prawo lub interes,

3.1. czy przepisy art. 38 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, dyrektywa 2006/32/WE(2) (motyw 29, art. 1, art. 13 ust. 1), dyrektywa 2003/54/WE(3) (art. 3 ust. 5) i dyrektywa 2009/72/WE(4) (art. 3 ust. 7) ustanawiają na rzecz odbiorcy prądu prawo lub interes, by mógł regularnie kontrolować wskazania licznika prądu, na które to prawo lub interes można się powołać przed sądami krajowymi w postępowaniu takim jak w niniejszej sprawie,

i

3.2. czy z przepisami tymi są zgodne przepisy krajowe lub praktyka administracyjna wykonywana za zgodą państwowego organu regulacji energii, przyznające przedsiębiorstwu dystrybucyjnemu swobodę w umieszczeniu liczników prądu w miejscach trudno dostępnych lub niedostępnych, co uniemożliwia odbiorcom kontrolę i monitorowanie osobiście i regularnie wskazań licznika prądu?

Pytanie 4: W zależności od odpowiedzi na pytanie drugie: Jeżeli dla zakwalifikowania jako bezpośredniej lub pośredniej dyskryminacji nie jest bezwzględnie wymagane, by bezpośrednio lub pośrednio naruszone zostały ustanowione ustawowo prawo lub interes,

– czy w świetle art. 2 ust. 2 lit. a) i b) dyrektywy 2000/43 dopuszczalne są krajowe przepisy lub orzecznictwo, o których mowa w postępowaniu przed sądem krajowym, zgodnie z którymi dla zakwalifikowania jako dyskryminacji wymaga się, by bardziej niekorzystne traktowanie i postawienie w bardziej niekorzystnej sytuacji bezpośrednio lub pośrednio naruszały ustanowione ustawowo prawa lub interesy;

– jeżeli nie są one dopuszczalne, czy sąd krajowy jest zobowiązany wtedy pozostawić je bez zastosowania i oprzeć się na definicjach pojęć zawartych w dyrektywie?

Pytanie 5: Czy art. 8 ust. 1 dyrektywy 2000/43 należy interpretować,

5.1. w ten sposób, że wymaga on, by ofiara wykazała okoliczności faktyczne, na podstawie których narzuca się jednoznaczny, niepodważalny i niezbity wniosek lub taka konkluzja, iż doszło do bezpośredniej lub pośredniej dyskryminacji, czy też wystarczy, by okoliczności faktyczne uzasadniały jedynie przypuszczenie/domniemanie takiej dyskryminacji?

5.2. Czy fakty takie, że

a) tylko w dwóch dzielnicach miasta, znanych jako dzielnice romskie, liczniki prądu są umieszczone na ulicach na słupach energetycznych na wysokości niedostępnej dla wizualnej kontroli wskazań liczników przez odbiorców, ze znanymi wyjątkami w niektórych częściach obu tych dzielnic, i że

b) we wszystkich pozostałych dzielnicach liczniki prądu są umieszczone na innej wysokości, dostępnej dla kontroli wizualnej (do 1,70 m), najczęściej w mieszkaniu odbiorcy lub na fasadzie budynku lub na ogrodzeniu, prowadzą do przeniesienia ciężaru dowodu na stronę pozwaną?

5.3. Czy okoliczności takie, że

a) w obu dzielnicach miasta znanych jako dzielnice romskie nie mieszkają tylko Romowie, lecz również osoby innego pochodzenia etnicznego lub

b) odpowiednio, jaka część ludności w obu tych dzielnicach faktycznie określa siebie Romami, lub

c) powody przeniesienia liczników prądu w obu tych dzielnicach na wysokość 7 m są określane przez przedsiębiorstwo dystrybucyjne jako powszechnie znane, wykluczają przeniesienie ciężaru dowodu na stroną pozwaną?

Pytanie 6: W zależności od odpowiedzi na pytanie piąte:

6.1. Jeżeli art. 8 ust. 1 dyrektywy 2000/43 należy interpretować w ten sposób, że wymagane jest przypuszczenie/ domniemanie istnienia dyskryminacji, i jeżeli przytoczone wyżej okoliczności faktyczne prowadzą do przeniesienia ciężaru dowodu na stronę pozwaną, jakiej formy dyskryminacji każą domniemywać wtedy te okoliczności faktyczne - bezpośredniej czy pośredniej dyskryminacji lub nękania?

6.2. Czy przepisy dyrektywy 2000/43 pozwalają na to, by bezpośrednia dyskryminacja lub nękanie było usprawiedliwione realizacją ustawowego celu za pomocą potrzebnych i odpowiednich środków?

6.3. Czy ze względu na cele ustawowe, które jego zdaniem realizuje przedsiębiorstwo dystrybucyjne, środek zastosowany w obu dzielnicach może być usprawiedliwiony w sytuacji, w której

a) środek stosowany jest z powodu nieopłaconych rachunków, które nagromadziły się w obu dzielnicach, z powodu częstych naruszeń ze strony odbiorców, które ujemnie wpływają na lub zagrażają bezpieczeństwu, jakości, bieżącemu i bezpiecznemu funkcjonowaniu instalacji elektrycznych,

i

środek stosowany jest kolektywnie, niezależnie od tego, czy dany odbiorca opłaca swoje rachunki za dystrybucję i dostawę prądu i czy ustalono, że dany odbiorca popełnił jakieś naruszenie (manipulowanie wskazaniami licznika prądu, nielegalne przyłączenie lub nielegalny pobór prądu bez pomiaru i opłaty lub jakiekolwiek inne ingerencje w sieć, które ujemnie wpływają na lub zagrażają jej pewnemu, jakościowemu, bieżącemu i bezpiecznemu funkcjonowaniu);

b) za każde porównywalne naruszenie w przepisach prawa i w ogólnych warunkach umowy o dystrybucję [zwanej dalej "umową dystrybucyjną"] przewidziana jest odpowiedzialność cywilna, administracyjna i karna;

c) postanowienie przewidziane w art. 27 ust. 2 ogólnych warunków umowy dystrybucyjnej - że przedsiębiorstwo dystrybucyjne zapewnia na wyraźne pisemne żądanie odbiorcy możliwość wizualnej kontroli wskazań licznika prądu - w rzeczywistości nie umożliwia odbiorcy osobistej i regularnej kontroli dotyczących go wskazań;

d) istnieje możliwość instalacji na podstawie wyraźnego pisemnego wniosku kontrolnego licznika prądu w mieszkaniu odbiorcy, za co musi on uiścić opłatę;

e) środek jest charakterystycznym i widocznym dowodem na nieuczciwość odbiorcy w takiej lub innej formie ze względu na podnoszony przez przedsiębiorstwo dystrybucyjne powszechnie znany charakter przyczyn zastosowania tego środka;

f) istnieją inne techniczne metody i środki ochrony przed ingerencjami w liczniki prądu;

g) pełnomocnik przedsiębiorstwa dystrybucyjnego twierdzi, że zastosowany w dzielnicy romskiej w innym mieście podobny środek faktycznie nie zdołał zapobiec ingerencjom;

h) w odniesieniu do instalacji elektrycznej umiejscowionej w jednej z tych dzielnic - trafostacji - nie zakłada się, że w celu bezpieczeństwa należy ją poddać podobnym środkom jak liczniki prądu?

______

(1) Dz.U. L 180, s. 22.

(2) Dyrektywa 2006/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 kwietnia 2006 r. w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych oraz uchylająca dyrektywę Rady 93/76/EWG (Dz.U. L 114, s. 64).

(3) Dyrektywa 2003/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 czerwca 2003 r. dotycząca wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej i uchylająca dyrektywę 96/92/WE (Dz.U. L 176, s. 37).

(4) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/72/WE z dnia 13 lipca 2009 r. dotycząca wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej i uchylająca dyrektywę 2003/54/WE (Dz.U. L 211, s. 55)

Zmiany w prawie

Wolna Wigilia po raz pierwszy i nowe obowiązki dla firm, które wejdą… w Wigilię

W tym roku po raz pierwszy wszyscy pracownicy będą cieszyli się Wigilią jako dniem wolnym od pracy. Także w handlu. I choć z dnia wolnego skorzystają także pracodawcy, to akurat w ich przypadku Wigilia będzie dniem, kiedy zaczną obowiązywać przepisy zobowiązujące ich do stosowania w ogłoszeniach o pracę i np. w regulaminach pracy nazw stanowisk neutralnych pod względem płci.

Grażyna J. Leśniak 23.12.2025
Centralna e-Rejestracja: Start systemu od 1 stycznia 2026 r.

Od 1 stycznia 2026 r. zacznie obowiązywać ustawa wprowadzająca Centralną e-Rejestrację. Zakłada ona, że od przyszłego roku podmioty lecznicze obowiązkowo dołączą do systemu m.in. w zakresie umawiania wizyt u kardiologa oraz badań profilaktycznych. Planowany start rejestracji na wszystkie świadczenia planowany jest na 2029 r. Kolejne świadczenia i możliwości w zakresie zapisywania się do lekarzy specjalistów będą wchodzić w życie stopniowo.

Inga Stawicka 22.12.2025
Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.C.2011.298.14

Rodzaj: Ogłoszenie
Tytuł: Sprawa C-394/11: Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Komisia za zashtita ot diskriminatia (Bułgaria) w dniu 25 lipca 2011 r. - Valeri Hariev Belov przeciwko "ChEZ Elektro Balgaria" AD, "ChEZ Raspredelnenie Balgaria" AD i Darzhavna Komisia po energiyno i vodno regulirane.
Data aktu: 08/10/2011
Data ogłoszenia: 08/10/2011