Trybunał Konstytucyjny dokonał kontroli zgodności z Konstytucją art. 15zzr(1) ust. 1 ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19. Pytanie w tej sprawie zadał Sąd Rejonowy w Jarosławiu.

Do sądu wpłynął akt oskarżenia zarzucający Z. P. występek karnoskarbowy. Sąd wskazał, że w sprawie zastosowanie mają przepisy dotyczące  przedawnienia przestępstwa skarbowego polegającego na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej z końcem roku, w którym upłynął termin płatności tej należności.

W ocenie sądu wykorzystanie kodeksowego reżimu przedawnienia prowadziłoby do stwierdzenia, że zarzucone oskarżonemu przestępstwo skarbowe uległo przedawnieniu z 31 grudnia 2021 r., a w konsekwencji postępowanie podlega umorzeniu.

Zdaniem sądu wątpliwości budzi fakt, że ustawodawca nie wskazał terminu do którego obowiązywać będzie omawiane zawieszenie biegu terminów przedawnienia karalności przestępstw i przedawnienia wykonania kary, jak również nie określił maksymalnego limitu czasowego do którego może ono trwać. W ocenie sądu powstają wątpliwości co do adekwatności ograniczenia instytucji przedawnienia nałożonego art. 15zzr1 ust. 1 ustawy covidowej do rzeczywistego zagrożenia funkcjonowania działania instytucji państwowych wynikającego z pandemii.

Trybunał Konstytucyjny uznał przepis za niezgodny z Konstytucją.

- Ustawodawca w art. 15zzr(1) par. 1 ustawy marcowej nie wskazał terminu, do którego obowiązywać miało zawieszenie biegu terminów przedawnienia karalności czynu oraz przedawnienie wykonania kary w sprawach o przestępstwa i przestępstwa skarbowe, jak również nie określił maksymalnego limitu czasowego, do którego mogło ono trwać. Mimo że stan zagrożenia epidemicznego ogłoszono po raz pierwszy 14 marca 2020 r., następnie ogłoszono stan epidemii 20 marca 2020 r., a od 16 maja 2022 r. obowiązywał ponownie stan zagrożenia epidemicznego, który ostatecznie został zniesiony 1 lipca 2023 r., to – z perspektywy, tak organów stosujących prawo, jak i jednostek, zwłaszcza w dacie wniesienia rozpatrywanego pytania prawnego – nie było możliwe określenie granic czasowych, do których trwać miało wydłużenie okresów przedawnienia. Tym samym art. 15zzr(1) ust. 1 ustawy marcowej stworzył w istocie instytucję zawieszenia przedawnienia na czas nieokreślony, godząc przez to w zasadę ochrony zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa - uzasadnia TK.

Trybunał zaznaczył, że ustawodawca ma możliwość swobodnego kształtowania instytucji przedawnienia, jednakże brak określenia maksymalnego czasu zawieszenia z powodu stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii powodował, że zawieszenie biegu przedawnienia mogło utrzymywać się przez czas nieokreślony (nawet do kilku lat) i to niezależnie od rzeczywistego wpływu obostrzeń sanitarnych na zdolność organów procesowych do sprawnego podejmowania czynności. Co istotne, wykreowany przez art. 15zzr(1) ust. 1 ustawy marcowej stan prawny, ingerujący w pozycję prawną jednostki, zależał od decyzji organu władzy wykonawczej, czyli ministra właściwego do spraw zdrowia, który decyduje w przedmiocie stanu zagrożenia epidemicznego oraz stanu epidemii na podstawie art. 46 ust. 2 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu chorób zakaźnych u ludzi. 

Czytaj również: Różne stawki za garaże niegodne z konstytucją - wyrok TK >>

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.