Konferencja Komisji ds. Wspólnotowych i Europejskich Parlamentów Unii Europejskiej (COSAC)Wkład wniesiony przez XXXVIII COSAC Estoril, 14-16 października 2007 r.
(2008/C 25/02)
(Dz.U.UE C z dnia 30 stycznia 2008 r.)
1. Konferencja międzyrządowa i przyszłość Europy
1.1. COSAC z zadowoleniem przyjmuje konkluzje prezydencji Rady Europejskiej przyjęte na posiedzeniu w dniach 21-22 czerwca w Brukseli, gdzie osiągnięto porozumienie co do zwołania konferencji międzyrządowej zgodnie z art. 48 TUE (Traktat o Unii Europejskiej).
1.2. COSAC popiera zdecydowane stanowisko prezydencji w sprawie metodologii i harmonogramu konferencji międzyrządowej, dzięki któremu może ona prowadzić prace zgodnie z jasnym precyzyjnie określonym przez Radę Europejską mandatem. COSAC z zadowoleniem przyjmuje fakt, że mandat konferencji międzyrządowej przewiduje dalszy rozwój roli parlamentów krajowych w Unii Europejskiej, przy jednoczesnym zachowaniu merytorycznego wymiaru prac konferencji międzyrządowej z 2004 r. w tym zakresie.
1.3. COSAC wyraża poparcie dla celu prezydencji, którym jest jak najszybsze ukończenie prac konferencji międzyrządowej W związku z tym COSAC chciałby aby traktat reformujący został zatwierdzony podczas nieoficjalnego posiedzenia głów państw i szefów rządów w dniach 18-19 października, tak aby nowe ustalenia instytucjonalne, po ich ratyfikacji, funkcjonowały przed wyborami do Parlamentu Europejskiego zaplanowanymi na czerwiec 2009 r.
1.4. COSAC uważa, że rola zarówno parlamentów krajowych, jak i Parlamentu Europejskiego w procesie decyzyjnym UE zostanie zwiększona i wzmocniona wskutek nowych procedur opartych na zasadzie pomocniczości oraz dodatkowych postanowień nowego traktatu reformującego. Mechanizmy te muszą przyczynić się do zapewnienia ściślejszego zaangażowania parlamentów krajowych w proces decyzyjny UE i zwiększenia ich roli wobec rządu w sprawach związanych z UE.
1.5. COSAC z zadowoleniem przyjąłby zawarcie wyjaśnienia w art. 6 Protokołu nr 2 do Traktatu o Unii Europejskiej (Protokół w sprawie stosowania zasad pomocniczości i proporcjonalności), polegającego na zapisie, zgodnie z którym bieg terminu ośmiu tygodni na sprawdzenie zgodności z zasadą pomocniczości rozpoczyna się dopiero po przekazaniu parlamentom krajowym projektu aktu prawnego we wszystkich językach urzędowych Unii.
1.6. Ponadto COSAC przyznaje, że wprowadzenie w życie nowych praw parlamentów krajowych w kontekście traktatu reformującego, oprócz wzmocnionego dialogu między parlamentami krajowymi, wymaga również pełnej współpracy ze strony instytucji europejskich, aby zapewnić wymianę informacji z parlamentami krajowymi w celu wspierania przejrzystości, demokracji i legitymizacji prawodawstwa UE. Prowadzone obecnie prace konferencji międzyrządowej powinny zatem zapewniać dobrą możliwość wzmocnienia komunikacji z parlamentami krajowymi w taki sposób, aby pozwolić na ich ścisłe zaangażowane i uwzględnienie ich opinii. COSAC chciałby, aby parlamenty krajowe współpracowały z konferencjami międzyrządowymi.
2. Współpraca z Komisją Europejską
2.1. Od września 2006 r. Komisja przekazuje wszystkie nowe wnioski i dokumenty konsultacyjne bezpośrednio parlamentom krajowym z prośbą o reakcje w celu ulepszenia procesu formułowania polityki. COSAC zwraca uwagę, że po około roku ocena tego mechanizmu jest ogólnie pozytywna. Mechanizm ten nadał nowy wymiar współpracy parlamentów krajowych z Komisją i ułatwia parlamentom krajowym monitorowanie spraw UE.
