Skargi do ETPC dwóch sędziów TK wybranych w 2015 r. RPO występuje do MSZ

Wybrani 8 października 2015 r. przez Sejm do Trybunału Konstytucyjnego Andrzej Jakubecki i Krzysztof Ślebzak złożyli skargi przeciwko Polsce do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w związku z niemożnością objęcia swych urzędów. W świetle prawa osoba wybrana do TK na podstawie art. 194 ust. 1 Konstytucji RP staje się sędzią TK w rozumieniu konstytucyjnym w dniu wyboru. Rzecznik Praw Obywatelskich zapytał Ministra Spraw Zagranicznych, czy rząd podziela zarzuty skarg, a jeśli tak, to czy rozważa działania służące naprawieniu wobec skarżących skutków naruszenia art. 6 i art. 13 europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności.

Podczas spotkania 5 listopada 2024 r. w Biurze RPO profesorowie Andrzej Jakubecki i Krzysztof Ślebzak poinformowali o złożeniu skarg do ETPC (skargi 22520/24 i 38940/23). Ich głównym zarzutem jest naruszenie prawa do sądu i prawa do skutecznego środka odwoławczego (art. 6 i art. 13 EKPC). Wiąże się to z brakiem możliwości sądowego domagania się złożenia ślubowania sędziowskiego w obecności Prezydenta RP i brakiem możliwości sądowego ustalenia istnienia stosunku służbowego sędziego Trybunału Konstytucyjnego. Skarżący podnoszą także brak środka prawnego, który pozwalałby na wyegzekwowanie od Prezydenta RP obowiązku odebrania ślubowania.

Jak podkreśla Rzecznik Praw Obywatelskich w wystąpieniu do Radosława Sikorskiego, ministra spraw zagranicznych, w świetle prawa osoba wybrana przez Sejm do TK na podstawie art. 194 ust. 1 Konstytucji RP staje się sędzią TK w rozumieniu konstytucyjnym w dniu wyboru. Ślubowanie jest zaś warunkiem objęcia urzędu i nawiązania sędziowskiego stosunku służbowego, a także upoważnia do udziału w czynnościach orzeczniczych.

Tym samym osoby wybrane do TK przez Sejm 8 października 2015 r. - Roman Hauser, Andrzej Jakubecki i Krzysztof Ślebzak - stały się w rozumieniu konstytucyjnym sędziami TK. Datę objęcia przez nich urzędu - 7 listopada 2015 r. - określały uchwały Sejmu o ich wyborze. Brak ślubowania przed Prezydentem RP uniemożliwił im objęcie w tym dniu urzędu sędziowskiego i korzystanie ze stosunku służbowego. Brak środka prawnego umożliwiającego żądanie sądowej ochrony prawa do objęcia urzędu i nawiązania stosunku służbowego może potwierdzać zasadność skarg sędziów Andrzeja Jakubeckiego i Krzysztofa Ślebzaka.

Rzecznik przypomina, że w świetle EKPC i ustalonej praktyki, państwo, przeciw któremu toczy się postępowanie, może - również na etapie poprzedzającym formalną notyfikację skargi - podjąć wobec skarżących działania służące naprawieniu skutków naruszenia Konwencji. Dlatego Marcin Wiącek zapytał szefa MSZ, czy rząd podziela zarzuty skarg, a jeśli tak, to czy rozważane jest podjęcie działań służących naprawieniu wobec skarżących skutków naruszenia art. 6 i art. 13 EKPC.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.