W ramach prowadzonej przez redakcje Prawo.pl i LEX akcji „Poprawmy prawo”, jeden z Czytelników, zwrócił uwagę, że poprawy wymaga art. 41 ust. 5 ustawy o doradztwie podatkowym. Wynika z niego, że doradca podatkowy może udzielić dalszego pełnomocnictwa (substytucji) innemu doradcy podatkowemu, adwokatowi lub radcy prawnemu. Natomiast zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy o radcach prawnych, radca prawny może udzielić dalszego pełnomocnictwa (substytucji) innemu radcy prawnemu, adwokatowi, prawnikowi zagranicznemu wykonującemu stałą praktykę w zakresie wynikającym z ustawy o świadczeniu przez prawników zagranicznych pomocy prawnej w Rzeczypospolitej Polskiej.

Czytaj w LEX: Zasady etyki zawodowej doradcy podatkowego >>>

Czytaj w LEX: Substytucja jako dalsze pełnomocnictwo procesowe >>>

Radca prawny pomoże doradcy, ale doradca radcy już nie

W rezultacie oznacza to, że doradca podatkowy może udzielić substytucji radcy prawnemu, ale radca prawny nie udzieli doradcy podatkowemu substytucji. Za to radca prawny może udzielić substytucji prawnikowi zagranicznemu, ale doradca podatkowy nie może udzielić substytucji takiemu prawnikowi. Na podstawie obowiązujących przepisów, radca prawny zajmujący się sprawą podatkową nie może także udzielić substytucji doradcy podatkowemu, który niejednokrotnie jest jego pracownikiem albo wspólnikiem. Tę przeszkodę formalną należałoby usunąć, dla dobra obu zawodów.

PROCEDURA w LEX: Ustanowienie dla strony adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego - krok po kroku >>>

Czytelnik zaproponował w tym zakresie prostą, jak się wydaje, do przeprowadzenia zmianę. Jego zdaniem, radca prawny powinien mieć możliwość udzielenia substytucji doradcy podatkowemu, a doradca podatkowy powinien móc udzielić substytucji prawnikowi zagranicznemu.

- Zgadzam się z tym, że jest to problem. Co więcej, z uwagi na taką a nie inną treść przepisu istnieje wątpliwość, czy w postępowaniu podatkowym lub administracyjnym adwokat bądź radca prawny może udzielić substytucji np. prawnikowi bez uprawnień, zatrudnionemu w kancelarii. Teoretycznie każda osoba fizyczna może być pełnomocnikiem, ale substytutem adwokata/radcy prawnego już nie. Przy czym, o ile rozumiem skąd takie ograniczenie, to już ograniczenia w odniesieniu do doradców podatkowych uzasadnić się nie da – mówi w rozmowie z Prawo.pl dr Grzegorz Keler, adwokat z kancelarii SPCG.

Zobacz orzeczenia w LEX:

 

Także zdaniem Piotra Prokockiego, doradcy podatkowego, radcy prawnego w Vistra Poland, brak możliwości udzielenia przez radcę prawnego substytucji dla doradcy podatkowego (przy jednoczesnej możliwości udzielania substytucji w drugą stronę), to przejaw braku symetryczności pomiędzy zawodami prawniczymi.

 

 

Argumenty na podział kompetencji są, ale łatwo je obalić

Można znaleźć pewne argumenty za takim rozwiązaniem. Jak się jednak okazuje, również bardzo łatwo je obalić.

- Pierwszym, który nasuwa się na myśl, jest węższy zakres obszarów, w których doradca podatkowy może występować w roli pełnomocnika (w porównaniu z radcą prawnym). Ten problem bardzo łatwo można byłoby jednak rozwiązać, wskazując w ustawie, że radca prawny może udzielać doradcy podatkowemu dalszego pełnomocnictwa wyłącznie w sprawach, w których doradca może występować w roli pełnomocnika. Zresztą nawet bez takiej regulacji nie powinno dojść do żadnych nadużyć – zakres kompetencji doradców podatkowych jest szczegółowo uregulowany w ustawie – mówi Piotr Prokocki.

