Europejska agenda kultury w dobie globalizacji (2007/2211(INI)).

Europejska agenda kultury w dobie globalizacji

P6_TA(2008)0124

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 10 kwietnia 2008 r. w sprawie europejskiej agendy kultury w dobie globalizacji (2007/2211(INI))

(2009/C 247 E/07)

(Dz.U.UE C z dnia 15 października 2009 r.)

Parlament Europejski,

– uwzględniając art. 151 Traktatu WE,

– uwzględniając decyzję nr 1855/2006/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. ustanawiającą program Kultura (2007-2013)⁽¹⁾,

– uwzględniając konwencję Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO) z dnia 20 października 2005 r. w sprawie ochrony i promowania różnorodności form wyrazu kulturowego (konwencja UNESCO w sprawie ochrony różnorodności kulturowej),

– uwzględniając decyzję Rady 2006/515/WE z dnia 18 maja 2006 r. w sprawie zawarcia Konwencji w sprawie ochrony i promowania różnorodności form wyrazu kulturowego⁽²⁾,

– uwzględniając wnioski z posiedzenia Rady ds. Oświaty, Młodzieży i Kultury z dnia 24 i 25 maja 2007 r. oraz dokument nr 9021/2007 Rady w sprawie wkładu dziedziny kultury oraz dziedzin twórczych w osiągnięcie celów lizbońskich,

– uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany: Europa w świecie - jak uzyskać większą spójność, skuteczność i widoczność (COM(2006)0278),

– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 10 maja 2007 r. dotyczący europejskiej agendy kultury w dobie globalizacji świata (COM(2007)0242) oraz odnoszący się tego komunikatu dokument roboczy służb Komisji (SEC(2007)0570),

– uwzględniając rezolucję Rady z dnia 16 listopada 2007 r. dotyczącą europejskiej agendy kultury⁽³⁾

– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 5 września 2001 r. w sprawie współpracy w dziedzinie kultury w Unii Europejskiej⁽⁴⁾,

– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 4 września 2003 r. w sprawie przemysłu kulturalnego⁽⁵⁾,

– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 marca 2007 r. w sprawie zalecenia Komisji 2005/737/WE z dnia 18 października 2005 r. w sprawie transgranicznego zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i pokrewnymi w odniesieniu do legalnych usług muzycznych online⁽⁶⁾,

– uwzględniając art. 45 Regulaminu,

– uwzględniając sprawozdanie Komisji Kultury i Edukacji (A6-0075/2008),

A. mając na uwadze, że bez szkody dla jak największej i jak najbardziej pożądanej otwartości na inne kultury Unia Europejska ma szczególny obowiązek czuwania nad bogactwem kulturowym Europy, gdyż europejskie dziedzictwo kultury musi być zachowane, rozpowszechniane i propagowane zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz Unii we wszystkich jego przejawach i na wszystkie sposoby,

B. mając na uwadze, że sztuka i kultura są środkiem do osiągnięcia większej ekspresji i samoświadomości w rozwoju personalnym i społecznym oraz że pozwalają jednostkom i społecznościom zachować dziedzictwo i pamięć oraz dokonać konceptualizacji przyszłości jednostkowej i zbiorowej,

C. mając na uwadze, że sztuka i kultura umożliwiają nowe formy dialogu, tworzą przestrzeń zrozumienia kulturowego i umożliwiają jednostkom i grupom wykroczenie poza ich własną koncepcję tożsamości,

D. mając na uwadze, że jako sfery wymiany, debaty, kreatywności i generowania pomysłów sztuka i kultura sprzyjają zaangażowaniu i uczestnictwu obywatelskiemu,

E. mając na uwadze, że europejskie dziedzictwo kultury rozumiane w swej różnorodności wyrazu i mnogości głównych wzorców, takich jak starożytność grecka, rzymska i judeochrześcijańska, z historycznego punktu widzenia umieściło Europę w awangardzie wszystkich kontynentów, okazało się niezrównanym napędem innowacji, rozwoju i postępu, który rozprzestrzeniał się we wszystkich kierunkach i dziś jeszcze wciąż stanowi kluczowe odniesienie dla humanizmu, wzbogacenia i odnowienia duchowego, tolerancji i postawy obywatelskiej,

F. mając na uwadze, że w świecie w coraz większym stopniu poddanym globalizacji bogactwo kultury europejskiej daje elementarną konfigurację, której specyficzne i znaczące cechy charakterystyczne stanowią rzeczywistą "europejską wartość dodaną" i której rola kształtowania tożsamości jest kluczowa dla Europy i dla Unii pozwalając zrozumieć świat, zapewnić jego spójność, zaznaczyć swoją odrębność i wyrażać siebie wobec innych narodów,

G. mając na uwadze, że elastyczność i mobilność są nierozerwalnie związane z wykonywaniem zawodów artystycznych,

H. mając na uwadze, że produkcje artystyczne zbliżają artystów z Europy i spoza Europy, oraz mając na uwadze, że mobilność artystów hamują strategie krajowe narzucające wymóg posiadania wiz zezwalających na poruszanie się wewnątrz UE,

