Rozporządzenie wydane zostało na podstawie nowelizacji ustawy o ochronie granicy państwowej i niektórych innych ustaw, która została uchwalona, ponieważ 30 listopada 2021 roku skończyło się obowiązywanie stanu wyjątkowego, który wprowadzony został od 2 września br., najpierw na 30 dni, a potem został przedłużony na kolejne 60 dni.
Czytaj:
Jest rozporządzenie - obowiązuje stan wyjątkowy przy granicy z Białorusią>>
W "Dzienniku Ustaw" ukazało się rozporządzenie prezydenta RP ws. przedłużenia stanu wyjątkowego>>
Ponieważ konstytucja nie daje możliwości kolejnego przedłużenia stanu wyjątkowego, rząd zaproponował nowelizację ustawy o ochronie granicy, która umożliwia wprowadzanie czasowego zakazu przebywania w strefie nadgranicznej. Ustawa weszła w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia, czyli od 1 grudnia, z wyjątkiem przepisów regulujących służbę funkcjonariuszy SG, które weszły w życie 1 stycznia 2022 r.
Stan wyjątkowy według innej ustawy
Na podstawie znowelizowanej ustawy Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji wydał rozporządzenie z 30 listopada 2021 r. w sprawie wprowadzenia czasowego zakazu przebywania na określonym obszarze w strefie nadgranicznej przyległej do granicy państwowej z Republiką Białorusi. Stanowiło ono, że "wprowadza się czasowy zakaz przebywania na określonym obszarze w strefie nadgranicznej przyległej do granicy państwowej z Republiką Białorusi na okres od dnia 1 grudnia 2021 r. do dnia 1 marca 2022 r." Obszar, o którym mowa w rozporządzeniu obejmował obręby ewidencyjne, których wykaz był określony w załączniku do niego. Wykaz obejmował 115 miejscowości w województwie podlaskim i 68 w lubelskim.
We wtorek 1 marca po południu opublikowane zostało w Dzienniku Ustaw Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 28 lutego 2022 r. w sprawie wprowadzenia czasowego zakazu przebywania na określonym obszarze w strefie nadgranicznej przyległej do granicy państwowej z Republiką Białorusi. Rozporządzenie weszło w życie z dniem 2 marca 2022 r. W załączniku do rozporządzenia jest wymienionych, jak dotychczas, 115 miejscowości w województwie podlaskim i 68 w lubelskim.
Czytaj: Niełatwa droga do odszkodowania dla firm z pogranicza z Białorusią>>
Ustawa, którą Sejm uchwalił 17 listopada br. przewiduje, że w przypadku zagrożenia bezpieczeństwa państwa lub porządku publicznego – na podstawie rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych, na czas określony, po zasięgnięciu opinii Komendanta Głównego Straży Granicznej - może zostać wprowadzony zakaz przebywania na określonym obszarze strefy nadgranicznej. Od zakazu zostaną określone wyjątki. Jedna z poprawek senackich przewidywała, że zakaz nie będzie obejmował dziennikarzy ani przedstawicieli organizacji, których celem jest udzielanie pomocy humanitarnej, prawnej i medycznej. Ponadto, według jednej z przyjętych poprawek, przepisy ustawy dotyczące zakazu przebywania straciłyby moc po 3 miesiącach od jej wejścia w życie.
Kolejna poprawka skreślała możliwą karę aresztu za złamanie zakazu przebywania, pozostawiając tylko karę grzywny. Inna senacka zmiana precyzuje, że zakaz można wprowadzić na tym obszarze, na którym obowiązuje obecnie stan wyjątkowy. Senatorowie dodali też przepis, zgodnie z którym szef MSWiA i KG SG mieli co 30 dni składać Sejmowi sprawozdanie z obowiązywania zakazu.
Wszystkie te poprawki zostały przez większość sejmową odrzucone.
Czytaj:
Prof. Patyra: Nowe ograniczenia przy granicy to permanentny stan wyjątkowy>>
Senat: Poruszanie się i pobyt w Polsce nie mogą być drastycznie ograniczane>>
Przepisy dla skutecznego działania służb
Nowe przepisy mają - zdaniem rządu, który wniósł pilny projekt w tej sprawie - zapewnić skuteczność działań podejmowanych przez Straż Graniczną, tak aby chronić granicę w przypadku zagrożenia bezpieczeństwa państwa lub porządku publicznego. Ich celem jest także poprawa bezpieczeństwa funkcjonariuszy Straży Granicznej oraz dopuszczenie – na specjalnych zasadach – dziennikarzy, by mogli pracować w obszarze przygranicznym. - Potrzebujemy nowych rozwiązań na płaszczyźnie ustawowej i kończymy opracowywać takie rozwiązania. Projekt w trybie pilnym planujemy przedstawić w najbliższym tygodniu. Na pewno wdrożymy dodatkowe reguły, które pozwolą w dalszym ciągu skutecznie działać naszym służbom - powiedział Mateusz Morawiecki, rekomendując projekt.
Czytaj: Stan wyjątkowy wprowadzany bocznymi drzwiami i na większym obszarze>>
Minister wprowadzi nowe ograniczenia
Zgodnie z nową ustawą, minister właściwy do spraw wewnętrznych, po zasięgnięciu opinii Komendanta Głównego Straży Granicznej, może wprowadzić, w drodze rozporządzenia, na określonym obszarze gmin lub ich części zakaz przebywania, kierując się koniecznością zapewnienia ochrony granicy państwowej i jej nienaruszalności, bezpieczeństwa i porządku publicznego w strefie nadgranicznej, w szczególności na obszarze bezpośrednio przyległym do granicy państwowej, potrzebą zapewnienia bezpieczeństwa funkcjonariuszy i pracowników służb państwowych oraz żołnierzy i pracowników Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej wykonujących zadania służbowe na granicy państwowej, a także koniecznością wywiązywania się z zobowiązań międzynarodowych Rzeczypospolitej Polskiej.
