Ostatnie zmiany w podatkach i niepewność gospodarcza powodują, że podatnicy, poszukując najkorzystniejszych rozwiązań, podejmują decyzje o różnych przekształceniach i zmianach w strukturach swoich firm. W kwestii jednej z takich sytuacji wypowiedziały się właśnie organy skarbowe. Z wnioskiem wystąpiła podatniczka, podając, że jeden ze wspólników spółki cywilnej planuje wystąpić ze spółki cywilnej, a pozostali wspólnicy nadal będą prowadzić działalność w ramach tej spółki. Wspólnikami spółki cywilnej są osoby fizyczne. Wystąpienie nastąpi w drodze uchwały wspólników spółki, wielostronnego porozumienia, w którym zostanie stwierdzone, że wystąpienie ma charakter nieodpłatny - nie powstanie obowiązek spłaty wartości wkładu.
Czytaj też: Forma wypowiedzenia udziału w spółce cywilnej >>>
Występujący wspólnik nie otrzyma żadnego wynagrodzenia, tj. nie zostanie mu wypłacona wartość wkładu, nie otrzyma on także żadnego ekwiwalentu rzeczowego (wystąpienie bez wynagrodzenia). Powstała więc wątpliwość, czy dla podatniczki jako wspólnika pozostającego w spółce, nieodpłatne wystąpienie wspólnika spółki będzie się wiązać z powstaniem przychodu podatkowego w dacie wystąpienia tego wspólnika ze spółki.
Czytaj też: Wpływ wystąpienia wspólnika ze spółki cywilnej na własność nieruchomości objętej współwłasnością łączną >>>
Zdaniem podatniczki, nieodpłatne (tj. bez zwrotu wkładu i przypadającej na niego równowartości majątku wspólnego pozostałego po odliczeniu wartości wkładów wszystkich wspólników) wystąpienie wspólnika ze spółki cywilnej, które to wystąpienie następuje na podstawie umowy spółki lub uchwały wspólników, nie generuje dla pozostających w spółce wspólników powstania jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego, a tym samym więżącego się z tym przychodu podlegającego opodatkowaniu.
Przypomnijmy, że zasady działania spółek cywilnych regulują przepisy art. 860-875 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny.
Czytaj też: Reprezentowanie spółki cywilnej w postępowaniu podatkowym >>>
Wystąpienie wspólnika ze spółki to przychód
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 24 czerwca br. uznał stanowisko podatniczki za nieprawidłowe (nr 0114-KDIP3-1.4011.344.2022.1.MS2).
Stwierdził, że w przedstawionej sytuacji, po stronie występującego wspólnika powstanie wierzytelność z tytułu udziału w majątku wspólnym (odpowiadająca w tym zakresie długowi pozostałym w spółce wspólnikom).
Wierzytelność stanowi uprawnienie do żądania spełnienia świadczenia z określonego stosunku zobowiązaniowego, przysługujące wierzycielowi wobec dłużnika. Jest ona zbywalnym prawem majątkowym. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie precyzuje jednak tego pojęcia.
Czytaj też: Sposób konstruowania nazwy spółki cywilnej >>>
Z tego właśnie względu pojęcie to należy rozpatrywać z punktu widzenia zobowiązaniowego, tj. na tle art. 353 kodeksu cywilnego, zgodnie z którym zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić. Świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu.
Dyrektor KIS podkreślił, że zrzeczenie się przez występującego wspólnika spółki cywilnej należnych spłat ze strony pozostałych w spółce wspólników w drodze wielostronnego porozumienia w istocie oznacza umorzenie tym wspólnikom wierzytelności. Wartość tej wierzytelności odpowiadająca kwocie, która powinna być wypłacona występującemu wspólnikowi, jest przychodem podatkowym, o którym mowa w art. 14 ust. 2 pkt 6 ustawy o PIT.
Czytaj też: Odpowiedzialność za zobowiązania i dochodzenie zapłaty w spółce cywilnej >>>
Reasumując, zdaniem dyrektora KIS, jako pozostająca w spółce cywilnej podatniczka uzyska – na podstawie art. 14 ust. 2 pkt 6 z uwzględnieniem art. 8 ust. 1 ustawy – przychód opodatkowany podatkiem dochodowym od osób fizycznych, z tytułu wystąpienia innego wspólnika bez stosownego wynagrodzenia.
