Przedmiotem niedawnej interpretacji organów skarbowych były skutki podatkowe umowy powiernictwa. Umowa ta nie jest szczególnie popularna, zasady jej funkcjonowania nie są powszechnie znane. Stąd warto zauważyć, jak podchodzą do tego zagadnienia organy skarbowe.
Co jeszcze zyskasz? Załóż bezpłatne konto na Moje Prawo.pl >>>
Powierzający kupi nieruchomość
Na podstawie pisemnej umowy powiernictwa podatniczka jako powiernik zobowiązała się wobec swojego syna - powierzającego do nabycia we własnym imieniu, lecz na jego rachunek jako powierzającego oznaczonej w umowie powiernictwa nieruchomości. Nieruchomość ta została nabyta przez powiernika w ramach zlecenia powierniczego.
Umowa zawierała zobowiązanie powiernika do przeniesienia nabytej nieruchomości wraz z ewentualnymi nakładami na powierzającego na każde jego żądanie. Powiernik był też uprawniony do działań mających na celu doprowadzenie nieruchomości do stanu gotowego do zamieszkania przez powierzającego.
Powiernik nie mogła zbywać przedmiotowej nieruchomości na rzecz osób trzecich ani obciążać jej ograniczonymi prawami rzeczowymi.
Powierzający przekazał środki finansowe bezpośrednio na rachunek podmiotu, od którego w ramach umowy powiernik dokonała zakupu przedmiotowej nieruchomości, co zgodne jest z zawartą umową powiernictwa. Powierzający zapewnia finansowanie wszelkich wydatków związanych z przedmiotem umowy powiernictwa, w tym kosztów związanych z nabyciem nieruchomości oraz jej utrzymaniem.
Powierzający pełnomocnikiem
W aktach notarialnych, tj. umowie przedwstępnej oraz umowie sprzedaży powiernik występuje jako osoba nabywająca.
Strony umowy powiernictwa zawarły aneks do umowy, na mocy którego powierzający może wskazać powiernikowi osobę trzecią, na rzecz której powiernik działając w imieniu własnym, ale na rzecz powierzającego przeniesie własność nieruchomości.
W takim przypadku powierzający w transakcji sprzedaży będzie występował jako pełnomocnik. W ramach wykonania umowy powiernictwa środki uzyskane ze sprzedaży nieruchomości przekazane zostaną powierzającemu.
Powiernik, działająca w umowie przez pełnomocnika w osobie powierzającego dokonała sprzedaży przedmiotowej nieruchomości osobie trzeciej, jednocześnie w wykonaniu umowy powiernictwa przekazała uzyskane środki finansowe przelewem na rachunek bankowy powierzającego.
Powstała wątpliwość czy powierzający postąpi prawidłowo, jeżeli uzna, że środki finansowe uzyskane przez powierzającego od powiernika z racji wykonania umowy powiernictwa są neutralne podatkowo dla powierzającego na gruncie ustawy o podatku od spadków i darowizn?
Zdaniem wnioskodawcy, przekazanie powierzającemu środków finansowych uzyskanych z tytułu zbycia nieruchomości przez powiernika jest neutralne podatkowo dla powierzającego.
Przekazania środków nie można utożsamiać z darowizną, gdyż przedmiotowe rozliczenie wynika z wykonania zawartej umowy powiernictwa. Wobec tego, przekazanie środków pieniężnych przez powiernika powierzającemu, nie będzie objęte zakresem opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.
Cena promocyjna: 135.2 zł
|Cena regularna: 169 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 152.09 zł
Powiernictwo to zlecenie
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 24 sierpnia br. przyznał rację podatnikom (nr 0111-KDIB2-2.4015.77.2022.2.MM). Stwierdził, że w analizowanym przypadku obowiązek powiernika do przekazania środków finansowych uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości powierzającemu wynika wprost z umowy powierniczej (aneksu do umowy), do której stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego o zleceniu. Zatem takie przeniesienie środków finansowych nie jest darowizną. Zgodnie bowiem z tą definicją przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Nie jest także inną czynnością wymienioną w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Zatem takie przeniesienie środków finansowych nie spełnia sformułowanej w art. 888 par. 1 kodeksu cywilnego definicji umowy darowizny. W omawianym przypadku nie dochodzi bowiem do obdarowania powierzającego kosztem majątku powiernika.
Reasumując, przekazanie przez zainteresowanego niebędącego stroną postępowania (powiernika) zainteresowanemu będącemu stroną postępowania (powierzającemu) środków finansowych w wykonaniu umowy powierniczej, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.
Zobacz również: Rodzice utrzymują dzieci - to obowiązek, nie darowizna >>
Eksperci: To nie pożyczka
- Oceniając stanowisko organu na gruncie podatku od spadków i darowizn – trafnie przyjęto jako podstawę konstrukcyjną stosunek zlecenia. Nie zapominajmy, że umowa zlecenia zgodnie z kodeksową definicją – nie ustala zasad pracy sezonowej - lecz przewiduje dokonanie określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Jednocześnie organ pamiętał, że zlecenie może przewidywać także dokonanie czynności prawnej w imieniu własnym, ale na rachunek zleceniodawcy – zauważa Andrzej Radwan-Wiński, doradca podatkowy.
Ekspert zauważa, że w opisanej sytuacji to właśnie miało miejsce – mama dokonała zakupu nieruchomości we własnym imieniu (na siebie) – ale za środki przekazane przez syna, realizując zlecenie powiernicze. Następnie sprzedała nieruchomość, a uzyskane środki przekazała synowi – finalizując swoje zlecenie powiernicze.
- Opisane przepływy pieniężne nie stanowiły nieodpłatnych przysporzeń, lecz następowały w wykonaniu zlecenia – dlatego nie ma podstaw, aby uznać je za darowizny. Do takich wniosków doszedł organ. Warto zwrócić uwagę na zwięzłe uzasadnienie – które dodatkowo przypomina, jak ważna jest znajomość prawa cywilnego przy rozstrzyganiu zagadnień podatkowych – podkreśla Andrzej Radwan-Wiński.
- Słusznie przyjął dyrektor KIS, że wykonanie umowy powiernictwa jest neutralne podatkowo na gruncie podatku od spadków i darowizn, bowiem łączący strony stosunek umowny, który był podstawą przekazania środków pieniężnych przez powiernika na rzecz powierzającego nie jest umową darowizny – ocenia Paulina Biskup-Nawrot, radca prawny w kancelarii JKP. Legal.
Ekspertka wyjaśnia, że opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlega nabycie na podstawie tytułów ściśle w ustawie o podatku od spadków i darowizn określonych, do których umowa powiernictwa nie należy.
- Organ dokonał prawidłowej interpretacji łączącego strony stosunku umownego, co miało bezpośrednie przełożenie na ocenę skutków podatkowych czynności dokonanych przez strony umowy powiernictwa. Organy podatkowe słusznie przyjmują też, że wydanie powiernikowi przez powierzającego środków pieniężnych na zakup nieruchomości nie świadczy o zawarciu przez strony umowy pożyczki, nie rodzi zatem obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych – wyjaśnia Paulina Biskup-Nawrot.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
