Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, określa wymagania stawiane ustępom ogólnodostępnym w budynkach użyteczności publicznej i zakładach pracy. Zgodnie z par 84 ust 2. w ustępach ogólnodostępnych powinna przypadać:

  • co najmniej jedna umywalka na 20 osób,
  • co najmniej jedna miska ustępowa i jeden pisuar na 30 mężczyzn.
  • jedna miska ustępowa na 20 kobiet.

Obrazowo wygląda to tak, że w przypadku toalety dla 60 mężczyzn i 60 kobiet mężczyźni dostają 4 oczka (tak w języku architektów określa się pisuar lub miskę ustępową), a kobiety jedynie 3.

Czytaj więcej w LEX: Pomieszczenia higienicznosanitarne >

 

Ministra sugeruje zmiany w prawie

Kobiety w walce o zaprzestanie dyskryminacji w dostępie do toalet postanowił wesprzeć poseł PiS Artur Szałabawka. Dowodzi, że problem jest istotny i widać go szczególnie na dworcach kolejowych, portach lotniczych, stacjach benzynowych czy imprezach masowych, gdzie wszechobecnym widokiem są kolejki do damskich szaletów. Zmiany są potrzebne ze względu na uwarunkowania fizjonomiczne kobiet.

- Wyrównanie jakości życia kobiet i mężczyzn w tym zakresie, jest na tyle ważnym tematem, że należy rozpocząć prace nad zmianami legislacyjnymi – dowodzi poseł w interpelacji poselskiej do ministra do spraw równości (nr 3558). Sugeruje zwiększenie misek ustępowych w toaletach ogólnodostępnych, przeznaczonych dla kobiet, do nie mniej niż 3 na 30 osób. Albo też zastosowanie innego rozwiązania, które choćby częściowo równoważyłoby dyskryminację toaletową.

Choć posła Szałabawkę i minister Katarzynę Kotulę polityczne dzieli wiele, to w tej sprawie są zgodni. Ministra, uznając słuszność postulatu posła, wystąpiła do ministra infrastruktury o rozważenie podjęcia działań legislacyjnych, które doprowadzą do zmiany dyskryminujących kobiety w zakresie dostępu do toalet postanowień wspomnianego rozporządzenia z 12 kwietnia 2002 r. Ministra dostrzega też problem kolejek do damskich toalet podczas imprez masowych. Ustawa z 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych nie zawiera bowiem postanowień dotyczących zapewniania oddzielnych toalet dla kobiet i mężczyzn podczas plenerowych imprez masowych odbywających się poza budynkami.

- Aktualne wytyczne Państwowej Inspekcji Sanitarnej dotyczące bezpieczeństwa imprez masowych również nie nakładają na organizatorów obowiązku wynajmu na czas wydarzenia odrębnych toalet przenośnych dla kobiet i mężczyzn –  informuje ministra Kotula.

 

Nie tylko winne prawo

Barbara Kania, architekt, autorka bloga archiprawnie uważa, że zrównanie minimalnej liczby toalet dla pań i panów tylko nieznacznie poprawi sytuację. Po pierwsze, kobiety mają mniejszą pojemność pęcherza, a w konsekwencji muszą częściej korzystać z toalety. Po drugie, osiem razy częściej chorują na schorzenia układu moczowego. Po trzecie, kobiety mają miesiączkę, z czym wiążą się określone zabiegi higieniczne. Po czwarte, są też względy odzieżowe: spodnie/spódnica, rajstopy, bielizna - rozebranie się zajmuje im zwykle więcej czasu. I kolejna sprawa: kobiety częściej sprawują opiekę nad dziećmi i osobami starszymi lub niepełnosprawnymi, pomagając im w korzystaniu w toalety.

I na to uwagę zwraca pani Joanna, czytelniczka Prawo.pl

- Na polskich stacjach benzynowych normą są kolejki przed damskimi toaletami - wynika to także z tego, że stoją w nich matki z dziećmi obu płci. Praktycznie nie ma toalet rodzinnych. Zdarza się, że toalety dla osób z niepełnosprawnością przystosowane są dla małych dzieci, są w nich przewijaki. W kilku przypadkach, ku mojemu zdziwieniu, nie było toalet męskich i żeńskich, a koedukacyjne. Jeszcze inną kwestią jest stan tych miejsc - mówi czytelniczka. Na stacjach benzynowych w Niemczech i Austrii takiego problemu nie zauważyła. - Inną kwestią jest to, że toalety na stacjach benzynowych w tych krajach są zazwyczaj duże, zdarzały się w nich też prysznice. Raczej normą są przewijaki i to zarówno w męskich, jak i damskich toaletach – mówi nasza czytelniczka.

