Opinia w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Rady dotyczącego szczególnych działań w dziedzinie rolnictwa na rzecz regionów peryferyjnych Unii Europejskiej.

Opinia Komitetu Regionów w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Rady dotyczącego szczególnych działań w dziedzinie rolnictwa na rzecz regionów peryferyjnych Unii Europejskiej

(2005/C 231/12)

(Dz.U.UE C z dnia 20 września 2005 r.)

KOMITET REGIONÓW,

uwzględniając wniosek dotyczący rozporządzenia Rady dotyczącego szczególnych działań w dziedzinie rolnictwa na rzecz regionów peryferyjnych Unii Europejskiej [COM(2004) 687 końcowy - 2004/0247 (CNS)];

uwzględniając decyzję Komisji Europejskiej z dnia 28 października 2004 r. w sprawie zasięgnięcia opinii Komitetu na ten temat zgodnie z art. 265 ust. 1 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską;

uwzględniając decyzję swojego Przewodniczącego z dnia 20 stycznia 2005 r. o powierzeniu prac nad niniejszą opinią Komisji ds. Rozwoju Zrównoważonego;

uwzględniając swoją opinię w sprawie raportu Komisji z działań podejmowanych w celu wprowadzenia w życie art. 299 ust. 2, dotyczącego regionów peryferyjnych Unii Europejskiej (COM(2000)147 końcowy - CdR 156/2000 fin⁽¹⁾);

uwzględniając swoją opinię w sprawie pakietu wniosków Komisji dotyczących rozporządzeń "Długookresowa perspektywa rolnictwa zrównoważonego" (COM(2003) 23 końcowy - CdR 66/2003 fin⁽²⁾);

uwzględniając swoją opinię w sprawie komunikatu Komisji na temat wzmocnienia współpracy z regionami peryferyjnymi (COM(2004) 343 końcowy - CdR 61/2004 fin);

uwzględniając komunikat Komisji na temat wzmocnionej współpracy z regionami peryferyjnymi: bilans i perspektywy (COM (2004) 543 końcowy);

uwzględniając projekt opinii (CdR 509/2004 rev.1) przyjęty dnia 1 marca 2005 r. przez Komisję ds. Rozwoju Zrównoważonego (sprawozdawcą był Alfred ALMONT, mer gminy Schoelcher (FR, PPE)),

a także mając na uwadze, co następuje:

1. Regiony peryferyjne w rozumieniu art. 299 ust. 2 Traktatu są objęte od 2001 r. szczególnymi działaniami wspólnotowymi w dziedzinie rolnictwa, określanymi jako "program opcji wynikających z oddalenia i wyspiarskiego charakteru" tych regionów (POSEI) i ustanowionymi decyzją Rady z 1989 r.

2. Programy te, wpisujące się w ramy wspólnotowej polityki na rzecz regionów peryferyjnych, przewidują między innymi działania mające na celu poprawę warunków produkcji i zbytu produktów rolnych pochodzących z tych regionów.

3. Pomimo znaczenia i skuteczności podejmowanych działań, trwałe ograniczenia strukturalne, w obliczu których stoją regiony peryferyjne (zwłaszcza zaś uzależnienie od niewielkiej liczby sektorów produkcyjnych, oddalenie od ośrodków zaopatrzenia i dużych rynków zbytu, wynikające z tego dodatkowe koszty oraz brak samowystarczalności żywnościowej), w pełni uzasadniają utrzymanie i wzmocnienie tych programów, w szczególności poprzez środki wsparcia dla dostaw surowców paszowych i żywnościowych oraz działania wspierające rozwój hodowli zwierząt i upraw warzyw, które stanowią fundamenty rozwoju społeczno-gospodarczego tych regionów.

4. Jednakże w komunikacie na temat wzmocnionej współpracy z regionami peryferyjnymi z maja 2004 r. Komisja wyraziła zdanie, że "po reformie wspólnej polityki rolnej z 2003 r. utrzymuje się z jednej strony potrzeba zapewnienia stabilności środków przeznaczanych na wsparcie dla regionów peryferyjnych, z drugiej zaś potrzeba maksymalnej decentralizacji procesu decyzyjnego i uproszczenia zasad zarządzania" tymi programami.

