I to właśnie kwestie proceduralne zadecydowały o niekonstytucyjności przepisów. TK badał przepisy w ramach złożonego przez prezydenta wniosku o zbadanie nowelizacji w ramach kontroli następczej. Sprawdzał jedynie artykuły odnoszące się do aptek i ograniczył się do kwestii proceduralnych, obejmujących sposób uchwalania przepisów. Nie przesądzał natomiast o kwestiach merytorycznych regulacji.

- Wątpliwości co do zgodności z zasadami zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa, ochrony interesów w toku oraz odpowiedniej vacatio legis wywodzonymi z art. 2. Konstytucji budzą przepisy, na mocy których regulację prawną dotyczącą niedozwolonego przejęcia kontroli nad podmiotem  prowadzącym aptekę ogólnodostępną stosuje się do przejęcia kontroli, które nastąpiło po dniu wejścia w życie zakwestionowanej ustawy - wskazywał prezydent we wniosku skierowanym do TK. 

Czytaj także: „Apteka dla Aptekarza 2.0" - przepisy wchodzą w życie

Prezydent chce, by TK zbadał "Aptekę dla aptekarza 2.0"

 

Obejście inicjatywy ustawodawczej 

TK stwierdził (sygn. TK 15/23), że kwestionowane przez prezydenta  poprawki, które ostatecznie uchwalono jako art. 2 i art. 12 nowelizacji zostały zgłoszone w trakcie pierwszego czytania ustawy i nie pozostawały w związku z uchwaloną ustawą. Ograniczenia w przejmowaniu kontroli nad apteką ogólnodostępną nie były bowiem bezpośrednio normatywnie związane z ubezpieczeniami gwarantowanymi przez Skarb Państwa, wspieraniem eksportu czy stworzeniem ram prawnych dla wsparcia projektów, które służą transformacji energetycznej Polski. Trybunał podkreślił, że poprawki te nie pogłębiły zakresu przedmiotowego ustawy nowelizującej, zaś ich przyjęcie nie było niezbędne do całościowego zrealizowania koncepcji projektu ustawy. Treść poprawek wykraczała poza pierwotny zakres projektu. Zatem poprawki nie spełniały wymagań określonych w art. 118 i art. 119 Konstytucji.

TK uznał też, że uchwalenie zakwestionowanych przepisów naruszyło także art. 118 ust. 1 i art. 119 ust. 2 Konstytucji, poprzez wykorzystanie prawa do zgłoszenia poprawki do projektu ustawy w sposób stanowiący obejście wymagań dotyczących inicjatywy ustawodawczej. Kwestionowana procedura naruszyła również konstytucyjną zasadę trzech czytań projektu ustawy nowelizującej (art. 119 ust. 1 Konstytucji).

Trybunał orzekł o niezgodności art. 2 i art. 12 ustawy nowelizującej z art. 118 ust. 3 Konstytucji stwierdzając, że zakres poprawek stanowił w rzeczywistości nową inicjatywę ustawodawczą, zaś wnioskodawcy poprawek nie odnieśli się do wydatków związanych z wejściem w życie takiej zmiany w prawie farmaceutycznym. 

Czytaj też w LEX: 

Duża nowelizacja ustawy refundacyjnej z 17.08.2023 r. - przegląd zmian >

Zakaz reklamy aptek - przegląd orzecznictwa i decyzji WIF w latach 2021-2022 >