Rada gminy podjęła uchwałę, w której ustanowiła zakaz sprzedaży napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży w godzinach pomiędzy 22 a 6. Wprowadzone ograniczenie dotyczyło punktów zlokalizowanych na terenie jednego z osiedli, które obejmowało centrum miasta. Akt ten został zaskarżony przez spółkę. W piśmie wskazano, że samorząd naruszył zasadę równości podmiotów wobec prawa oraz zasadę swobody działalności gospodarczej.

     

    Samorząd uzasadnił wprowadzone ograniczenia

    Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu wskazał, że rada gminy jest upoważniona do stanowienia aktów prawa miejscowego przewidujących ograniczenia w nocnej sprzedaży alkoholu. Nie dysponuje ona jednak nieograniczoną swobodą i nie może decydować według uznania. Na gruncie niniejszej sprawy, uzasadniając wprowadzony zakaz, samorząd zwrócił uwagę, że wśród użytkowników przestrzeni publicznej wykształcił się nowy model związany z konsumpcją napojów alkoholowych. Model ten ma charakter "przystankowy" i stanowi tylko początkowy etap dalszej, najczęściej całonocnej zabawy podczas eskapad do centrum miasta. Radni przywołali również zjawisko polegające na piciu alkoholi nabytych w sklepach zlokalizowanych w centrum, w trakcie częstych zmian lokali lub z tzw. "doskoku", tj. chwilowego wyjścia z lokalu i szybkiego wypicia alkoholu kupionego w okolicznym sklepie.

    Zobacz również: Sprzedaż alkoholu w internecie - nieszczelne regulacje

     

    Istniało zagrożenie dla porządku i bezpieczeństwa

    Samorząd powołał się również na analizy i statystyki, które ujawniły, że na terenie osiedla istnieje zagrożenie dla porządku publicznego i bezpieczeństwa związane z nadmiernym spożywaniem alkoholu w godzinach nocnych. W szczególności miarodajna była informacja dotycząca działań podejmowanych przez straż miejską, z której wynikało, że największa liczba interwencji dotyczących spożywania alkoholu w miejscach publicznych, zakłócania ciszy nocnej, ładu i porządku miała miejsce na terenie osiedla. Sąd uznał więc, że istniały istotne powody przemawiające za wprowadzeniem ograniczeń i oddalił skargę. Nie zakończyło to sporu, ponieważ spółka postanowiła wnieść skargę kasacyjną.

    Czytaj w LEX: Ograniczenia nocnej sprzedaży alkoholu do spożycia poza miejscem sprzedaży >

     

     

    Lokalny prawodawca ma swobodę regulacyjną

    Sprawą zajął się Naczelny Sąd Administracyjny, który wskazał, że w art. 12 ust. 4 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, prawodawca przyznał radzie gminy kompetencje do wprowadzenia ograniczeń nie tylko na terenie całej gminy, lecz również wybranych jednostek pomocniczych. Tym samym dopuszczalne jest rozwiązanie umożliwiające sprzedaż alkoholu w sąsiednich jednostkach pomocniczych. Oznacza to, że wprowadzone ograniczenie sprzedaży jedynie na terenie jednego osiedla nie może zostać ocenione jako naruszające konstytucyjną zasadę równości. Sąd podkreślił, że sposób sformułowania przepisów ustawowych zapewnił lokalnemu prawodawcy swobodę regulacyjną w zakresie ustalania ograniczeń w nocnej sprzedaży alkoholu. Nie można więc czynić radzie gminy zarzutu, że skorzystała z kompetencji, która została jej przyznana.

    Zobacz też w LEX: Dopuszczalność ograniczenia sprzedaży napojów alkoholowych w ramach osiedla; II GSK 2533/21 >

     

    Wprowadzony zakaz miał uzasadnienie

    NSA stwierdził, że kompetencje rady gminy w zakresie odnoszącym się do ustalania zasad sprzedaży i oferowania alkoholu ograniczają prowadzenie działalności gospodarczej. Należy jednak podkreślić, że wprowadzony zakaz był motywowany potrzebą ochrony zdrowia publicznego, porządku publicznego oraz zdrowia ludzkiego przed skutkami spożywania alkoholu. Tym samym istniał ważny interes publiczny. Ponadto sporne ograniczenie nie naruszało istoty wolności prowadzenia działalności gospodarczej. Sąd zwrócił również uwagę, że wprowadzony zakaz wpisywał się w cele gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii. W świetle powyższego, NSA oddalił skargę kasacyjną.

    Wyrok NSA z 27 czerwca 2024 r., sygn. akt II GSK 1576/22

    Zobacz wzory dokumentów w LEX: