Popularność zyskuje także Program Współdziałania. Skierowany do największych podatników, oferujący szereg korzystnych rozwiązań, ma on zachęcać przedsiębiorców do współpracy z organami podatkowymi, w oparciu o pełną transparentność i wzajemne zaufanie. 

Program posiada wiele mocnych stron, które zakładają korzyści zarówno dla przedsiębiorców, jak i samych organów podatkowych. Wśród zalet Programu Współdziałania można wymienić przede wszystkim:

  • bezpośrednią, transparentną i zindywidualizowaną współpracę z KAS, która nie stanowi kontroli podatkowej;
  • wydłużenie lub skrócenie terminów do dokonania określonych czynności (np. przyśpieszony zwrot VAT);
  • zmniejszenie lub wyłączenie odsetek za zwłokę przy korekcie po audycie wstępnym lub monitorującym;
  • sprawniejszą realizację zwrotów podatkowych wynikających z deklaracji podatnika, w zakresie podatków objętych umową;
  • wyłączenie obowiązku raportowania schematów podatkowych (MDR);
  • nienaliczanie odsetek za zwłokę od zobowiązań podatkowych powstałych w okresie objętym umową, w przypadku złożenia z własnej inicjatywy korekty deklaracji oraz wpłaty zaległości podatkowych ustawowym terminie;
  • niewszczynanie postępowań w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe za okres objęty korektą, o której mowa powyżej.

Czytaj też: NSA: Fiskus nie może instrumentalnie wszczynać postępowania karnego skarbowego >

Ale żeby przystąpić do Programu Współdziałania i skorzystać ze wszystkich jego dobrodziejstw, po pierwsze należy spełnić warunek bycia podmiotem, którego wartość przychodu podatkowego przekracza równowartość 50 mln eur, a po drugie koniecznym jest poddanie się szczegółowym audytom. 

Czytaj w LEX: Umowa o współdziałanie z KAS - na czym polega? >

Przed umową konieczny audyt

Oprócz audytu wstępnego, prowadzonego przez Szefa KAS, podatnik który podpisze umowę o współdziałaniu musi poddać się Niezależnemu Audytowi Funkcji Podatkowej (NAFT).

W ramach NAFP audytor bada skuteczności i adekwatności wdrożonych przez podatnika ram wewnętrznego nadzoru podatkowego. Audytor nie bada zatem prawidłowości rozliczeń, ale sposób w jaki organizacja radzi sobie zarządzaniem ryzykiem podatkowym. 

Badanie obejmuje weryfikację:

  • systemu zarządzania ryzykiem,
  • kontroli wewnętrznej,
  • audytu wewnętrznego,
  • nadzoru nad zgodnością działalności z przepisami prawa, regulacjami wewnętrznymi i dobrowolnie przyjętymi standardami,
  • mechanizmów nadzoru zewnętrznego.

Zobacz procedurę w LEX: Przeprowadzenie audytu podatkowego >

Aby przystąpić do NAFP organizacja musi nie tylko zweryfikować poprawność swoich rozliczeń, ale przede wszystkim przemyśleć, zaplanować, wdrożyć i egzekwować rozwiązania, które mają minimalizować ryzyko wystąpienia błędów oraz maksymalizować skuteczność wykrywania nieprawidłowości.

Zobacz również: Firmy nie są zbyt chętne, by współpracować ze skarbówką >>

Niemniej jednak, należy liczyć się z tym, że oprócz oczywistych zalet dołączenia do programu, istnieje także kilka mniej atrakcyjnych aspektów tej współpracy. Podmioty dołączające do programu muszą liczyć się przede wszystkim z tym, iż audyt wstępny realizowany jest przez KAS, a proces wdrożenia procedur mających na celu wypełnienie zobowiązań uczestnika programu wynikających z umowy o współdziałanie jest czasochłonny. Kolejnym aspektem, który może odstraszać podmioty zainteresowane współpracą z organami podatkowymi jest koszt przygotowania i wdrożenia rozwiązań, które pomogą zachować tax compliance

Czytaj w LEX: Program Współdziałania z Dużymi Podatnikami - polski odpowiednik co-operative compliance. Czy warto? >

Jest to zatem program skierowany do nie tylko największych, ale też najbardziej dojrzałych organizacji, które już mają lub są gotowe wdrożyć procedury i mechanizmy, zapewniające pełną zgodność ich funkcjonowania z normami prawa podatkowego.

Sprawdź w LEX: Czy biuro rachunkowe nie zatrudniające doradców podatkowych ma prawo zgłaszać w imieniu klienta i na jego żądanie zmiany w zakresie formy opodatkowania? >

 

Założeniem jest współpraca, nie kontrola

Praktyka pokaże również, jak w realiach pełnej transparentności i zaufania odnajdą się urzędnicy, dedykowani do współpracy z uczestnikami programu. Założeniem jest bowiem współpraca, a nie kontrola, a więc urzędnicy będą musieli zmienić stosowane w ich codziennej praktyce podejście z pozycji siły, z gotową tezą dotyczącą naruszeń. Ich celem ma być zapewnienie takiej współpracy z podatnikiem, aby organizacja funkcjonowała w pełni zgodnie z przepisami prawa, które obecnie są niestety niejasne zarówno dla podatników, jak i większości urzędników, nawet jeśli ci ostatni tego nie przyznają. W tak skomplikowanej rzeczywistości prawnej, współpraca będzie wymagała od obu stron wiele dobrej woli.

Zobacz procedurę w LEX: Zawarcie umowy o współdziałanie >

Mimo wszystko, zmniejszenie ryzyk podatkowych, które mogłyby powstać w związku z kontrolą podatkową, oraz np. postępowaniami karnoskarbowymi wszczętymi na jej skutek, a także zapewnienie bezpieczeństwa podatkowego organizacji poprzez pełną transparentność współpracy z KAS wydają się na tyle wymiernymi korzyściami, że warto rozważyć zainwestowanie kapitału oraz czasu w ten program. 
Do tej pory do Programu Współdziałania dołączyło 10 podmiotów. Wykaz podatników, którzy zawarli umowę o współdziałanie z Szefem KAS, jest prowadzony w formie jawnej ewidencji znajdującej się w Biuletynie Informacji Publicznej.

Dominika Kasińska, associate w Kancelarii Ożóg Tomczykowski
Agnieszka Ławnicka, senior Associate w Kancelarii Ożóg Tomczykowski