SA: dłużnik rzeczowy nie może się powołać na przedawnienie wierzytelności

Przedawnienie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką pociąga za sobą skutki tylko w sferze obligacyjnej i nie pozbawia wierzyciela hipotecznego możliwości zaspokojenia się z obciążonej nieruchomości, niezależnie od tego, czy jej właściciel jest również dłużnikiem osobistym - orzekł Sąd Apelacyjny w Szczecinie.

Powód domagał się zasądzenia solidarnie od pozwanych kwoty pieniężnej wraz z odsetkami, stanowiącą wierzytelność hipoteczną, którą nabył od banku.

Sąd I instancji zasądził na jego rzecz kwotę znacząco niższą od żądanej w pozwie, uwzględniając podniesiony przez pozwanych zarzut przedawnienia roszczenia. Wyjaśnił, że dochodzone roszczenie, jako wynikające z umowy kredytu, a zatem pozostające w związku z prowadzoną zarówno przez pierwotnego wierzyciela, jak i powoda, działalnością gospodarczą, przedawniało się z upływem 3 lat. Wszczęcie postępowania egzekucyjnego wywołało co prawda przerwę w biegu terminu przedawnienia, ale tylko w stosunku do wierzyciela objętego bankowym tytułem wykonawczym. Powód, jako nabywca wierzytelności, nie będący bankiem, nie mógł się na nią powołać. Pozwani odpowiadali jednak, jako dłużnicy rzeczowi z tytułu hipotek ustanowionych na należącym do nich użytkowaniu wieczystym do wysokości zabezpieczenia hipotecznego.

 
Wierzytelność a rzeczowe zabezpieczenia na nieruchomości >>

Dłużnik rzeczowy odpowiada niezależnie od dłużnika osobistego
Takiego zdania był też Sąd Apelacyjny i oddalił apelację pozwanych. Wskazał, że w sprawie znalazły zastosowanie przepisy ustawy o księgach wieczystych i hipotece w brzmieniu sprzed zmian wprowadzonych ustawą z 26 czerwca 2009 r. (Dz.U. 2009 r. Nr 131 poz. 1075). W związku z tym powód dochodzący realizacji swoich praw wynikających z wpisu hipotek zwykłej i kaucyjnej mógł się powołać na domniemanie istnienia wierzytelności wynikające z wpisu hipotek (uchylony art. 71 ustawy o księgach wieczystych i hipotece) oraz domniemanie zgodności wpisów w księgach wieczystych z rzeczywistym stanem prawnym (art. 3 ustawy o księgach wieczystych i hipotece). Pozwani mogli je zwalczać, ale to na nich wówczas spoczywał ciężar udowodnienia nieistnienia wierzytelności zabezpieczonych hipotekami, czemu nie sprostali. Wprawdzie zatem wierzytelność w stosunku do pozwanych, jako dłużników osobistych istotnie uległa przedawnieniu, to nadal ponoszą odpowiedzialność jako dłużnicy rzeczowi. Właścicielowi nieruchomości obciążonej nie przysługuje bowiem zarzut przedawnienia, i to niezależnie od tego, czy jest też dłużnikiem osobistym, czy tylko rzeczowym (art. 77 ustawy o księgach wieczystych i hipotece).

Wyrok SA w Szczecinie z dn. 22.11.2017 r. sygn. akt I ACa 471/17