5. Uważa się, że proponowana reforma, która ma wejść w życie przed rokiem 2007, niezależnie od harmonogramu programowania dla niektórych działań, nie będzie mieć wpływu merytorycznego na bieżący cykl programowania i nie spowoduje uszczerbku finansowego dla regionów objętych tym programem.

6. Proponując ustalenie kwot budżetowych przeznaczonych na część programów dotyczącą zaopatrzenia - na podstawie średnich z danych historycznych z lat 2001-2003, Komisja de facto karze regiony uprawnione do pomocy i nie uwzględnia faktu, że w 2001 r. nie weszły jeszcze w życie nowe ramy prawne; nie bierze również pod uwagę jakiegokolwiek potencjalnego wzrostu potrzeb zaopatrzeniowych, tym samym nie zapewniając elastyczności niezbędnej dla rozwoju systemu.

7. Poza działaniami dotyczącymi zarządzania, proponowana reforma zmienia również formę prawną programów, łącząc w jedno trzy rozporządzenia - nr 1452/2001, 1453/2001 i 1454/2001.

8. Należy zatem bezwzględnie zadbać o to, by proponowana przez Komisję reforma metod zarządzania instrumentem nie stanowiła uszczerbku dla podstawowych zasad i celów systemów POSEI, w szczególności zaś dla kwestii:

a) rekompensat z tytułu ograniczeń spowodowanych peryferyjnym położeniem,

b) wsparcia dla dywersyfikacji działalności gospodarczej w dziedzinie rolnictwa,

c) rozwoju dywersyfikowanych sektorów mających na celu rozwijanie lokalnego rynku pracy,

d) samowystarczalności żywnościowej.

9. W Państwach Członkowskich korzystających z tych programów samorządy lokalne i regionalne odgrywają zasadniczą rolę w terytorialnym rozwoju gospodarczym i wobec tego działania wspólnotowe w dziedzinach objętych przepisami niniejszego rozporządzenia powinny być spójne z polityką rozwojową wdrażaną na szczeblu lokalnym,

na 59. sesji plenarnej w dniach 13-14 kwietnia 2005 r. (posiedzenie z dnia 14 kwietnia) przyjął następującą opinię:

1. Stanowisko Komitetu Regionów

Komitet Regionów

1.1 uważa, że omawiane rozporządzenie, które konkretnie dotyczy peryferyjnych regionów Unii Europejskiej, powinno opierać się wyłącznie na art. 299 ust. 2 Traktatu jako podstawie prawnej, która pozwala na podejmowanie konkretnych działań na rzecz regionów peryferyjnych, także w ramach wspólnej polityki rolnej;

1.2 z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Komisja uznaje przydatność wzmocnionego partnerstwa z samorządami regionalnymi i lokalnymi dla bardziej świadomego poszukiwania rozwiązań specyficznych problemów omawianych regionów poprzez programy wspierania rozwoju ich rolnictwa;

1.3 podkreśla jednak, że sposób zarządzania tymi programami nie może przesądzać o sposobie podziału konstytucyjnych uprawnień pomiędzy Państwa Członkowskie a samorządy terytorialne regionów peryferyjnych w zakresie działań interwencyjnych w sektorze rolnym;

1.4 uważa, że uproszczeniu metod zarządzania poprzez możliwie jak największą decentralizację, do czego dąży Komisja, musi towarzyszyć w przypadku objętych programem Państw Członkowskich i podmiotów uproszczenie procedur, w szczególności w zakresie programowania, oceny, monitorowania, dostosowywania i kontroli programów;

