Zgodnie z założeniami, zostanie wprowadzona stabilizująca reguła wydatkowa, jako efektywny, antycykliczny instrument zapewniający utrzymanie stabilności fiskalnej oraz sprzyjający stabilności makroekonomicznej.
Jak informuje Centrum Informacyjne Rządu, celem reguły jest likwidacja strukturalnej nierównowagi fiskalnej. Stabilizująca reguła wydatkowa będzie podstawą do wyznaczania limitów wydatkowych nałożonych na cały sektor finansów publicznych i fundusze celowe utworzone ze środków krajowych Banku Gospodarstwa Krajowego z dwoma wyjątkami:
- przy obliczaniu limitu wyłączone będą wydatki budżetu środków europejskich oraz ta część wydatków, które jest finansowana środkami z bezzwrotnej pomocy unijnej i RFTA,
- wyłączone będą wydatki niewielkich jednostek, które nie mają zdolności do generowania wysokich deficytów.
W efekcie reguła docelowa będzie obejmować ponad 90 proc. wydatków sektora finansów publicznych. Stabilizująca reguła ma wyznaczać limit wydatkowy na każdy rok, nie tylko wówczas, gdy dochodzi do istotnej nierównowagi w finansach publicznych.
Limit wydatków będzie uzależniony od średniookresowego realnego tempa wzrostu PKB, oczekiwanego poziomu inflacji i ewentualnej zmiany obciążeń fiskalnych. Od tak określonego limitu będzie odjęty oczekiwany poziom skonsolidowanych wydatków jednostek samorządu terytorialnego i ich związków, innych wskazanych w ustawie jednostek oraz Narodowego Funduszu Zdrowia. Reszta limitu (tzw. sublimat) będzie dzielona w ramach pozostałej części sektora. Sublimat będzie miał charakter wiążący, co oznacza, że ta pozostała część sektora będzie zobowiązana do respektowania jego wysokości, co powinno zapewniać stabilizację wyniku i długu całego sektora instytucji rządowych i samorządowych (GG).
Reguła będzie wyposażona ponadto w mechanizm korekty nadmiernych nierównowag, którego celem jest zapewnienie stabilności finansów publicznych w zakresie wypełnienia konstytucyjnej reguły długu publicznego, jak i unijnych wymogów dotyczących przeciwdziałania nadmiernemu deficytowi.
Wprowadzenie reguły stabilizującej, ze względu na spójność całego systemu krajowych ram fiskalnych, wymagać będzie modyfikacji dotychczasowych regulacji w tym zakresie. Zwiększona zostanie sankcja stosowana po tym, jak państwowy dług publiczny przekroczy próg 50 proc. PKB.
CIR w komunikacie podkreśla, że wprowadzenie tej reguły oznacza realizację europejskich zobowiązań, wynikających z tzw. unijnego sześciopaku budżetowego i zaleceń Rady UE. Odbędzie się to „przy okazji”, gdyż prace nad zaprojektowaniem docelowej reguły wydatkowej trwały w resorcie finansów od ponad 3 lat, a zatem rozpoczęły się przed wejściem w życie rozwiązań unijnych.
W założeniach przyjmuje się, że ewentualne zmiany mogą być wprowadzone do reguły po aktualizacji wysokości średniookresowego celu budżetowego albo po 5 latach od wejścia w życie ww. nowelizacji ustawy. Efektem przeglądu powinny być konkretne rekomendacje dotyczące zmian w regule, terminów oraz sposobów ich wprowadzenia.
Ministerstwo Finansów zakłada, że reguła zostanie zastosowana przy wyznaczaniu limitu wydatków na 2014 r., gdyby jednak nowelizacja ustawy o finansach publicznych nie weszła w życie – w okresie budżetowym na 2014 r. reguła będzie pełnić rolę pomocniczą.
Do tej pory w Polsce obowiązują: konstytucyjny limit poziomu zadłużenia uzupełniony o progi ostrożnościowe; tymczasowa reguła ograniczająca tempo wzrostu wydatków innych niż prawnie zdeterminowane do prognozowanego wskaźnika inflacji powiększonego o punkt procentowy (tzw. dyscyplinująca reguła wydatkowa); reguła co najmniej zrównoważonego wyniku bieżącego w jst oraz od 2014 r. indywidualne wskaźniki zadłużenia.
Zasady te obejmują jednak tylko część sektora finansów publicznych, a ponadto okazały się one niewystarczające do zapewnienia dyscypliny fiskalnej. Z tego względu wprowadzenie nowej reguły jest konieczne, ponieważ może ona zapewnić – w perspektywie długookresowej - stabilność finansów państwa. Stabilizująca reguła wydatkowa zastąpi dyscyplinującą, tymczasową regułę wydatkową, która obejmuje niewielką część wydatków budżetu państwa.