W przedmiotowej sprawie do fiskusa zwróciła się spółka, która produkuje oraz sprzedaje opakowania. Spółka wskazała, że zdarza się, że po złożeniu zamówienia, kontrahent spółki informuje ją, że wyprodukowane opakowania są dla niego zbędne. Wówczas zleca spółce ich zniszczenie. W tej sytuacji spółka obciąża kontrahenta kosztami związanymi z wyprodukowaniem opakowań objętych zamówieniem.

Zdaniem spółki, w przypadku zniszczenia opakowań nie dochodzi do spełnienia świadczenia polegającego na wyprodukowaniu i dostarczeniu kontrahentowi opakowań. Zniszczenie opakowań oznacza, że kontrahent nie uzyskuje korzyści, nie może korzystać z opakowań, ani nimi rozporządzać. Nie dochodzi więc do odpłatnej dostawy towarów ani odpłatnego świadczenia usług na rzecz kontrahenta. Spółka niszcząc opakowania ponosi szkodę w swoim majątku. Szkoda spowodowana jest nienależytym wykonaniem umowy przez kontrahenta, który nie odbiera wyprodukowanych opakowań, pomimo wcześniejszego ich zamówienia. Należności, które spółka otrzymuje za zniszczenie opakowań od kontrahentów, którzy zrezygnowali z odbioru opakowań, nie stanowią wynagrodzenia z tytułu odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług, a zatem nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i nie muszą być dokumentowane wystawieniem faktury VAT, a jedynie notą księgową.

Fiskus nie zgodził się z tym stanowiskiem i uznał, że spółka niszcząc wyprodukowane opakowania na polecenie zamawiających, świadczy na ich rzecz usługę wynikającą z zamówienia (kontraktu). W konsekwencji należności, którymi spółka obciąża kontrahentów nie można uznać za odszkodowanie w rozumieniu Kodeksu cywilnego, lecz należy je potraktować, jako formę wynagrodzenia za świadczenie usług.

Sprawa trafiła do WSA w Łodzi. Sąd także nie podzielił stanowiska spółki. WSA doszedł do przekonania, że zarówno w sytuacji, gdy spółka dostarcza towar zamawiającemu jak i wówczas, gdy ów towar niszczy na jego polecenie, ma miejsce dostawa towarów za wynagrodzeniem. W obu sytuacjach zamawiający otrzymuje opakowania do swojej dyspozycji – opakowania są przechowywane przez spółkę. Od decyzji zamawiającego zależy, czy odbierze opakowania i wykorzysta do własnych celów gospodarczych, czy zleci ich unicestwienie. Dysponentem wyprodukowanych opakowań jest więc zamawiający, który może zażądać dostarczenia we wskazanym terminie, określonej ilości opakowań lub zlecić spółce ich zniszczenie. Z powyższego wynika, że zamawiający postępuje jak właściciel, który w zależności od swoich potrzeb gospodarczych rozporządza wyprodukowanymi opakowaniami.

Wyrok WSA w Łodzi z 11 grudnia 2013 r., I SA/Łd 1152/13

Jeżeli chcesz zapoznać się ze zmianami w VAT w 2014 r. zobacz:

"Pakiet VAT 2014"  - dostępny w księgarni internetowej Profinfo >>>

Zapraszamy także do wzięcia udziału w Konferencji VAT 2014 >>>