Tak wynika z uchwalonej 13 lipca 2023 r. nowelizacji ustawy o podatku rolnym oraz innych ustaw. Nowela była jedną z pakietu ustaw skierowanych do rolników po wybuchu „afery z ukraińskim zbożem”. Ustawa z 13 lipca przewiduje, że rolnik albo rolnicza spółdzielnia produkcyjna płacący podatek rolny będą mogli przekazać na rzecz związku zawodowego rolników 1,5 proc. należnego podatku rolnego, wskazując numer wpisu podmiotu uprawnionego w Krajowym Rejestrze Sądowym. Odpis podatkowy będzie mógł zrobić zarówno właściciel (posiadacz) nieruchomości, jak również współwłaściciel (współposiadacz) od jego udziału we współwłasności (współposiadania) gruntów.

Wniosek o przekazanie podatku będzie składany w terminie od 1 marca do 15 listopada roku podatkowego. Będzie go można złożyć także za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Lista organizacji, na które będzie można przekazać 1,5 proc. podatku, będzie opublikowana na stronach internetowych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Ustawa wskazuje, że uprawionymi podmiotami będą:

  • związek zawodowy rolników indywidualnych, na podstawie art. 8b ust. 1 ustawy z 7 kwietnia 1989 r. o związkach zawodowych rolników indywidualnych albo
  • związki rewizyjne zrzeszające rolnicze spółdzielnie produkcyjne, na podstawie art. 257a ust. 1 ustawy z 16 września 1982 r. – Prawo spółdzielcze, albo
  • Krajowy Związek Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych, na podstawie art. 35a ust. 1 ustawy z 8 października 1982 r. o społeczno-zawodowych organizacjach rolników. 

Warunkiem przekazania wsparcia jest zapłata w pełnej wysokości podatku należnego stanowiącego podstawę obliczenia tej kwoty.

Sprawdź w LEX: Czy odpisu na rzecz rolniczych związków zawodowych może dokonać podatnik podatku rolnego niebędący rolnikiem? >

 

Związki muszą spełnić określone warunki

Aby otrzymać środki z 1,5 proc. podatku, związki będą musiały spełnić wymogi co do struktur organizacyjnych:

  • związek rolniczych spółdzielni produkcyjnych (RSP): wpis do Krajowego Rejestru Sądowego co najmniej 6 lat przed 1 stycznia danego roku podatkowego, oraz struktury w co najmniej 10 województwach i co najmniej 3 powiatach, w każdym z tych województw, a łączna liczba członków tych spółdzielni wynosi co najmniej 1500 osób,
  • Krajowy Związek Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych: wpis do KRS co najmniej 6 lat przed 1 stycznia danego roku podatkowego, oraz struktury w co najmniej 10 województwach i co najmniej 3 powiatach, w każdym z tych województw, a liczba członków każdego koła wynosi co najmniej 30 osób, źródłem finansowania działalności są wpłaty ze składek członkowskich przy czym roczna składka wynosi co najmniej 50 zł.
  • związek zawodowy rolników indywidualnych: wpis do KRS co najmniej 6 lat przed 1 stycznia danego roku podatkowego, oraz struktury w co najmniej 10 województwach i co najmniej 3 powiatach, w każdym z tych województw, a liczba członków każdego koła wynosi co najmniej 30 osób, źródłem finansowania działalności są wpłaty ze składek członkowskich przy czym roczna składka wynosi co najmniej 50 zł.

Listę uprawionych podmiotów będzie co roku przygotowywał minister do spraw rolnictwa, na podstawie wniosków od zainteresowanych podmiotów. Związki przekazane pieniądze mogą wydatkować tylko na działalność statutową.

Sprawdź w LEX: W jakim terminie gmina powinna przekazać do izby rolniczej dochody w wysokości 2% od zaległości podatkowych? >

Czytaj w LEX: Ustalanie przelicznika powierzchni użytków rolnych klasy VIz. >

Gminy otrzymają zwrot z budżetu państwa

Ustawa przewiduje, że gminy pobierające podatek rolny otrzymają z budżetu państwa zwrot dochodów utraconych na skutek przekazywania przez rolników 1,5 proc. podatku związkom. Zgodnie z opublikowanym 27 grudnia projektem rozporządzenia w sprawie utraconych przez gminę dochodów z tego tytułu warunkiem otrzymania zwrotu, będzie złożenie przez gminę do właściwego wojewody wniosku o zwrot utraconych dochodów. Gmina będzie miała na to czas do 31 marca roku następującego po roku podatkowym, którego dotyczyć będzie wniosek. Wnioski złożone po tym terminie będą pozostawiane bez rozpatrzenia.

Projektowane rozporządzenie zakłada również możliwość skorygowania przez gminę złożonego wniosku o zwrot utraconych dochodów m.in. w zw. z wydaniem przez organ podatkowy decyzji skutkujących podwyższeniem wysokości należnego podatku rolnego. W razie, gdy w wyniku skorygowania deklaracji podatkowej oraz wydania przez organ podatkowy decyzji, nastąpi obniżenie wysokości należnego podatku rolnego, gmina będzie zobowiązana skorygować złożony wniosek.

Zobacz procedurę w LEX: Grunty podlegające opodatkowaniu podatkiem rolnym >

 

Polskie prawo podatkowe [PRZEDSPRZEDAŻ] ebook
Polskie prawo podatkowe [PRZEDSPRZEDAŻ] ebook

Bogumił Brzeziński, Agnieszka Franczak, Agnieszka Olesińska

Sprawdź  

Cena promocyjna: 68.4 zł

|

Cena regularna: 76 zł

|

Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł


Samorządowcy krytycznie o kolejnym uszczupleniu

Zarówno Związek Gmin Wiejskich RP, jak i Związek Powiatów Polskich, w prezesie legislacyjnych wskazywał, że podatek rolny nie jest podatkiem jednolitym w całym kraju. Przy jego poborze obowiązuje w kilkadziesiąt ustawowych zwolnień i ulg oraz zróżnicowanie stawek, w zależności od rodzaju gruntu rolnego. Odpisy mogą spowodować likwidację ulg i zwolnień, które zdecydowały się dać swoim rolnikom poszczególne rady gmin. Ewentualnie gminy mogą zdecydować się na podwyższenie stawek do maksymalnych w gminach, w których podatek zdecydowano się obniżyć.

Samorządowcy wskazywali też, że na podstawie art. 35 ust 1 ustawy o izbach rolniczych, gminy obowiązkowo odprowadzają 2 proc. kwot z zebranego podatku rolnego na konto izb rolniczych działających na ich obszarze, czyli na ustawowy samorząd rolniczy.

Czytaj w LEX: Zbieg ulg i zwolnień w podatku rolnym >

Czytaj w LEX: Sposób i termin płatności podatku rolnego >

 

Samorządowcy krytykowali także podaną w uzasadnieniu projektu argumentację, że związki zawodowe mają problem ze zbieraniem składek członkowskich, a „szczególnie, że próby oskładkowania członków poszczególnych związków bardzo często się nie udają”.

- To rolnikom powinno w pierwszej kolejności zależeć na finansowym wsparciu swoich organizacji.  Organizacje rolnicze powinny same stworzyć odpowiedni i efektywny system finansowania swojej działalności. System odpisów może końcowo, w nieuzasadniony sposób, zastąpić de facto opłaty składek członków związków. Nie służy to w żaden sposób aktywizacji społecznej ani rolników ani organizacji ich zrzeszających, a jest jedynie wygodną, żeby nie powiedzieć wygodnicką, metodą przerzucenia kosztów – oceniał pomysł ZPP.

Sprawdź w LEX: Czy w przypadku zgłaszania kandydata do powiatowej rady rynku pracy przez organy i organizacje, kandydat ten powinien wyrazić zgodę na kandydowanie oraz zgodę na przetwarzanie jego danych osobowych? >

Organizacje samorządowe wskazywały także, że konstrukcja podobnego „odpisu” podatkowego nie znajduje odzwierciedlenia w innych opłatach i podatkach lokalnych. Jest to więc nieuzasadniony przywilejem nadany rolnikom i ich samorządnym organizacjom w systemie podatków lokalnych.

- Ten projekt to nieporozumienie, tym bardziej że podatek rolny już finansuje ustawowy samorząd rolniczy w postaci izb rolniczych – mówi Leszek Świętalski.

Wiktor Szmulewicz, prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych (do izby należą wszyscy rolnicy) ma zaś wątpliwości czy te pieniądze zostaną rzeczywiście wykorzystane na reprezentowanie interesów rolników i kto będzie kontrolował ich wykorzystanie.

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.