1.5 podkreśla, że uproszczenie metod zarządzania nie może prowadzić do radykalnej reformy instrumentu i nie może mieć wpływu na kontynuację ani na cel podejmowanych działań; wobec tego należy przyznać Państwom Członkowskim jak największą elastyczność w definiowaniu oraz, ewentualnie, dostosowywaniu działań i poziomu środków pomocowych przewidzianych w tych programach;

1.6 podkreśla również, że przewidywana reforma nie może wpływać na poziom wsparcia finansowego koniecznego do realizacji programów; w związku z tym planowaną stabilizację budżetu uznać należy za sprzeczną z pojęciem rozwoju, które leży u podstaw tych programów;

1.7 uważa zatem, że wsparcie wspólnotowe na rzecz zaopatrzenia regionów peryferyjnych nie powinno zostać zmniejszone - w porównaniu z obecną sytuacją - w wyniku przyjęcia proponowanych historycznych okresów referencyjnych, lecz musi opierać się na danych z 2004 roku w przypadku francuskich departamentów zamorskich i na średniej z lat 2002, 2003 i 2004 w przypadku Madery, Azorów i Wysp Kanaryjskich oraz umożliwiać dostosowanie kwoty budżetowej do zmieniających się potrzeb, zwłaszcza biorąc pod uwagę często nierówną konkurencję ze strony państw trzecich;

1.8 przypomina, że kwestię pomocy wspólnotowej dla działań na rzecz rozwoju produkcji lokalnej należy rozpatrywać w dłuższym horyzoncie czasowym, tak by umożliwić kwalifikującym się jako beneficjenci sektorom bardziej przejrzystą ocenę przyszłego rozwoju sytuacji, co wymaga długookresowego zaangażowania podmiotów; w związku z tym rozpatrywane programy powinny mieć charakter wieloletni;

1.9 w związku z koniecznością uwzględnienia wielu czynników, zwłaszcza tych o charakterze gospodarczym (niestabilność rynkowa itd.) i klimatycznym (cyklony, huragany, susze itd.), które mogą mieć wpływ na realizację pewnych działań, oczekuje, że poziom wsparcia finansowego dla tych działań będzie mógł być ustalany w sposób jak najbardziej elastyczny, umożliwiając przesunięcia planowanych kwot budżetowych pomiędzy poszczególnymi działaniami i latami w ramach proponowanego programowania;

1.10 domaga się, aby - wzorem postanowień przyjętych przez Radę w ramach reformy WPR z 2003 r. - Komisja mogła zwiększać kwoty przeznaczone na "działania na rzecz produkcji lokalnej", o których mowa w tytule III wniosku dotyczącego rozporządzenia, w celu uwzględnienia wzrostu produkcji lokalnej;

1.11 uważa, że ten system pomocy opracowany z myślą o promowaniu dywersyfikacji gospodarczej w rolnictwie i rozwoju działań, które zwiększą lokalne zatrudnienie, nie powinien mieć wpływu na rozwój przedsiębiorstw rolniczych, które korzystają z surowców objętych szczególnymi przepisami o zaopatrzeniu tylko na własne potrzeby i o tradycyjnych produktach eksportowych, biorąc pod uwagę niewielkie rozmiary i rynek regionów peryferyjnych, które w warunkach coraz bardziej otwartego i konkurencyjnego rynku stawiają te regiony w gorszym położeniu.

______

⁽¹⁾ Dz.U. C 144 z 16.5.2001, str. 11.

⁽²⁾ Dz.U. C 256 z 24.10.2003, str. 18.

2. Zalecenia Komitetu Regionów

..................................................

Notka Wydawnictwa Prawniczego "Lex"

Grafiki zostały zamieszczone wyłącznie w Internecie. Obejrzenie grafik podczas pracy z programem Lex wymaga dostępu do Internetu.

..................................................

grafika

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2005.231.75
• Rodzaj: Opinia
• Tytuł: Opinia w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Rady dotyczącego szczególnych działań w dziedzinie rolnictwa na rzecz regionów peryferyjnych Unii Europejskiej.
• Data aktu: 14/04/2005
• Data ogłoszenia: 20/09/2005