Sąd Najwyższy w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych oddalił na posiedzeniu niejawnym wniosek Prokuratora Generalnego o unieważnienie wyroku Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego z 5 grudnia 2019 r.

Prokurator niezadowolony z uchwały

Krajowa Rada Sądownictwa 27 lipca 2018 r. wydała w formie uchwały opinię w przedmiocie dalszego zajmowania stanowiska sędziego Naczelnego Sądu Administracyjnego od której złożono odwołanie do Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego.

Sąd Najwyższy w wyroku z 5 grudnia 2019 r., III PO 7/18, rozpoznając to odwołanie:

  • oddalił wniosek Prezesa Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego z 10 października 2018 r. o przekazanie sprawy według właściwości do Izby Dyscyplinarnej,
  • uchylił uchwałę Krajowej Rady Sądownictwa z 27 lipca 2018 r. w sprawie dalszego zajmowania stanowiska sędziego Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Wyrok ten został zakwestionowany przez Prokuratora Generalnego, który wniósł o jego unieważnienie. W jego ocenie, wyrok nie mógł ostać się w obrocie prawnym, albowiem w chwili orzekania w rozpoznawanej przez Izbę Pracy i Ubezpieczeń Społecznych sprawie droga sądowa była niedopuszczalna.

Zaskarżalność aktu ta droga sądowa

Sąd Najwyższy stwierdził, że Izbą Sądu Najwyższego właściwą do rozpoznania odwołania nie była Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, lecz Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych. To „wewnętrzne” naruszenie kompetencji w Sądzie Najwyższym nie mogło jednak skutkować unieważnieniem zaskarżonego orzeczenia Sądu Najwyższego.

W odniesieniu do głównego zarzutu wniosku, tj. braku (niedopuszczalności) drogi sądowej w sprawie, Sąd Najwyższy nie przychylił się do argumentacji Prokuratora Generalnego.

W zakresie spraw cywilnych (prywatnoprawnych) można formułować zasadę domniemania drogi sądowej, natomiast w sferze prawa publicznego droga sądowa musi mieć każdorazową podstawę w konkretnym przepisie prawa powszechnie obowiązującego.

Zdaniem Sądu Najwyższego, drogi sądowej nie należy utożsamiać z zaskarżalnością danego aktu. Sąd Najwyższy uznał, że zarówno w chwili wniesienia odwołania, jak i obecnie, przepisem umożliwiającym zakwestionowanie uchwały KRS był art. 44 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa (t.j. Dz.U. 2019, poz. 84 ze zm.). Uchwała w przedmiocie opinii co do dalszego zajmowania stanowiska sędziego dotyczy indywidualnej sprawy tego konkretnego sędziego.

Ponadto, ograniczenie prawa do sądu sędziego przenoszonego w stan spoczynku stałoby w sprzeczności z przepisami prawa Unii Europejskiej, interpretowanymi w judykaturze Trybunału Sprawiedliwości UE.

W konsekwencji, Sąd Najwyższy postanowieniem z 8 grudnia 2020 r. (I NO 11/20) oddalił wniosek Prokuratora Generalnego.

Sygn. akt III PO 7/18, orzeczenie z 8 grudnia 2020 r.