Regionalna Izba Obrachunkowa we Wrocławiu zakwestionowała uchwałę Rady Gminy Dzierżoniów w sprawie poboru podatku od nieruchomości, podatku rolnego i leśnego od osób fizycznych nieprowadzących pozarolniczej działalności gospodarczej oraz określania inkasentów i wysokości wynagrodzenia za inkaso. Organ stanowiący gminy zarządził pobór w drodze inkasa podatku od nieruchomości, podatku rolnego, podatku leśnego od osób fizycznych nieprowadzących pozarolniczej działalności gospodarczej.
Kolegium RIO wytknęło, że rada gminy jest uprawniona jedynie do zarządzenia poboru podatków w drodze inkasa, nie zaś do określania podmiotów, które będą mogły skorzystać z tej formy płatności. Ograniczenie podmiotowe zakresu osób fizycznych, od których podatek może być pobrany przez inkasenta, jedynie do osób nieprowadzących pozarolniczej działalności gospodarczej, nie znajduje uzasadnienia w świetle obowiązujących przepisów.
Przeczytaj także: Za sołtysa inkasenta nie trzeba odprowadzać składki zdrowotnej
Rada weszła w buty ustawodawcy
RIO wskazała, że ustawodawca w drodze przepisów kompetencyjnych upoważnił radę gminy do podjęcia fakultatywnej decyzji o możliwości poboru podatku: od nieruchomości, rolnego i leśnego w sposób dodatkowy, tj. za pośrednictwem inkasa. Prawodawca we wskazanych przepisach ograniczył możliwość zapłaty podatku w drodze inkasa jedynie do osób fizycznych, zaś nie upoważnił organów stanowiących do różnicowania kategorii zarówno podmiotowej, jak i przedmiotowej w tym zakresie. Metoda płatności w drodze inkasa winna mieć zastosowanie do wszystkich osób fizycznych będących podatnikami przedmiotowej daniny. Tym samym Rada Gminy Dzierżoniów wykroczyła poza przyznane mu kompetencje do stanowienia prawa.
Sprawdź w LEX: Czy będący inkasentem sołtys może sam od siebie (jako podatnika) pobrać podatek i w tym zakresie mieć naliczoną prowizję? >
Izba wskazała, że do wprowadzenia takiego ograniczenia nie uprawniają rady także przepisy art. 61 par. 1 ordynacji podatkowej. Wynika z niego, że zapłata podatków przez podatników prowadzących działalność gospodarczą i obowiązanych do prowadzenia księgi rachunkowej lub podatkowej księgi przychodów i rozchodów następuje w formie polecenia przelewu lub za pomocą innego instrumentu płatniczego — w przypadku gdy zapłata jest dokonywana za pośrednictwem konta w e-Urzędzie Skarbowym. Zgodnie z art. 61 par. 3 pkt 3 ordynacji podatkowej, przepisu par. 1 nie stosuje się do pobierania podatków przez inkasentów.
Sprawdź też w LEX: Co powinna zrobić gmina z wynagrodzeniem inkasenta w sytuacji, gdy inkasent go nie dochodzi? >
Ograniczenie zatem poboru podatku od nieruchomości, podatku rolnego i leśnego w drodze inkasa do osób fizycznych nieprowadzących pozarolniczej działalności gospodarczej nastąpiło z istotnym naruszeniem prawa.
Izba zwróciła uwagę, że w orzecznictwie sądów administracyjnych podkreśla się, że jeżeli katalog spraw, w zakresie których ustawodawca upoważnił radę gminy do określenia szczegółowych zasad postępowania, jest zamknięty, to rada ta może dokonywać regulacji prawnych tylko w takim zakresie, w jakim została do tego upoważniona. Ponadto, jeżeli dany przepis i wskazane w nim elementy mają charakter wyczerpujący, to nie jest dopuszczalna wykładnia rozszerzająca zastosowanie tego przepisu w odniesieniu do innych kwestii, które nie zostały w nim.
Uchwała kolegium RIO we Wrocławiu nr 62/2024
Czytaj też w LEX: Odpowiedzialność podatkowa inkasenta >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.