Swój projekt w tym zakresie zaproponowała też Naczelna Rada Adwokacka. Przypomnijmy, że sam pomysł pojawił się już na etapie senackich prac nad wielką nowelizacją m.in. kodeksu postępowania cywilnego, kodeksu postępowania karnego, kodeksu karnego i w sumie 30 ustaw - latem zeszłego roku. Senat jednak wnosił o odrzucenie całości, więc poprawkami się nie zajął. Na mocy tamtejszej noweli, od 14 marca 2024 r. - wszedł jednak obowiązek posiadania przez adwokatów, radców, ale też m.in. biegłych, konta w portalu informacyjnym sądów. Adwokatura w swoim projekcie proponuje możliwość wnoszenia do sądu pism przez adwokatów, radców prawnych, rzeczników patentowych oraz Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa, a w sprawach karnych także przez prokuratorów, za pośrednictwem kont posiadanych w portalu informacyjnym i - co istotne - jedynie w przypadkach wyraźnie wskazanych w ustawie. A chodzi tutaj o wnoszenie środków odwoławczych w sprawach cywilnych, takich jak apelacja i zażalenie, a także odpowiedzi na te środki oraz ewentualnych dalszych pism w postępowaniu odwoławczym, a w postępowaniu karnym możliwość ta dotyczyłaby apelacji, zażalenia i odpowiedzi na te środki, a także sprzeciwu i dalszych pism w postępowaniu odwoławczym. Dodatkowo możliwe byłoby dokonywanie wzajemnych doręczeń w postępowaniach toczących się zarówno przed sądem pierwszej, jak i drugiej instancji. MS zapowiada, że przygotowuje też projekt umożliwiający wnoszenie pism przez portal w procedurze cywilnej.
Czytaj: Apelacja przez portal informacyjny sądów? MS pracuje nad zmianami>>
E-pisma - tak, ale w określonych przypadkach
MS w swoim projekcie proponuje możliwość wnoszenia do sądu pism przez prokuratora, obrońcę i pełnomocnika będącego adwokatem lub radcą prawnym oraz Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej, za pośrednictwem kont posiadanych w portalu informacyjnym ale jedynie w przypadkach wyraźnie wskazanych w ustawie. Chodzi o wnioski o sporządzenie uzasadnienia wyroku, środków odwoławczych, a także odpowiedzi na środek odwoławczy i pism w toku postępowania odwoławczego.
Dodatkowo projektowany przepis art. 119 par. 1 pkt. 2a k.p.k. jest adresowany tylko do obrońców lub pełnomocników. W przypadku obrońcy lub pełnomocnika, będącego adwokatem lub radcą prawnym, niezbędne będzie wskazanie numeru wpisu na właściwą listę. - Dostęp do numeru wpisu na właściwą listę adwokatów albo radców prawnych konieczny jest z uwagi na potrzebę zagwarantowania jednoznacznej identyfikacji zawodowego pełnomocnika procesowego. W chwili obecnej jedynym atrybutem jednoznacznie i niezaprzeczalnie identyfikującym obywatela polskiego jest numer PESEL, który w przypadku profesjonalnego pełnomocnika procesowego, będącego adwokatem albo radcą prawnym nie zawsze jest sądowi znany - wskazano w uzasadnieniu.
W projektowanym art. 119 par. 3 k.p.k. wskazano, że pismo procesowe wniesione za pośrednictwem portalu informacyjnego opatruje się kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym, a w przypadku prokuratora także zaawansowanym podpisem elektronicznym, wydawanym przez właściwe jednostki organizacyjne prokuratury.
Także dokumenty dołączane do pisma procesowego wnoszonego za pośrednictwem portalu informacyjnego występujący w sprawie obrońca lub pełnomocnik - adwokat lub radca prawny, będzie musiał opatrzyć kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym. Co więcej, strona powołująca się w piśmie na taki dokument, będzie musiała na żądanie sądu lub strony przeciwnej złożyć oryginał dokumentu w sądzie jeszcze przed rozprawą.
MS podkreśla, że pozostaną dotychczasowe formy wnoszenia pism do sądu - przez złożenie pisma w biurze podawczym lub za pośrednictwem operatora pocztowego.
Zobacz w LEX: Funkcjonowanie Portalu Informacyjnego Sądów Powszechnych i moduł doręczeń sądowych >
Portal gotowy na apelacje
Wojciech Łukowski, prezes Sądu Okręgowego we Wrocławiu, zastępca koordynatora krajowego ds. koordynacji wdrożeń systemów informatycznych w sądach powszechnych, podkreślał wielokrotnie, że portal jest na takie zmiany gotowy.
- Możliwość składania m.in. apelacji przez Portal Informacyjny Sądów Powszechnych, jest rozwiązaniem, na które wskazywałem w uwagach do, wówczas jeszcze projektu, zmian m.in. w k.p.c. i k.p.k. Rozumiem obawy, że przy wzajemnej komunikacji przez portal informacyjny, to na sądy może zostać przerzucona konieczność drukowania, skanowania dokumentów. Oznacza to przy tym nie tylko koszty papieru i wydruku, ale też odpowiedzialność za wydruki – czy będą one czytelne, czy nie, a to zależy też od przesłanych drogą elektronicznie materiałów. Tu oczywiście większe ryzyko zaistnienia takich problemów dotyczy załączników do pism procesowych, a nie samych pism, będących jednak z technicznego czy edytorskiego punktu widzenia plikami tekstowymi o mniej więcej stałej formie. Dlatego, aby zacząć składać elektronicznie pisma procesowe, najlepsze są na początek np. właśnie apelacje czy zażalenia - mówił.
I dodawał, że z jednej strony są to istotne pisma procesowe, z drugiej - zwykle nie są bardzo obszerne i rzadko mają jakąś większą liczbę skomplikowanych załączników - w odróżnieniu od pozwu. - W postępowaniu apelacyjnym w sądzie wykonuje się też mniej czynności – generalnie jest szybsze niż pierwoszoinstancyjne. Nawet wydruk takich pism w sądzie do akt nie jest problemem. Takie rozwiązania powinny być jednak wprowadzane etapami. Nie powinno być tak, że od razu dopuszczamy składanie przez system wszystkich pism procesowych, ale uważam, że rozpoczęcie od postępowania odwoławczego jest dobrym rozwiązaniem i system jest na to gotowy - podsumował.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.