Na rządowej stronie internetowej biznes.gov.pl, będącej serwisem informacyjno-usługowym dla przedsiębiorców w kwestii rejestracji podatnika VAT UE można przeczytać m.in., że przedsiębiorca nie zostanie zarejestrowany, jeśli w zgłoszeniu rejestracyjnym poda dane niezgodne z prawdą, jego firma nie istnieje, nie można się skontaktować ani z nim, ani z jego pełnomocnikiem, a także gdy przedsiębiorca lub jego pełnomocnik nie stawi się w urzędzie skarbowym, mimo wezwania. Brakiem rejestracji skutkuje też posiadanie informacji przez urząd skarbowy, z której wynika, że przedsiębiorca będzie wykorzystywać działalność banków lub spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych do przestępstw skarbowych.
Tak więc możliwość skontaktowania się z przedsiębiorcą jest dla fiskusa jednym z wyznaczników jego istnienia. Szkopuł w tym, że od tego kontaktu zależy nie tylko zarejestrowanie podatnika jako podmiotu uprawnionego do dokonywania transakcji wewnątrzwspólnotowych, ale i w ogóle istnienie jego firmy czy rozwój biznesu.
Czytaj w LEX: Przesłanki braku rejestracji i wykreślenia podmiotu jako podatnika VAT - ustawa o STIR >
Wizyta skarbówki bez uprzedzenia
‒ Nie wiem, czy urzędnicy dostali jakieś wytyczne, czy instrukcję postępowania, ale w praktyce wszystko zależy od urzędu skarbowego. Jedni upierają się, że będą przychodzić, by sprawdzić, czy pod wskazanym w zgłoszeniu adresem zastaną przedsiębiorcę, inni urzędnicy umawiają się telefonicznie na wizytę ‒ mówi Agata Lutow, doradca podatkowy ze spółki Societax. I dodaje: ‒ W przypadku jednego z klientów rejestracja trwała ponad miesiąc. Pani z urzędu uparła się, że przyjdzie z niezapowiedzianą wizytą do siedziby firmy. Urzędniczka przychodziła dwa czy trzy razy nie zastając nikogo w biurze, co przedłużało postępowanie. Nie chciała przy tym zrozumieć tłumaczenia przedsiębiorcy, że on prowadzi swoją działalność poza siedzibą firmy i jeśli ma się z nią spotkać, to musi wiedzieć kiedy, by na nią poczekać.
Zdziwiony tym nie jest Michał Borowski, doradca podatkowy, ekspert ds. VAT Business Centre Club. ‒ Przedsiębiorca czeka ponad dwa tygodnie? To wyjątkowo krótko. Obecnie czeka się na rejestrację miesiąc do dwóch miesięcy ‒ mówi Borowski. Jak twierdzi, dla urzędów skarbowych najlepiej jest, gdy stoi fabryka i dwa dymiące się kominy, bo wtedy widać przedsiębiorstwo. W dobie nowych technologii urzędy skarbowe sobie nie radzą: pomijają specyfikę prowadzonej działalności i bardzo często nawet nie mają świadomości, że wielu przedsiębiorców pracuje u klienta albo posiada tylko wirtualne biuro do przyjmowania kolejnych zleceń.
Czytaj w LEX: VAT 2019 - przewodnik po zmianach >
‒ Dziś młodzi nie potrzebują biurowca, recepcji, sekretarki. Wystarczy im laptop i głowa pełna pomysłów. Firmy rejestrują najczęściej w mieszkaniu, a pracę jako niezależni przedsiębiorcy mogą wykonywać zdalnie, w ramach interkontynentalnych zespołów wybranych przez klienta do przygotowania określonego projektu ‒ podkreśla Borowski. Zresztą, jak przekonuje, dostrzegły to już nawet banki, które udostępniają dla swoich klientów przestrzeń do pracy i spotkań, tzw. co-working, czy firmy, które swoim pracownikom udostępniają biurka na godziny (tzw. hot desk). Tymczasem dla naszych urzędników, jak zaznacza, ważny jest brak szyldu i zewnętrznych oznak prowadzenia działalności gospodarczej.
