W uzasadnieniu skargi Dorota N. szczegółowo przedstawiła swoją sytuację. Otóż, w konkursie na stanowisko referendarza sądowego w sądzie rejonowym uzyskała 60 punktów w tym: 47 punktów z części testowej oraz 13 punktów z części pisemnej. Komisja konkursowa nie wyłoniła listy rezerwowej osób do zatrudnienia. Po weryfikacji pracy konkursowej, na skutek wniesionego odwołania, 13 czerwca 2023 r. prezes sądu zmienił swoją uprzednią decyzję w sprawie wyników konkursu, w ten sposób, że zakwalifikował do zatrudnienia kandydata z liczbą 63 punktów. Okazało się bowiem, że w dwóch pytaniach z części testowej, więcej niż jedna odpowiedź była prawidłowa. Komisja przyznała zatem odwołującemu się dodatkowo dwa punkty. Dorota N. podkreślała, że ustawodawca wymaga od organizatora, by konkurs składał się z testu jednokrotnego wyboru oraz trzech kazusów. Tymczasem dwa pytania testowe posiadały dwie prawidłowe odpowiedzi spośród trzech przedstawionych wariantów. Jej zdaniem taki sposób sformułowania pytań nie był dopuszczalny i wprowadzał w błąd uczestników konkursu. Jeżeli jednak do tego doszło, to nie można było odmówić przyznania punktu za udzieloną odpowiedź, w sytuacji w której dwie z przedstawionych odpowiedzi można było uznać za prawidłowe. Zauważyła przy tym, że przepisy dotyczące sposobu naboru kandydatów na stanowisko referendarza nie przewidują możliwości kwestionowania wyników egzaminu konkursowego. Kompetencje prezesa sądu rejonowego w ramach procedury naboru są ograniczone do enumeratywnie wymienionych czynności. Wśród nich nie ma uprawnienia do kwestionowania wyników konkursu. Rola prezesa po zakończeniu konkursu wyczerpuje się w przedstawieniu informacji o wynikach konkursu prezesowi sądu apelacyjnego.
Organ nie uznał zasadności skargi. Podkreślił, że wobec zmiany okoliczności (zmiany ostatecznej punktacji) był uprawniony i zobowiązany do zmiany komunikatu w sprawie wyniku konkursu. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie stwierdził bezskuteczność czynności prezesa sądu o ogłoszeniu wyniku konkursu.
Czytaj: Referendarze chcą awansować jak asystenci sędziów >>
Forma testu nie pozostawiona uznaniu prezesa sądu
Na wstępie sąd rozwiał wątpliwości odnośnie dopuszczalności skargi na czynność prezesa sądu rejonowego o ogłoszeniu wyników konkursu. Wyjaśnił, że postępowanie konkursowe zmierzające do wyłonienia kandydata na wolne stanowisko referendarza sądowego w sądzie powszechnym jest postępowaniem z zakresu administracji publicznej, a czynności podejmowane w toku konkursu przez prezesa sądu są czynnościami z zakresu administracji publicznej (art. 3 par. 2 pkt 4 p.p.s.a.). Wymóg przeprowadzenia konkursu wynika z przepisów ustawy (art. 149a par. 1 u.s.p.). Konkurs ma natomiast na celu wyłonienie kandydata o największej wiedzy i najwyższych umiejętnościach, predyspozycjach i zdolnościach ogólnych, niezbędnych do wykonywania obowiązków referendarza. Procedura konkursowa uregulowana jest przepisami rozporządzenia w sprawie przeprowadzenia konkursu na stanowisko referendarza sądowego. Tym samym ww. czynność prezesa sądu rejonowego należy uznać za czynność podlegającą zaskarżeniu do sądu administracyjnego.
Odnosząc się do zarzutów skarżącej, sąd wskazał, że punktem odniesienia do stwierdzenia, czy czynności prezesa naruszyły prawo były nie przepisy kodeksu postępowania administracyjnego, ale rozporządzenia w sprawie przeprowadzenia konkursu na stanowisko referendarza sądowego. Zgodnie z jego par. 7 test konkursowy powinien składać się z pytań jednokrotnego wyboru. Test jednokrotnego wyboru oznacza, że w każdym z pytań tylko jedna odpowiedź może być prawidłowa. Skoro zatem komisja konkursowa stwierdziła, że dwa pytania zostały ułożone jako pytania wielokrotnego wyboru (dwie odpowiedzi były prawidłowe), należało skarżącej przyznać rację, iż przeprowadzony w sądzie konkurs był niezgodny z wytycznymi ustawodawcy. Sąd podkreślił, że reguły przeprowadzenia testu powinny być jednakowe przez cały czas trwania postępowania konkursowego. Tymczasem w tej procedurze organ dopuścił i zaakceptował zmianę reguł konkursu, gdzie 58 pytań testowych było pytaniami jednokrotnego wyboru, a dwa - pytaniami wielokrotnego wyboru. Kwestia ta była istotna dla rozstrzygnięcia, ponieważ ponowne przeliczenie głosów spowodowało wydanie komunikatu, który zmieniał wynik tego konkursu. Wbrew przekonaniu prezesa sądu, ustawodawca nie dopuścił natomiast możliwości przygotowania testu o charakterze mieszanym – wszystkie pytania w teście miały mieć tylko jedną prawidłową odpowiedź.
Konkurs trzeba powtórzyć
Sąd zgodził się również ze skarżącą, że ogłoszenie wyniku konkursu przez prezesa sądu kończy jego udział w sprawie. W sytuacji gdy przeprowadzone postępowanie konkursowe nie było regulowane przepisami postępowania administracyjnego i nie kończyło się orzeczeniem administracyjnym, to zmiana komunikatu, wbrew twierdzeniom prezesa, nie podlegała zmianie w trybach nadzorczych, np. wznowienia postępowania. Jednak, zdaniem sądu, nie można bezwzględnie wykluczyć sytuacji, iż upubliczniony komunikat prezesa o wynikach będzie zmieniony np. w sytuacji stwierdzenia uchybień formalnych (np. błędu rachunkowego w liczeniu głosów).
W takiej sytuacji gdy postępowanie konkursowe odpowiadało regułom i zasadom rozporządzenia, to taka zmiana nie ingerowałaby w merytoryczną treść konkursu. Takiej zmiany nie można jednak dokonać w sytuacji gdy nie zostały dotrzymane ustawowe reguły konkursu, a w jej wyniku powstają wątpliwości, co do rzeczywistego efektu przeprowadzonego konkursu. W tej sytuacji, w ocenie sądu, to konkretne postępowanie konkursowe powinno zostać powtórzone, tak aby nie było wątpliwości, czy wszystkie przepisy rozporządzenia zostały zastosowane, czy tylko niektóre z nich.
Wyrok WSA w Warszawie z 10 sierpnia 2023 r., sygn. akt VIII SA/Wa 445/23
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
