Jak zauważają autorzy, przedsiębiorcy oferujący towary i usługi przez internet często zastrzegają w swoich ogólnych warunkach umownych, że zawierane przez nich umowy z konsumentami poddane będą prawu państwa ich siedziby.

Sąd Najwyższy uznał jednak, że klauzule wyboru prawa w umowach konsumenckich zamieszczone w ogólnych warunkach umownych (niewątpliwie nienegocjowanych z konsumentami indywidualnie) są niedozwolone i nie wiążą konsumentów (wyrok SN z 17 września 2014 r., I CSK 555/13). Sprawa dotyczyły regulaminów sprzedaży biletów na Mistrzostwa Europy w piłce nożnej EURO 2012. Regulamin sprzedaży biletów UEFA zastrzegał, że umowa nabycia biletów na mistrzostwa poddana jest prawu szwajcarskiemu. SN był zdania, że wybór prawa wprowadza niedopuszczalną nierównowagę między przedsiębiorcą a konsumentem.

Odmienne stanowisko zajął TSUE w niedawnym wyroku w sprawie C-191-15 Amazon EU Sàrl. TSUE wskazał, że zawarty w ogólnych warunkach umownych wybór prawa jest co do zasady dopuszczalny pod warunkiem, że jego treść nie wprowadza konsumenta w błąd co do możliwości skorzystania przez niego z bezwzględnej ochrony, jaką daje mu europejskie prawo kolizyjne.
Sprawa przed TSUE dotyczyła regulaminu sprzedaży popularnego serwisu Amazon. Amazon w swoich ogólnych warunkach umownych zastrzegał, że umowy zawierane z konsumentami poddane są prawu luksemburskiemu. Klauzula ta została zakwestionowana przez austriackie stowarzyszenie chroniące prawa konsumentów. Twierdziło ono – podobnie jak konsumenci przed SN – że klauzula wyboru prawa wprowadza niedopuszczalną nierównowagę kontraktową i jako taka powinna zostać uznana za niedopuszczalną. TSUE wskazał, że przepisy unijne wprost dopuszczają wybór prawa w umowach konsumenckich. Podkreślił jednak, że wybór ten nie może pozbawiać konsumenta ochrony przyznanej mu przez bezwzględnie obowiązujące przepisy państwa jego miejsca zamieszkania.

Michał Szczepański, Łukasz Lasek, praktyka postępowań sądowych i arbitrażowych kancelarii Wardyński i Wspólnicy
źródło: portal Co do zasady