W opiniowaniu są projekty zmian w rozporządzeniach: w sprawie opłat za czynności adwokackie i w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz rozporządzeń dotyczących tzw. "urzędówek". Co istotne, od czerwca obowiązują przepisy zrównujące stawki za urzędówki z minimalnymi stawkami z wyboru dla adwokatów i radców prawnych. Wzrost stawek, jak mówiła Prawo.pl Maria Ejchart, wiceministra sprawiedliwości, ma nastąpić najpóźniej od 1 stycznia 2025 r.
Czytaj: Urzędówki na nowych zasadach sąd może podwyższyć sześciokrotnie>>
Są pierwsze adwokackie pozwy o urzędówki>>
Co się ma zmienić?
Na razie chodzi o podwyższenie obowiązujących stawek minimalnych o 100 proc. za udzieloną pomoc prawną przez adwokata, radcę prawnego w sprawach o:
- alimenty, nakazanie wypłacenia wynagrodzenia za pracę do rąk drugiego małżonka – gdzie aktualnie wynosi 120 zł (podwyższenie do 240 zł),
- stwierdzenie nabycia spadku - gdzie aktualnie wynosi 120 zł (podwyższenie do 240 zł),
- opróżnienie lokalu mieszkalnego – gdzie aktualnie wynosi 240 zł (podwyższenie do 480 zł),
- ze skarg na czynności komornika – gdzie aktualnie wynosi 80 zł (podwyższenie do 160 zł),
- nawiązanie umowy o pracę, uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne, przywrócenie do pracy lub ustalenie sposobu ustania stosunku pracy – gdzie aktualnie wynosi 180 zł (podwyższenie do 360 zł),
- inne roszczenia niemajątkowe – gdzie aktualnie wynosi 120 zł (podwyższenie do 240 zł),
- ustalenie wypadku przy pracy, jeżeli nie jest połączone z dochodzeniem odszkodowania lub renty – gdzie aktualnie wynosi 240 zł (podwyższenie do 480 zł),
- świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego i zaopatrzenia emerytalnego oraz w sprawach dotyczących podlegania ubezpieczeniom społecznym – gdzie aktualnie wynosi180 zł (podwyższenie do 360 zł),
- demoralizację – gdzie aktualnie wynosi 120 zł (podwyższenie do 240 zł),
- czyn karalny – gdzie aktualnie wynosi 360 zł (podwyższenie do 720 zł),
- nieletnich, jeżeli sprawa dotyczy zarówno demoralizacji, jak i czynu karalnego – gdzie aktualnie stawka wynosi 360 zł (podwyższenie do 720 zł).
NRA ocenia projekty pozytywnie, ale zmiany niewystarczające
W czerwcu NRA przyjęła stanowisko, w którym zwróciła się do ministra sprawiedliwości o podjęcie działań zmierzających do zabezpieczenia w ustawie budżetowej na rok 2025 środków finansowych, pozwalających na urealnienie stawek. Z kolei minister Adam Bodnar jeszcze w maju powołał adw. Jacka Różyckiego na funkcję pełnomocnika do spraw określenia zasad ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej, udzielonej przez adwokata oraz radcę prawnego ustanowionych z urzędu.
Teraz prezydium NRA przypomina, że od początku tej kadencji Naczelnej Rady Adwokackiej konsekwentnie zabiega o urealnienie wysokości wynagrodzeń za świadczenie pomocy prawnej i przyjmuje propozycję ministra sprawiedliwości jako pierwszy etap koniecznych zmian.
Pozytywnie ocenia sam kierunku zmian, czyli jak wskazuje minimalne urealnienie kosztów pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu i stawek minimalnych w wybranych kategoriach spraw.
Negatywnie natomiast nieuwzględnienie w tych rozporządzeniach spraw karnych i wykroczeń. - Te sprawy są kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości, a pominięcie ich znacząco ogranicza możliwość realizacji prawa do obrony, prawa do rzetelnego procesu i godzi w prawa podstawowe - wskazano.
Adwokatura krytycznie też ocenia brak wynagrodzenia za dyżury adwokatów w tzw. postępowaniach przyspieszonych, które wymagają pełnej dyspozycyjności adwokatów, często w dni wolne od pracy. Oraz fakt, że projekt dotyczący "urzędówek" nie uchyla par. 6 rozporządzenia, który wymaga, aby w sprawie cywilnej adwokat wykazał bezskuteczność egzekucji kosztów procesu przed uzyskaniem wynagrodzenia od Skarbu Państwa. NRA podkreśla, że Skarb Państwa jest zobowiązany do ponoszenia kosztów pomocy prawnej bez wymogu dodatkowych procedur po stronie adwokata.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.