2.2. COSAC z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie Komisji do uwzględnienia opinii przedstawionych przez parlamenty krajowe. Funkcjonowanie tego mechanizmu należy utrzymać równolegle z wprowadzaniem w życie postanowień dotyczących parlamentów krajowych zawartych w traktacie reformującym. Mechanizm ten zachęcił wiele parlamentów krajowych do przyjęcia bardziej aktywnej roli na przedlegislacyjnym etapie procesu decyzyjnego UE, przez co zwiększył możliwości ich skutecznego uczestnictwa na początkowym etapie procesu.
2.3. COSAC podkreśla znaczenie dialogu, który obecnie jest rozwijany między Komisją a parlamentami krajowymi, i chciałby, aby obejmował on konkretne działania mające na celu informowanie parlamentów krajowych o przygotowanych przez Komisję projektach polityki na początkowym etapie. W tym kontekście COSAC ponawia swoje postulaty, wyrażone już przy okazji XXXVII COSAC w Berlinie, dotyczące uwzględnienia przez Komisję stanowisk parlamentów krajowych przy formułowaniu programu legislacyjnego i programu prac na 2008 r.
2.4. Co do wniosków przekazanych przez Komisję parlamentom krajowym, COSAC wzywa Komisję do zamieszczenia na stronie internetowej IPEX różnych uwag, które otrzymała od parlamentów krajowych. COSAC zachęca również Komisję do przedstawienia parlamentom krajowym oceny sposobu, w jaki uwzględniła ona lub zamierza uwzględnić te uwagi w dalszym formułowaniu polityki.
3. Monitorowanie strategii lizbońskiej przez parlamenty
3.1. COSAC zwraca uwagę, że parlamenty krajowe biorą już czynny udział we wdrażaniu strategii lizbońskiej, mianowicie dzięki ich roli prawodawczej. COSAC chciałby jednak, aby poczyniono dalsze postępy w zakresie monitorowania przez niektóre parlamenty otwartej metody koordynacji strategii lizbońskiej.
3.2. COSAC zachęca parlamenty do podejmowania starań w celu wywierania wpływu na początkowe etapy procesu, ponieważ zapewniłoby to powiązanie z kolejnym etapem wdrażania, w którym biorą udział parlamenty. COSAC podkreśla znaczenie parlamentów krajowych w strategii lizbońskiej, mianowicie w zakresie narodowej własności i widoczności.
3.3. COSAC podkreśla, że zwiększenie zakresu elektronicznej wymiany informacji i najlepszych praktyk w zakresie monitorowania strategii lizbońskiej między parlamentami dodatkowo przyczyniłoby się do wzmocnienia roli, którą w tej dziedzinie mogą odgrywać parlamenty. W tym kontekście COSAC z zadowoleniem przyjmuje fakt, że parlamenty krajowe i Parlament Europejski kontynuują współpracę w ramach Wspólnych Spotkań Parlamentarnych, które są organizowane od 2005 r. przed wiosennymi posiedzeniami Rady Europejskiej.
3.4. COSAC wzywa wszystkie parlamenty krajowe do przeprowadzenia analizy tej kwestii, w szczególności przed zbliżającym się przeglądem strategii lizbońskiej na wiosennym szczycie Rady Europejskiej w 2008 r., któremu przewodniczyć będzie prezydencja słoweńska, oraz podkreśla znaczenie informowania parlamentów krajowych o bieżących przygotowaniach do nowego trzyletniego cyklu wdrażania w latach 2008-2011.
4. Śródziemnomorski wymiar UE
4.1. COSAC podkreśla strategiczne znaczenie regionu śródziemnomorskiego dla UE. Polityki UE wobec partnerów śródziemnomorskich winny aktywnie przyczyniać się do promowania stabilności politycznej, bezpieczeństwa, a także rozwoju obszaru wspólnego dobrobytu. COSAC zachęca do sprzyjania wymianie społeczno-kulturowej, aby wspierać lepsze zrozumienie między narodami i różnymi religiami.
4.2. COSAC zachęca państwa członkowskie UE do wykorzystania istniejących mechanizmów politycznych, mianowicie partnerstwa euro-śródziemnomorskiego i europejskiej polityki sąsiedztwa, w sposób bardziej spójny i racjonalny, aby umożliwić odpowiednie powiązanie szerokiego zakresu postanowień politycznych zawartych w umowach o stowarzyszeniu z Barcelony z krajowymi programami polityki poszczególnych państw partnerskich. COSAC podkreśla, że należy zaznaczyć powiązanie między trzema obszarami współpracy - pokojem, handlem i społeczeństwem obywatelskim. COSAC chciałby, aby do planu euro-śródziemnomorskiego włączono wzmocnienie współpracy kulturowej i uniwersyteckiej w celu stworzenia konkretnej dziedziny dotyczącej wymiaru tożsamości kulturowej.
4.3. COSAC podkreśla zasadnicze znaczenie parlamentarnego wymiaru partnerstwa euro-śródziemnomor-skiego, mianowicie w zakresie oceny ewentualnych priorytetów w wymiarze dwustronnym i wielostronnym. COSAC z zadowoleniem przyjmuje również kontakty i wymianę, które mają miejsce w ramach grup przyjaźni, wizyt i misji. COSAC podkreśla, że wszystko to może w znaczącym stopniu przyczynić się do widoczności partnerstwa, a także wywołać u wszystkich podmiotów zaangażowanych w ten proces pewne poczucie własności.
4.4. COSAC wzywa wszystkich zaangażowanych partnerów do ścisłej współpracy w celu opracowania całościowej i zintegrowanej polityki w dziedzinie migracji, która mogłaby zapewnić niezbędny związek między oczekiwaniami obu stron i ocenę korzyści migracji dla wszystkich zaangażowanych stron. COSAC podkreśla potrzebę rozwiązania poważnego problemu nielegalnej migracji, przy jednoczesnym zapewnieniu pełnego poszanowania praw człowieka, w tym uwzględnienia konieczności zdecydowanego sprzeciwu wobec handlu ludźmi, którego skutkiem jest utrata życia i ogromne cierpienie, oraz uznaniu, że pomiędzy migracją a rozwojem istnieje ścisłe wzajemne powiązanie. Kwestią najwyższej wagi jest również uznanie korzyści legalnej migracji, co dotyczy zwłaszcza wykwalifikowanych imigrantów przybywających na europejski rynek pracy.
5. Monitorowanie programów finansowych UE przez parlamenty
5.1. COSAC wzywa instytucje europejskie będące stroną porozumień międzyinstytucjonalnych, aby podczas określania wieloletnich ram UE (tzw. "perspektyw finansowych") informowały parlamenty krajowe o priorytetach i strategicznych celach tych ram.
5.2. COSAC zachęca parlamenty krajowe do dalszego rozwijania kontroli w tych szczególnych obszarach, tzn. wieloletnich ram, konkretnych programów wydatków oraz rocznego budżetu. Ta potrójna struktura kontroli mogłaby zapewnić szerszy i głębszy wgląd w struktury programów finansowych UE.
5.3. W ramach przeglądu budżetu w latach 2008-2009 COSAC zwraca się do parlamentów krajowych o wyrażenie opinii przed ukończeniem tego przeglądu, mianowicie poprzez aktywny udział w konferencji, która zostanie zorganizowana przez Komisję po upływie okresu konsultacji rozpoczętego przez tę instytucję. Parlamenty krajowe zachęca się również do wymiany informacji dotyczących wyników ich kontroli oraz informacji na temat ewentualnego bezpośredniego przekazania ich opinii Komisji.
