W Polsce istnieje kilka sposobów na prowadzenie działalności gospodarczej. Jednym z nich jest założenie spółki. W zależności od branży, w której działa przedsiębiorca może on wybrać spółkę jawną, partnerską, z ograniczoną odpowiedzialnością, akcyjną etc. Każda forma prawna różnicuje skutki w kwestii odpowiedzialności wobec wierzycieli zarówno majątkiem spółki, jak i majątkiem prywatnym wspólników. Za jakie zobowiązania odpowiadają wspólnicy w spółce z o.o., a jaką odpowiedzialność ponoszą członkowie zarządu?

Kto odpowiada?
Istotą spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest to, że za zobowiązania spółki spółka odpowiada jedynie swoim majątkiem, natomiast wspólnicy do wysokości swoich wkładów. Należy jednak zaznaczyć, że w przypadku wspólników odpowiedzialność ta nie dotyczy bezpośrednio ich sfery majątkowej. Ryzykiem jakie ponoszą jest możliwość straty wkładów lub też innych świadczeń wniesionych do spółki. Sytuacja może się zmienić, gdy osoba będąca wspólnikiem jest jednocześnie członkiem zarządu spółki. – Zgodnie z artykułem 299 § 1 k.s.h. jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. Przepis ten daje możliwość wierzycielowi spółki dochodzenia zapłaty od członków jej zarządu (wszystkich razem lub od każdego z osobna) – mówi Jakub Brykczyński. Inaczej mówiąc: nie zawsze wyłączona jest odpowiedzialność zarządu za zobowiązania spółki. Co ważne, wierzyciel może szukać zaspokojenia wierzytelności, które ma w stosunku do spółki, z majątku osobistego członków zarządu.

Uchylona odpowiedzialność
Zgodnie z informacjami zawartymi powyżej za zobowiązania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, mogą odpowiadać również osoby trzecie (członkowie zarządu), gdy zostanie wykazana bezskuteczność egzekucji przeciwko spółce. W tej sytuacji warto nadmienić, że bezskuteczność egzekucji nie musi odnosić się do całego majątku spółki. – Wystarczy, iż wierzyciel chcący zaspokoić swoją wierzytelność wskaże, iż jeden wykorzystany przez niego sposób egzekucji okazał się bezskuteczny – komentuje  mec. J. Brykczyński. Co istotne, może to nastąpić na podstawie każdego dowodu, z którego wynika, że spółka nie ma majątku pozwalającego na zaspokojenie wierzyciela. To w gestii członka zarządu leży wskazanie, że istnieje majątek, z którego wierzyciel może się zaspokoić, a tym samym podważyć twierdzenia wierzyciela, że egzekucja przeciwko spółce jest bezskuteczna.
Należy jednak pamiętać, że mimo wykazania bezskuteczności egzekucji przeciwko spółce odpowiedzialność członka zarządu może zostać uchylona. Sytuacja ta może mieć miejsce, gdy:
•    We właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości, likwidacji lub rozpoczęto postępowanie układowe.
•    Niezgłoszenie w/w wniosków nie nastąpiło z winy zarządu.
•    Niezgłoszenie wniosku w odpowiednim czasie nie spowodowało szkody dla wierzycieli.
•    Zarząd może wykazać istnienie realnego majątku spółki, z którego wierzyciel może się zaspokoić lub zakwestionuje bezskuteczność egzekucji wobec spółki.
•    Obowiązek zgłoszenia wniosku o upadłość lub likwidację nie powstał, kiedy pozwany był członkiem zarządu.
•    Nie wykorzystano możliwości egzekucji w stosunku do spółki. Nie jest możliwe dochodzenie wierzytelności w stosunku do członków jej zarządu w 2. sytuacjach. W pierwszym przypadku, gdy wierzyciel nie uzyskuje zaspokojenia ze względu na zaniechanie podjęcia egzekucji przeciwko spółce w stosownym czasie. Natomiast w drugim przypadku, gdy spółka ta istnieje będąc nawet w likwidacji i nie wykazuje tzw. ujemnego bilansu, gdyż wtedy sama spółka odpowiada za swoje zobowiązania.
•    W praktyce wykazanie właściwego momentu zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości jest bardzo trudne. Zgodnie z art. 2 prawa upadłościowego i naprawczego krótkotrwałe zaprzestanie płacenia zobowiązań nie jest podstawą do ogłoszenia upadłości. Trudne do określenia jest czy są to przejściowe kłopoty finansowe czy trwałe zaprzestanie płacenia swoich zobowiązań. Dlatego najczęściej podstawą do zgłoszenia wniosku o upadłość jest brak majątku wystarczającego na spłacenie zobowiązań.

Jak podkreśla Jakub Brykczyński, każdy przypadek odpowiedzialności członków zarządu za zobowiązania spółki należy traktować indywidualnie. Natomiast przyjmując funkcję członka zarządu spółki z o.o. warto dokładnie zapoznać się z obowiązującymi regulacjami, obowiązkami i ponoszoną odpowiedzialnością.