Wyrok dotyczy portugalskiego fiskusa, ale ma znaczenie dla polskich przedsiębiorców. Polska skarbówka popełnia bowiem identyczne błędy.
W wyroku z 9 lutego 2017 r. w sprawie C-21/16 Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej rozstrzygnął spór pomiędzy podmiotem Euro Tyre BV a portugalskim organem podatkowym i celnym w przedmiocie odmowy przez ten organ zwolnienia z podatku VAT szeregu transakcji, które Euro Tyre zakwalifikował jako wewnątrzwspólnotowe dostawy towarów, pomimo tego, że jego kontrahent nie figurował w systemie VIES, tzn. nie był zgłoszony jako czynny podatnik VAT-UE.
System VIES ma na celu umożliwienie podmiotom gospodarczym uzyskania potwierdzenia numeru identyfikacyjnego VAT ich partnerów handlowych, a krajowym organom podatkowym – kontrolowania transakcji wewnątrzwspólnotowych i wykrywania ewentualnych nieprawidłowości. Trybunał podkreślił jednak, że ani przepisy dyrektywy VAT, ani dotychczasowe orzecznictwo nie wymieniają wśród materialnoprawnych przesłanek zaistnienia dostawy wewnątrzwspólnotowej obowiązku dysponowania przez nabywcę numerem identyfikacyjnym VAT, ani tym bardziej obowiązku rejestracji nabywcy do celów dokonywania transakcji wewnątrzwspólnotowych oraz rejestracji w systemie VIES.
Trybunał przypomniał, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem zwolnienie z VAT dostawy wewnątrzwspólnotowej znajduje zastosowanie wtedy, gdy prawo do rozporządzania towarem jako właściciel zostało przeniesione na kupującego i gdy sprzedawca ustali, że towar ten został wysłany lub przetransportowany do innego państwa członkowskiego i że w wyniku wysyłki lub transportu fizycznie opuścił on terytorium państwa członkowskiego dostawy. Do zastosowania stawki 0-proc. VAT kluczowe są zatem przesłanki materialnoprawne, a nie formalne.
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej jest bez wątpienia istotny z punktu widzenia przedsiębiorców. Trybunał po raz kolejny podkreślił, jak ważna dla sprawnego funkcjonowania systemu jest zasada neutralności podatku VAT. Jest to istotne, ponieważ polskie organy podatkowe i skarbowe często o tej zasadzie zapominają. W związku z tym zbyt często dochodzi do sytuacji, w których przedsiębiorcy niezasadnie ponoszą ciężar podatku VAT, który powinien być dla nich neutralny. W ten sposób zaburza się płynność finansową przedsiębiorstwa, a czasem paraliżuje się całkowicie możliwość jego funkcjonowania. Wyrok Trybunału daje szansę na to, że zasada neutralności podatku VAT będzie w większym stopniu respektowana przez krajowe organy administracji skarbowej.
