Andrzej Kamasa jest jednym z uczestników zaplanowanej na piątek Konferencji "Zmiany w Ochronie Zdrowia", prelegentem panelu "ECO system dla zdrowia. Przestrzeń przyjazna pacjentowi, zielone szpitale, ESG". 

Czytaj także na Prawo.pl: Konferencja "Zmiany w Ochronie Zdrowia" już 29 września

Beata Dązbłaż: Szpital w Ciechanowie, którym pan zarządza, od kilku lat swoje działania opiera na zasadach zrównoważonego rozwoju i ESG (ang. environmental, social and corporate governance, czyli środowisko naturalne, społeczeństwo i ład korporacyjny - red.).

Andrzej Kamasa: Szpital stara się wdrażać zasady zrównoważonego rozwoju i koncepcję zarządzania ESG w trybie ciągłym. Od 2016 roku prowadzimy działania prośrodowiskowe, ograniczając koszty funkcjonowania szpitala. Z drugiej strony od siedmiu lat prowadzimy głęboką reorganizację naszej placówki poprzedzoną pogłębioną analizą funkcji szpitala, jego lokalizacji i jakości samego budynku, który został oddany do użytku w 1985 r. Zatem patrzymy na potrzeby pacjentów nie tylko z perspektywy medycznej, ale także wpływu samego budynku na jakość procesów terapeutycznych. Widzę trzy zasadnicze aspekty naszej działalności, choć oczywiście jest ich znacznie więcej: uporządkowanie i organizacja procesów terapeutycznych, kwestie prośrodowiskowe i dbałość o bezpieczeństwo personelu oraz komfort jego pracy. W naszych założeniach wychodzimy od praktyki i intuicyjnie planowaliśmy i wdrażaliśmy kolejne działania, biorąc pod uwagę te trzy zasadnicze kwestie. Ale także oczywiście szereg innych elementów, których jest mnóstwo, bo dla jakości w ochronie zdrowia znaczenie ma nawet najmniejszy z nich.

Czytaj w LEX: Dlaczego warto wdrożyć ESG w swojej firmie? >

W jaki sposób jakość samego budynku szpitala wpływa na jakość przeprowadzanych w nim procesów terapeutycznych?

Budynek naszego szpitala ma blisko 40 lat, więc oczywiste jest, że wymaga modernizacji. Wyszliśmy jednak z założenia, że nie będziemy prowadzić zwykłych remontów, ale wszystkie one muszą być połączone z reorganizacją naszej działalności. Aby to zrobić w sposób planowy, trzeba m.in. przeanalizować środowisko, w którym funkcjonujemy. Popatrzyliśmy na nasz szpital jako całość i szukaliśmy rozwiązań kompleksowych. Wyszliśmy z założenia, że wprowadzenie planowanych modernizacji w kontekście szeroko rozumianej architektury szpitala pozwoli nam skoncentrować się na potrzebach pacjenta. Te z kolei zostaną dokładnie zdefiniowane w oparciu o naszą wewnętrzną analizę, regionalnych potrzeb zdrowotnych. W tym celu szukaliśmy metody, która pozwoliłaby nam spojrzeć na szpital szerzej, nie tylko w kontekście działalności terapeutycznej.

Stwierdziliśmy, że szpital należy traktować jako przestrzeń architektoniczną, w której zachodzą procesy terapeutyczne. Stąd pomysł na to, żeby przeanalizować i spojrzeć na środowisko zabudowane szpitala i wyciągnąć wnioski, jak jego organizacja wpływa na procesy terapeutyczne. Dlatego przeprowadziliśmy ocenę architektury szpitala poprzez przeprowadzenie, między innymi ankiet dotyczących jej oceny wśród personelu i pacjentów. Przeanalizowaliśmy drogi, które musi pokonywać pacjent np. od szpitalnego oddziału ratunkowego do poszczególnych oddziałów czy stref diagnostyki obrazowej i laboratoryjnej. Analizowaliśmy także funkcje medyczne i ich rozproszenie w szpitalu. Stwierdziliśmy, że powinniśmy tak kierować modernizacją szpitala, aby łączyć ze sobą funkcje podobne. Stąd pomysł na utworzenie pionów medycznych, które przestrzennie grupują poszczególne podobne funkcje medyczne. Stworzyliśmy z pomocą firmy konsultingowej dla całego szpitala koncepcję funkcjonalno-przestrzenno-medyczną, uwzględniającą oczywiście wymogi sanepidu, straży pożarnej itp.

Zobacz też w LEX: Zarządzanie jakością w placówce medycznej – mapa procesu >

 

Co w praktyce w wyniku tej filozofii zmieniło się w szpitalu?

W ciągu siedmiu lat praktycznie zmodernizowaliśmy połowę oddziałów szpitalnych - dziesięć różnych jednostek organizacyjnych na dwadzieścia, z wykorzystaniem przede wszystkim środków samorządu Województwa Mazowieckiego i unijnych. Wyciągaliśmy także wnioski z podstawowych wskaźników, które są dla nas najprostsze do uzyskania, czyli wskaźnik dotyczący przedłużonych pobytów, obłożenia łóżek i liczby łóżek. Przykładem może być konsolidacja pionu zabiegowego w jednej przestrzeni, w naszym przypadku są to dwa piętra. W ten sam sposób planujemy utworzenie pionu zachowawczego na bazie skonsolidowanego oddziału chorób wewnętrznych, czy kobiecego i dziecka nowonarodzonego, w oparciu o oddział ginekologiczno-położniczy i neonatologiczny.

