Najlepszą gospodarką finansową mogą pochwalić się województwa: wielkopolskie, pomorskie i śląskie, zaś w kategorii jakości ochrony zdrowia - uwzględniającej ocenę pacjentów - prowadzą województwa: zachodniopomorskie, podlaskie i lubelskie.

Indeks przygotowany przez firmę doradczą PwC opiera się na 41 wskaźnikach – selektywnych, ale reprezentatywnych, jak podkreślają autorzy. Zgrupowano je w trzech obszarach: poprawa stanu zdrowia mieszkańców, efektywna gospodarka finansowa oraz jakość konsumencka opieki zdrowotnej. Obszary te są jednocześnie – według autorów raportu - głównymi celami, którym powinien być podporządkowany system ochrony zdrowia.

Autorzy opracowania podkreślają, że większość prezentowanych wskaźników zależy od działania wielu czynników, wielu okoliczności, a nie pojedynczej organizacji czy osoby. Dlatego Indeks poddaje ocenie zjawiska, a nie określone instytucje czy organizacje.

„Celem raportu nie jest ogólna ocena funkcjonowania systemu ochrony zdrowia w Polsce, raczej wskazanie na jego mocniejsze i słabsze strony w poszczególnych regionach kraju” – powiedział na spotkaniu z dziennikarzami dyrektor medyczny PwC Bernard Waśko.

 
 Maria Danuta Głowacka,Joanna Zdanowska
Zdrowie publiczne w Polsce>>>

Wykorzystane w raporcie dane pochodzą, jak informują autorzy, z różnych dostępnych źródeł m.in. Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Narodowego Funduszu Zdrowia, Głównego Urzędu Statystycznego, Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia, Państwowego Zakładu Higieny – Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego i Ministerstwa Zdrowia. Posiłkowano się także badaniami opinii społecznej, przeprowadzonych dwukrotnie na grupie dorosłych respondentów w formie wspomaganych komputerowo wywiadów telefonicznych.

„Indeks 2015 powstawał w czasie wprowadzania tzw. pakietu onkologicznego oraz przepisów regulujących obowiązek i zasady sporządzania map regionalnych potrzeb zdrowotnych. Pakiet od razu stał się przedmiotem wielkiego sporu administracji rządowej i środowisk medycznych, które twierdzą, że zastosowano niewłaściwe rozwiązania na istniejące problemy” – wskazał Mariusz Ignatowicz, partner PwC, lider zespołu ds. ochrony zdrowia.

Jego zdaniem skutki zmian będzie można kompetentnie ocenić dopiero za kilka lat. Do tego czasu – jak podkreślił - można posługiwać się jedynie fragmentaryczną obserwacją, a wnioski z tych obserwacji w znacznej mierze zależą od osobistych przekonań obserwatora. „Dlatego też w kontekście tych i innych zmian tak ważne jest systematyczne mierzenie jakości systemu ochrony zdrowia za pomocą obiektywnych, statystycznych miar” – podkreślał Ignatowicz.

W zakresie poprawy stanu zdrowia najlepszy wynik osiągnięto w województwie zachodniopomorskim (192 pkt.) oraz wielkopolskim i lubuskim (176 i 170 pkt.). Kolejne dwa województwa: świętokrzyskie i warmińsko-mazurskie (165 i 164 pkt.) nie odbiegają znacząco od liderów. Na końcu listy znajdują się województwa łódzkie i kujawsko-pomorskie z wartościami odpowiednio 111 i 127 pkt.

Na ten wynik złożyły się punkty za wskaźniki pogrupowane w różne kategorie, m.in. zapobieganie zgonom (np. odsetek żyjących co najmniej 5 lat od rozpoznania raka jelita grubego czy raka piersi jako jednych z najczęściej występujących nowotworów; zapobieganie zaostrzeniom stanu zdrowia (np. wskaźnik hospitalizacji z powodu niewydolności serca, wskaźnik hospitalizacji chorujących na przewlekłe choroby dolnych dróg oddechowych, hospitalizacja cukrzyków) oraz prewencja chorób (w tym uczestnictwo w badaniach mammograficznych, cytologicznych, szczepieniach).

W obszarze efektywnej gospodarki finansowej na czele uplasowały się województwa: wielkopolskie (88 pkt.), pomorskie (85 pkt.) i śląskie (79 pkt.).Na końcu stawki znalazły się województwa: lubelskie, kujawsko-pomorskie i zachodniopomorskie (43 do 54 pkt.).

Punkty przyznawano, uwzględniając rozmaite wskaźniki, m.in. sprawność alokacji środków (np. wydatki na opiekę długoterminową czy proporcja wydatków na leczenie pozaszpitalne do wydatków na leczenie szpitalne), efektywność ekonomiczna prowadzonych terapii, zagregowane wyniki finansowe szpitali oraz zarządzanie infrastrukturą (np. liczba łóżek szpitalnych na 10 tys. mieszkańców czy wskaźnik leczonych w ciągu roku przypadających na łóżko szpitalne).

W osi jakości konsumenckiej na czele znajdują się województwa: zachodniopomorskie (103 pkt.), podlaskie (92 pkt.) oraz lubelskie (84 pkt.). Województwa lubelskie i zachodniopomorskie, to te same, które w osi gospodarki finansowej znalazły się na końcu stawki. Na końcowych miejscach w osi jakości konsumenckiej ulokowały się województwa: dolnośląskie, łódzkie oraz wielkopolskie (odpowiednio 47, 52 i 54 pkt.). Jakość konsumencka opieki zdrowotnej mierzona jest m.in. poprzez ocenę satysfakcji pacjenta, czas oczekiwania, dostępność geograficzną danej usługi czy stopień uciążliwości skorzystania z usługi dla pacjenta (np. udział wydatków na zdrowie w przychodach gospodarstwa domowego, odsetek gospodarstw domowych, które zrezygnowały z zakupu leków lub wizyty u lekarza z powodów finansowych).

W części poświęconej jakości konsumenckiej, została zbadana opinia odrębnie pacjentów korzystających z podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) oraz ambulatoryjnej opieki specjalistycznej (AOS).W POZ najważniejszymi dla pacjentów kryteriami jakości opieki zdrowotnej było podejście lekarza do pacjenta (49 proc.), czas oczekiwania na usługę medyczną (44 proc.), profesjonalizm i kompetencje lekarzy (34 proc.) oraz dostęp do badań diagnostycznych (33 proc.). Nieco inaczej akcenty rozkładają się w AOS. Czas oczekiwania na usługę medyczną jest kluczowy dla 50 proc., dostęp do lekarzy specjalistów wskazało 42 proc. respondentów, podejście do pacjenta 39 proc., a profesjonalizm 37 proc.

Raport został przygotowany przez firmę doradczą PwC oraz spółkę Dane-i-Analizy.pl, skupiająca byłych i obecnych pracowników oraz studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum.

Pełen tekst dostępny jest na stronie www.pwc.pl/pl/publikacje/index.jhtml. (PAP)