Matka kilkuletniej dziewczynki - Zuzanna G. wystąpiła z wnioskiem o wydanie jej pod opiekę dziecka, które przebywało z ojcem w Polsce - Pierre Henri O., obywatelem Francji.
Sąd Okręgowy w Poznaniu 11 grudnia 2018 r. oddalił wniosek matki o nakazanie w trybie Konwencji o cywilnych aspektach uprowadzenia dziecka za granicę z 25 października 1980 r.
Zobacz procedurę w LEX: Postępowanie w sprawach o odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką, prowadzone na podstawie Konwencji haskiej >
Wydanie dziecka matce
Sąd orzekł, że nie doszło do bezprawnego zatrzymania dziecka na terenie Polski.
Matka wniosła apelację od tego postanowienia 3 czerwca 2019 r. i Sąd Apelacyjny w Warszawie zmienił postanowienie i nakazał ojcu zapewnienie powrotu dziewczynki w terminie dwóch tygodni od uprawomocnienia orzeczenia.
Mimo korzystnego rozstrzygnięcia dla matki, wniosła ona skargę kasacyjną. Chodziło o to, że ojciec przyjechał z córką do Danii, gdzie mieszkała powódka, a więc wykonał orzeczenie, lecz nie w taki sposób, jak życzyła sobie Zuzanna G.
Czytaj w LEX: Stosowanie przez sądy rodzinne konwencji haskiej dotyczącej cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę >
Dopuszczalność skargi kasacyjnej
Powódka zarzuciła sądowi II instancji nieprawidłowe rozstrzygnięcie, gdyż jest ono niewykonalne.
Do tej skargi prokurator odniósł się w ten sposób, że wniósł o odrzucenie skargi jako niedopuszczalnej. Prokurator Małgorzata Słowińska, prokurator Prokuratury Rejonowej w Katowicach, delegowana do Prokuratury Krajowej wskazała, że skargę kasacyjną, zgodnie z art. 519 ze znaczkiem 1 kpc. w sprawach o odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką prowadzonych na podstawie konwencji haskiej z 1980 r. mogą wnieść Prokurator Generalny, Rzecznik Praw Dziecka lub Rzecznik Praw Obywatelskich w terminie czterech miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia.
Zatem skargi kasacyjnej nie mogą wnieść strony sporu - podkreśliła prok. Słowińska.
W odpowiedzi adwokat Małgorzata Heller-Kaczmarek twierdziła, że najwięcej zamieszania przy zmianie tego przepisu wywołał par. 2 wymieniając RPO, RPD i PG . Ale prokuratorowi umknęło, że są przepisy ogólne - art. 398 kpc, który mówi komu przysługuje skarga w tym strony w terminie 4 miesięcy, a następie jest przepis art. 398 (5) par. 2 stanowiący, że termin do wniesienia wynosi 6 miesięcy. To ratio legis par. 2 był taki, że obowiązują 4 miesiące.
Zobacz linię orzeczniczą w LEX: Przywrócenie terminu do wniesienia skargi kasacyjnej >
-Trzeba zauważyć, że źródłem niezadowolenia z Konwencji Haskiej rządu były zbyt długie terminy, w jakich zapadają wyroki w sprawie dzieci - wyjaśniała adwokat Heller-Kaczmarek. - Sądy rejonowe na ogół rozstrzygają o wydaniu dziecka. Pierwszy uprawniony, któremu przysługuje środek to ten kto wykonuje opiekę, a więc strona - czyli rodzic. Czy jest możliwe w państwie prawa, że w sprawach dzieci i praw rodziny państwo uzurpuje sobie prawo do korzystania do korzystania ze skargi kasacyjnej, a stronie, która pieczę wykonuje - tego prawa odmawia? - argumentowała.
Według adwokat Heller-Kaczmarek, paragraf 2 art. 398 (5) kpc został wprowadzony, aby wskazać inny termin.
Zobacz procedurę w LEX: Wniesienie skargi kasacyjnej od orzeczenia sądu drugiej instancji wydanego na posiedzeniu niejawnym >
SN odrzuca skargę
Izba Cywilna SN w postanowieniu z 24 lipca br. odrzuciła skargę. - Skarga kasacyjna nie jest dopuszczalna, przepis jest jasny - mówiła sędzia Marta Romańska. - Skarga nadzwyczajna to środek wyjątkowy, bardziej służy ochronie interesów publicznych niż stronom - dodała. - Legitymację czynną do złożenia skargi kasacyjnej mają podmioty instytucjonalne.
SN dodał, że jakiekolwiek opóźnienia postępowania nie służą dobru dziecka. W sprawach opieki nad dzieckiem konieczna jest szybka reakcja na bezprawne uprowadzenia.
Czytaj w LEX: Skarga nadzwyczajna w sprawach cywilnych >
Jak zaznaczył sędzia Dariusz Doński, sprawa jest ważna, gdyż na rozpoznanie w Sądzie Najwyższym czeka kilka innych spraw dotyczących interpretacji Konwencji Haskiej w kontekście ostatnich zmian kodeksu postępowania cywilnego.
Sygnatura akt I CSK 818/19, postanowienie z 24 lipca 2020 r.
Cena promocyjna: 269 zł
Cena regularna: 269 zł
Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł 