I. mając na uwadze, że szczególne sposoby wyrażania historycznego wpływu europejskiego dziedzictwa kultury na innych kontynentach muszą być okazją do przeprowadzenia uprzywilejowanych działań uwidaczniających czynniki budujące cywilizację, wzajemne zrozumienie i konstruktywne podejście między narodami, które reprezentują,

J. mając na uwadze, że władze lokalne i regionalne odgrywają szczególnie ważną rolę w rozwoju i umacnianiu kultury, zwłaszcza dzięki ochronie dziedzictwa kulturowego i promowaniu innowacji artystycznych na swoim obszarze - czynnik, który należy odpowiednio uwzględnić, reorganizując europejską agendę kultury w świetle globalizacji,

K. mając na uwadze, że imigranci, turyści i inni odwiedzający spoza Europy zobowiązani są do respektowania europejskiego dziedzictwa kulturowego, które w państwach członkowskich ma uprzywilejowany status,

L. mając na uwadze, że europejscy twórcy, artyści oraz przemysł związany z kulturą odgrywają decydującą rolę w tworzeniu europejskiej tożsamości kulturowej, wspólnych wartości oraz stałego rozwoju obywatelstwa europejskiego, które wykraczają zarówno poza stadium państwa narodowego, jak i uwzględniają różnorodność kulturową na szczeblu europejskim, narodowym, regionalnym i językowym,

M. mając na uwadze, że europejscy twórcy, artyści oraz przemysł związany z kulturą mają także realny wpływ na dochód, źródła dobrobytu oraz tworzenie miejsc pracy w UE,

N. mając na uwadze, że postęp technologiczny oznacza, iż produkty kultury są coraz częściej wytwarzane, rozpowszechniane i konsumowane w postaci cyfrowej, a strategie polityczne muszą to uwzględniać,

O. mając na uwadze, że przemysł związany z kulturą wszędzie w Europie znajduje się w uprzywilejowanej sytuacji jeżeli chodzi o zasady obrotu handlowego, co właściwie odzwierciedla fakt postrzegania przez Europejczyków produktów kultury i związanych z nią usług jako innego rodzaju towarów i usług, rządzących się innymi prawami,

P. mając na uwadze, że największe muzea i instytucje kulturalne na poziomie UE w coraz większym stopniu prowadzą ważne pod względem ekonomicznym wymiany ze swoimi odpowiednikami na całym świecie, co przynosi pokaźne dochody, przewyższające dochody z turystyki,

Q. mając na uwadze, że historyczne, kulturowe i archeologiczne dziedzictwo państw członkowskich UE zasługuje na maksymalną ochronę przed zagrożeniem, jakie stanowi dla niego nielegalny wywóz i ogólnie nielegalny handel, zgodnie z postanowieniami Konwencji z dnia 14 listopada 1970 r. dotyczącej środków zmierzających do zakazu i zapobiegania nielegalnemu przywozowi, wywozowi i przenoszeniu własności dóbr kultury oraz przepisami innych mających zastosowanie międzynarodowych instrumentów prawnych,

R. mając na uwadze konieczność wykazania się przez UE solidarnością w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego w państwach trzecich, zwłaszcza tych, w których sektor kultury jest słaby, a także konieczność aktywnego zapobiegania nielegalnemu przywozowi dóbr kultury chronionych w państwie ich pochodzenia,

S. mając na uwadze, że unijny bilans handlu dobrami kultury i usługami zawiązanymi z kulturą jest niekorzystny,

T. mając na uwadze, że gospodarcza globalizacja oraz powstawanie globalnych przemysłów kulturowych stanowią wyzwanie dla różnorodności językowej i kulturowej, będących same w sobie wartością, przez co jeszcze ważniejsze staje się wypracowanie europejskiego wspólnego podejścia do wspomnianych wyzwań,

U. mając na uwadze, że przemysł turystyczny i związane z nim usługi stanowią punkt, w którym handel międzynarodowy łączy się z kulturą oraz fakt, że w stosunkach między UE i państwami trzecimi może to być najlepszy sposób na podniesienie statusu europejskich lokalizacji interesujących pod względem kulturowym, przynoszący równolegle korzyści sektorowi handlu, dzięki czemu zapewnione zostanie zrównoważenie pod względem społecznym, kulturowym i środowiskowym,

V. mając na uwadze, że wiarygodne i precyzyjne statystyki z zakresu handlu międzynarodowego dobrami kultury i usługami związanymi z kulturą praktycznie nie istnieją,

W. mając na uwadze, że technologie cyfrowe należy rozumieć jako nowe sposoby globalnego rozpowszechniania produktów kultury i usług, co może przyczynić się do rozwoju międzykulturowego porozumienia opartego na swobodnym i sprawiedliwym dostępie, a także poszanowaniu różnic kulturowych i językowych;

X. mając na uwadze, że nowe technologie medialne, w tym portale i usługi internetowe oparte o wolny dostęp do kodu źródłowego i ich rozwój, wymagają coraz większej ilości treści do ich zapełnienia, jeżeli chcą być konkurencyjne,

