W wielu jednostkach OSP nie ma kto usiąść za kierownicą wozu strażackiego. Szczególnie w środowisku wiejskim, gdzie demografia zrobiła swoje. Trudno znaleźć młodych kierowców, szczególnie że nie są oni wynagradzani w systemie ciągłego zatrudnienia, ale według zasady akcja i zapłata. A jednostka OSP nie może mieć jednego kierowcy, ale i kogoś na zastępstwo, bo nieszczęście nie wybiera dnia lub godziny. Z otwartymi rękami przyjmowani są więc na kierowców OSP druhowie, którzy posiadają prawo jazdy kategorii C.   

 

 

Kto może kierować pojazdem uprzywilejowanym

Kwalifikacje osoby, która może kierować pojazdem uprzywilejowanym, zostały określone w art. 106 ustawy z 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami. Członek ochotniczej straży pożarnej (OSP) może kierować pojazdem uprzywilejowanym:

  • jeśli ukończył 21 lat,
  • posiada prawo jazdy odpowiedniej do rodzaju pojazdu kategorii,
  • uzyskał orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem uprzywilejowanym i orzeczenie psychologiczne o braku przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdem uprzywilejowanym
  • posiada zezwolenie na kierowanie pojazdem uprzywilejowanym w zakresie określonej kategorii prawa jazdy.

Ustawa zwalnia jednocześnie kierujących pojazdami OSP z wymogu ukończenia kursu dla kierujących pojazdami uprzywilejowanymi (art. 106 ust. 3 ustawy).

Czytaj także: Strażak świadczenie ratownicze otrzymał, choć nosił tylko mundur>>

Nowa ustawa uchyliła stare przepisy i jest luka

Organem właściwym do wydania zezwolenia na kierowanie pojazdem uprzywilejowanym jest starosta. Zgodnie z obowiązującym art. 109 ust 1b ustawy o kierujących pojazdami, w przypadku kierowców OSP, oprócz podstawowych warunków, dodatkowym wymogiem wydania zezwolenia jest przedstawienie zaświadczenia wydanego przez podmiot, o którym mowa w art. 32 ust. 2 ustawy z 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej potwierdzającego, że osoba ma być kierującym pojazdem ochotniczej straży pożarnej.

Czytaj też: Zadania gmin w zakresie współpracy z ochotniczymi strażami pożarnymi >>>

Problem jest w tym, że od 1 stycznia 2022 roku weszła w życie ustawa o ochotniczych strażach pożarnych, która uchyliła art. 32 ust. 2 ustawy o ochronie przeciwpożarowej. Starostwie odmawiają więc wydania zezwolenia podnosząc, że nie wiadomo, kto jest obecnie podmiotem uprawnionym do wydania dla kierującego pojazdem ochotniczej straży pożarnej zaświadczenia potwierdzającego, że osoba ma być kierującym pojazdem ochotniczej straży pożarnej. Jedynie bowiem taki dokument uprawnionego organu stanowić może dla starosty podstawę do zwolnienia członka OSP od obowiązku przedłożenia do wniosku zaświadczenia o ukończeniu kursu dla kierujących pojazdami uprzywilejowanymi.

- Nie wydajemy zezwolenia, bo widzimy lukę prawną w tej materii – potwierdza Krzysztof Kozieł, dyrektor wydziału komunikacji, transportu i drogownictwa Starostwa Powiatowego w Lublinie.

 

Powinna być jednoznaczna podstawa prawna

Pracownicy wydziałów komunikacji starostw powiatowych, którymi rozmawialiśmy przyznają, że o ile stare zezwolenia udaje się przedłużać na podstawie specustawy covidowej, to ze zezwolnieniami dla nowych kierowców jest problem. Niektórzy wójtowie nie oglądając się na brak podstawy prawnej wydają takie zaświadczenia dla OSP i oczekują od starosty rozpatrzenia sprawy.  

- Po stronie starosty leży obowiązek rozpatrzenia sprawy i decyzja czy wydać zezwolenie, a w konsekwencji ponosić ryzyko działania opierając się na uprawnieniach organu, który w przepisie art. 109 ust. 1b ustawy o kierujących pojazdami nie jest wskazany ze względu na uchylenie art. 32 ust. 2 ustawy o ochronie przeciwpożarowej. Już kilka miesięcy temu sygnalizowaliśmy ten problem w ministerstwie infrastruktury, bez rezultatu – mówią pracownicy starostw.

Mec. Krzysztof M. Miazga, który specjalizuje się w przepisach pożarowych, przyznaje, że autorzy ustawy o ochotniczych strażach pożarnych, jak w kilku innych sytuacjach, zapomnieli, by odwołanie do przepisu ustawy o ochronie przeciwpożarowej zmienić odwołaniem do ustawy o ochotniczych strażach pożarnych.

- Wydaje się, że zaświadczenie to nadal powinien wydawać wójt (burmistrz/prezydent miasta) - ­zasada ratio legis. Jednakże z uwagi na zasadę praworządności wyrażoną w art. 7 Konstytucji powinni mieć oni do tego jednoznaczną podstawę prawną. W takim wypadku całkowicie rozumiem sytuację, że wójtowie takiego zaświadczenia nie będą wydawać, bojąc się odpowiedzialności prawnej, a starostowie z kolei nie będą mieli możliwości wydawać nowych zezwoleń. Jedynym rozsądnym rozwiązaniem jest szybka nowelizacja ustawy o ochotniczych strażach pożarnych i ustawy o kierujących pojazdami postuluje Krzysztof M. Miazga.

Sprawdź też: Jaki jest okres przechowywania zaświadczeń wójta/burmistrza/prezydenta, które wydawane są na podstawie art. 109 ust. 1b ustawy o kierujących pojazdami, dla osób, które mają kierować pojazdem uprzywilejowanym? >>>

Także zdaniem dr Dariusza P. Kały, specjalizującego się w prawie ochrony przeciwpożarowej brak właściwej nowelizacji art. 109 ust. 1b ustawy o kierujących pojazdami jest jednym z szeregu niedociągnięć legislacyjnych, które pojawiły się w związku z wprowadzeniem w życie ustawy o ochotniczych strażach pożarnych jak np. w sprawie ekwiwalentu, dodatku emerytalnego czy komendanta gminnego ochrony przeciwpożarowej, nad którymi zapadło milczenie. Ocenia, że potknięcia te są wynikiem pośpiesznego przyjmowania nowych przepisów i wprowadzania ich w życie bez okresu vacatio legis.

- Dodatkowo przepisy zostały przygotowane bez wiedzy o systemie prawa dotyczącego ochotniczych straży pożarnych oraz świadomości że istotne przepisy dotyczące OSP znajdują się nie tylko w prawie przeciwpożarowym, ale są rozsiane w szeregu innych ustaw i rozporządzeń. W zakresie art. 109 ust. 1b ustawy o kierujących pojazdami konieczna jest pilna nowelizacja. Mam nadzieję że ona zostanie szybko przeprowadzona i nie będzie się tworzyć naciąganych wykładni, których nie podziela większość prawników – wskazuje ekspert.

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.