Dziś zgodnie z regulacją  par. 85a ust 1 pomieszczenie dostosowane i przeznaczone wyłącznie do karmienia i przewijania dzieci wydziela się w budynku gastronomii, handlu lub usług o powierzchni użytkowej powyżej 1000 m/kw, a także stacji paliw o powierzchni użytkowej powyżej 100 m/kw.

Sprawdź też w LEX: Czy w budynku handlowym (typu market osiedlowy) wymagana jest toaleta dla klientów? >

 

Petycja w sprawie zmiany prawa

W internecie można zapoznać się petycją w sprawie w zmian w prawie, której współautorką jest Barbara Kania. Pod akcją podpisało się  już 2918 kobiet i mężczyzn. Sygnatariusze proponują:

  • Zwiększenie minimalnej liczby misek ustępowych w ustępach ogólnodostępnych przeznaczonych dla kobiet do 5 na 60 osób, lecz nie mniej niż 3 na 30.
  • Uzależnienie liczby misek ustępowych od funkcji obiektu, w którym są projektowane. Proponujemy, aby w miejscach, które charakteryzują się tym, że wszyscy niemal jednocześnie korzystają w ustępów projektować ich więcej. Takimi miejscami są np. teatr, kino, centrum konferencyjne lub szkoła – wszędzie tam z toalet korzysta się jedynie w przerwach kilkunastominutowych. Aktualne przepisy nie uwzględniają tego aspektu.
  • Wyposażenie 10 proc. kabin (lecz nie mniej niż jednej) w umywalki. Obecne przepisy w żaden sposób nie uwzględniają tego, że kobiety korzystają z kubeczków menstruacyjnych, które przed ponownym zaaplikowaniem należy przepłukać. Umieszczanie umywalek wyłącznie poza kabinami powoduje, że kobiety muszą rezygnować z tej metody, która jest zarazem najbardziej ekologiczną spośród dostępnych.
  • Obowiązek wydzielenia pomieszczenia do karmienia i przewijania dzieci w obiektach usług i handlu o powierzchni użytkowej powyżej 100 m2 (a nie 1000 m2 jak obecnie), we wszystkich obiektach gastronomii z miejscami siedzącymi o powierzchni użytkowej powyżej 30m2, oraz na każdej stacji paliw (a nie tych o powierzchni użytkowej większej niż 100m2 jak obecnie). W przypadku braku możliwości wydzielenia takiego pomieszczenia w mniejszych obiektach wnioskujemy o wprowadzenia nakazu montowania przewijaka w ustępach zarówno damskich, jak i męskich.
  • Obowiązek projektowania we wszystkich toaletach 10 proc. kabin (lecz nie mniej niż jednej) jako kabiny o znacznie zwiększonych wymiarach. Ma to na celu ułatwienie korzystania z toalety osobom sprawującym opiekę nad dziećmi poruszającymi się w wózkach, tak aby nie pozostawiać dziecka bez opieki, tylko móc zabrać ze sobą do kabiny.
  • Wypracowanie wraz z samorządami minimalnej liczby ustępów publicznych w odniesieniu do gęstości zaludnienia oraz stworzenie na poziomie samorządowym aplikacji z mapami z lokalizacją ustępów publicznych.
  • Obowiązek udostępniania w toaletach ogólnodostępnych podstawowych środków higienicznych takich jak podpaski lub tampony.
  • W obiektach usług, gastronomii oraz handlu o powierzchni użytkowej powyżej 1000 m2 zapewnienie dodatkowej toalety bez wskazywania płci.

- Z grupą architektek i architektów przygotowujemy konkretne propozycje zmian w prawie. W projekcie wyszczególnimy, które przepisy należałoby znowelizować – zapowiada Barbara Kania.

Sprawdź też w LEX: Czy przepisy bhp zabraniają korzystania przez pracowników i klientów ze wspólnych toalet? >

 

Zgody budowlane. Poradnik dla projektantów [PRZEDSPRZEDAŻ]
Zgody budowlane. Poradnik dla projektantów [PRZEDSPRZEDAŻ]

Michał Bursztynowicz, Martyna Sługocka

Sprawdź