Zobacz również: Fiskus próbuje zarabiać na mieszkaniach pracowniczych >>
Systemowy problem coraz bardziej uciążliwy
Zdaniem ekspertów, urzędowi skarbowemu wystarczy z reguły jeden telefon i jedna „wizja lokalna”, aby rozstrzygnąć, czy firma faktycznie istnieje i działa. Tyle i aż tyle bardzo często wystarczy do tego, by nie zarejestrować przedsiębiorcy jako podatnika VAT UE, albo usunąć go z rejestru podatników VAT.
Czytaj w LEX: Rejestracja w VAT krok po kroku >
‒ To jest systemowy problem, który widać nie tylko przy rejestracji na VAT UE ‒ twierdzi Borowski. Według niego, urzędy skarbowe w podobny sposób usuwają przedsiębiorców z rejestru podatników. A ponieważ obowiązujące prawo nie wymaga nawet od urzędu skarbowego poinformowania zainteresowanego o tym, że właśnie został wykreślony z rejestru podatników podatku VAT, to najczęściej dowiadują się oni o tym sprawdzając siebie w tym rejestrze albo są o tym informowani przez swoich kontrahentów.
Sprawdź w LEX: Czy przygotowawczy charakter działania spółki może spowodować odmowę jej rejestracji? >
‒ Rozumiem, że ten mechanizm weryfikacji miał służyć wyłapywaniu słupów, ale wyrejestrowywanie podmiotów gospodarczych po nieudanej próbie kontaktu to już przesada ‒ ocenia Borowski.
Zobacz procedurę w LEX: Wykreślenie podatnika z rejestru VAT >
Winne nieprecyzyjne przepisy
Zwłaszcza, że przepisy są w tym zakresie bardzo nieprecyzyjne a negatywnych konsekwencji braku informacji o wyrejestrowaniu jest wiele. Chodzi o art. 96 ust. 4a pkt 3 i 4 ustawy o podatku od towarów i usług, na podstawie których naczelnik urzędu skarbowego nie dokonuje rejestracji podmiotu jako podatnika VAT bez konieczności zawiadamiania podmiotu, jeżeli mimo podjętych udokumentowanych prób nie ma możliwości skontaktowania się z tym podmiotem albo jego pełnomocnikiem.
Sprawdź w LEX: Czy osoba fizyczna po złożeniu VAT-R może wystawiać faktury, mimo że nie została jeszcze zarejestrowana jako czynny podatnik VAT? >
‒ Ta próba to z reguły jeden telefon wykonany z numeru, którego nie sposób zidentyfikować, bo przy próbie oddzwaniania okazuje się, że wyświetlający się numer jest numerem ogólnym do urzędu skarbowego i nie sposób jest ustalić, kto konkretnie i w jakiej sprawie dzwonił do podatnika ‒ podkreśla Borowski.
Zobacz procedurę w LEX: Odmowa rejestracji VAT >
Jak poinformował nas Wydział ds. Komunikacji Krajowej Administracji Skarbowej, każdorazowo w celu dokonania rejestracji podmiotu do celów podatkowych naczelnik urzędu skarbowego jest zobowiązany do przeprowadzenia analizy ryzyka rejestracji, w ramach której dokonuje czynności weryfikacyjnych. Czynności te oparte są na wewnętrznych procedurach postępowania w sprawie prowadzenia rejestru podatników dokonujących transakcji wewnątrzwspólnotowych oraz w sprawie analizy ryzyka rejestracji podmiotu. Procedury te wynikają z art. 22 rozporządzenia Rady (UE) nr 904/2010 z 7 października 2010 r. w sprawie współpracy administracyjnej oraz zwalczania oszustw w dziedzinie podatku od wartości dodanej i prowadzone są w celu zapewnienia prawidłowo i rzetelnie funkcjonującego rejestru podatników VAT i VAT-UE.
Cena promocyjna: 119.2 zł
|Cena regularna: 149 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
Czynności weryfikacyjne są dokonywane z uwzględnieniem zasady szybkości postępowania określonej w art. 125 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. ordynacja podatkowa i czas ich trwania zależy w głównej mierze od rzetelności informacji zawartych w zgłoszeniu rejestracyjnym oraz współpracy podatnika z urzędem ‒ czytamy w przekazanej nam odpowiedzi na nasze pytania w tej sprawie.
Czytaj w LEX: Zasada szybkości i prostoty postępowania podatkowego >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