Y. mając na uwadze, że ta tendencja stanowi bezprecedensowe wyzwanie, które zmusza do nowego sposobu myślenia o tym, jak prowadzić i regulować kwestie oddziałujące na ochronę praw wartości intelektualnej, piractwa i niedozwolonej digitalizacji, biorąc pod uwagę potrzebę odpowiedniej równowagi pomiędzy kwestią sprawiedliwego dostępu do produktów kultury i związanych z nią usług, a nowymi formami artystycznego i intelektualnego wyrazu,

Z. mając na uwadze, że podrabianie i piractwo produktów kultury prowadzi do utraty miejsc pracy w UE oraz osłabienia konkurencyjności przemysłu związanego z kulturą i jakości produktów, co w szczególny sposób dotyka tych państw członkowskich, które czerpią swój największy dochód z produkcji dóbr kultury i wykorzystywania ich do celów ekonomicznych;

AA. mając na uwadze, że Komisji nadane zostały szerokie uprawnienia mające na celu ochronę praw własności intelektualnej przemysłu europejskiego na wszystkich międzynarodowych forach, a także wobec szeregu tych partnerów handlowych, którzy nie dysponują w tej dziedzinie odpowiednim ustawodawstwem,

AB. mając na uwadze, że kultura została specjalnie włączona do unijnych umów o wolnym handlu i innych instrumentów handlowych,

AC. mając na uwadze, że kultura i język stymulują rozwój regionów i są magnesem przyciągającym inwestycje, zwłaszcza w regionach słabo rozwiniętych, ubogich w zasoby naturalne czy atrakcje turystyczne oraz mając na uwadze, że artyści i instytucje kulturalne odgrywają decydującą rolę w kształtowaniu tożsamości regionów i podnoszeniu ich atrakcyjności, jak również w ramach europejskiego procesu integracji,

AD. mając na uwadze, że kultura jako sektor, w którym powstają miejsca pracy i który pobudza wzrost gospodarczy, ma szczególne znaczenie dla rozwoju miast (zwłaszcza małych i średnich) i obszarów wiejskich, a także mając na uwadze, że w wymiarze społecznym tożsamość kulturowa stanowi istotny czynnik integrujący i wzmacniający spójność społeczną w regionach i społecznościach lokalnych,

AE. mając na uwadze, że w ramach polityki spójności oraz polityki rozwoju obszarów wiejskich można wspierać odtwarzanie dziedzictwa kulturowego i propagować branże artystyczne w celu podniesienia atrakcyjności regionów,

AF. mając na uwadze, że kapitał prywatny oraz MŚP powinny odgrywać coraz większą rolę w sektorze kultury oraz zostać włączone w realizację projektów i działań w tej dziedzinie, szczególnie w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP),

1. z zadowoleniem przyjmuje komunikat Komisji dotyczący europejskiej agendy kultury i popiera wskazane w nim cele; przypomina, że przy wielu okazjach podkreślał kluczową i kształtującą rolę kultury w realizacji strategii lizbońskiej oraz w tworzeniu nowego filaru globalnego zarządzania i trwałego rozwoju;

2. przychylnie odnosi się również do pozytywnego przyjęcia przez Radę r. wspomnianego wyżej komunikatu Komisji, co znajduje swoje odzwierciedlenie w wyżej wymienionej rezolucji Rady z dnia 16 listopada 2007;

3. podkreśla, że władze lokalne, regionalne i krajowe odgrywają kluczową rolę w rozwoju i wspieraniu kultury, przede wszystkim poprzez ochronę dziedzictwa kulturowego, a także promowanie innowacji artystycznych i branż twórczych;

4. przychylnie odnosi się do podjęcia przez Komisję tematyki mobilności artystów i osób pracujących w sektorze kultury;

5. wskazuje na konieczność sprzyjania pojawianiu się i mobilności młodych artystów europejskich;

6. wyraża ubolewanie, że przy opracowywaniu europejskiej agendy kultury w dobie globalizacji świata nie wspomniano o roli licznych partnerstw między miastami, gminami i regionami;

7. podkreśla znaczącą rolę sektora kultury w realizacji celów sformułowanych w ramach odnowionej strategii lizbońskiej i zwraca uwagę na znaczenie kultury w tworzeniu korzystnego i dynamicznego otoczenia, w szczególności dzięki ogromnym możliwościom rozwoju gospodarczego, jakie daje wielu regionom turystyka kulturalna;

8. podkreśla, że stosując art. 151 traktatu, w poszanowaniu różnorodności kulturowej i tożsamości narodowej, w sektorze kultury wdrażana może być jedynie polityka współpracy i umowy o partnerstwie między państwami członkowskimi; jednocześnie zwraca uwagę na rolę regionów Unii Europejskiej jako ważnego forum współpracy kulturalnej;

9. wyraża zaniepokojenie, że w komunikacie nie wyjaśniono istniejącego problemu dotyczącego nieporozumień w dziedzinie kultury dotyczących sztuki współczesnej i tradycyjnej, dziedzictwa europejskiego oraz nastawionych na zysk i przynoszących zysk "branż twórczych"; ponadto cele przedstawione w agendzie w dużej mierze przedstawiają kulturę jako dziedzinę o znacznej wartości społecznej, gospodarczej, politycznej i - w ogólniejszym ujęciu - "instrumentalnej", lecz nie uwzględniają kwestii kultury jako wartości samej w sobie (kultura jako kultura);

10. wyraża zaniepokojenie, że w debacie na temat dialogu międzykulturowego i kulturowego oraz sposobu pojmowania "kultury" często przyjmuje się, że kultura raczej łączy ludzi, niż łagodzi różnice; w tym kontekście można przytoczyć słowa Jeana Monneta: ci młodzi ludzie, "którzy poznali piękno i wartości różnych kultur, lecz wciąż spoglądają z miłością i dumą na ojczyznę, staną się Europejczykami";

11. uważa za konieczne, dla pełnego i spójnego wdrożenia art. 151 ust. 4 traktatu, wzięcie pod uwagę - jako dóbr kulturalnych i ekonomicznych - specyficznych cech omawianego sektora, szczególnie w związku z jego możliwościami twórczymi i innowacyjnymi, tak aby kultura mogła w pełni zająć przysługujące jej miejsce w ramach strategii lizbońskiej;

12. jest zdania, że cel Komisji dotyczący pogłębiania dialogu ze społeczeństwem obywatelskim w sektorze kultury ma podstawowe znaczenie dla wypracowania spójnej europejskiej agendy kultury i że jedynie dzięki takiemu usystematyzowanemu dialogowi polityka europejska mogłaby odzwierciedlać realia i wymogi artystów europejskich i podmiotów kultury;

13. wzywa Komisję do przedstawienia zaleceń w zakresie ochrony systemów zarządzania cyfrowymi prawami autorskimi, które w równym stopniu uwzględniają wymogi rynku wewnętrznego UE i konwencji UNESCO w sprawie ochrony różnorodności kulturowej;

14. podkreśla, że działalność artystyczną i twórczość artystów należy zagwarantować w sposób trwały, oznacza to jednak zapewnienie artystom bezpiecznej sytuacji socjalnej, z uwzględnieniem odpowiednich ram prawnych w dziedzinach takich jak prawo podatkowe, prawo pracy, prawo zabezpieczenia społecznego i prawa autorskie;

15. wzywa Komisję i państwa członkowskie do ożywienia konwencji UNESCO w sprawie ochrony różnorodności kulturowej i pełnego uwzględnienia zasad leżących u podstaw konwencji w dziedzinach polityki wewnętrznej i zewnętrznej;

16. przypomina Komisji, że Wspólnota jest zobowiązana do przestrzegania konwencji UNESCO w sprawie ochrony różnorodności kulturowej podczas wykonywania kompetencji w dziedzinach polityki objętych konwencją, tj. "wspólnej polityki handlowej, polityki współpracy na rzecz rozwoju, współpracy gospodarczej, finansowej i technicznej z państwami trzecimi, swobodnego przepływu towarów, osób, usług i kapitału, konkurencji i rynku wewnętrznego, w tym własności intelektualnej"⁽⁷⁾;

17. uważa, że obecnie dostępne w sektorze kultury programy wspólnotowe nie w pełni odpowiadają sytuacji związanej ze wspólnym dziedzictwem kulturowym Europejczyków i zwraca się w związku z tym do Komisji o zaproponowanie opracowania szczegółowych programów pozwalających w szerszy i głębszy sposób na wspieranie twórczości artystycznej i utrzymywanie kontaktu z dobrami i wartościami, materialnymi i niematerialnymi, które tworzą europejskie dziedzictwo kultury, ułatwiają ich wzajemny wpływ w humanistycznym zrozumieniu tożsamości i różnic i w dzisiejszym przemyśle kulturalnym oraz które umożliwiają korzystanie z nich i dzielenie się nimi;

18. podkreśla, że wszystkie programy w sektorze kultury będą miały bardzo pozytywne aspekty jeżeli chodzi o spójność, rzeczywistą konwergencję, wzrost gospodarczy, trwały rozwój, innowacyjność, zatrudnienie i konkurencyjność;

19. przypomina o kluczowej roli, jaką ma odgrywać UE w podejmowaniu praktycznych środków mających rzeczywisty wpływ na mobilność artystów z Europy i spoza Wspólnoty;

20. wzywa do wprowadzenia specjalnej wizy dla artystów, która pozwoliłaby im na natychmiastowe przyjęcie oferty krótkoterminowego angażu;

21. ponownie podkreśla strategiczne znaczenie atrakcyjnego projektu kulturalnego UE - programu "Europejska Stolica Kultury" - który znacząco wpływa na rozwój społeczny i gospodarczy miast i regionów dzięki europejskiej wartości dodanej;

22. zwraca się do Komisji o zwrócenie szczególnej uwagi na ścisłą i skuteczną współpracę między Europejskimi Stolicami Kultury w latach 2007-2011 oraz Siecią Miast Kultury, w której zgromadzono ponad 20 miejscowości i miast z Węgier, Niemiec i Turcji w celu wspólnego wypracowania własnych europejskich celów kulturalnych, realizacji przygotowań wraz z Europejskimi Stolicami Kultury do roku 2010 oraz w celu równoczesnego przedstawienia swoich projektów w wielu miejscach;

23. utrzymuje, że jedynie mobilność i elastyczność gwarantują zarówno przetrwanie działalności artystycznej w poszczególnych państwach członkowskich, jak i rozwój europejskiej tożsamości kulturowej;

24. zaleca Radzie i Komisji opracowanie programu mającego na celu nadanie wartości klasycznemu dziedzictwu europejskiemu i wkładowi historycznemu kultur narodowych na przestrzeni wieków i we wszystkich przejawach, równolegle do programu ramowego "Kultura 2007-2013" i jako jego uzupełnienie, przy jednoczesnym uwzględnieniu potrzeb sektora kultury w przyszłości;

25. zwraca się do Komisji o wzmocnienie polityk na rzecz wspierania tłumaczeń dzieł literackich przewidzianych w programie "Kultura 2007-2013";

26. zwraca się do Komisji o sporządzenie programu mającego na celu nadanie wartości promowaniu języków europejskich w świecie i ich roli w działalności twórczej na innych kontynentach, w sposób ułatwiający zarówno wzajemne poznanie i zrozumienie, jak i wzajemne przenikanie się kultur spowodowane tymi językami i w nich wyrażane w ich kontekstach pozaeuropejskich;

27. wzywa Komisję do umocnienia i promowania międzynarodowej wymiany kulturalnej i rozwijania kompetencji międzykulturowych i wielojęzyczności wśród obywateli Unii Europejskiej;

28. podkreśla, w następstwie ustanowienia roku 2008 Rokiem Dialogu Międzykulturowego, że Unia Europejska realizując w wymiarze praktycznym wartości dialogu międzykulturowego powinna być otwarta na inne kultury, propagować i rozwijać możliwości współpracy, proponując ciekawe oferty programów w dziedzinie kultury europejskim państwom trzecim, w szczególności objętym europejską polityką sąsiedztwa (EPS), dla których udział we wspólnych programach kulturalnych pełni niezwykle istotną rolę mobilizującą;

29. proponuje zaangażowanie Parlamentu, Rady, Komisji i państw członkowskich w stworzenie warunków rzeczywiście sprzyjających kulturze i tworzeniu kultury we wszystkich przejawach życia Unii, a w szczególności w sferze rodziny, szkoły, uczenia się przez całe życie, komunikacji społecznej i w dziedzinie technologii cyfrowych;

30. podkreśla w związku z tym konieczność kontynuacji na szczeblu europejskim konkretnych projektów w dziedzinie kultury, takich jak europejska biblioteka cyfrowa; wzywa do szybszego ustanowienia biblioteki;

31. wspiera liczne relacje partnerskie w dziedzinie kultury między miejscowościami, gminami i regionami, które mają ogromne znaczenie dla rozwoju społecznego regionów i promowania innowacji kulturalnych; wzywa Komisję i państwa członkowskie do zapewnienia wszelkiego wsparcia na rzecz inicjatyw kulturalnych na szczeblu lokalnym, regionalnym i międzyregionalnym jako czynnika o podstawowym znaczeniu w procesie integracji regionalnej i europejskiej w świetle wyzwań natury globalnej;

32. podkreśla znaczenie, jakie przybiera nauczanie sztuki i literatury w doskonaleniu osobowości młodych ludzi, w pobudzaniu i rozwijaniu ich drogi życiowej i w pełnym korzystaniu z dóbr i wartości kultury;

33. podkreśla konieczność uwzględnienia w programach nauki we wszystkich państwach członkowskich wspólnego programu nauczania historii Unii Europejskiej w celu promowania tożsamości i kultury europejskiej w kontekście globalizacji;

34. przywołuje znaczenie tworzenia mostów innowacji - zarówno w szkole jak i w społeczeństwie - między kulturą, badaniami naukowymi, nauką i technologią oraz potrzebę opracowania programów odnoszących się do ww. aspektów;

35. zwraca się do Komisji o opracowanie odpowiedniego instrumentu w celu identyfikacji branży przechodzących kryzys w europejskim przemyśle kulturalnym, szczególną uwagę zwracając na rynek wydawniczy, którego rozwój doprowadził do zagrożenia twórczości literackiej dobrej jakości tzw. "bestsellerami" i sferą twórczości muzycznej, której jakość i różnorodność są zagrożone ze strony piractwa oraz rozpowszechniania technologii cyfrowych na skalę światową, koncentrowania tzw. "collective rights management";

36. wzywa Komisję i państwa członkowskie do podjęcia środków koniecznych do zapewnienia przestrzegania i ochrony praw własności literackiej i artystycznej, zwłaszcza w środowisku cyfrowym;

37. uważa, że wprowadzone muszą zostać wytyczne rzeczywistej, europejskiej dyplomacji na rzecz kultury i nalega, aby państwa członkowskie i instytucje Wspólnoty wzmocniły sekcje kultury własnych placówek dyplomatycznych oraz by podejmowały odpowiednio zaprogramowane i regularne inicjatywy na rzecz kultury europejskiej;

38. apeluje do państw członkowskich i instytucji wspólnotowych o sprzyjanie inicjatywom służącym rozwijaniu turystyki kulturalnej;

39. zaleca Radzie i Komisji sporządzenie i promowanie listy "miejsc pielgrzymek kultury" we wszystkich państwach członkowskich i sprzyjanie dzięki temu działaniu rozwojowi inicjatyw i szczegółowych wydarzeń, które miałyby odbywać się regularnie w omawianych miejscach świadectwa i promieniowania kultury;

40. opowiada się za utworzeniem znaku dziedzictwa europejskiego, które miałoby na celu podkreślanie europejskiego wymiaru dóbr kultury, zabytków, obiektów i miejsc pamięci, które są świadectwem historii i dziedzictwa Europy;

41. zaleca, aby Rada i Komisja wspierały i promowały program Rady Europy "Europejskie szlaki kulturowe", zainicjowany w roku 1987, gdyż szlaki, o których mowa, stanowią godne naśladowania sieci obejmujące regiony i społeczności lokalne i są świadectwem dziedzictwa i wspólnej historii Europy;

42. proponuje Radzie i Komisji stworzenie funkcji "europejskiego mecenatu kultury" oraz wyznaczenie "europejskiego mecenasa kultury" w perspektywie powołania skutecznego partnerstwa między sektorem publicznym i prywatnym w ramach celów działania przewidywanego przez Komisję;

43. proponuje ponadto ufundowanie bardzo prestiżowych nagród europejskich przyznawanych na stałe we wszystkich dziedzinach twórczych;

44. sugeruje również, aby zwiększyć rozgłos istniejących nagród i ocenić skutki tego działania;

45. sugeruje, by w związku z 200 rocznicą urodzin Fryderyka Chopina, genialnego kompozytora o niepodważalnym wkładzie w kulturę światową, rok 2010 został ogłoszony Europejskim Rokiem Fryderyka Chopina;

46. sugeruje, aby rok 2011 został ogłoszony "Europejskim rokiem klasyków greckich i rzymskich" w celu zwrócenia uwagi narodów Unii na to kluczowy aspekt dziedzictwa kultury, dziś zagrożone zapomnieniem;

47. zaleca, aby Komisja, we współpracy z państwami członkowskimi, w celu propagowania europejskich wartości kulturowych i wykazania zaangażowania na rzecz kultury zaczęła regularnie organizować i wspierać obchody europejskiego roku upamiętniającego znaczącą postać europejską, działalność artystyczną lub wydarzenie kulturalne;

48. proponuje, aby udoskonalono promowanie wspomnianych działań, dostęp do nich oraz przekazywanie informacji na ich temat;

49. zwraca uwagę Radzie na obowiązek dokonania rewizji środków budżetowych przeznaczonych na wspieranie działań planowanych w komunikacie Komisji oraz rewizji środków istniejących oraz że rewizja ta powinna zostać dokonana w trybie pilnym;

50. wzywa Komisję i Radę do zapewnienia, że przepisy regulujące stosunki handlowe na szczeblu dwustronnym, jak i wielostronnym, są przejrzyste, sprawiedliwe, otwarte i nastawione na dostęp do rynku; ponadto nalega, by owe przepisy przyczyniały się do umożliwienia europejskiemu przemysłowi związanemu z kulturą rozwoju całego jego potencjału, szczególnie w sektorze audiowizualnym, muzycznym i wydawniczym;

51. wzywa Komisję do dokonania przeglądu mechanizmów kontroli celnej i wymiany informacji z państwami członkowskimi w celu zagwarantowania jak największej ich skuteczności w zwalczaniu nielegalnego wywozu i przywozu dzieł sztuki i innych chronionych dóbr kultury;

52. wzywa Komisję do podjęcia odpowiednich działań na rzecz zainicjowania dogłębnego przeglądu zasad ochrony praw własności intelektualnej mając na celu lepsze zrównoważenie sprzecznych ze sobą celów ochrony posiadaczy praw oraz swobodnego i sprawiedliwego dostępu do produktów kultury i związanych z nią usług zgodnie z acquis communautaire, przepisami Światowej Organizacji Handlu (WTO) oraz porozumieniami dwustronnymi UE w celu likwidacji zasadniczych przyczyn podrabiania i piractwa;

53. wzywa Komisję do wykorzystania swych uprawnień w celu zapewnienia, że wszyscy partnerzy handlowi wprowadzają w życie zobowiązania wynikające z umów zawartych w ramach WTO i międzynarodowego prawa handlowego, w tym ewentualnego uruchomienia przewidzianych w umowach międzynarodowych instrumentów rozstrzygania sporów;

54. wzywa Komisję do opracowania wiarygodnego i spójnego zbioru wskaźników i instrumentów celem pomiaru i oceny międzynarodowego handlu produktami kultury;

55. uwzględniając fakt, że turystyka kulturalna jest na całym świecie rosnącym sektorem przemysłu związanego z kulturą, wzywa Komisję do ujmowania w unijnych porozumieniach handlowych kwestii rozpowszechniania produktów o kulturowej i historycznej wartości oraz handlu nimi;

56. wzywa Komisję i państwa członkowskie do większego uwzględniania klauzul zawartych w unijnych umowach o wolnym handlu i innych instrumentach handlowych związanych z handlem produktami kultury przy realizacji owych umów handlowych;

