1 kwietnia br. weszło w życie obwieszczenie ministra zdrowia w sprawie wykazu refundowanych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych. Znalazła się w nim immunoterapia pembrolizumabem dla pacjentek z rakiem szyjki macicy (program lekowy B.159). – Jest to pierwsza znacząca zmiana w terapii tego nowotworu od dziesięciu lat, która znacząco wydłuża życie chorych – pisze Dorota Korycińska, prezeska Zarządu Ogólnopolskiej Federacji Onkologicznej (OFO) w piśmie do prezesa NFZ. Organizacja wystąpiła z prośbą o wyjaśnienie ograniczonych możliwości korzystania z programu lekowego w kilka miesięcy po jego ogłoszeniu, w związku ze zgłaszanymi przez pacjentki problemami. – Niestety, mimo wprowadzenia nowego programu lekowego, pacjentki nie są w stanie z niego korzystać, gdyż nie jest on dostępny w prawie żadnym szpitalu w kraju – dodaje prezeska OFO. Na 4 września br. programem nie jest objęta żadna pacjentka w siedmiu województwach: dolnośląskim, mazowieckim, opolskim, podlaskim, pomorskim, śląskim i wielkopolskim. 

Wzór dokumentu, LEX: Warunki finansowania programu profilaktyki raka szyjki macicy >

Przeszkodą problemy finansowe

Andrzej Troszyński z biura prasowego Centrali NFZ wyjaśnia, że zarządzenie, liczące blisko 400 stron, które było podstawą do przygotowania i ogłoszenia przez oddziały wojewódzkie NFZ konkursów ofert, datuje się na 8 maja br. Podkreśla, że program lekowy wprowadzono w trakcie roku, a nie we wszystkich oddziałach Funduszu sytuacja finansowa jest jednakowa.

Miłosz Anczakowski, zastępca prezesa NFZ ds. służb mundurowych, w udzielonej OFO odpowiedzi podkreśla, że w tym samym czasie zaczęły obowiązywać także inne programy lekowe i poszczególne oddziały NFZ miały problem z ogłoszeniem na nie postępowań konkursowych, mimo to w większości to zrobiły. Deficyty finansowe oddziałów wynikały m.in. ze zmiany źródła finansowania kosztochłonnych terapii – z Funduszu Medycznego na NFZ. Tak było w pomorskim oddziale Funduszu, który zgłaszał te problemy. - Pomorski NFZ postępowanie konkursowe ogłosił 5 września, po uregulowaniu innych wcześniejszych zobowiązań finansowych wymagających natychmiastowej realizacji – informuje Andrzej Troszyński.

Jednak w innych oddziałach, w których umowy na realizację programu B.129 zaczęły obowiązywać wcześniej, dalej nie korzysta z niego żadna pacjentka. Tak jest np. w oddziale podlaskim, gdzie umowa obowiązuje od 15 lipca. W województwie mazowieckim umowa zacznie obowiązywać dopiero 23 października. W województwie świętokrzyskim umowa obowiązuje od 10 czerwca i leczy się tam obecnie 7 pacjentek. W oddziale lubelskim od 26 lipca leczy się 6 pacjentek.

Zobacz w LEX: Zarządzenie Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju profilaktyczne programy zdrowotne >

3 tys. pacjentek z rakiem szyjki macicy rocznie

- Po przeprowadzeniu procedur związanych z konkursem ofert, w większości oddziałów placówki medyczne prowadzą już kwalifikacje do programu. Według stanu na 4 września br. zakwalifikowano 32 osoby – informuje Andrzej Troszyński.

OFO podkreśla, że w leczeniu raka szyjki macicy liczy się czas. – Ograniczając dostęp do leczenia pacjentkom, skazuje się je na znacząco krótsze życie. Jest to jednocześnie jedna z najpilniejszych potrzeb w zakresie onkologii, gdyż rak szyjki macicy stanowi w Polsce 10 proc. wszystkich nowotworów i jest jedną z głównych przyczyn zgonów wśród kobiet w naszym kraju – podaje Dorota Korycińska.

Każdego roku w Polsce diagnozuje się ok. 3 tys. pacjentek z rakiem szyjki macicy, większość to nowotwory w wysokim stopniu zaawansowania. Ok. 1700 z nich umiera. Jednocześnie jest to jeden z nowotworów, który można szybko wykryć dzięki profilaktyce - dlatego tak istotne jest wykonywanie m.in. regularnej cytologii. Jeszcze skuteczniejszy jest test HPV HR, który na razie nie jest w Polsce objęty refundacją. Jest szansa, że wkrótce się to zmieni. Rada Przejrzystości w Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji w czerwcu pozytywnie zaopiniowała wprowadzenie badania HPV DNA jako świadczenia gwarantowanego z zakresu programów zdrowotnych w programie profilaktyki raka szyjki macicy. W sierpniu resort zdrowia informował, że toczą się prace nad zmianą rozporządzenia w sprawie świadczeń gwarantowanych w zakresie programów zdrowotnych, które mają na celu wprowadzenie nowoczesnego badania testu HPV- DNA do programu profilaktyki raka szyjki macicy. To jeden z elementów Narodowej Strategii Onkologicznej.

Czytaj również: NFZ wreszcie sfinansuje lepszą profilaktykę raka szyjki macicy