Związkowcy: prokurator na wózku może z nami pracować

Zdaniem Związku Zawodowego Prokuratorów i Pracowników Prokuratury Rzeczypospolitej Polskiej utrata zdolności chodzenia nie powinna, sama w sobie, stanowić przeszkody, do pełnienia służby na stanowisku prokuratora, bądź asesora prokuratury. To odpowiedż związkowców na pytanie, z jakim zwróciła się do nich, i do kierownictwa Prokuratury Generalnej, Helsińska Fundacja Praw Człowieka. Fundacja wspiera poruszającą się na wózku byłą asesor, którą zwolniono z pracy w prokuraturze.

Zdaniem związkowców, decydującym o możliwości zajmowania przedmiotowego stanowiska jest natomiast spełnienie przez osobę zainteresowaną wymogów art. 14 ustawy z dnia 20 czerwca 1985 r. o prokuraturze (tj Dz. U. 2008, nr 7, poz. 39, ze zm). Przy czym, w przypadku osoby niepełnosprawnej nadal obowiązuje wymóg z art. 14 ust. 1 pkt 4 przedmiotowej ustawy, tj. konieczność ustalenia przez uprawnionego lekarza, że jest ona zdolna, ze względu na stan zdrowia, do pełnienia obowiązków prokuratora.
Jak pisze zastepca przewodniczącego Rady Głównej ZZPiPP RP Jacek Skała, w oparciu o to stanowisko związek udzielił na mocy uchwały z dnia 27 stycznia 2010 r. wsparcia w toczącym się postępowaniu o przywrócenie do pracy i odszkodowanie dla byłej asesor Prokuratury Rejonowej w Lipnie, która na skutek wypadku komunikacyjnego porusza się z pomocą wózka inwalidzkiego. Związek wystąpił do Prokuratora Generalnego z pismem w sprawie przywrócenia byłej asesor do pracy w prokuraturze. Sprawa ta była ponadto poruszana podczas spotkania 28 stycznia 2010 r.  Prezydium Rady Głównej Związku z ówczesnym prokuratorem krajowym Edwardem Zalewskim.

Czytaj także:
Pytanie do prokuratorów: czy niepełnosprawny może z wami pracować?
Andrzej Seremet: niepełnosprawny może być prokuratorem

