17 czerwca 2020 r. Trybunał Konstytucyjny ogłosił orzeczenie w sprawie połączonych skarg konstytucyjnych spółek z o.o. dotyczących zwolnienia z podatku dochodowego od osób prawnych dochodu spółki z o.o. w części przeznaczonej i wydatkowanej na ochronę zdrowia. Chodziło o zgodność art. 17 ust. 1c pkt 1 ustawy o CIT (w stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2009 r.):

  • z art. 2 w związku z art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji RP;
  • z art. 84 w zawiązku z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP.

Skarżące były spółkami z ograniczoną odpowiedzialnością, które założyły własne jednostki organizacyjne działające jako niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej (nzoz). Wystąpiły one do właściwych organów podatkowych z wnioskami o stwierdzenie nadpłaty w podatku dochodowym od osób prawnych oraz zwrot tej nadpłaty wraz z oprocentowaniem. We wszystkich tych sprawach podstawą wystąpienia z przedmiotowymi wnioskami było m.in. stwierdzenie, iż utworzone przez nie nzoz-y były odrębnymi od nich (jako sp. z o.o. będących ich założycielami) podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych, a tym samym przysługuje im prawo do zwolnienia podatkowego przewidzianego w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT. Naczelnicy urzędów skarbowych zdecydowali jednak o odmowie stwierdzenia nadpłaty w podatku dochodowym od osób prawnych. Decyzje te zostały utrzymane w mocy przez organy drugiej instancji i sądy.

 

Ochrona zdrowia a zwolnienie z CIT

W ocenie skarżących kwestionowana regulacja narusza przepisy Konstytucji, gdyż jako spółki z o.o., których celem statutowym była działalność w zakresie ochrony zdrowia, nie miały prawa do zwolnienia z podatku dochodowego od osób prawnych od dochodu, który przeznaczyły na te cele. Ustawodawca, w art. 17 ust. lc pkt 1 ustawy o CIT, arbitralnie wykluczył bowiem spółki (w tym również spółki z o.o.) z możliwości skorzystania ze zwolnienia w podatku dochodowym od osób prawnych przewidzianego w art. 17 ust. 1 pkt 4 tej ustawy. Tym samym skarżące, pomimo spełnienia przesłanek materialnych pozwalających na skorzystanie z przedmiotowego zwolnienia podatkowego, zobowiązane były do poniesienia ciężaru podatkowego jedynie dlatego, że prowadziły działalność w formie prawnej spółki z o.o. Według skarżących wykluczenie pewnej kategorii podmiotów zaliczanych do grupy charakteryzującej się tą samą cechą istotną, jedynie z uwagi na prowadzenie przez nie działalności w formie spółki z o.o., czyli przy zastosowaniu kryterium formy prawnej, narusza właściwą proporcję (art. 2 Konstytucji) pomiędzy obowiązkiem ponoszenia ciężarów publicznoprawnych (art. 84 Konstytucji) a prawem jednostki do własności i jej równej ochrony (art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji).

 

Skarżące wskazywały również, że kwestionowana regulacja, wskutek arbitralnego wyłączenia spółek z zakresu zastosowania art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT, doprowadziła do nierównego traktowania niektórych podmiotów w obrębie grupy charakteryzującej się tą samą cechą istotną, identyfikowaną poprzez rodzaj działalności, tj. ochronę zdrowia. W następstwie tego skarżące zostały zobowiązane do poniesienia ciężarów podatkowych (zapłaty podatku), których - gdyby nie doszło do naruszenia zasady równego nakładania obowiązków podatkowych - nie miałyby obowiązku ponieść. Nastąpiło więc uszczuplenie ich zasobów majątkowych. Według Skarżących, narusza to zasadę równego nakładania obowiązków podatkowych (z art. 84 w zw. z art. 32 ust. 1 Konstytucji).

Orzeczenie TK niekorzystne dla podatników

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że zasady określone w art. 17 ust. 1c pkt 1 w związku z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT są zgodne z Konstytucją. Orzeczenie zapadło jednogłośnie.

Zobacz również: Prezydent podpisał lipcowe zmiany w podatkach >>

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.