Wreszcie, utworzyliśmy, co trwało cztery lata, pion dziecięcy, w którym skoncentrowaliśmy leczenie pacjentów do 18 r. ż. Stanowią oni 15 proc. wszystkich naszych pacjentów. Do 2019 r. byli leczeni w sposób rozproszony w pięciu oddziałach. Dlatego w latach 2020-2022 przebudowaliśmy cały oddział dziecięcy, który został powiększony i połączony z pododdziałem chirurgii dziecięcej. Teraz leczenie dzieci do 18 r. ż. odbywa się w jednej przestrzeni architektonicznej. Nasi młodzi pacjenci mają dzisiaj w pełni przystosowaną przestrzeń na parterze dla bezpiecznego i komfortowego leczenia w bezpośrednim położeniu szpitalnego oddziału ratunkowego, bloku operacyjnego i całej strefy diagnostycznej. Jest to przestrzeń, która spełnia wszystkie formalne warunki leczenia dzieci. Tym samym podnosimy poziom bezpieczeństwa leczenia i jakość procesu terapeutycznego. Co istotne, skróciliśmy także drogi pacjentów pediatrycznych na blok operacyjny czy diagnostyki obrazowej, aby ograniczyć stres związanym z oczekiwaniem na wykonanie procedur. To tylko nieliczne przykłady reorganizacji przestrzeni szpitala i konsolidacji świadczeń.

Czytaj też w LEX: Ustawa o jakości w ochronie zdrowia krok po kroku >

Na czym polegają działania prośrodowiskowe w pana placówce?

Postanowiliśmy przede wszystkim ograniczyć koszty energii. Wiadomo, że szpital jest jednostką niezwykle energochłonną. Równocześnie, dzięki temu, uzyskujemy efekty prośrodowiskowe. Wykonaliśmy siedem lat temu instalację solarną ze środków pozyskanych w ramach funduszy norweskich, które wspierają proces podgrzewania ciepłej wody użytkowej. Rozpoczynamy proces montowania paneli fotowoltaicznych na dachach szpitalnych i poprzez zabudowę parkingów zewnętrznych. W 2018 r. zaplanowaliśmy sfinansowanie ze środków unijnych modernizacji szpitalnej kotłowni zasilanej gazem ziemnym poprzez montaż instalacji kogeneracyjnej. Postanowiliśmy produkować z paliwa gazowego energię elektryczną i wykorzystać ciepło odpadowe do ogrzewania szpitala. Wtedy jeszcze UE uważała gaz za jedno z paliw zielonych. Skończyliśmy ten projekt w 2022 r., już po wybuchu wojny w Ukrainie i wielkim kryzysie energetycznym i rozpoczęciu procesu odchodzenia od paliwa gazowego. Zmodernizowany system ogrzewania pozwala nam jednak ogrzewać szpital i produkować energię elektryczną na potrzeby szpitala, ale też na sprzedaż. Zastosowaliśmy także układ absorbujący ciepło odpadowe z kogeneratora, które wykorzystujemy do zasilania instalacji wody lodowej do systemu klimatyzacji w przestrzeni poradni specjalistycznych. Mamy więc realne oszczędności w rachunkach za prąd elektryczny, w skali roku to ok. miliona złotych. A realny efekt środowiskowy to mniejsze ilości emisji do środowiska dwutlenku węgla.

Wróćmy do trzeciej zasadniczej kwestii, którą wymienił pan na początku, czyli bezpieczeństwo i komfort pracy personelu szpitala.

Bardzo ważne jest dla nas dbanie o bezpieczeństwo personelu i podnoszenie komfortu pracy w procesie modernizacji szpitala. Bardzo mocno uwzględniamy tę kwestię w całym procesie. Zatem oprócz bezpieczeństwa pacjenta, kluczowe są także warunki pracy personelu. Stwarzamy dobre warunki do pracy w dyżurkach lekarskich czy pielęgniarskich oraz dla personelu dyżurującego. Stawiamy także na bezpieczeństwo pracy personelu. Jesteśmy członkiem Koalicji na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali i pomyślnie przeszliśmy w zeszłym roku proces certyfikacji. Badane były przede wszystkim aspekty zakłuć wśród personelu medycznego podczas wykonywania codziennych zadań, naszych reakcji i profilaktyki tych zdarzeń. Jeszcze raz podkreślę, że od początku naszym założeniem jest patrzenie kompleksowe na potrzeby naszych pacjentów i kadry, aby tworzyć zrównoważony system. Wszystkie aspekty działalności szpitala łączą się ostatecznie i przekładają na jakość leczenia oraz na zrównoważoną całość.

Zobacz w LEX: Jak uniknąć naruszeń praw pacjenta w placówce - wskazówki dla personelu i kadry zarządzającej >

Wszystkie te działania zakładają ciągłe zmiany, co może nie być łatwe.

Jako zarząd szpitala jesteśmy optymistycznie nastawieni do wszelkich zmian. W kontekście często zmieniającego się otoczenia formalno-prawnego i nieustannie rozwijającej się medycyny, szpital jest miejscem ciągłej zmiany. Dlatego musi być do niej przygotowany, bo cały czas jest w procesie zmiany, co staramy się przekazywać wszystkim pracownikom szpitala. Staramy się tę zmianę prowadzić w sposób zaplanowany, tak by dotykała wszystkich aspektów funkcjonowania szpitala. Każdy z nich jest ważny i każdy ostatecznie ma wpływ na to, co jest najważniejsze, czyli bezpieczeństwo i jakość procesów terapeutycznych.

Polecamy szkolenie w LEX: Kompensacja szkód medycznych, pełnomocnik ds. praw pacjenta, monitoring wizyjny i inne zmiany w nowelizacji ustawy o prawach pacjenta z 16 czerwca 2023 r. >

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.