Zobacz również: Od 1 lipca przedsiębiorcy mogą zmienić formę opodatkowania i odzyskać część zapłaconej składki zdrowotnej >>
Eksperci: Interpretacja niekorzystna
- Pogląd zaprezentowany przez dyrektora KIS nie jest korzystny dla wspólników spółek cywilnych. Organy podatkowe w sposób dość jednolity przyjmują zatem, iż wyłączenie (zarówno na gruncie umowy spółki cywilnej, jak i uchwały wspólników tej spółki) obowiązku wypłaty występującemu ze spółki cywilnej wspólnikowi równowartości jego udziału w majątku spółki stanowi w ujęciu podatkowym umorzenie wierzytelności przysługującej występującemu wspólnikowi wobec pozostałych wspólników spółki - co wiąże się z powstaniem po stronie tych pozostałych wspólników przychodu podlegającego opodatkowaniu – stwierdza Mateusz Oleksy, doradca podatkowy.
Sprawdź PROCEDURĘ: Likwidacja działalności gospodarczej - spółka cywilna >>>
Ekspert zauważa, że pogląd ten był już prezentowany przez fiskusa w przeszłości (por. interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 8 listopada 2016r., nr ITPB1/4511-743/16-1/MR).
- Przykład omawianej interpretacji wskazuje jednoznacznie, iż do fiskusa nie trafiają argumenty, w myśl których w momencie wystąpienia wspólnika z istniejącej nadal spółki cywilnej pozostali wspólnicy nie mogą rozporządzać udziałem w majątku wspólnym, przez co samo „bezkosztowe” wystąpienie wspólnika ze spółki nie generuje po ich stronie realnego przychodu – podkreśla Mateusz Oleksy.
Jego zdaniem, okoliczność ta stawia w negatywnym świetle spółkę cywilną w porównaniu np. do spółek osobowych. - Dość powszechnie aprobowany przez organy podatkowe jest pogląd o braku powstania przychodu po stronie pozostających w spółce wspólników spółki osobowej w przypadku wystąpienia z niej wspólnika bez wynagrodzenia – podkreśla Oleksy.
Kolejny ekspert zauważa, że dyrektor KIS rozróżnił sytuację wspólników spółki cywilnej oraz innych spółek. - Gdyby przedmiotem interpretacji była spółka jawna, organ zapewne zastrzegłby, że co prawda w dacie wystąpienia nie powstaje przychód podatkowy, ale może on powstać w momencie wystąpienia samego pytającego, gdyż w ocenie organu w takiej bowiem podatnik miałby prawo do większego udziału kapitałowego niż ten wniesiony przez niego do spółki – stwierdza Wojciech Kliś, doradca podatkowy.
Ekspert dodaje, że ewentualny przychód po stronie pozostałych wspólników może powstać np. w przypadku odpłatnego zbycia ogółu praw i obowiązków lub też złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu umowy spółki, lub wystąpienia ze spółki za wynagrodzeniem. Brak wynagrodzenia wspólnika w związku z jego wystąpieniem ze spółki wpływa bowiem na zwiększenie majątku spółki do ewentualnego podziału w przyszłości.
- W sytuacji spółek cywilnych, zdaniem dyrektora KIS, sytuacja powinna być rozumiana inaczej. Zrzeczenie się przez występującego wspólnika spółki cywilnej należnych spłat ze strony pozostałych w spółce wspólników oznacza de facto umorzenie tym wspólnikom wierzytelności. Wartość tej wierzytelności, jest przychodem podatkowym. Wspólnicy pozostający w spółce cywilnej uzyskają – na podstawie art. 14 ust. 2 pkt 6 z uwzględnieniem art. 8 ust. 1 tej ustawy – przychód z tytułu wystąpienia innego wspólnika bez stosownego wynagrodzenia – podkreśla Wojciech Kliś.
Cena promocyjna: 179.1 zł
|Cena regularna: 199 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