Doradcy podatkowi nie mogliby zatem podejmować się pełnienia funkcji dalszego pełnomocnika w sprawach, w których nie mogą występować w takiej roli (np. w sprawach cywilnych). Drugim argumentem, który być może w jakimś sensie przemawia za aktualnym rozwiązaniem ustawowym, jest szerszy problem dyskusji i odpowiedź na pytanie, czy doradca podatkowy jest zawodem prawniczym. Jak zauważa Piotr Prokocki, tutaj ciężko znaleźć jednoznaczną odpowiedź. Jego zdaniem, doradca podatkowy jest jednak zawodem prawniczym, pomimo tego, że wielu doradców nie ma wykształcenia prawniczego. Najistotniejsza część ich pracy polega bowiem na przeprowadzaniu wykładni przepisów prawa podatkowego, co jest działalnością sensu stricto prawniczą. Rzeczywistość jest jednak o wiele bardziej skomplikowana. Nie można bowiem pomijać faktu, że znaczna część osób z uprawnieniami doradcy podatkowego wykonuje w praktyce zawód księgowego.

Czytaj w LEX: Pełnomocnictwo substytucyjne a upoważnienie aplikanta do zastępowania adwokata lub radcy prawnego >>>

Czytaj w LEX: Pełnomocnictwo szczególne - poradnik na przykładach >>>

 

Zmiany pożądane, ale konsultacje konieczne

Z wypowiedzi ekspertów wynika, że omawiana niespójność w przepisach korporacyjnych nie służy niczemu dobremu.

- Wydaje się, że można rozważyć zmianę tego stanu, jednak ewentualne ustanowienie doradcy podatkowego substytutem może być ograniczone do czynności, do których wykonywania doradca podatkowy jest uprawniony. Przy takim ograniczeniu interesy klienta byłyby zabezpieczone, gdyż w sprawie nadal występowałby profesjonalista, wykonujący zawód zaufania publicznego – twierdzi dr Grzegorz Keler.

 

Sprawdź również książkę: Informator Prawniczy. Tradycja od lat 2023, granatowy (format B6) >>


Zaznacza jednak, że wszelkie zmiany powinny zostać poprzedzone konsultacjami z zainteresowanymi samorządami zawodowymi. Kwestia ta stanowi bowiem element szerszej dyskusji dotyczącej zasad wykonywania poszczególnych zawodów regulowanych, która stale się toczy. Co jakiś czas zgłaszane są np. postulaty wprowadzenia aplikacji poprzedzającej wpis na listę doradców podatkowych. Nie rozstrzygając o tym, czy są one słuszne, warto mieć je na uwadze, rozważając zmiany w relacjach pomiędzy przedstawicielami zawodów stricte prawniczych a doradcami podatkowymi.

Zapraszamy do udziału w akcji „Poprawmy prawo”

Trwa trzecia edycja akcji "Poprawmy prawo". Po raz kolejny chcemy wskazać problematyczne przepisy, które na pewno należy zmienić. Chodzi o regulacje, które mają istotny wpływ na wymiar sprawiedliwości, prawników, podatki, pracę, działalność gospodarczą, zdrowie, oświatę, samorząd i administrację. Do akcji „Poprawmy prawo” serdecznie zapraszamy także naszych Czytelników! Państwa zaangażowanie w ubiegłych latach i aktywne zgłaszanie bubli prawnych - przekroczyły nasze najśmielsze oczekiwania! Tak więc kolejna edycja naszej akcji nie może obyć się bez Czytelników Prawo.pl - pomóżcie nam Państwo wytypować najistotniejsze przepisy do zmiany. Zgłoszenia można dokonać w specjalnym FORMULARZU do 31 grudnia 2022 r. Najlepszym trzem zgłoszeniom przyznamy dostęp do programu LEX Omega wraz z jednym wybranym modułem LEX Komentarze oraz programu LEX Kompas Orzeczniczy ważny do 31 stycznia 2024 r.

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.