Skarga wniesiona w dniu 24 września 2004 r. przez Komisję Wspólnot Europejskich przeciwko Republice Włoskiej(Sprawa C-412/04)
(2004/C 300/54)
(Dz.U.UE C z dnia 4 grudnia 2004 r.)
W dniu 24 września 2004 r. do Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich wpłynęła skarga Komisji Wspólnot Europejskich, reprezentowanej przez Klausa Wiednera i Giuseppe Bambarę, działających w charakterze pełnomocników, przeciwko Republice Włoskiej.
Skarżąca wnosi do Trybunału o:
– stwierdzenie, że uchwalając przepisy art. 2 ust 1, art. 17 ust. 12, art. 27 ust. 2, art. 30 ust. 6 bis, art. 37-ter i art. 37-quater ust. 1 ustawy nr 109 z dnia 11 lutego 1994 r. w wersji zmienionej ostatnio przez art. 7 ustawy nr 166 z dnia 1 sierpnia 2002 r.; przypisy art. 2 ust. 5 ustawy nr 109/94 w wersji zmienionej ustawą nr 166/2002, w związku z przepisami ustaw nr 1150 z 1942 r. oraz nr 10 z 1977 r. wraz z późniejszymi zmianami i uzupełnieniami; przepisy art. 28 ust. 4 ustawy nr 109/94 w związku z art. 188 D.P.R. (Dekretu Prezydenta Republiki) nr 554 z dnia 21 grudnia 1999 r. oraz art. 7 powoływanej ustawy nr 166/2002, jak również art. 3 ust. 3 Decreto Legislativo (dekretu ustawodawczego) nr 157 z dnia 17 marca 1995 r., Republika Włoska uchybiła zobowiązaniom ciążącym na niej na mocy dyrektyw 93/37/EWG(1), 93/36/EWG(2), 92/50/EWG(3) oraz 93/38/EWG(4), jak również na mocy art. 43 i 49 Traktatu WE oraz zasad przejrzystości i równości traktowania, które z nich wynikają.
– obciążenie Republiki Włoskiej kosztami postępowania.
Zarzuty i główne argumenty
Komisja podnosi, że przepisy art. 2 ust. 1 ustawy nr 109/94 oraz art. 3 ust. 3 Decreto Legislativo nr 157 z dnia 17 marca 1995 r., poddając reżimowi zamówień na roboty publiczne również umowy, w których element robót ma przewagę ekonomiczną, choć ma wyraźnie charakter dodatkowy w stosunku do innych świadczeń, skutkują wyłączeniem znacznej liczby przetargów na usługi i dostawy publiczne spod stosowania właściwych przepisów systemu wspólnotowego, w szczególności odpowiednio dyrektyw 92/50/EWG i 93/36/EWG.
Biorąc pod uwagę fakt, iż progi stosowania przedmiotowych dyrektyw są znacznie niższe niż progi stosowane w przypadku dyrektywy 93/37/EWG, sporne przepisy w rezultacie umożliwiają udzielanie zamówień publicznych łącznie na usługi i roboty budowlane, dostawy i roboty budowlane czy też dostawy, roboty budowlane i usługi, których wartość przekracza progi stosowania dyrektyw 92/50/EWG i 93/36/EWG, lecz jest niższa od progów znajdujących zastosowanie do zamówień na roboty budowlane w przypadku dyrektywy 93/37/EWG, bez stosowania procedur przewidzianych w owych dwóch dyrektywach, jedynie dzięki temu, iż roboty budowlane przeważają z punktu widzenia ekonomicznego mimo tego, iż mają charakter dodatkowy. W tym świetle sporne przepisy stanowią naruszenie wyżej wymienionych dyrektyw 92/50/EWG i 93/36/EWG.
Przepisy regulujące prace wykonywane przez osoby prywatne przy wyłączeniu prac urbanizacyjnych
Komisja uważa, że przepis art. 2 ust. 5 ustawy 109/94 w zakresie, w jakim zwalnia z obowiązku stosowania procedur ustanowionych w dyrektywie 93/37/EWG w przypadku, gdy umowa zawarta pomiędzy osobą prywatną a administracją publiczną obejmuje więcej zadań lub prac budowlanych, które brane pod uwagę oddzielnie mają wartość niższą od progu stosowania rzeczonej dyrektywy, ale których całkowita wartość przekracza ów próg, stanowi - w związku z przepisami ustaw nr 1150 z 1942 r. i nr 10 z 1977 r. wraz z późniejszymi zmianami i uzupełnieniami, które umożliwiają bezpośrednie zlecanie prac urbanizacyjnych posiadaczowi pozwolenia na budowę lub uprawnionemu ma mocy zatwierdzonego planu zagospodarowania przestrzennego - naruszenie dyrektywy 93/37/EWG.
Przepisy regulujące zlecanie zadań projektowania i zarządzania pracami o wartości poniżej progów wspólnotowych
Komisja zauważa, że art. 17 i 30 ustawy nr 109/94, zezwalając instytucjom zamawiającym na udzielanie przedmiotowych zamówień na bazie stosunku zaufania z pominięciem jakichkolwiek form publikacji, muszą zostać uznane za sprzeczne z zasadą przejrzystości, wynikającą z art. 49 Traktatu WE. Z drugiej strony, stosowanie procedury weryfikacji doświadczenia i umiejętności podmiotów świadczących usługi jako takie nie służy zagwarantowaniu zasady przejrzystości, gdy nie przewiduje się jednocześnie nawet minimalnych form upubliczniania, podjętych w celu umożliwienia konfrontacji z konkurencją w warunkach równości wszystkich podmiotów potencjalnie zainteresowanych danym świadczeniem usług.
Przepisy regulujące zlecanie usług zarządzania pracami budowlanymi
Komisja stwierdza, że art. 27 ust. 2 ustawy 109/94 w zakresie, w jakim zezwala na bezpośrednie zlecanie bez poddania przedsiębiorcy, któremu powierzono zadanie planowania, jakiejkolwiek konfrontacji z konkurencją w dziedzinie zamówień publicznych na usługi zarządzania pracami budowlanymi, stanowi naruszenie dyrektyw 92/50/EWG i 93/38/EWG bądź przepisów art. 43 i 49 Traktatu WE, w zależności od wartości, na jaką opiewają zlecone usługi oraz przepisów znajdujących zastosowanie w danym przypadku.
Przepisy regulujące zlecanie usług kolaudacji
Komisja uważa, że system przewidziany w art. 28 ustawy 109/94, zezwalając na bezpośredni wybór przez instytucje zamawiające osób przeprowadzających próby techniczne spoza własnych struktur, nie przewidując ani ogłoszenia przetargu, ani innych form upubliczniania, które umożliwiałyby wszystkim potencjalnie zainteresowanym usługodawcom wzięcie udziału w przetargu mającym za przedmiot usługi kolaudacji, pozostaje w sprzeczności z dyrektywami 92/50/EWG i 93/38/EWG bądź zasadą przejrzystości, której wyraz stanowią przepisy art. 43 i 49 Traktatu WE, w zależności od wartości, na jaką opiewają dane usługi oraz przepisów znajdujących zastosowanie w danym przypadku.
Przepisy regulujące finanse projektu
Art. 37-bis i następne ustawy nr 109/94 przewidują instytucję tzw. "finansów projektu". Instytucja ta ma na celu umożliwienie realizacji publicznych robót budowlanych na podstawie propozycji przedstawionych przez podmioty zewnętrzne w stosunku do administracji, zwane "promotorami", za pomocą udzielenia koncesji na roboty budowlane.
Komisja zauważa, że powyższe przepisy dotyczące sposobu wprowadzania w życie zasad konkurencji w trybie udzielenia koncesji wykazuje dwie cechy dające promotorowi przewagę nad wszystkimi innymi potencjalnymi konkurentami. Po pierwsze, z punktu widzenia przepisów proceduralnych, promotor jest w sposób automatyczny wezwany do udziału w postępowaniu negocjacyjnym zmierzającym do wydania koncesji, bez względu na jakiekolwiek porównanie jego oferty z ofertami złożonymi przez innych uczestników przetargu. Stąd, nawet jeśli w ramach takiego przetargu zostaną złożone więcej niż dwie oferty lepsze od pierwotnej oferty promotora, postępowanie negocjacyjnie tak czy inaczej zostanie przeprowadzone przy wzięciu pod uwagę jedynie dwóch najlepszych ofert oraz oferty samego promotora. Po drugie, z punktu widzenia przepisów materialnych, przyznana promotorowi możliwość zmieniania jego oferty w trakcie postępowania negocjacyjnego celem dostosowania jej do oferty uznanej przez administrację za najkorzystniejszą przekłada się w istocie na przyznanie mu prawa pierwszeństwa w procedurze udzielania koncesji.
Komisja twierdzi, iż przyznanie promotorowi opisanej wyżej przewagi nad potencjalnymi koncesjonariuszami należy uznać za sprzeczne z zasadą równego traktowania.
______
(1) Dz.U. L 199 z 9.8.1993, str. 54
(2) Dz.U. L 199 z 9.8.1993, str. 1
(3) Dz.U. L 209 z 24.7.1992, str. 1
(4) Dz.U. L 199 z 9.8.1993, str. 84