Pismo ZZPiPP RP:
Kazus byłego asesora Prokuratury Rejonowej  w Lipnie, wskazuje że wątpliwości dotyczące możliwości pełnienia czynności prokuratorskich przez osobę poruszającą się na wózku inwalidzkim, zawsze podnoszone są w kontekście możliwości dotarcia na miejsce realizacji tychże czynności przez osobę niechodzącą. Odnosząc się do powyższych wątpliwości, Związek stoi na stanowisku, że zadania prokuratora określone w art. 2 i 3 ustawy  o prokuraturze oraz § 96 – 220 i 245 – 255 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 27 sierpnia 2007 Regulamin wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury (Dz. U. Nr 169, poz. 1189 ze zm.) można
w głównej mierze określić jako pracę umysłową. Obowiązujące regulacje prawne umożliwiają ponadto takie określenie zakresu obowiązków prokuratora, aby mogły być one dostosowane do potrzeb i sytuacji osoby niepełnosprawnej. Zgodnie z treścią art. 46 ustawy o prokuraturze czas pracy prokuratora określony jest wymiarem jego zadań, art. 18 3b § 2 pkt 3 k.p. zezwala na stosowanie środków, które różnicują sytuację prawną pracownika ze względu na niepełnosprawność, a kierownik powszechnej jednostki organizacyjnej ma między innymi pełnię kompetencji do określania podziału czynności podległych prokuratorów oraz zasad zastępowania się prokuratorów przy ich realizacji ( § 45 ust. 1 Regulamin wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury ).
Zgodnie z dyrektywą Rady UE 2000/78/WE z dnia 27 listopada 2000 roku, ustanawiająca ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy (Dz.Urz. EU. L. 303 z 2 grudnia 2000 r.), najważniejszym czynnikiem w walce z dyskryminacją osób niepełnosprawnych jest przyjęcie środków uwzględniających potrzeby osób niepełnosprawnych w miejscu pracy. Służą temu przepisy szczególne, wynikające m.in. ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 o rehabilitacji zawodowej
i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. 2008, Nr 14, poz.92 ze zm.), a także rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 15 września 2004 r. w sprawie zwrotu kosztów przystosowania stanowisk pracy, adaptacji pomieszczeń i urządzeń do potrzeb osób niepełnosprawnych oraz kosztów zatrudnienia pracownika pomagającego pracownikowi niepełnosprawnemu (Dz. U. Nr 215, poz. 2186) i ustanawiające system dofinansowań w zakresie obowiązku wprowadzania racjonalnych usprawnień uwzględniających potrzeby osób niepełnosprawnych, o których mowa w art. 5 wyżej wymienionej dyrektywy Rady UE 2000/78/WE. Co więcej, o wszystkich przypadkach, w których pełna sprawność była determinującym wymogiem zawodowym, a ustawowe środki w celu przystosowania miejsca pracy z uwzględnieniem niepełnosprawności, na przykład przystosowanie pomieszczenia lub wyposażenia, czasu pracy i odpowiedni podział zadań okazały się nieskuteczne, należy każdorazowo powiadamiać w informacjach dostarczanych przez Państwa Członkowskie Komisji.
Jak wynika z powyżej powołanych przepisów, jak również z zawartego  w  Konstytucji RP nakazu udzielania przez władze publiczne pomocy  w przysposobieniu do pracy (art. 69 Konstytucji RP) oraz wpisania do Rozdziału II a Kodeksu Pracy całkowitego zakazu dyskryminacji pośredniej i bezpośredniej w zakresie zatrudnienia, w obecnym stanie prawnym osoby niepełnosprawne objęte są szczególną ochroną w odniesieniu do wszelkich kwestii dotyczących wszystkich form zatrudnienia, w tym w zakresie kontynuacji zatrudnienia i awansu zawodowego. Co więcej, na mocy art. 11 ust. 2 ustawy o prokuraturze in fine wydanie zaświadczenia, stwierdzającego zdolność ze względu na stan zdrowia do pełnienia obowiązków prokuratora oraz badanie kandydata na stanowisko prokuratorskie odbywa się na zasadach, dotyczących kandydata na stanowisko sędziowskie. Obecnie, na stanowisku sędziego zasiada w Polsce co najmniej jedna osoba, która w wyniku urazu rdzenia kręgowego utraciła zdolność chodzenia. Ponadto, z informacji posiadanych przez członków ZZPiPPRP – użytkowników forum internetowego prokuratorzy.net wynika, że stanowisko prokuratora prokuratury rejonowej również zajmowała już osoba poruszająca się na wózku inwalidzkim.
Dodać należy, iż Związek Zawodowy Prokuratorów i Pracowników Prokuratury RP negatywnie ocenia z etycznego punktu widzenia postawę pracodawcy niepełnosprawnego asesora, który odwołał się od pozytywnego dla niej orzeczenia lekarskiego, wiedząc że wskazywane przez niego dodatkowe wymagania nie mogą być spełnione przez osobę poruszającą się na wózku. Gdyby nie ta postawa niepełnosprawna asesor od dawna pełniłaby prokuratorską służbę. Nie cierpiałby również wizerunek Prokuratury, która jako organ ochrony prawa powinna być szczególnie wyczulona na sprawy związane równym traktowaniem osób niepełnosprawnych i przestrzeganiem prawa pracy. Z przykrością zauważam, iż kazus niepełnosprawnej asesor mógł zostać rozstrzygnięty na jej korzyść  w wyniku pisemnej interwencji ZZPiPP RP, jeszcze przed rozdzieleniem stanowisk Ministra Sprawiedliwości i Prokuratora Generalnego jedną, zdecydowaną decyzją ówczesnego Prokuratora  Krajowego. Po dniu 31 marca 2010 r. będzie musiała skorzystać z przewidzianej ustawą ścieżki konkursowej. Dodać należy także, iż powszechnych jednostkach organizacyjnych prokuratury jest zatrudniona cała rzesza prokuratorów, którzy nie pełnią dyżurów zdarzeniowych,  a nawet nie obsadzają wokand sądowych. Powstaje pytanie dlaczego wśród takich osób nie miałoby znaleźć się miejsce dla niepełnosprawnej asesor.

Za-ca Przewodniczącego Rady Głównej ZZPiPP RP
Jacek Skała