Zwolniona z podatku dostawa budynku lub jego części rodzi obowiązek dokonania korekty odliczonego podatku naliczonego, jeżeli dostawa ta ma miejsce przed upływem okresu obowiązkowej korekty podatku naliczonego, który dla budynków wynosi 10 lat.
Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (test jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) – dalej u.p.t.u., ze zwolnienia z VAT korzysta dostawa budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:
a) dostawa taka jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
b) pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Jeśli zatem dostawa budynku, budowli lub ich części nie następuje w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz nie następuje przed upływem 2 lat od pierwszego zasiedlenia, wówczas czynność ta jest zwolniona z VAT. Zwolnienie to znajduje zastosowanie również wtedy gdy podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu (wybudowaniu) budynku lub budowli (ich części). Jeśli jednak podatnik odliczył podatek naliczony związany z nabyciem (wybudowaniem) przedmiotu omawianej dostawy, wówczas po jego stronie powstanie obowiązek dokonania korekty odliczonego podatku, jeżeli zwolniona z podatku dostawa następuje przez upływem okresu, w której istnieje obowiązek skorygowania podatku naliczonego w związku ze zmianą przeznaczenia nabytego (wytworzonego) towaru. Zgodnie z art. 91 ust. 2 u.p.t.u., dla nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów okres ten wynosi 10 lat, licząc od roku, w którym zostały one oddane do użytkowania. Omawiana korekta ma charakter proporcjonalny, tzn. dokonuje się jej za tę część okresu 10-letniego, w którym nieruchomość – w związku z dokonaniem zwolnionej z podatku dostawy – nie będzie już wykorzystywana do czynności opodatkowanych. W związku z tym korekta ta w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów jest równa jednej dziesiątej kwoty podatku naliczonego przy nabyciu lub wytworzeniu za każdy rok pozostający do końca okresu korekty. W celu uniknięcia obowiązku skorygowania odliczonego podatku naliczonego istnieje jednak możliwość rezygnacji ze zwolnienia podatkowego przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 10 u.p.t.u. i wybrania opodatkowania dostawy określonych w tym przepisie budynków, budowli lub ich części. Opcja ta jest jednak dopuszczalna wyłącznie w przypadku spełnienia przesłanek określonych w art. 43 ust. 10 u.p.t.u., z którego wynika, że obie strony transakcji muszą być zarejestrowane jako podatnicy VAT czynni oraz muszą złożyć, przed dniem dokonania dostawy właściwemu dla nabywcy naczelnikowi urzędu skarbowego, zgodne oświadczenie, że wybierają opodatkowanie dostawy budynku, budowli lub ich części.
Mariusz Gumola
Vademecum Głównego Księgowego
225886