Pracownicy Biura Rzecznika Praw Obywatelskich (RPO) wraz ze 175 społecznikami przeprowadzili podczas ostatnich wyborów samorządowych w kwietniu oraz do Parlamentu Europejskiego w czerwcu kontrolę dostępności lokali wyborczych dla osób ze szczególnymi potrzebami. Badano lokale, które były oznaczone jako dostępne dla osób z niepełnosprawnościami. Zgodnie z kodeksem wyborczym organ jednostki samorządu terytorialnego powinien zapewnić, że status lokalu dostosowanego będzie miała co najmniej połowa spośród lokali obwodowych komisji wyborczych na terenie gminy.

Czytaj też w LEX: Główne problemy wyborcze dla JST i jak sobie z nimi poradzić >

 

Większość lokali z uchybieniami

Skontrolowano w sumie 487 lokali wyborczych w całym kraju. Naruszenia przepisów rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 29 lipca 2011 r. w sprawie lokali obwodowych komisji wyborczych dostosowanych do potrzeb wyborców niepełnosprawnych, wykryto aż w 86 proc. kontrolowanych miejsc. Bariery utrudniające dotarcie do budynku zidentyfikowano w otoczeniu 1/4 lokali. Najczęściej brakowało:

  • dodatkowego oświetlenia w miejscu zapewniającym tajność głosowania (48 proc. )
  • odpowiednio dostosowanych dwóch wysokości miejsca do głosowania w miejscu zapewniającym tajność głosowania (41 proc.).

Wśród uchybień była też:

  • zbyt wysoka urna wyborcza,
  • brak posadzki antypoślizgowej,
  • brak wyróżnienia krawędzi stopni schodów.

- Pomimo 13 lat obowiązywania szczegółowych przepisów w zakresie dostępności lokali dostosowanych do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, problemy z ich przestrzeganiem przy organizacji głosowań nadal występują powszechnie – zwraca uwagę RPO.

Przeczytaj także: RPO apeluje o wybory dostępne dla osób z niepełnosprawnościami

 

Członkowie komisji do przeszkolenia

Wiedzy lub zrozumienia wymogów dostępności nie miało też wielu członków komisji wyborczych. Kontrolerzy porozmawiali z nimi w 335 miejscach. 25 proc. z nich nie było przeszkolona z dostępności i nie rozumiała jej wymogów. A to właśnie członkowie komisji obwodowych mają za zadanie sprawdzić, czy lokal jest dostępny zgodnie z przepisami.

Wnioski RPO po przeprowadzonej kontroli jednoznacznie wskazują, że wójt, burmistrz czy prezydent miasta powinni przywiązywać większą wagę do tematu dostępności lokali wyborczych. Konieczne są także szkolenia członków obwodowej komisji wyborczej.

 

 

Dobre praktyki

W opinii RPO rozporządzenia Ministra Infrastruktury należy uzupełnić o dodatkowe kwestie. - Chodzi m.in. o konieczność dostosowania okolic lokalu wyborczego do potrzeb osób z niepełnosprawnością i uwzględnienie potrzeb wyborców z niepełnosprawnościami innymi niż niepełnosprawność ruchu lub niedowidzenie – podaje RPO. W 14 proc. lokali nie było ani jednego uchybienia w związku z dostępnością dla osób ze szczególnymi potrzebami. Wśród dobrych praktyk można wymienić, chociażby stół o regulowanej wysokości w miejscu głosowania, oznaczenia dla osób niewidomych takie jak wypustki w posadzce czy wypukła mapa budynku, gdzie znajduje się lokal.

Sprawdź w LEX: Projekty ustaw – zmiany w prawie istotne dla jednostek samorządu terytorialnego >

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.