Od sześciu lat polski wymiar sprawiedliwości jest nieustannie zmieniany i osłabiany przez rządzących - wynika z Raportu "Państwo, które karze. Czyli naciski i represje wobec polskich sędziów i prokuratorów ".Czytaj: Tuleya: Prezesi sądów wykonują zarządzenia ministra, a nie wyroki europejskich trybunałów>>
Ten stan rzeczy opisują Europejski Trybunał Praw Człowieka i Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w 15 orzeczeniach, które do dziś zapadły w sprawach przeciwko polskiemu rządowi oraz wszystkie liczące się na świecie instytucje czy organizacje międzynarodowe. Wszystkie są zgodne w druzgocąco negatywnej ocenie działań polskich władz oceniają autorzy Raportu.
Nieustanne represje
Bezpośrednimi wykonawcami deformacji wymiaru sprawiedliwości – według założeń rządzących – mieli być sędziowie, którzy w bezrefleksyjny i sprzeczny ze ślubowaniem sędziowskim sposób mieli stosować prawo. Niektórzy z nich rzeczywiście stali się beneficjentami zmian w sądownictwie, ale przytłaczająca większość, zgodnie z rolą jaką określa im Konstytucja, w dalszym ciągu w niezawisły sposób orzeka w zgodzie z prawem.
Czytaj: Izba Dyscyplinarna nie uznaje zawieszenia i zawiesza sędziego, a innego pozbawia stanu spoczynku>>
I to ci odważni sędziwie i prokuratorzy poddawani są nieustannym represjom, m.in. poprzez wszczynanie wobec nich postępowań wyjaśniających, dyscyplinarnych i karnych, degradacje na niższe stanowiska, obniżanie ich wynagrodzenia finansowego, delegacje do odległych jednostek - uważają autorzy Raportu.
Prawnicy związani z KOS są zaangażowani w prowadzenie co najmniej 69 spraw w obronie sędziów i prokuratorów oraz biorą udział w dziewięciu postępowaniach przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka oraz w postępowaniach przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej zainicjowanych pytaniami prejudycjalnymi zadanymi przez polskie sądy w ośmiu sprawach.
W Archiwum Represji zarejestrowaliśmy 138 postępowań dyscyplinarnych i wyjaśniających oraz o uchylenie immunitetu sędziowskiego prowadzonych od 2019 r. wobec sędziów w całej Polsce. 15 z nich toczy się przed nielegalnie funkcjonującą Izbą Dyscyplinarną.
Ocena sędziów i sądów w badaniach
Warto wiedzieć, że:
• 90,9% sędziów spośród 3308 głosujących uważa, że aktualnie funkcjonująca Krajowa Rada Sądownictwa nie wykonuje należycie swoich konstytucyjnych zadań.
• 32 okręgi sądowe (spośród 45), wydając uchwały, wstrzymało się od oceny kandydatów na stanowiska sędziowskie w procedurze przed nową KRS.
• 73 dni trwało, zanim większość rządząca dostosowała polskie prawo do postanowienia TSUE nakazującego natychmiast zawiesić stosowanie ustawy o Sądzie Najwyższym.
• 21 dni trwało, zanim Prezydent podpisał nowelizację ustawy o Sądzie Najwyższym, dostosowującą polskie prawo do postanowienia TSUE. Wykorzystał tym samym maksymalną, zgodnie z obowiązującym prawem, liczbę dni na dokonanie tej czynności. Ustawę opublikowano w Dzienniku Ustaw po 14 dniach.
• Sondaż IBRiS, wskazuje, że 64,6% ankietowanych uważa, że sędziowie zaangażowani w tzw. aferę hejterską powinni zostać odsunięci od orzekania, a tylko 6,3 % uważa, że powinni móc dalej orzekać. 47,7% ankietowanych uważa, że w związku z aferą powinna zostać powołana sejmowa komisja śledcza.
• Sędzia Paweł Juszczyszyn jest nielegalnie odsunięty od orzekania 653 dni (stan na 18 listopada 2021 r.).
• Sędzia Igor Tuleya jest nielegalnie odsunięty od orzekania 366 dni (stan na 18 listopada 2021 r.).
• Rekordzistami, jeżeli chodzi o ilość postępowań wyjaśniających i dyscyplinarnych są sędzia Waldemar Żurek (14 postępowań) oraz prokurator Krzysztof Parchimowicz (17 postępowań dyscyplinarnych i 3 postepowania karne).
• W 42% sądów rejonowych sędziowie mają 1000 i więcej spraw rocznie do rozpatrzenia. W 37% sądów rejonowych są sędziowie, którzy mają 2000 i więcej spraw rocznie.
• 44% Polaków uważa, że reformy Prawa i Sprawiedliwości raczej lub zdecydowanie zwiększają wpływ polityków na sądy, przeciwnego zdania jest 14,2 respondentów. 38,5 % uważa, że reformy te raczej lub zdecydowanie pogarszają działanie sądów.
• 1 000 000 euro to kara dzienna nałożona na Polskę przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej 27 października 2021 r. za nie zawieszenie stosowania przepisów dotyczących w szczególności uprawnień Izby Dyscyplinarnej.
• Europejski Trybunał Praw Człowieka wydał już cztery wyroki w sprawach dotyczących praworządności w Polsce, stwierdzając, że działania polskiego rządu ograniczają niezależność wymiaru sprawiedliwości i niezawisłość sędziów. Wszystkie obecne i przyszłe skargi dotyczące różnych aspektów „reformy” systemu sądownictwa w Polsce będą przez ETPCz traktowane priorytetowo, jako sprawy pilne.
• Do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka wpłynęło w sumie 57 skarg przeciwko Polsce, złożonych w latach 2018-2021, które dotyczą różnych aspektów reorganizacji polskiego sądownictwa.
• Ponad połowa Polaków (52,3%) uważa, że w ostatnich trzech latach sądownictwo w Polsce zmieniło się na gorsze, 42,6% uważa, że sytuacja nie uległa zmianie, zaledwie 5,04% Polaków uważa, że sądownictwo zmieniło się na lepsze