57. podkreśla znaczenie wspierania transgranicznej wymiany produktów kultury poprzez zwiększoną mobilność artystów i pracowników sektora kultury; jest zdania, że transgraniczna mobilność europejskiej sztuki i kultury ma do odegrania znaczącą rolę w rozpowszechnianiu europejskich wartości oraz utrzymaniu i rozwijaniu kulturowej różnorodności i międzykulturowego dialogu;

58. wzywa Komisję do określenia możliwych barier pozataryfowych nakładanych przez kraje trzecie w ramach transakcji handlowych na niektóre europejskie produkty kultury i związane z nią usługi, oraz w razie konieczności do podjęcia kroków zmierzających do likwidacji tych barier;

59. w związku z tym podkreśla, że Unia Europejska powinna wspierać i ułatwiać dostęp do swego rynku dóbr i usług kultury w odniesieniu do krajów rozwijających się, zwracając szczególną uwagę na pozytywny wpływ, jaki mogłoby to mieć na tworzenie miejsc pracy i rozwój technologiczny w ich przemyśle związanym z kulturą;

60. wzywa Komisję, aby zaproponowała konkretne działania i imprezy kulturalne, które promowałyby kulturę europejską w krajach rozwijających się i aby uznała dostęp do kultury za priorytet w polityce rozwoju;

61. popiera systematyczne włączanie wymiaru kulturowego i różnych aspektów kultury do wszystkich polityk zewnętrznych i polityki rozwoju oraz do projektów i programów z myślą o poprawie skuteczności zabiegów dyplomatycznych Komisji oraz stabilności i zrównoważenia wszystkich działań UE na rzecz współpracy, a także z zamiarem zwiększenia środków przyczyniających się do uwrażliwiania społeczeństwa na znaczenie aspektu kulturowego w działaniach na rzecz rozwoju;

62. przyjmuje z zadowoleniem stworzenie szczególnych programów wzajemnej współpracy kulturalnej z niektórymi krajami partnerskimi w regionie objętym EPS, w Azji i w innych miejscach, np. Funduszu Kulturalnego dla Indii;

63. przyjmuje z zadowoleniem propozycję Komisji dotyczącą utworzenia Funduszu Kulturalnego UE-AKP w ramach wspólnego wkładu UE w celu wsparcia dystrybucji i produkcji dóbr kultury krajów AKP i zwraca uwagę, że w ramach Dziesiątego Europejskiego Funduszu Rozwoju udostępnione zostaną środki na zakładanie przedsiębiorstw i że te środki zostaną uzupełnione dalszym wkładem finansowym państw członkowskich;

64. zwraca się do Komisji o działanie w obronie porozumień międzynarodowych i innych instrumentów prawnych, mających wpływ na prawa kulturowe, w celu zapewnienia wolności kulturowej oraz ochrony różnorodności kulturowej i różnych jej form przed projektami liberalizacji rynku zagrażającymi tejże różnorodności kulturowej w krajach rozwijających się;

65. wzywa Komisję do propagowania wymian kulturalnych między UE a regionami i państwami trzecimi;

66. zwraca się do Komisji o propagowanie włączania polityki kulturowej do polityki współpracy na rzecz rozwoju, w szczególności jeśli chodzi o jej interakcje z polityką społeczną i gospodarczą;

67. wzywa Komisję, aby we wszystkich swoich projektach i programach współpracy uwzględniała lokalną kulturę oraz podejmowała działania na rzecz ułatwiania dostępu do kultury oraz do środków wyrazu kulturowego, a także na rzecz zwalczania ubóstwa i wykluczenia społecznego; podkreśla znaczenie edukacji, w tym popierania włączenia kultury do programów nauczania na każdym poziomie w krajach rozwijających się;

68. przypomina Komisji, że waloryzacja dziedzictwa kulturowego jest nieodłącznie związana z korzystaniem z niego przez obywateli oraz że dziedzictwo kulturowe, jako dobro nietrwałe, powinno być zarządzane w trwały sposób; uważa również za niepodlegające dyskusji, że zarządzanie dziedzictwem kulturowym jest ekonomicznie opłacalne i że w związku z tym przyczynia się do poprawy warunków społeczno-ekonomicznych ludności;

69. popiera aktywny udział UE w pracach organizacji międzynarodowych zajmujących się kulturą i w ramach procesu "Sojuszu Cywilizacji" Organizacji Narodów Zjednoczonych;

70. docenia znaczenie zamierzeń europejskiej agendy kultury, zauważa jednak, że w komunikacie Komisji dotyczącym tej agendy brakuje informacji na temat jej finansowania bądź jakiegokolwiek praktycznego planu zastosowania otwartej metody koordynacji; wzywa Komisję do przedstawienia tychże informacji w najbliższym czasie;

71. podkreśla, że turystyka kulturalna jest istotnym czynnikiem rozwoju gospodarczego regionów i tworzenia dobrobytu oraz podnoszenia wartości dziedzictwa kulturowego Europy, jak również, że w proces ten muszą zostać zaangażowane regionalne stowarzyszenia kulturalne oraz osoby działające w dziedzinie sztuki;

