Istota sporu dotyczyła prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur VAT dokumentujących bieżące wydatki związane z funkcjonowaniem rynku w mieście.

Miasto, które zwróciło się do fiskusa wskazało, że rynek będący wybrukowanym placem, otoczonym kamienicami, na którym znajduje się budynek ratusza oraz miejska infrastruktura użyteczności publicznej jest miejscem ogólnodostępnym dla lokalnej społeczności. Odbywają się na nim różnego rodzaju imprezy miejskie, wiece, wydarzenia kulturalne i polityczne. Jest reprezentacyjną częścią miasta. Ale na terenie rynku miasto wykonuje również odpłatne czynności, w szczególności udostępnia poszczególne części rynku na: tzw. ogródki wiedeńskie, wystawy, ekspozycje, pokazy, sprzedaż produktów rękodzielniczych i rzemiosła artystycznego. Na terenie rynku prowadzi także strefę płatnego parkowania.

Miasto ponosi bieżące wydatki związane z funkcjonowaniem rynku. Są to w szczególności koszty utrzymania czystości, energii elektrycznej zużywanej do zasilania oświetlenia, remonty nawierzchni, utrzymania zieleni, monitoringu, odśnieżania w okresie zimowym, serwisowania parkomatów. Z tego tytułu miasto otrzymuje faktury VAT z wykazanymi na nich kwotami podatku.

Miasto stwierdziło, że brak jest, co do zasady, obiektywnej możliwości wyznaczenia określonych godzin/dni tygodnia, w których rynek jest przeznaczony wyłącznie do nieodpłatnego korzystania oraz odpowiednio do korzystania za odpłatnością. W praktyce nie da się bowiem takiego podziału przewidzieć. Miasto uważa, że sposób wykorzystywania rynku jest naturalnie regulowany poprzez zapotrzebowanie na obie formy udostępniania jego powierzchni. Zdaniem miasta w takiej sytuacji nie znajdują zastosowania przepisy dotyczące odliczenia podatku naliczonego przy pomocy proporcji sprzedaży. Miasto uważa, że powinno mieć prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości.

Fiskus się nie zgodził. Uznał, że dokonywane przez miasto zakupy związane z bieżącym utrzymaniem rynku, w szczególności koszty utrzymania czystości, energii elektrycznej zużywanej do zasilania oświetlenia, remonty nawierzchni, utrzymania zieleni, monitoringu, odśnieżania w okresie zimowym, służą w pierwszej kolejności do wykonywania tylko i wyłącznie czynności niepodlegających VAT. Wydatki na te cele, jako cele publiczne, musiałyby być bowiem ponoszone i tak, nawet gdyby rynek nie był wykorzystywany do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Zdaniem fiskusa ewentualne późniejsze czynności opodatkowane, które pojawiają się obok wykonywania czynności niepodlegających opodatkowaniu, nie mogą przesądzać, że zakupy zostały w jakimkolwiek zakresie dokonane w celu wykonania tych opodatkowanych czynności. Miasto nie ponosi bowiem wydatków, np. na energię elektryczną, monitoring, czy odśnieżanie, po to żeby wynająć powierzchnię rynku, ale przede wszystkim dlatego, że jest to miejsce, które służy realizacji zadań własnych miasta.

Zobacz książkę "Prawo do odliczenia i zwrotu podatku naliczonego w VAT" dostępną w księgarni internetowej Profinfo >>

Sprawę rozstrzygnął WSA w Poznaniu. Zdaniem sądu rację ma miasto twierdząc, że w sytuacji, gdy dany zakup wykorzystywany jest przez podatnika, będącego czynnym podatnikiem podatku VAT, zarówno do działalności opodatkowanej tym podatkiem, jak i do działalności niepodlegającej opodatkowaniu i nie jest wykorzystywany do działalności zwolnionej od podatku, a ponadto nie ma możliwości przyporządkowania dokonanych zakupów do jednego konkretnego rodzaju prowadzonej działalności, podatnikowi przysługuje prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących poniesione wydatki. Sąd stanął na stanowisku, że w przypadku podatku naliczonego wynikającego z faktur na wydatki związane tylko z czynnościami opodatkowanymi oraz z czynnościami niepodlegającymi podatkowi (których nie da się jednoznacznie przypisać do jednej z tych kategorii czynności, co w sprawie nie jest kwestionowane), podatnik nie stosuje odliczenia częściowego wedle proporcji określonej w treści art. 90 ust. 3 ustawy o VAT, lecz odliczenie pełne. Wartość czynności niepodlegających w ogóle opodatkowaniu nie wchodzi bowiem do sumy wartości obrotów ustalanych dla potrzeb liczenia proporcji sprzedaży. W przypadku, gdy podatnik wykonuje wyłącznie czynności opodatkowane oraz czynności niepodlegające podatkowi, nie ma obowiązku stosowania odliczenia częściowego. Zdaniem sądu brak jednoznacznej regulacji w ustawie omawianego zagadnienia z treści art. 90 ust. 3 ustawy o VAT, brak jest podstaw do pozbawiania podatnika w ogóle możliwości odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych jednocześnie z czynnościami opodatkowanymi i nieopodatkowanymi.

Wyrok WSA w Poznaniu z 14 maja 2015 r., sygn. akt I SA/Po 1085/14

Omówienie pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego

Dowiedz się więcej z książki
VAT. Komentarz 2015
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł