Zgodnie z ustawą o publicznej służbie krwi (art. 9 ust. 1 pkt 4) honorowemu dawcy krwi, a także zasłużonemu dawcy krwi, przysługuje posiłek regeneracyjny. Rozporządzenie ministra zdrowia w sprawie w sprawie wartości kalorycznej posiłku regeneracyjnego przysługującego dawcy krwi określa, że jego wartość kaloryczna wynosi 4,5 tys. kalorii.
I chociaż nie ma w tym rozporządzeniu słowa o tym, że muszą to być czekolady, to taka jest praktyka od wielu lat.
Czytaj także na Prawo.pl: 20 kwietnia weszły w życie przepisy o dwóch dniach wolnego dla dawców krwi
Bon obiadowy zamiast czekolad?
Honorowi dawcy krwi często podkreślają, że nie oddają krwi "dla czekolad". Jednak przepisy obligują do zapewnienia im posiłku regeneracyjnego. Pytanie więc, czy nie powinien to być posiłek pełnowartościowy, zamiast kalorii pochodzących w zdecydowanej większości z cukru.
W marcu na profilu społecznościowym honorowych dawców krwi umieszczono ankietę, w której oddano ponad 900 głosów. Pytanie dotyczyło tego, czy czekolady jako ekwiwalent kaloryczny zostawić, czy lepiej je zastąpić na przykład bonem obiadowym o wartości dwóch diet krajowych (które przysługują podczas delegacji). Aż 61 proc. głosów oddano na odpowiednik dwóch diet.
Cena promocyjna: 134.25 zł
|Cena regularna: 179 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 179 zł
Rafał Mundry, ekonomista, wylicza, że obecnie służbowa dieta krajowa (100 proc.) to 45 zł "na pokrycie dziennych kosztów wyżywienia". - Dzienne zapotrzebowanie kaloryczne to średnio 2-2,5 tys. kalorii. Czyli ustawodawca przewiduje, że 4,5 tys. kalorii to dwie diety krajowe 2 x 45 zł, czyli 90 zł - zauważa.
Sprawdź w LEX: Jak udzielać dnia wolnego honorowemu dawcy krwi zatrudnionemu w systemie pracy zmianowej 24/48 godz.? >
Uczestnicy ankiety mogli dopisywać własne propozycje. Na kolejnym miejscu z 8 proc. głosów znalazła się odpowiedź: "czekolady (ale prawdziwe, a nie czekoladopodobne)", a z 7 proc. głosów - "czekolady".
Pakiet czekolad jest niewątpliwie tańszym rozwiązaniem dla państwa. Można wyciągnąć taki wniosek na podstawie poprzedniego przetargu na dostarczanie czekolad. Jeden pakiet czekolad to koszt około 15 zł (przetarg z kwietnia 2021 r. na dostarczanie czekolad do centrów krwiodawstwa opiewał na 43 mln 152 tys. zł brutto i dotyczył 2 803 884 pakietów czekolad).
Sprawdź w LEX: Jaki jest roczny wymiaru dni wolnych od pracy dla krwiodawców? >
Ankieta - do wyboru tylko czekolada
Możliwe, że właśnie z tego względu, ankieta przeprowadzona przez Narodowe Centrum Krwi nie zakładała innych opcji poza czekoladą. Choć - jak podkreślał NCK - ankietę przygotowano "w trosce o przekazanie posiłku regeneracyjnego spełniającego oczekiwania" honorowego krwiodawcy.
- Co jeśli dawcy nie odpowiadają ogólnie czekolady? Musi zaznaczyć że nie ma zdania, a to oznacza że się godzi na zmiany jakiekolwiek. Warto może było poruszyć to, czy deputat kaloryczny musi być wydawany w formie czekolad? Można zrobić model hybrydowy: czekolady lub talon na posiłek - zauważa jeden z honorowych dawców krwi.
Sprawdź w LEX: Czy nieobecność w związku z poddaniem się badaniom poprzedzającym oddanie krwi jest nieobecnością usprawiedliwioną płatną? >
Nowy przetarg na posiłek - znów czekolady
Zmian raczej nie należy się spodziewać w najbliższym czasie. Ministerstwo Zdrowia ogłosiło właśnie przetarg na czekolady dla honorowych dawców krwi (oferty można składać do 8 sierpnia): "Sukcesywna dostawa pakietów czekolad dla zrównoważenia wysiłku energetycznego dla Honorowych Dawców Krwi".
Resort zdrowia zamawia pakiety liczące po 9 czekolad każdy.
- czekolada twarda z zawartością suchej masy kakaowej 70 proc. (tzw. gorzka), maksymalnie 30 g cukrów w 100 g produktu - 2 sztuki.
- czekolada twarda z zawartością suchej masy kakaowej w czekoladzie od 40 proc. do 45 proc. (tzw. deserowa) z dodatkami:
- owoców np. morele, maliny, rodzynki (w ilości nie mniej niż 8 proc.) — 1 szt.
- orzechów — włoskie lub laskowe (w ilości nie mniej niż 15 proc.) — 1 szt.
- wiórków kokosowych (w ilości nie mniej niż 18 proc.) — 1 szt. Maksymalna zawartość cukrów 48 g w 100 g produktu
- czekolada twarda mleczna z zawartością suchej masy kakaowej nie mniej niż 30 proc., maksymalnie 55 g cukrów w 100 g produkt - 4 sztuki.
Podobnie jak wcześniej, ogłoszenie dotyczy dwóch lat (do końca 2025 r.). Różnica w porównaniu do poprzedniego ogłoszenia polega na zamianie jednej czekolady gorzkiej na mleczną.
Czytaj też w LEX: Dwa dni zwolnienia od pracy za oddanie krwi >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