72. ubolewa, iż Komisja poświęca zbyt mało uwagi kwestii partnerstwa między miastami, gminami i regionami, które od wielu lat są doskonałym forum współpracy kulturalnej oraz wymiany informacji;

73. podkreśla ważną rolę, jaką lokalne i regionalne władze odgrywają w promowaniu oraz pielęgnowaniu kultury na swoich obszarach - zwłaszcza w sferze dziedzictwa kulturowego oraz patronując innowacji artystycznej - a także jako instytucje odpowiedzialne za dostarczanie i finansowanie obiektów i inicjatyw kulturalnych oraz zapewnianie edukacji i szkoleń w dziedzinie kultury, jak również jako organizatorzy festiwali i spotkań kulturalnych;

74. zaleca państwom członkowskim włączenie władz lokalnych i regionalnych nie tylko w proces monitorowania rezultatów, lecz również w proces realizacji nowych programów kulturalnych UE, tak aby rzeczywiście realizowana polityka kulturalna odzwierciedlała specyficzne oczekiwania i potrzeby regionów;

75. zwraca uwagę na potrzebę propagowania różnorodności kulturowej i nadania kulturze istotnego miejsca nie tylko w dialogu między państwami, ale także między regionami na całym świecie, jak również na promowanie wymiany międzykulturowej i włączenie kultury do programów rozwoju; popiera koncepcję zintegrowanego podejścia do kwestii opracowywania strategii na rzecz kultury, obejmującego wszystkie sektory i czynniki, które bezpośrednio lub pośrednio mają w pływ na rozwój kultury;

76. wzywa Komisję do propagowania najlepszych praktyk z dziedziny kultury na forum europejskim, zwracając uwagę na fakt, iż większość tych praktyk powstaje w regionach; sugeruje organizację konferencji tematycznych oraz utworzenie ogólnodostępnej bazy danych najlepszych praktyk we wszystkich oficjalnych językach Unii Europejskiej;

77. pamiętając o zbliżającym się europejskim roku dialogu międzykulturowego, podkreśla ewentualną rolę regionów jako prawdziwych miejsc spotkań kulturowych; wzywa Komisję do przedstawienia wiążących wniosków w sprawie działań na rok 2008 oraz do aktywnego zaangażowania regionów w proces planowania i realizacji tych działań;

78. zgadza się z Komisją co do tego, że kulturowa oraz językowa różnorodność UE to główna zaleta w zakresie konkurencyjności; przypomina państwom członkowskim, że nauczanie języków obcych oraz programy wymiany edukacyjnej i kulturalnej realizowane w obrębie Unii Europejskiej oraz poza nią wymagają nieustannego wsparcia; przypomina rolę, jaką odgrywają reklamy telewizyjne w dziedzinie wymiany międzykulturalnej;

79. wzywa Komisję do wspierania inicjatyw o charakterze kulturalnym w projektach współpracy regionalnej, także na szczeblu miast, zwłaszcza małych i średnich, między innymi za pośrednictwem programu INTERREG IV C, oraz do włączenia wymiaru kulturalnego do inicjatywy "Regiony na rzecz przemian gospodarczych";

80. wzywa państwa członkowskie do wspierania kultury w regionach poprzez inwestycje w infrastrukturę kulturalną przy wykorzystaniu funduszy strukturalnych oraz opracowanie regionalnych strategii rozwoju kulturalnego w konsultacji ze środowiskami kulturalno-oświatowymi i społeczeństwem obywatelskim;

81. wzywa Komisję i państwa członkowskie do ustanowienia prostych, przejrzystych i jasnych zasad wdrażania PPP, tak aby stały się one skutecznym instrumentem finansowania przedsięwzięć kulturalnych w regionach i umożliwiły aktywniejsze włączenie MŚP;

82. przyjmuje z zadowoleniem wniosek Komisji w sprawie utworzenia Funduszu Kulturalnego EU-AKP jako wkładu UE w proces rozpowszechniania dóbr kultury krajów AKP oraz krajów i terytoriów zamorskich (OCT); uważa, że podobne działania powinny być prowadzone w szczególności z krajami objętymi polityką sąsiedztwa;

83. zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji, jak również rządom i parlamentom państw członkowskich oraz UNESCO i Radzie Europy.

______

⁽¹⁾ Dz.U. L 372 z 27.12.2006, str. 1.

⁽²⁾ Dz.U. L 201 z 25.7.2006, str. 15.

⁽³⁾ Dz.U. C 287 z 29.11.2007, str. 1.

⁽⁴⁾ Dz.U. C 72 E z 21.3.2002, str. 142.

⁽⁵⁾ Dz.U. C 76 E z 25.3.2004, str. 459.

⁽⁶⁾ Dz.U. C 301 E z 13.12.2007, str. 64.

⁽⁷⁾ Odpowiedź na pytanie pisemne P-5554/07.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2009.247E.32
• Rodzaj: Rezolucja
• Tytuł: Europejska agenda kultury w dobie globalizacji (2007/2211(INI)).
• Data aktu: 10/04/2008
• Data ogłoszenia: 15/10/2009