Wyjątki dotyczyć też mogą osób które:
- stale zamieszkują, prowadzą działalność gospodarczą, wykonują pracę zarobkową, wykonują pracę w gospodarstwach rolnych znajdujących się na obszarze objętym zakazem, pobierają naukę lub są opiekunami osób pobierających naukę na obszarze objętym zakazem;
- będąc małżonkiem, wstępnym, zstępnym lub rodzeństwem, sprawują opiekę albo udzielają pomocy w załatwianiu bieżących spraw życia codziennego osobie stale zamieszkującej na obszarze objętym zakazem;
- są objęte wychowaniem przedszkolnym lub formami opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 na obszarze objętym zakazem, oraz ich opiekunów;
- przebywają na obszarze objętym zakazem w celu załatwienia sprawy w urzędzie administracji publicznej lub w celu sprawowania lub udziału w kulcie religijnym;
- są właścicielami lub posiadaczami nieruchomości zlokalizowanych na obszarze objętym zakazem;
- są osobami niepełnosprawnymi albo opiekunami osób niepełnosprawnych przebywającymi na obszarze objętym zakazem w związku z korzystaniem z ośrodka dla osób niepełnosprawnych;
- przebywają na obszarze objętym zakazem w związku z bezpośrednim przemieszczaniem się w celu zgodnego z przepisami przekroczenia granicy państwowej lub bezpośrednio po jej przekroczeniu zgodnie z przepisami w celu opuszczenia obszaru objętego zakazem, lub w związku z przemieszczaniem się przez ten obszar drogą publiczną – bezpośrednio w celu jego niezwłocznego opuszczenia.
Zgodnie z art. 12c wprowadzony zakaz przebywania będzie oznaczony tablicami z napisem: "Obszar objęty zakazem przebywania – wejście zabronione".
Ustawa zakłada, że "w uzasadnionych przypadkach właściwy miejscowo komendant placówki Straży Granicznej może zezwolić na przebywanie, na czas określony i na określonych zasadach, na obszarze objętym zakazem, o którym mowa w art. 12a ust. 1, innych osób niż wymienione w ust. 1, w szczególności dziennikarzy w rozumieniu ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe (Dz. U. z 2018 r. poz. 1914)".
Osoby przebywające na obszarze, na którym wprowadzono zakaz, muszą posiadać przy sobie dowód osobisty lub inny dokument stwierdzający tożsamość.
Służby wpuszczą media, ale na swoich zasadach
Ustawa uwzględnia prawo do wykonywania zawodu i przekazywania informacji przez dziennikarzy. Będą oni mogli tam przebywać na zasadach określonych przez Straż Graniczną, a z tej możliwości będą mogły korzystać redakcje mediów o zasięgu ogólnopolskim.
- W uzasadnionych przypadkach właściwy miejscowo komendant placówki Straży Granicznej może zezwolić na przebywanie, na czas określony i na określonych zasadach, na obszarze objętym zakazem, o którym mowa w art. 12a ust. 1, innych osób niż wymienione w ust. 1, w szczególności dziennikarzy w rozumieniu art. 7 ust. 2 pkt 5 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe (Dz. U. z 2018 r. poz. 1914) - czytamy w ustawie
Natomiast wiceszef MSWiA Maciej Wąsik powiedział w Sejmie, że "od 2 grudnia dziennikarze mogą pracować w strefie przygranicznej. Zaznaczył, że w konsultacji ze Strażą Graniczną "będzie wydawane coś na kształt akredytacji dla dziennikarzy". - Oczywistym jest, że jeżeli w jakimś miejscu będziemy mieli do czynienia z nasilonymi prowokacjami, albo zaczną się tam inwestycje strategiczne związane z budową zapory na granicy, to nie można sobie wyobrazić, aby tam byli w tym momencie dziennikarze. Ale co do zasady dziennikarze będą wpuszczani na ten obszar przygraniczny - podkreślił.
Więcej: Czego oczy nie widzą, tego sercu nie żal – „czwarta władza” wkrótce nie będzie zawadzać pozostałym>>
Straż Graniczna dostanie miotacze gazu i prawo karania
Nowe przepisy rozszerzyły też katalog środków przymusu bezpośredniego o plecakowe miotacze substancji obezwładniających, których mogliby używać funkcjonariuszy Straży Granicznej.
Nowelizacja rozporządzenia, która we wtorek wieczorem została opublikowana w Dzienniku Ustaw zakłada dopuszczenie używania przez funkcjonariuszy Straży Granicznej chemicznych środków obezwładniających, w tym ręcznych i plecakowych miotaczy gazu i granatów łzawiących.
Minister spraw wewnętrznych i administracji wyda też rozporządzenie (we wtorek wieczorem był tylko projekt) które umożliwi funkcjonariuszom Straży Granicznej nakładanie mandatów karnych za wykroczenia związane z przebywaniem przez osoby nieuprawnione na obszarze przygranicznym objętym zakazem przebywania. Zostanie w nim rozszerzony katalog wykroczeń zawartych w rozporządzeniu z 18 kwietnia 2014 r. w sprawie wykroczeń, za które funkcjonariusze SG mogą nakładać grzywny w drodze mandatu karnego.
Pozostałe zmiany w ustawie zakładają m.in. zniesienie limitu wiekowego dla kandydatów do służby w Straży Granicznej oraz możliwość uzyskania rekompensaty przez podmioty wykonujące określoną działalność na obszarze objętym zakazem przebywania.
Cena promocyjna: 67.5 zł
|Cena regularna: 75 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.